Herodiani infanticidii vindiciae auctore f. Casto Innocente Ansaldo ordinis Praedicatorum. Accedit ejusdem Dissertatio de loco Johannis aliter atque habet vulgata a nonnullis patribus lecto

211쪽

cat qui genera masculina formininis pronuntiat legia bus, quam ab eo peccatur, qui articulos masculinos famininis geueribus an eponit. Atqui vos conspiciamus oe res masculinas forminitie, ω foemineas m

sculine, ct quas esse dicitis neutras , ω illo, oe Memodo sine una discretione depromere . Aut igitur nulla est culpa indisserenter bis uti, O frusra nos dicitis Ducismorum obscoenitate deformes: aut si

certum es singula quibus debeant rationibus explicari , in similibus vitiis vos quoque versamini ἡquamvis Epicadios omnes, Caesellios, Verrios, Scauros teneatis , ct Nisos . Qui Hebraicae Litteraturae expers, Originem mali, Hellen isticam videlicet Syntaxim , ignorabat Arnobius, ut demum potuit, nempe ex recriminatione reia pondit; quam tamen adversus Christianorum

Codices Objectionem haud profecto intulissent Gentiles, si idoneum semper Volumina Sacra

nacta essent Interpretem . Noscitur ex Responsione tamen quid Christianorum in Scriptis , Sacra nempe in Scriptura, Latini praesertim Grammatici culparent; quod genera scilicet masculina foemininis pronunciarent legibus, quodque articulos masculinos foemininis anteponerent generibus; puros uno verbo Hellenismos. Dicendum igitur ut ad rem revertamur ) aut nullo jure Tertullianum illo in loco corrupi res appellasse Valentinianos, quod merum Hebraismum, aut interpretationem ex Hellenistica

212쪽

196 DE LOCO IOHAN.phrasi procedentem, arbitratus interpolationem

fuerit ipsitus Textus; aut corruptam Vocasse in iaterpretationem illam , ob senium , quem inde Hetherodoxi derivabant, Corruptoresque Ualentinianos, e S lententia, maxime fuisse, quod illis uterentur verbis ad veram Carnem a Chrilto auferendam . Quum enim adversus Ebionem Valentiniana interpretatione tuto adeo ipse inde Septimius utatur, nisiI Declamatorem egisse,& mala prorsus fide aut contra Valentinianos,

aut ad verius Ebionem, Ipsum disputasse suspicemur quod tamen facile adeo adnrmari nolim); sequitur apertillime, priore illo loco corruptionis inustos nota ValentinianoS, ratione opinionis pravae testimonio assiciae , aut quod aequivo cam juxta Textum , seu diversis ex Versionibus Lectionem, figere ipsi tamen ita Vellent, ut ex illa inde errorem propugnarent. Hoc eo confirmatum maxime, quod illo Capitulo, illa videlicet Lectione, non adversus Ebionem modo, sed ipsos etiam adversus Valentinianos , priore nempe in loco, Ipie etiam utatur, sanum tamen juxta sensum enarrata. Admitti ergo illam, &aliquibus reperiri probatis in Lectionibus ostendit, quod eandem, Catholicam juxta doctrinam, interpretatus sit.

Fateor sane, hac recentiori de Lectione, ipsum apud Evangelistam, seu in Codicibus Iohannis , nil subodoratos elle Criticos Sacros, nil Cornelium

213쪽

lium a Lapide, aut Ethium in difficiliora Scripturae loca , nil Millium , aut Waltonum Tom. U. Polyglottae, Cal metum, pervios alios Exegeticos, consulere quos potui ; veterem imo retinere exhibereque Lectionem celebriores rarioresque quo quot inveniri potuerunt Sacrorum Bibliorum Editiones , quarum oculatus testi S magna cum animi voluptate factus sum, postquam easdem, Otthobonianae olim florem Bibliothecae, praeter

omnium expectationem , transferendas Curavit

in instructissimam hanc suam, quam , maximo Litteratorum plausu, Brixiae a fundamentis utilitati publicae erigit, ornat, ac uberrima Librorum supellectile ditat Litterarum decus, hac in Urbe Dulcia qui profugas revoravit ad otia Musas amplissimus CARDINALis QUIRINUs. Uerum nonis ego sum , qui post oppugnatam Maligeraeorum Herodiano de Infanticidio dubitationem ex Consensione Codicum omnium Matthaei, ex Consensione eorum qui Evangeliis adsuta adnotarunt, ex conditis denique aevo nostro Variarum Syllogis , de nova in praesens Lectione aliquibus olim in Uersionibus suspicari audeam, nullius 1 S. ope dicis ; quod certe esset audacissimi. Plurium quippe doctissimorum Urbis hujus Virorum testimonio, certum scio in vetustissimo CapitulariCodice MS. Eccletiae Ueronensis, & quidem in re

qua de agimus non interpolato , non emendato, ac intacto, novam illam legi interpretationem. Eam

214쪽

is 8 DE LOCO IOHAN. Eam certe edidit Vir Scipio Ma V,.. zz sejus, deque illo Codice ab Clarissimo doctissimoque Viro Iohanne Hieronymo Gradonico C. R. consultus harum rerum peritissimus Bartholomaeus Campagnota , ita eidem humanissime respondit: Per uvidire ai riseriti comamsi di V. P.M. R. bo mo mente presio per mano , ed amtentamente clervato it Codice Evangeliario di questi Romerendi simo Capitolo Veronese ς it quale ab-benebe per la manior parre sis mutiis , arrito, eguasto, pure net Logo risereatomi tanto vestigio delis lettere e i restato, ebe sipuo aceertare quat

osse la sua Legione. In questo Codice net principio

V Emungelio di S. Giovanni si ril alio per v rita quese pariae: Qui non ex languinibus , n

que ex Voluntate Carnis , neque ex voluntate Ui

ri , sed ex Deo natus eis. Se questu Leetione sia sta

ta emendata , come non rare veste sincontra ne'Co

dici , o nis, non sie ne vede mestigio . II Codice e in membrana di color violaceo, la Da forma e diguarto grande, ed e siristo in due eoAnne, V cara rere e tutio majuscolo in reo ed argento , con questi varieta , ebe le parole proprie det Salvatore, V n

me di Dio, Gesu Criso, e simili,sono in lettere d' ro; u toto deli' angelista in argento. Mostra questa praetissio amneto di My uxs anticbita rem ii Isma , ma non se si puo si fare determinata et a. Ioper me non dubitarei d attribuisti anche muto pii ιdi mille anni; in esso I ordine degli Mangeb rasi e Disiligoo by Goc te i

215쪽

disposto Matteo ,Glavamsi, Luca, e Marco. Eruitur heinc quam p ceps facilisque fuerit Pamelius ad hunc quo de agimus statuens Tertulliani locum, omnes MM. dices, Exemplaria omnia Latina, Patresque Omnes legere, ex Deo nati sunt. Prudentius Critici profecto agerent, si a magistralibus hisce, ut ita dicam, se abstinerent enunciandi modis: Le P. de Moru ueon, qui, dans Iazaleograuis Grecque, aΣo it remostne quit Uavolsentore τά aueun ψ. qui eut era apporte du Mont bos, fur Fur is en traumant que pressique L mon τ' /3. ne des Mo. Grees, qui soni dans Ia Bibliotbeque Coisfinienne, avolent ete apportex des Monoeres de crete fame e Montagne. Uerum ut aliqualem

Pamelis concedamus veniam relate ad ignora tiam MS. Veronensis, quid dicemus tamen habita ratione testimoniorum, quae apud tres celeberrimos Ecclesiae veteres Scriptores tam clare aperteque prostant λ λαπολο me hoc in loco mihi

videtur procul dubio Pamelius. Accedit, infinitas illas, de quibus loquuntur Hieronymus & Augustinus, Latinas Versiones periisse , nec esse nos adeo fortunae filios, ut in Variarum Syllogis eas

habeamus: Pronum esse credere, talem revera exstitisse Versionem, quod non unus modo Pater, non unus modo Tertullianus, sed & Irenaeus, &Vigilius Tapsensis ea usi fuerint. Fortasse etiam factum ex Valentinianorum Haeresi, ut opposita Lectio communis universim evaderet ac consecrata. Ex

216쪽

too DE LOCO IOHAN. Ex copia vero illa Interpretarionum Latinarum lucem fulgentisIimam habemus dissolveniadae gravissimae Quaestioni , quam non nisi per

impervia pertractarunt, qui ad varias illas maliatiplicesque Veterum VertioneS animum non apisplicuerunt , quaeque maximum nostra cum Dii putatione habet nexum. Mirantur sane Exegeticorum multi, quod Patrum non pauci diversis usi sint plurimum Lectionibus, non diversis modo in operibus, sed eodem etiam in Libro aliquando, uti nunc accidit in Tertulliano; nec defuere, qui illam ita diversimode legendi ratio nem iisdem tribuerent Scriptoribus, pro loci ex iagentia, suo marte, suaque e penu Textum inter- ς inis 'pretatis. Scaligeri olim fuit hujusmodi opinio, alteque adeo insedit animo Simonii, ut eandem perrexerit pluribus, more suo , in locis suadere.

ν-m ς ε ε 3 Pemeram ita sentiunt tamen hi Scriptores; nec, etiamsi vera Ipsorum Opinio esset, Lectionis tamen, qua de agimus, Auctor dici posset ipse Tertullianus. Haud inficior quidem, aliquos

Sanctos Patres e doctioribus, videlicet Hieronymum , Bibliorum e textu, uti res non semel po-1tulabat,statim atque marte suo vertere plura pomtuisse. Hanc interpretandi rationem tamen ad Tertullianum extendere, Cyprianum ac Hilarium , uti revera Simonius facit, absque sat ido neci videtur fundamento. Non id sinebat profecto studiorum quam inierant ratio , ut tantum. Diuitiam by Cooste

217쪽

scilicet valerent. Toti Catechesi , toti polemicis dediti Disputationibus, unde tantum illis otium suppeteret, ut de subita Textuum interpretatione cogitarent Etsi vero negare minime veliamus, aliqualem laudatis fuisse Patribus graecae Dialecti cognitionem, ast plenam perfectamque,& ad Hebraismorum peritiam pertinentem du-hitabimus. Nonne aliqui Tertulliani errores atque naevi, nonne ineptae aliquae sacri Textus imrerpretationes, quae ejus pros ant in operibus, ab inopia hebraicorum Idiotismorum apparent derivatae 3 In altero igitur Africani Patris testimonio , etsi ita Johannis locus efferatur, ut verba maximeQuaestioni,&Scriptoris fini, data Opera, accommodata videantur ι haud id tamen ab Septimio, uti nec ab Irenaeo ac Vigilio , sed a Versione diqua jam concinnata processisse statuen

Unum mox dictis obstare quis fortasse dice set ἱ qua nempe ratione, quum Septimium , Irenaeum, ac Vigilium hebraismorum cogniti ne caruisse, nec misi illorum vi Lectionem in qua natus es probari posse docuerimus ; laudatos inde Patres, talium inopia cognitionum laborantes , ea adhuc Lectione jure optimo usos contendamus sensum, non Litteram in Vale tinianis damnasse propugnemus Versionis denique caussam ignorantes Interpretationem tamen a Littera abhorrentem , minime culpasse C c aut Diqitigoo by GOrale

218쪽

1on DE LOCO IOHAM. aut rejecisse statuamus Quae tamen omnia fact-le componi posse nemo dubitabit, qui animadverterit , Lectionem illam Ecclesiarum in Codicibus, in probatis undique Versionibus Patres illos invenire potuisse, eaque, legitimum ob sensum , non sententiae modo quam confirmare in loco tuerique gestiebant, sed Catholicae univem sim Doctrinae accommodatum, u S jure ac merito fuisse , nulli ceterum Interpretationi pro Veteris Ecclesim moribus adstrictos. Quare ex hoc etiam argumento suspicionem de Versione illa meam, pene gratulor aliqua ratione confirmatam . Quum vero non apud dive s modo Latinos Patres , aut in diversis ejusdem Patris Scriptis , testimonia Scripturae, diversa interpretatiori ne in medium adducantur, sed idem apud eun dem Scriptorem, eodemque in opere non semel videre sit , heinc neque cum aliquibus statuendum, Cypriano suam, suam Augustino, suam Ambrosio, ac Tertulliano alteram fuisse olim Veisionem ; sed multiplici usos omnes, pro illa in qua, uti ex Hieronymo &Augustino vidimus,

vertabantur tunc temporis Interpretationum C

pia . Quod autem illis pro opportunitate, seu ju

ra quod interpretatio verborum, rei de qua tunc agebant, apta magis videbatur, Patres urerentur

heine factum facile, ut Versione in qua natus es legebatur , commodum adversus Ebionem ute relut Tertullianus , quod apertam directamque esse

219쪽

esse adversus Ebionitarum Haeresim videret ejusmodi Lectionem. Sic ea nos, si fas esset, uteremur aptissime in priuens adversus Socinianos; Quum enim illi nos accusent, quod hebraismos in Christianae Religionis dogmata consacremus, quod Johannis verba , Ut λογος-ἐγέ- , GVerbum Caro factum es, quae, Ipsorum opini ne, nil aliud sunt quam hebraismus, & per eundem denotant: Et ille qui Verbum Dei hominibus

nunciavit, caro erat, seu, ex carne natus ae Heinc

suommet homines hosce jugularemus gladio, ex Uerbis nempe immediate antecedentibus , quibus inveniretur Iohannes negasse Christum ex carne esse; hebraismi, seu anomaliae vi δὲ ἶ-θησαν denotantibus natus est; iccirco valeret a gumentum: Quomodo significare potuit Evangelista illis verbis: Et Verbum caro factum es. Illum, qui Verbum nunciavit Dei, ex Carne esse, vel ex carne fuisse factum, quum immediate antea dixisset, eundem non ex iaminibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate Viri, sed ex Deo esse natum 'Absit ex his tamen, ut me φλ - existimet prudens Lector, & eum esse, cujus

Ales pbasiaris petita Colchis, ' Atque Afrae molueres placent palato,uuod non sum faciles;

Scio haec a Privatis atque ab Indoctis, uri ego sum, timida secanda manu,

C ex in

220쪽

tis Loco Io Η Α v. Vt trabe Cypria rtoum pavidus Nauta secat mare ς

Seio in rebus facti haud esse argumentum ex decentia deducendum , nec ex utilitate quae ex hypothesi procederet; Codex tamen Veronensis, ac trium Patrum aperta testimonia aliqualis deberent esse , ni me decipiam , momenti, ut de Versione veteri ita Textum interpretata suspicemur . Retinendam tamen sentio Uulgatam Lectionem , sumque in sententia Toleti.

Placet Irenaei, Tertulliani, Vigilii, Codicis Ueronensis Lectio, sed in eisdem ipsam arbitror relinquendam i, quod sincere quidem , & fide Optima pronuncio , quare nolim arbitreris , que e est-la une politesse Theologique des Do-Heurs Carboliques, qui, pre civilite, temoignent de ceder au torrent des Interpretes , quoi quiti Diem persuadeqquiis mi Iora. Quae exterorum est hominum suspicio. Quis enim sapere parum adeo pores , ut infinitis Versionibus unum MS. praes rendum velit, tria Patrum loca infinitis Vetustiorum , Recentiorumque testimoniis Ani- . madvertere placet imo , Clarissimos Graecorum Interpres juxta Vulgatam legendi methodum illud enarra sse testimonium a Eusebius ad illa Isarae verba: Ecce ego oe Pueri mei quos dedit mihi