장음표시 사용
321쪽
DIALECTIc A ast Nee ideo haec praescribo, quod c aliquos loqui uelim
sed uti hac ratione axiomutum uim excutiant. Pura modo damnari posset consuetudo Grammaticorum quod in exploranda orationis ferre primo loco ponunt uocatiuum : secundo rectum: tertio uerbum: adverbium quarto, quinto obliqssum, quum perpauraci tamen sc loquantur . Nam elegant ima stre oratio est in qua uoces digeruntur ordine conuerso. Praedicuri, est alterum de altero explicandi eius cauisa dici Vt quum dicimus homo est animas: animal de homine praedicatur, er naturam eiu3 exprimit. Bira fariam accipitur. Aliquando pro vere er dormatiae
de aliquo dici,ut hic gratitudo iusticia est. Saepenumeri ro pro quouis modo de altero dici, ut aliud nihil fit, quam eis praedicatum. Velut in hoc proloquis,homo non est lupis. . . . PRIMA DIVISIO
Aactoria aliud inplex est,aeiud copositu. simiplex, ius praecipuae partes suntsubiectu, et praedicatum,ut fomnus est imago mortis. Compositu, cuius partes sunt duo pronuine ala simplicia,quae connectuntur coniunctionibus Cr, uel, f . Id triplex est: copulatiuum e disiunctivum, conditionale . corat ut illa propositio est, cuias pates coniunguntur conmissione ιι I
322쪽
' IJ nunciatum aliud uerum est, quod rebuscon A sentit. Vtfortitudo uirtus est. Aliud isum, qlis rebus non cosentit. Vtjortitudo est uitrum. Lapis est 7 corpus vivum. is TERTIA. I Rosequiorum adfirmatiuum est,quo altera ausi I teri dicitur inest . Vt pudor est metus. Animus immortalis. Aliud negativum quo altera dicitur non inesse alteri. Vt patientia non est uitiELibido non est virtus. ARTA. y Α πlamatum aliud uniuersale est,cuius ubiecto praeponitur gnum uniuersale: uel quo die is rum dicitur inesse,aut non inesse alteri uniuersim. Ut omnis homo capax rationis est. Nihil tu alte a naturara positu est,quo uirtus non possit eniti.Nulla virtusopi bus inferior est. aliud particula-,cuivisubiecto prae fgitur signum particulare: uel quo alterum diciturr in Gaut no inesse,alteri ex parte Aiqua. Vt aliquis o homo orator est. Aliquod animas oculis caret. Haec
ιν proprie est indefinit aliquis homo est anima Crsim in praepositum subiecto,omninosuperuacuum est. ' Licet enim uera fit locutio aliquem hominem animulti esse,aliquod animal corpus ess/ uiuum, tamen parum est. Nams rex quistiam uniuersos ciues adse
323쪽
DIALEcTIc A. 249 in is pertinent interrogationesiquae interim i propositionem rvi efficiunt. Og id non uastauit s uest, omnia. Et prouerbiae Iuuenesque senesque ,
hoc omnes. Miscebis sacra prophanis,id est,om μ' m. Irem haec: Qnantum est hominum venustioru . a Q cquid erat coplaru amisit. Si quid erat copiarum , misit,boce'omnes venustiores,omnes copias. Differant omnis Cr totvi,quod hoc ad partes, illud ad speriui uri fru'mas restratur, ut torus homo ,omnis hocimo. Particularia vero gna sunt, quae indicant uocens ppentem pro aliquot duntaxat indiuiduis accipi,uelis interpretamur per pronunciatum Asunctivunt,iu 'Odi signa sunt haec: aliquis,quidam,quilibet, quiuis,nonullus Vt aliquis homo frtis fuit. Quidum, non satis te amat Q nalibet hirsutas fronde tegente co mu,id est,hac uel illa citra delectu, non omnibus stola s, di M. Non apte itaque quemlibet hominem pro omniis homine dicimus. agemus arbitrum cedo, hoc est , , hunc uel idusne delectu. Distant aequis,quidam nori
L milius. Nam aliquis de re incerta: quida de certa diciti solet: nonnullam mediu tenet modum Porro aduerbis
324쪽
las pudor est metusaliquis pudor est metus.Haec nunphimul nes gera,nes Itya sunt.Triplex ergo pro positionum pugnantia est. contraria, quando umas est uniuersalis.Subcontrari quum utras particulam ris. Contradictoria et maxim quum altera generam Iis,altera particularis est. In omnibus seruanda sunt duo. Vt altera sit adfirmatiua: altera,negativa. Veis utraque idem sit pubiectum, Cr idem praedicatum. onymi hic nulla est pugnatuccicero est orator ergilius no est orator. Axiomata contraria ac subcontraria solum pugnant qualitate: contradictoria tia quantitate. Ideos inter haecmaior est pugnantia.
Omnis paci Nulla patiis i bentia est sor contraia entia est sortitudo titudo.
entia est sor Subcontraria entia noest titudo. sertitudo.
325쪽
MOEtia pronunciamra,s similis tum quantitas tu - quesitus duorum axiomatum , quibus idem subiectura lac praedicatum est. Quantitis ad generalitate:qualitas negationem ad mationems restrenda est. Signa
ἰσδltra αμῆντα haec sunt :non omnis,er non romnis ,σ nudus non onm is Cr nemo non: non omnis 'non,Cr aliquis: nonnuctus,er aliquianonnullus non .
s er aliquis non.Ex his cinciuntur pronunciata ισο- δαυο ιἀNomo omnis homo est iustM: aliquis homo no est iustiti.Omnis homo est mortalis:nullus homo no; est mortalis. Ois homo ignauus est:nemo non est stra MA. Non omnis homo non est docti aliquis tam dactrus est. Nonulli oratores fuerunt: aliqui oratores derunt.Nonnulli homines no amant literas:aliqui boni,nes literis non amant. Haec ratio inueniendi pro '
tiones,quae eundem habeant vim,duas adsert comodiis Zales, conducit enim non mediocriter adiudiciu
nutum posse multas excogitare formas loquendilati ex V elati ex ingeti flosculorum multitudine aptibi Mam,elegantii imanis eligere. - .
326쪽
cuti commutatio. conuersionum duo genera sunt: simplex, er ut uulgari uocabulo utar per occidens. simplex est, quando non mutantur gna. Hoc modo uertuntur pronunciata generalia negatia itiner particularia ad irmativa. Vinulla iusticia uiritium est: nullum uitium est iusticia. Aliqua Iurtim tuta virtus est: aliqua uirtus est fortitudo. Hic maii nent signa nulluso aliquis uocibus est' Astera uertendi orma est, qua mutantur figna. Id eis axisin te generali adfirmativo. omnis homo se
dies est: aliquod animal est homo. Omnis patientia Artitudo es: aliqxa frtitudo est patientia. Og aQUOT SINT FORMAE,
criticen Topicen locos demonlisare, unde argumeta petantur,de quibus posterius loquemur,ori licen uerrirationes colligendi:quae ad iudiciu Aciunt, quando docere libet confirmationes, aut nostru3, aut poetarum,aut oratorii efficaces esse, e cohaeremva uanas esse et nihil efficere. Inde hane Dialectices par rem criticen, hoc est iudicandi artem nuncupamus. r a Sicia
327쪽
aso Io. FORTII RINα LIα Sicut enim auru lapideaer igne probaturristasunt certae argumentora lectes,formae, uel modi,quibus nubis pene negocio cognoscamiA vim probationis e locis inuentae. Hos colligendi modos defcribemus . Atar omentum est ratio probationem praestans, qua collium tur aliud per aliud: Cr quae uod est dubium, per id quod dubium non est,confirmat. Argumentoru quaatuor βrmae sunt: stilogismia: enthmema,inductio, , Dexemplum.Soriten ad flagismos referunt : nec reve ra Aiud,nffγlagi'u1 est. Quod aperte docet axis P uatum commutatio, quae crebra in epicherematis sl b , apud oratores. Quid etenim aliud est,omnis homo est animal,omne animul est substantia,ergo omnis homo. 6substantia : quam omne animal est substantia, om
in homo est animal gitur omnis homo est substitia φlarites quidem,quoniam medium in maiore propo teτe tu voces tum axiomata potes quam Vogi mus, uerum probandi loquendis consuetudo id non requiarit Primm colligcndi modus furismus uel ratiocinatis per antonomasiam nuncupatur , quemadmodum Iomerus p0eta,Cr ius ciuile quod Romanorum est. lam Cr enthmcina, Cr inductis, er exemplorari ustu formae quaedam sunt ratiocinandi.
328쪽
RAtiocinatio uelogogi mus duplex est,Dia e
cticus er Rhetoricus,qui a Fabio epicherema vocatur. Eius enim haec uerba Epicherematos er qua
morier quinDCr siex etiam fictae fiunt partes a qui, 'busdam. cicero maxime quilis de di visit propositis,deinde ratio euιsitum assumptis,et eius probatio, .., quinta complexis . Dialectica ratiocinatio est efficata cfima probandisi in qua e duobus pronunciatis coclusio seu thema colligitur . Huius partes tres uocesis majorimino media: et duae propositiones,quaru pri or maior propositio nominatur,altem a minor. Thema is ipsum quod probatur,uocant conclusionem,coplexiose nem,intentione. Vt hic: omnis metus est addicturioim' nis pudor metus est, ergo omnis pudor est assctus,
priora duo axiomata appellari possimi probatio ue
ta hilo sim K,Cr tertium,thema probatum:quemadmo in dum in hac oratione, homo est anima mentem habens, pars altera fuitio altera finitum. Vel f lubet adiecto, themate tres dici possunt propositiones. Terminus mai toris uox quae cum medio ponitur in maiore propo/, stione Minor terminus,uocabulum est,quod cum medio ponithr iet minore propositione. Mediu qui bis Uurpatur ante conu tolle. Vt in hocs Alogismo:omis r 3 nuiss
329쪽
is, Io. FORTII RINanis in diutor iure occiditur, cladius est insidiator, go cladius iure cae sis est,insidiator medium est: iure
occisus,terminus maior: clodius,minor
DE FIGURIS, ET MODISDgo fimorum OMnii strogismus habet materiam, Cr Arint Materia sunt axiomata,ex quibu solio, mus componitur.Sic dictam pronunciatu esse ueτu aut sit .sum nihil ad forma liceresed solsi ad materia confirminatiois.Quippe ex proloqui'Alsis saepem ggi
bonus contexitur. Vt lac:Nullum animal mortale est omnis bonio est animul,ergo nullus homo mortalis est Forma est uerboruseu axiomutu dispositio. ad modsi enim in aedifici s ligna ex lapides materia sunt domus aut nauis eorunde dilositio: sic probationes oloris inuentae ollogismi,mthmematis,inductiois es
meploma suscipiunt. haec costit figuris er modis ' rig .c Figura,s d positio medij. Tres sunt Murae. Prim ,
quando mediu in priore pronunciam sub citur: in pohriore praedicatur. Secuda,qua utrobis praedicatu mediu. Terti quando bis sub citur. Hara unaquaeq; aliquot sub se modos habet. nodus est ratio qualitati Cr quantitatis propositis . Prima Rura modos admittit quatuorsecunda totide:tertia sex. In modorum nominibus G prope charactrres pecudiare aliqui ha
330쪽
bet itis. Miniuersde affirmatiua significat: E in is salem negati I pGeticularem affirmatiavi.Oparsicularem negatiua: B indicat argumentatione reduci posisse ad primae figurae primum modum:c adsiecunda Dad tertium: F ad quartum:s conuersonem Implicem notat: P per accidens: M olamatum transto itione. Idestato ι β rGraeci his dictionibis utuntur: γράμμeme's dila, ipsit γπαόφι, τ vικκ,m primafigura: ο ε,in ca amo παρ ολον insecuda: α-σι,δεεν ορ radix:scrip ἰσαυς, πίδι,ὁμαλορ,φέω in tertia. st contine, Q. VAE SERVANDA SINT mediocritalant finis. te ne ira .
IN Omio odi mo neces: est maiorem propositio omnibu Myis Inei uel minorem,aut utrans adfrmativam essti tis,aequali Nam ex duabus negasiuis nihil recte colligitur. Ante ter cum conclusonem altera vel utras debet esse uniuersalis. planu op si muror propositis uel minor negatiua uerit concluis tim H Dos negatria feFetur. Si propositio maior uel minor particularis fuerit: coclusio etiam particularis erit. Medium nun1 ponitur in conclusione. In f loegifimo no fini plures uoces,qubn tres. Medium in altera propositionii distribui debet, cep,genera iter tapro omnibus Piscutis accipi.Quare inepta confirmmatio est: animal est equus: omnis homo est animus: