장음표시 사용
401쪽
enim in prima causa contagionis putredinem recensuerimus, dixeram usque magis communicari, si moueatur, cum Oculus inflammatione laborauerit,m qua subtilis &igiaca quas materia putredinis nonnihil concepit, si assidue moueatur, exhalationes quasdam subtilissimas simul cum lumine transimittit adeo velociter, vi momento quasi tempori S noxa in alio oculo inspiciente persentiatur. Et maxime omnium rerum. J Est altera causa ex peripicuitate, M tersia superficie desumpta. Cum enim in oculo externa tanquam in speculo repraesciitcntur omnia, inspecto oculo laborante inflammatione facillime eandem concipere poterit, quod cum speciebus ita, lippau- ubi , lucida materia eleuentur,eadem aut humida fuerit,aut ignea substantia praedita,va-Porcs,aut exhalationes admiscentur, quae si aliquid in se habuerint, subindQue lentoris zz nonnihil, similem in altero oculo producentassectionem. hinc subdit. I 2ua rem etiam econtrapenurbatum cyc. J Ex perturbatis iis spiritu bus & humoribus communicari ophthalmiam docet manifeste Alex.tum primo problem. s tum secundo problematum 42. qux quoniam commentarii loco esse possunt, non modo ratione ophthalmi ς sed & phthisis Mscabiei,cur contagio communiccntur, quin respectu aliorum morborum,qui consuetudia ne non communicantur, de quibus vix ullam causam hoc loco recensuit Aristoteles:opexaepraecium esse duxi, SI ea apponere & simul coniungere.primo igitur problematum quς-rit:cur canum ophthalmia laborans sua aduersa valetudine afficiat, sanus vero lippientem sua bona valetudine emendare non queat Respondet. Quoniam oculi humidi, molles, incctuique opportuni sint Adde inquit,quia sanitas temperies quaedam sit corporis: mo bus autem intemperies. faciliusque modicus habitus ab immodico mutetur, Vertaturque, qu- econtra. Merith lippitudo, quae habitus quidam immodicus est, simitatem,habitum
laudabilem celerius mutat. Omnem mutationem autem ob naturalem consensum corporum fieri certum est. Sed 2 probi cm. 41. totam hanc quaestionena examinat, qtiaerens:
Cur tabes,scabies,lippitudo mala contagiosa sint. Aqua intercutis, subris, & stupor totius Corporis,cua nomen a poplexi a transire in alium nunquam soleant. Respondet. Quoniam oculus quidem ut liuin idus,asLctionique opportunus, facile morbosis do prauatur radiis, qui cum spiritu a lippientis oculo pioficiscuntur. Tabes autem expirando, putrem acrem reddit,qui tractus ab homine sano pulmonem, membrum affectu facile vitiat & corrumpit. Scabies quoque, cum per summa corporis sit, lentamque saniem emittat, facile sciepropagare, cutemque integri corporis vitiare potest. caeteri san E morbi, aut posti uitiis Cutem attingere nequeunt , nullamve reddunt delibationem , ut aqua intercutis , ut stupor attonitus, aut cum per summa corporis natent, nihil tamen humoris pro nimia sua lentitate, de siccitate, iacorpulentia emittunt , ut albugo, ut lepra: alit positi quid cinparte interiore sunt: sed quoniam nihil pestilens, aut putrefaciens mittant,suum aliorsum transimittere vitium non possunt, ut febres crebriores, & solitae. Sic quoque Rabi Moyses . Aph. pari. ex sententia Gal. lib. de motibus, qui liber a nobis desideratur, dicebat, qui primum videt, ophthalmia aut conturbatione laborantem, thatim ipsi oculos coimi ibari: quod si adhuc attente inspiciat non solum conturbari, verunt etiam optici almia contrahere. Ratio etiam attestatur, humores & spiritus conturbari,quia si fit attractio humorum per uniuersum oculum, neccssarici illi misccntur, & humoribus oculorum, & spiriti
bus per oculum dispersis, commixti necessario turbant. & hoc est, quod Hipp in lib. de
locis in homine dicebat, ob humores influentes visium fieri μαρι ερυγω δε, i. apparere scintillas in oculo. atque etiam acumen videndi perdi. sic mulierem cui menses effluunt,speculum inficere testatur Aristoteles lib. de somno M vigilia. Phthisis autem id sarat, quoniam=inmmuniat, grauemquefacit.J phthisis nomen quandoque
apud Graecos communius cst pro conlumptione corporis, quaecunque ea sit: interdum Proprie magis cum pulmonis vitio per se contigerit : quod etiam duplici ratione euenire obseruatum est: aliquando ex ulcere in pulmonc iacto,unde sanies verae manet:quandoq; non ex vero ulcere,neque ex vera sanae, sed magis pituita aliqua aliquandiu in eo viscere moram trahente, dc putredinem contrahente, naturamq; saniet omnino referente. in qua obseruatum est saepenumero in dissectionibus non exulceratos quidem esse pulmones, at flaccidos omnino redditos, molles, de in marcorem tendentes .utraque haeae omnino contagione communicatur,quocunque contagionis gentre, M contactu immediato,dc per relictum fomitem, de ad distans per anhelitum communi atum. primum illud obseruatur ex amplexibus ta basiis 1 marito communicari uxori talem insectionc ex somite aut e r licto scri etiam obstruamus quotidie, cum tanta tenacitate, dc tanto temporc Videam av
402쪽
seruari virus illud in somite .ita,ut vestes,quas phthisici gestavere,ispe vita sint etiam post
diciamum attulisse contagioncm quinimo tales ctiamnum fiunt & camerae, de lectuli
tabo lata,vbi phthisici petiere. Quod etiam ad distans feratur haec insectio,hoc loco de- . mollitiauit Aristoteles cum cautam referens cur phthisis haec communicetur, eam dicit esse quod aereiu & spiritum vitiet, grauemque reddat: cum enim vitium sit in pulmonibus & in thorace,exquibus aer inspiratus ad refrigerandum cor,expiratur cum exhalationibus,& vaporibus in eo genitis,si in iis locis sanies contineatur,aut pituita, quae putredi-ncm conceperit,necesse cst M vaporibus illis putridis aerem infici, vicincique acri labent communicari,qui ab alio inspiratus, celerrime eandem labem pulmonibus communicat, utpote iis,qui primi sunt, qui inscctum aerem suscipiunt. celerrime autem solent ij morbi induci, qui cx sp,litibus & habitu communicato producuntur, ut in pestilentibus morbis ab omnibus obseruatum est. s Scabies aurem.Ere. J Exemplum primb attulit illius morbi qui ad distans communicatur,tum partis mobilitate,tum splendore, tum Vcrd exhalationum M vaporum transmissione,ut est ophthalmia, tum 2. alterius,qui ad distans quidem fertur, alterique hoc modo communieari potest,sed non adeo facile,ut in primo, firmius tamen relinquit sui vestigium in corpore medio, ob vaporum visciditatem: nunc pro exemplo tertium genus assert,quod distatili communicari non potest, sed contactu solum inficit, siue immediatus is fuerit, siue mediante semite relicto, qualis est scabies, & lepra. non enim inficit scabies quod pars sit mobilis,aut omnino denudata, i cst oculus:neque quod spiritus vapor s-ve putridi,S sectentes emittantur, ut in phthis, &peste: sed quod defluit, emittitur in scabie humidum est,crassum,viscid nec citd evaporabile:vnde cum diutius adhaereat sibi simile in altero generare potest, pruritumque 3c ardorem producit.
Docebat autem Gat.1. de symptomatum causis. g. pruritus immediatam causam esse cx- Crementa pituitose,nitrosa, alsa, amara id quod docet exemplo scillae, muriae, Zc urticae, quae omnes faciunt pruritum: quo loco etiam ditarentiam ponit inter materiam simplicis pruritus,scabiei,&leprae.inquit enim materiam pruritus esse succum tenuem, falsiam de immotum:materiam vcro scabiei Ac leprae esse succum multum, falsium , crassum. immotum. Vbi ctiam obicruandum cst magis proprium scabiei illius, quae humida dicitur, ut contagio acquiratur, quoniam minus terrcstris est in hac materia , quae vix adhaerere potest,sed crassa quidem,ae humida,& visciditate praedita, quae M adhaerere,& magis etiam in fomite firmari apta est. Ires autem -n barent,&c. J In hac parte alteri parti problematis satisfacit, cur nempe bydrops,attonitus morbus & reliquae febres non communicantur. Causas huius rei duas recenset,quhd aut in superficie materia morbos illos faciens non consistat, aut cerie ctiam si extimam superficiem occupet, huiusmodi non cst, ut aut evaporando ad distantia pertransire possit,aut crassitie,& lentore suo & communicari, aut diutius adhaerere possit. ω hoc manifestius explicauit Alexander loco proposito 1 .problena.41 cum dicit. c aeteri sane morbi,aut positi intus cutem attingere nequcunt nullam-vo reddunt delibationc m, ut aqua intercutis. ut stupor attonitus, aut cum per summa corporis natet, nihil tamen humoris prae nimia sua lent late,siccitate, M corpulentia emittunt. Vr Albugo. Vt lepra. aut
positi quidem parte interiori sent, sed quoniam nihil pestilens, atque putrefaciens mitistant,suum aliorsum transmittere vitium non possunt,ut febres crebriores,& solitae.
Cur dentium stuporem ditatuit portulaca &Alyan quia illa humiditatem
quandam habet: manifesta autem haec est manducantibus: & si confringatur liquando: elicitur enim humiditas:viscidum autem permeans educit acorem:
403쪽
ctenim quia acore conueniunt, excipitur. habet cnim quendam acorem ille succus. salutem liquefaciens extrahit etiam acorem.
Uel ex duobus iis ultimis constat verissimum esse, problematum libros hos continere 1blutiones quaestionum Aristotelicarum: sed non ita esse ab Aristotele ipse dispositas, nec in unum volumen collectas. easdem enim saepius in eodem volumine non inculcasset. Sed cum varios problematum libros pro varietate materiae scripsisset, poterat unum N idem sub diuersis titulis optime accommodari, Ac cepius discutuquae si in unum volumen colligebantur, absurditatem,si bis aut ter eadem repetiisset,non mediocrem affercban sic cum quaestio hee ad materiam medicam , Bd ad partem curatricem optime pertineret,optime etiam prima sectione sub medicis problematis comprehendebatur. cum vero sympathia quadam, aut portus antipathia, portulaca & sal opus hoc perficerent, optime etiam in qua tionibus de sympathia comprehendi potest,nobis autem, ne vitium hoc inutologiae imputetur, cum coispiose satis pilina sectione problemate 37. eam explicuerimus, ad l um illum lectorem Femittemus. λ
.Cur igitur cinis de nitrum non 3 An quia stringit, & non liquefacit '