Institutiones juris romani privati...

211쪽

Τi T. III. DE PLIBAMENTO CCCESSIO IS AB INTESTATO EX

NOVELLA CV XIII.

S. 507. Intestatorum hereditates o novissimo jure communi deseruntur cognatis secundum ordinem in Novellis et praesei limin Novella CXVIII i), a Iustiniano praescriptum. Est igitur cognatio novissimi ab intestato succedendi juris undamentum et . Voluit enim Justinianus , ut nulla essc differcntia in quacunque successione aut hereditate inter masculos et seminas , inter agnatos et cognatos istuc per seminini sexus personam si e Per emancipalio- nem vel alium quemcumque modum cognatio esset constituta 3j. S. 508. Cogualorum numero autem continentur tam naturali jure cognati, quam qui per adoptioncm plenam vel arrogationem cognatorum juva nacti sunt ). Sed ii tantum cognati logi limi heredes sieri possunt, qui morte defuncti jam concepti sunt, licet postea domum nascantur : Post mortem ejus et natus et conceptus Succederesnequit,' ita nullo juic cognationis defunctum tangit 5 . S. 509i Vocantur autem ad intestatorum defunctorum hereditates miles cognati etiam longissimi gradus , singuli secundum

i Emissa est Nov. ix anno 5434 Nov. 27, nno 5έ p. Chr. n et Praes. Nov. Ir8, et C. 4. 3 Nov. ti8, . . Iam anterior jur agnationis et cognationis dis-erimen in nullis buccessionunt speeiebus sustulerat Iustinianus , ω I.

212쪽

sui ordinis praerogativam i . Ad matris ejusque cognatorum lie- reditatos omnes omnino admittuntur cognati, tam legitimi quam vulgo quaesiti seu spurii, quibus et mater ejusque cognati heredes sunt χὶ Patri vero ejusque cognatis legitime nati tantum succc-duni, sed qui per legitimationem justi essecti sunt liberi, non minusquam legitimi patri et paternis cognatis succedunt, eosque et ipsi hePedes ab inleslato relinquunt 3). Extra ordinem etiam liberi naturales i. o. concubina nati patri heredes fiunt et duas uncias una cum matre sua accipiunt, si defunctus neque legitimam uxorem neque legitimos liberos relinquit ). S. 10. Minus plene adoptatus ejus quidem heres sit, qui adoptavit, sed nullatenus cognatis ejus succedit adoptans vero ad adoptati hereditatem ab intestato non admittitur Sin. Iuter eum, qui a semina ex rescripto principis adoptatus est, ct mali eniadoptivam mutuum jus succedendi intercedere videtur quod vero ad cognatos eorum extendendum non est 6ὶ Qui impube rem adrogavit, ad hona non Vocari, si ante pubertatem decesserit, ex iis colligitur, Quae supra de vi ci potestate hujus

si Nov. 8, et 3. s. r. Iam ante Novellam Iustinianus veteri juris angustias removere coeperat. S. 3, I x, a stit. et t. f. i. I. de suce cog n. e. D. C. s. 58.

S. 4 I. 3, de success. cogo. Ne alio ure utuntur Itheri ex inerato itu vel ex adulterio nati , quos interpretes vulgo a Parentum suorum auocessione areeri tradunt nam et ipsi suae matri , non minus, ac reliqui pulli su eaedunt e ii tantum, qui ex incestis nuptiis procreati sunt, etiam a materna hereditate arceri videritur , praesertim NoveIlia 4 , c. 6. et Nov. 89 c. 5. 3 C. io , C. , a s de fit nato Nov. 4 , c. a. r. Nov. 89 , . . Pr. e. 9 in s.

213쪽

modi arrogationis tradidimus ij. Arrogati autem liberi vel in adoptionem dati, naturalibus cognatis suis heredes fiunt ac si nulla adoptio intervenisset nec hi ipsis succedere impediuntur a .

S. 11. Neque vero cognati simul omnes vocantur , sed ii tantum qui eo tempore proximi erant, quo desunctum ab intestato decessisse certum est. Proximi autem, si quidem nullo testamento facto decesserit, per hoc tempus requiruntur, quo mortuus est. is , cujus de hereditate quaeritur. Quod si facto testamento quisquam decesserit, per hoc tempus requiruntur , quo certum esse coeperit, nullum ex testamento heredem exstitiarum , veluti quod testamentum rescissum vel destitutum fuerit 3 . S. 512. Neque tamen semper is , qui proximo cognationis gradu desuncto junctus est, legitimus heres essicitur sed qui et ordine et gradu proximus habetur. Deseruntur enim primum hereditates secundum ordines ita ut, qui in remotiore ordine inveniantur cognati, tum demum admittantur, cum ex priore ordine nemo Supersit, etiamsi fortasse illi gradu proximiores sinis l. Immo aliquando in eodem ordine remoliores cognati simul cum proximis vocantum nimirum cum liberi parentum praedesunctorum suorum in locum succedunt, eorumque partem accipiunt. Hodierni eos iure

repringenta senis succedere dicunt.

Denique admonendi sumus remotiorem ordinem non ad milli, quamdiu in praecedente cognatus supersit, qui hereditatem adire a S i , I x, et de leg hered. se et , S. 4. D. 38 unde eogn.

Nov. Ix, c. r. Nec obstat. c. I pr. C. 84 8. it.

214쪽

possit nam novissimo jure et ordinum et graduum successio admissa est r). S. 13. Si plures simul ad hereditatem perveniunt, hereditas

inter eos dividitur aut pro numero Personarum succedentium

quae divisio in eaprea appellatur, aut pro linearum vel stirpium numero , quo iacto divisio in lineas vel in stirpes fieri dicituri al. S. 14. Vulgo interpretes tres legitimorum heredum ordines distinguunt: cum Iustinianus in tribus Novellae XVIII capitibus primum de liberis, deinde de parentibus et tertio loco de cognatis ex latere junctis locutus sit. Quoniam autem eidem ordini ad numerandi sint omnes , qui simul sive conjunctim ad alicujus hereditatem vocantur, verior dicenda est recentissimoruin iurisconsultorum sententia , qui quatuor ordines ex Novella distinguendos esse existimant. Vocantur enim primo loco liberi, deinde parentes cum fratribus vel sororibus germanis defuncti, item fratrum praedelanctorum filii filiaeque in tertio ordine Patres et sorores ex uno latere juncti iunctaeve eorumve liberi et quarto demum ordine cognatorum reliquorum quisque proximus. S. 15. Superest ut admoneamus perduelliones eorumque liberos, apostatas et heraeticos improbiores, et ad mortis poenam

damnatos Iegitimos vel proximiorum Suorum cognatorum liore-

desieri non posse 3). Viduae intra annum Iugubrem Dubentes ultra secundum gradum cognatis succedere impediuntur 4). Aff-nitalis successio et novissimo iure romano nulla permissa est 5 .

a Nov. D , c. I in s. ale hodierni heredes in capit , in ineas , vel in stirpes sticeedere dicunt.

215쪽

TIT. IV DE INGLLI LEGITIMORUM HEREDUM ORDINIBUS.

S. 16. Primus legitimoram heredum ordo est liheroi tim , velut hodie dicunt descendentium. Itaque si descendentes habeatis , qui intestatus moritur, cujuscumque Sint sexus aut gradus, sive ex masculis sive ex seminis descendant, sive sui juris sive inpolestale sint, illi omnibus ascendentibus et, qui ex latere sunt cognatis praeponuntur ij. Et licet desunctiis sub alterius potes- tale fuerit, liberi tamen ejus , Diuscunque sint sexus arit gradus, ipsis etiam parcntibus sub quorum Potestate erat, Praeseruntum, in illis scilicet robus , quae parentum non sunt, sed ipsius desuncti. S. 17. Noe in hoc ordine gradus proximitas necessario spectatur sed cum filiis et filiabus Depotes ex praemortuo alio vel filia vocantum qui quotquot sint, tantam ex hereditate partem capiunt, quantam parens ipsorum, si superstes esset, accepisset.

Dividi lii igitur in hoc ordine heroditas in capit , si solummodo filii filiaeve , vel ex eodem filio nepotes vel optes succedunt, et in stirpes, si nepotes et nepte pluuibuscum filiis silia husve simul succedunt et . Hoc in ordine omnes liberi adoptati admittuntur, et ad successionem matris tam legitimi quam vulgo quaesiti.

S. 18. Quod si esurictus descendenses non reliquit, in secundo ordine hae simul personae vocantur parentes , fratres germani et sorores germanae liberique fratrum sororumve , praedelanctorum , ex Primo gradu.Vocantur itaque parentes , eos hodie ascendente appellant, i. e. tam paler et mater, quam alii parentes , qui supersunt, sive masculi sive seminae , sive suae potestatis sive sub potestate fuerit is , cui succedunt. Si plures ascendentes sunt, hi praeponuntur, qui Proximo gradu reperiuntur , masculi et semi-

216쪽

nae , sive paterni sive materni sint. Si ex eodem gradu sunt hereditas aequaliter inter eos dividitur, ita ut dimidiam partem omnes palerni ascendentes , quotquot sint, accipiant, reliquam vero dimidiam ascendentos materni, quotcunque eos inveniri conligerit i). Succedunt in hoc ordine et arrogator et qui plenea toptavit, nec non semina quae adoptavit, mater et parentes ius etiam liberis stiis illegitimis et descendentibus eorum. . 19. Quodsi cum ascendentibus inveniantur Dalres volsorores defuncto per utrumque Parentem conjuncti. Cum ascendentibus gradu proximioribus vocantur, etsi pater an malor sint hereditate scilicet inter eos pro ni mero personarum dividenda ut quilibet ascendentium et fratrum aequalem partem habeat. Nulla quoque disserentia inter eas personas observatur an semina an masculi sint, qui ad hereditatem vocantur an per mas culum , an per seminam coniungantur et . an sui iuris , an sub potestate sint.

. 20. Liberi fratris germani vel sororis germanae ex Novella CXVIII cum parentibus et fratro vel sororo destincti simul non admittuntur immo per paronios excluduntur 3ὶ Hoc ius autem Iustinianus in Novella CXXVII correxit statuendo u Si quis moriens reliquerit quemdam ex ascendentibus o si atros qui

cum Parentibus vocari possunt alteriusque fratris praemortui liberos, ut eum ascendentibus et fratribus, praedestincti etiam Dalris liberi 4hvocentur, et tantam partem accipiant. Maniam pater ipsorum accepturus suisset, si viveret nix Suo iterum maximam partem ipsa Novellae verba , . a in med.

In te bona materna et paterna non est distinguendum i sellieet ut paterna paternis parentibus . materna maternis deserantur.

3 Cap. 3. α Si eum fratribus de sun et ascendente etiam , ut ante diximiis, ad hereditatem vocantur, nullo modo ad successionem ab intestato fratria vel sororis Itheroa voeari permittim ua. i4 I. Iiberi fratris ex utroqua parente desunt in coniuncti.

217쪽

S. 52l. In linc autem specie, si cum fratre destincti vel sorore vel liberis eorum pater concurrit, in harum Personarum parte nullum sibi usumlauctum indicare potest, quoniam pro illo

usu fructu partem heroditatis domini iure hac ipsa lege ei dedit legislator ij.

S. 22. Si nulli sunt ascendentes, soli Patres et sorores utroque lavre defuncto conjuncti, item liberi eorum vocantuu et hi quotcunque audem sint, tantam ex hereditate partem capiunt. quantam Parens corum fuisset habiturus, si vixisset. Denique etsi soli inveniantur ex przedestincto fratre germano liberi , iomnibus aliis cognatis , ideoque, fratri sororique defuncto ex uno tantum patente, conjunctis , praeseruntur, licet tertio gradu sint et . Hac autem in specie controversissimum est utrum , si ex pluribus praedes unetis fratribus vel sororibus liberi succedunt,

in capita hereditas dividenda sit, an in stirpes Propter silen-liuina ustiniani iam a Glossatorum inde aetate in utramque partem de ea re disputari solet 3). S. 23. Non existentibus fratribus, sororibusve germanis eo-

si An hi liberi etiam iis lioe ordine voeentur, si soli eum parentibus sui,erain I uuaestio est qua in maxime dubia et controversa. Ex egum verbis eos non admitti , dicendum est. Cum in Novellacii expressis Ter. his removeantur , si parentes defuncto supersint et est in Nov. 27 tum demum appellentur , quando et rati es suceedrini de sun et ora iis reliquis easibus exclusi habendi sunt. Hoc et ultimis eapitis r. Nov. huius vel bis firmatur Et ut brevi dicamus , ciuem locum illis dedimus quando cum solistratribus vocantur , eum quoque habere volumus . quando cum Iratribtis quidam ex aseendentibus vocantur a De eas quo ra res nota sint, anteriore jure nil mutatum et ergo Novellae 8 locus est.

3 Azo in capita dividendam esse hereditatem eontenderat; eeursuis in stirpes Ille uri veteri standum esse putavit , eam Iustinianus niImulaverit Arg. r. I S. a. D. 33, si s de suis et Iegit. e. 4 in . . 6 , 58. Hic eus semper in Ioeum parentum suorum a Iustiniane admitti

existimavit.

218쪽

rum earumque filiis aut filiabus , in Enrio ordine ad hereditatem vocantur sca tres consanguine et uterini et sororcs Consanguineae et uterio ae i. o. fratres cisorores qui non nisi lino parente conjuncti sunt destinclo sive per patrem si vesper matrem. Et si ex iis praemortuus Mulca liqriis reliquori filios porinde tit in germanorum filiis dictum est, cum his suis si admittuntur oteandem partem ex heredi late accipiunt, quam parens eorum Si vivoret, accepisset a J. Idom et reliquis cognati praeserunt incisi soli sitit, i. c. si non simia cum patruo vel amita , avunculo vel matertera appellantii r 3ὶ Quo in casu si vel sororibiis ex divorsis fratribus praedestinctis liberi supersint , iterum dispi latur, triam in capita an in stirpes dividenda si hereditas fi)8S. 24. Si destinctii rioque Dalros, ne iri fratrum liberos tal diximus, cli lucrit , omnes ex latere cognati in quarto ordine vocantur, secundit in unius cuirisque praerogativam , t Propinquiorcs gradu reliquis praeponantur ct si plures eiusdem gradus inveniuntur, secundum personarum numerum creditas intor

eos dividitur 5J.

SINGULARI IURE SUCCEDUNT.

S. 525. Deficien lihus omnibus cognatis , creditas coniugii, desertur per bono Lum posscssioncm unde vir et uaeor 6); irae

219쪽

et constitutionibus principum , confirmata est ij neque sponsus neque, qui diverterunt conjuges , ad hanc bonorum posses sionem admittuntur α). S. 526. Si neque cognati neque vir aut uxor supersint, bona ut vacantia fisco addicuntur dummodo intra quadriennium

ex quo certum esse coepit, nullum successorem exstare , a fisco

agnoscantur 3ὶ Fiscus creditoribus satisfacere tenetur, sed non ultra quantitatem bonorum 4), licet invenlarium non secerit: nam heres haberi non debet. Etiam legala inmodicillis relicta cum praestare portere dicendum est 5ὶ Quadriennium quod bonis vacantibus unctandis praecipitur , non ex opinione hominum, sed de substantia honorum vacantium dinumeratu , i. e. ex quo omnes , qui ad hereditatem vocati erant, defecerunt Q. bona nondum nunciata vulgari praescriptione ab emptore usu capiuntur d). S. v. liquando bona eorum, qui sine heredibus moriuntur, non fisco sed ex privilegio corporibus quibusdam deseruntur, veluti collegiis decurionum, si defunctus decuri esset, vel naviculariorum , fabricensium , aut cohortalium 8ὶ si horum collegiorum sodalis esset, item legionibus , si miles sin aut eccle

Habe ur bonorum vacantium metilio in D. r. r. is ult. D. 3 de

220쪽

siae aut monasterio . si clericiis usset sit. Denique foeto liheralitatis imperialis acquiritur pars ccedentis socii, qui heredes non reliquit et . S. 528. Singulari jure u .edam personae extra ordinem ad intestatorum hereditates admittuntura veluti liberi naturales, is , qui suriosi a cognatis suis neglecti cuiam suscepit 3het vidua

De extraordinaria liticiorum naturalium successione jam supra S. 5o8ὶ diximus Sola concubina superstes non succedit. S. 29. Ne indotata mulieres defunctis suis avitis divitibus in extrema egestate vivere cogantur Orastinianus in Novellis sancivit ut cum liberis suis , si quos reliquit, vocetiir et quartam partem hereditatis capiat, si usque ad tres theros reliquetiit defunctus vel ex ipsa Et ex alio matrimonii et partem virilem si plures liberi inveniantur superstites s in ita tamen , ut in illis vehus mulier solum usum fructum habeat, dominium vero liberis illis servetur, quos ex eo matrimonio habuit. Si mulier ex eoli ros non habeat, ros quae ex substantia viri ad eam veniunt, etiam dominii iure habet.

TIT. i. qu TESTAMENT LII FACERI POSSUNT. 5ὶ S. M. Testamcntum a veteribus definitur mentis nostrae Usta