장음표시 사용
451쪽
Andouerpiam Sphyra. Conscripsimus breuiter aliquot de Sphaera praecepises,quo acisim Institutives nostras Astro
nomicas animi adhuc rudes capiant. Hic nihil omnino '
t uimus,quod uideri difficile queat primum a pica - M. Siquidem pleris aiebant oras treis,quo ndo edidimus, ab adolestestibus no percipim partis elementa aliunde didicissent. DESCRIPTIO sPHAERAE Phaer globus est mundi effigiem, cir
culos cotinens. Ideo de Sphaera Grac et Latini autores principio scribui, quo inter omnia artis istius instrume
tu,nullum propius,aut apertius mundi naturum, foramum,motum,circulos exprimat.Quanquam in1ybae 'riis non inueniuntur orbes saturni,Iouis,Martis,sori
iis,Lunae tame illi,si commode feri queat, imponi etiapossini Nam quanto sphaera plum coplectitur mundi parteis,tanto est pesctior. Sphaera duplex est. Re dia ubi polus utres horizonta contingit: Cr obliqua,
in qua alter mundi polus atero sublimior est Quae oe pingi poteritati in Shea
452쪽
elementa,orbis decimuinyue extremus orbis no m,orbis octauus,qui er firmamentum,σ coetu nuncupatur: deinde orbos septe stellaru errantiu eu pla tura satum,louis, Martis, Solis, Veneris,Mer Mcurq, Lunae. taetera aeuo Aristotelis, Ciceronis,ac Ain nonplures quant octo inuenti erant. Quorum sua με,
prem in proprie dictim est coelum, a coetando, quod uari s fit coclutus rerum figuris. In eo sunt omnes steta, praeter septem, quae obliquo motu sub ipso
Sol terra,terra Lunam magnitudine uincit. solis mognitudine demus Lunae indicant. Nam ct minor ess equam terra,umbra in tantam cresceret amplitudine,
M singulis mensibus per quinq; aut sex dies Luna o cultaret.Quum igitur certumst solem ls: maiorem terra, certum quoq; est incredibilem esse distantiam, quae sidus Acit tam paruum uideri. Rursus certum est maximum naturae miraculum tantam esse possi celeritatem sideris, ut in ru diei latium uniuersum orabem lustret. Indidem alia admiratio existi qua rati , coclum,quod non minore interstitio a sole quam terra Sol abest, intra tempus idem classumagatur. Deciamus orbis quotidi ab exortu per meridie in occasum . dccxrri circulum absoluit horis uiginti quatuor
453쪽
Varuor Geometriae principia fiunt:punctus, K a linea sudierficies cornus Punctus magnitua is principium est quod in nullus diuidi parteis poatest. Linealangitudo sine latitudine. Vae ut Graecis xtar uerbis: λ αμυι- κγ απλατέωροι plex est recta Cr curua Lineu recta a puncto ad pueteium protructio breui, ima est. Huius lectes sunt: Axis in circa qua orbis vertitari CT diametros, rem linea figura qua lan fime patet cx ae asiecras. Superficies latitudo citra profunditarem est. Has framastreis complectitur:concaua,plariam, conueram.
Vnde etiam specula in genera totide ii reunturi corpus latitudo cu pro unditate. Circulus forma plana est quae una in orbem ambiente linea comprehenditur. Litreum circundum,er ambitum circulcet et pro ciαν uulgo nominant. circuli omnes importiones duodecim diuiduntur,quae signa uocatur. signum deinde in triginta Had κ. Gradus n sexaginta minuM. Fura
nutu in straginta sie L. Secundu in sexaginta tertia βὰ Minceps iis, ad decima. Item Iratus alio nomini Dpars dicitur sic dicimus Soli esse in tertia parte Tauri in quarta Monu ; id eo in tertio gradu Tori, i F .
454쪽
- , IO. FORTII RING. quarto gradu Leonis. centrum circuli uel globi mis
iluaru linearum murum contactus est. Triplex est an, gula Rectus,qu do lineu recta in rectam demissi, an vili utrius aequales sunt. Acutus recto minor. Obtua .sus recto maior,hoc modo: Anavius rectus, Mutus, obrus . DE CIRCULIS.Irculorum θhaerae duo sunt genera. Maiores Acuntur, qui mundum siecant in parteis aequales, i et quibus iae cum mundo est centrum . Minores, qui E c.. mundum non diuidunt in parteis aequas,uel quibus nocentrum cum mundo est. Maiores septem a Gra iso . cii tradunturiaequator, igni',duo collar borirati, meridianus,lacteus. Aequator, t aequinoctialis, est circulus,cuius partes omnes aequo statio ab utros polo distant. Signistrisiue didracim est,uia septem stellaram errantium uel sub quo septem sterae errantes fe' ratur. Haius latitudo duorum continet gradus, qMut la
455쪽
Taurus,Gemini, cancer,Leo,Virgo,Lor scorpio
sagittarius,capricornus, Aquariu Pisces Ex his oppositusiue diametro distantia sunt: Aries er Librae Taurus er scorpio: Gemini er sabiturius: cancerer capricornm: Leo er Aquarius: Virgo er Places.Quando Sol est in Arietis initio, uinoctium uernum habemus. In Librae,aequinoctiu autumni. In cana
ori solstitium,sive longisimum anni diem. In capricorm,brumam,vel breuiyimu aerii diem. Quum sol moavetur sub Ariete, uro ac Geminis, nobis e omnim bus,qui citra torrida zonam sunt uer est: quando sub cancro,Leon Virgine,aestas: sub Libr Scorpione, Sagittarichaumnus: sub capricorno, Aquario, Pistribu Dems. colari, duo sunt circuli per mundi uertiisces ducti quorum alter aequinoctia, alter brumam ersolstitium contingit. Ita docuntur, quod ni mutili,ero impervi.Qunniam partes adistrino polo uicinae, nobis nunqua exoriuntur. Tames signistri aequator, ac tropicus uters nullo tepore toti appareant: paulatim tamen aliae uis aliae partes sursum nituntur: scutintra horas uiginti quatuor circuitus perficiatur. II Meton est circulus,qui conlecta mundi parte ab inco/stem dirimit. Latine finitate et finitore nominamus
456쪽
SPHAERA ἀυ utimur. ei in 'bara circuli pinguntur, quorutiρ sit aliquis usus,praeter orbem lactea Signi' enim ita demonstrat septem stellarum ejurium. Aequator dii tinguit aequinoctia. Tropici extremus metaue Solis coprehendunt.Arctici ranas Irigidas cir perscios colari annu er signistrum in quatuor partes diuidant. Horizon er meridianus ad ortus Agnorum er ad cosmographii pertinent. Ea quae de circulorum, Ixit polorumq; ratione dicta sunt apertius demonstrabit
457쪽
4αs INsTIT. AsTRON. Linea D L axis mundi uelserae est. D Porus armcM. L antarcticus, me austrinus. c E circulus arcticus. B F tropicus cuncri De tropicus aestiuus, vel tropicin folstitialis, quae tria idem sunt. A G' aequator, aut aequinoctialis. N Η tropicus capricorti etropicus binemus,uel tropicus brumalis, qua tria quos idem sunt. B H radiavus, net Agnistriri I circulus lurcticus.
FORTII RINGELBERGII A Nadouerpiani in tres libros Institutionum Astronomicarum praefatio. V vra instellarum cognitione, a ad aliarum artium perdictionem marexime necessaria est,non iis barbaros quosdam scriptores esse uiderem: tres libros de mundo siue de Institutioibus Astrononil eis edidimus. In quorum primo e toto mundo,in sem, reundo de partibus, in tertio de circulis sequimurioris dine naturali orbes an e circulos po uimus , quod diagnitate quadam partes circulis praestent. Scripse runt quoquo de 4brorum natara docti uiri, ed qui pa
458쪽
. ru aut nihil proserint iuuenibus. Pliniim multa habet in libro secundo, uera ea pertinent folum adsummam inritis in non nisi a doctifimis percipi queunt. cicero ad ea sepe alludit, sed artem non docet. Manilius carmmine quaedam scripsit ad Augustu sarem, sed quae
n5 intelligas,nisi artem aliunde didiceris.Ηlinius pene nihil praetersibulas habet cir ita deprauatus est nerligentia typographora, ut iam 'me perierit. Inter Hecos Proclus optime circulos docet praeterea nihil. Aratus solum scribit de ortu er occasse stellarum in Graecia caeterum si quis artem didicerit , innumeros - autores intelliget. Proclum de thaera totum cupiet: nam parte Ciceronis,Plini, Vergili, Ouidij, Arati, Aristotelis, Ptolemo,ac aliora omnium,qui uel Graece uel Latine aut alia lingua his de rebus quicqua prodiderunt. Non pauca vidi apud Germanos, Gallos, Italos, Hebraeos,quae multo sane ad haec distenda allicere posset. Nuilas puto nationes est in orbe, quae non aliquid de coelo, soli, Lunam muri, quorum adeo mi Tabilem cursum quodidie uident,cupiunt perdiscere. Doctifimi quique oratores er poetae nonnihil f α per de stellis ornatus er uarietatis gratia suis operia' bus inserere conati sunt, quos hi nec interhere, nec
ijs praelegere possint, ut paruum labore figientes ista ignorunt: nec quum scribere quirissam volunt,
459쪽
. ferram mente comprehendit. Haec magna me docuerirant contemnere parva, Cr aliquid magni quaerenda
esst. Alij anxie scire desiderant quid agatur in proximis aedibus,m omnem vitam deterunt in augenda βαimilion extruendis aedifici)s,non videntes quam exta guum pos ideant partem terr quae cum oceano toto
non nisi centrum ac punctuη mundi est. A IJ literarum studiosi uanis gaudent colloqui',er laudem apud paucos venantur,o sui memoriam in illis reponunt qui breui cum ipsis laudibus perituris it: me nihil deis lectat, nisi quod aeternum est, nisi quod non unu ut
alter, sed uniuersus orbis uideat, quod nulla vetitaestas delere posit,quod cum aetate augeatur,ea esstili laus,ad quam fiarum cognitio mire conducit: exciata enim ad labore ,et velat gemmis qui da orati nem illustra quando varietatis causa, quae in omniabus rebus grata est,stellarum mentione facimus. Cniparua seemper ante oculos habent,parua solum imitari iurior omnia magna existimant, quia nihil maius uiis dent. De coelo no semel cogitant,oceani mollis non mirarantur,non perpendun quo modo una stella tam lanae se distans sic posit aquas ducere. Interia per horam
una,nunc Lura Cr nubes,nunc Helicen,nunc Pleiadestiti moto corpore persticio, nila admiror cur sium munsi uentos, fulmina, tonitrsia: Gnc gemitus ado, Da
460쪽
INSTIT. ASTRO M. tam breue tempus datu esse homini: tandem cogitans an e mortem etiam aliquit mihi agendum esse posteritatis memoria dignum,aliquid esciendum esse, quo significare psim Iuturis seculis aliquando me uixisse
cum incredibili impetu ruo in labores. Sic coelum excista mentem meum, nec id solum quumsub Ioue inunt intueor, sed etiam quum vel alios doceo natura inui di,uel quum in cubiculo cogitabundus deambulo. Hoc
dulci gaudio utinam per sista diu frui liceret. Multis, tau isdem studi' sunt dedit qui tantum gaudet nonsentiunt, sed Jrtasse coeli motus er pulchritudo non similiter issis impressa orac mihi, qui eam semuper in pectore feruo, qui per multos annos in in rebus versatus sum. Id uere possis dicere me banc artent plus centies Cr quinquagies docuisse, nec eam dimit iam quoad uiuam. I ID INTER ASTRON Otamiam Asstrologiamq; istersit. MVnii natura motumq; tractaturus gelut e calo terra uspiciens optimo iure a mirami uideaor,quid in tam exigua sphaera discribendu caeteri in enerint. Plinius formicas extollit, memorais vermi industriam. Maro apes truditurus, duces strenuos pollicetur,praemia, mores Ni t um populorumq;. Torapam magni aliti id in ro sit, quod antiquitas omnis punctura