장음표시 사용
11쪽
es, nunquam es nimium. Hoc vero milius ut esset, principia quaedam uniuerse sumpta interherui, ex quibus facile sit, innumerabιles casus similes enodare Nosser autem his labor quo planioriac fructuosior
obtingeret legentibus, in varias diuisus materias est, hoc ordine methodoque; In primo volumine, duae nostrorum operum reguia expendu - : Coscientia, aes Lexo quas nobis indidit Deus, ut moueant atque impellant ad agenda, quae nos ducant in aeternam Teatitatem, atque ultimum finem; 4 ptime ratione pondus innatum est lapidi , ut feratur ad cem rum; igni leuitas , Ut fursum ascendat. In fecundo deuenitur ad species legis,quae sunt praecepta Theologicarum virtutumatque iustitiae. In tertio mand ta Decalogi, Ecclesiaeque contiuemur. Quoniam versmeus non intima tantum is legum promouere nos
voluis adfupremum ac salicissimum nostrum finem, sed infitutis quoque sacramentis, velut impressa vim tute, fortiter, ac suauiter eodem impellere dignatus es; idcirco in quarto volumiue furamenta, hoc es
Ruod vero sectat ad Scriptorum locos, qui sim tulit propositis casibus sebiseiuntur, haec animaduer' te, qui legis, illos interdum Auctores citari, qui licet peculiarem eum caseum proprie non tractent, sed alium in diuersa materis, ea tamen fundamenta sponunt, e quibus eius folutio consurgat. Deinde erratum in numeris aliquando Triographorum
12쪽
eratara , t fertim reati sitione, uti a 3. loco 3 a. Norss senique, Litor optime, si quid in hoc opere mFer es boni, mn meom esse , fMDeib Namquemne datu optimum desursum est descendens J Pare Iuminum im erratum aliquod, uti facile multa, lepr-fendes ; id totum esse meum. Testor tamen, ruacumque scripsi,vel ripturus sum aα minimum apicem , a recta me velis ad Mernam eius gloriam; es honorem, i soli aebetur omnis honor, gloriaO ;simulqtie adChrishame cuiusque conscientiae quietem;
ruique laesitui quisque postsFer bona opera, atque ope fac mentorum, quae in hunc Mnem Christus ins tuiυ ad metan felicitatis aternae peruenire. ALE.
13쪽
,vM sieut dilectus filius Io: Dominicus Franetini Biblimi, a in almavrbe nostra nuper exponi fecit, ipse libros duos, unum videlicet, cui Titulus Quaestiones Moralesi Selectiores a Gabriele Beato Clerico. Regulari societatis Iesu , de alterum , cui etiam Titulus Directorium, Chori, ad usum omnium Ecclesiarum cum quibusdam additionibus i Ioanne Guidetto dilectis filiis respective compositos typis, expensis suis mandari curauerit, vereatur auxem ne postquam in lucem prodierine, alii, qui ex alieno labore lucrum quaerunt, eosdem libros imprimi facere etiam curent in ipsius exponentis praeiudicium , nos eius indemnitati, ne ex impressimie huiusmodi ali. quod dispendium patiatur. prouidere , illumque specialibus fauoribus,& gratiis prosequi volentes , & a quibusvis excommunicationis suspensis, & interdicti, aliasque Ecclesiasticis sententiIs , censuris , & poenis , a
iure , vel ab homine, quavis occasione, vel causa latis , si quibus quomodolibet innodatus existit, ad effectu utra praesentium dumtaxat consequendum, harum serie absoluentes , & absolutum fore censentes . Supplicationibus eius nomine nobis super hoc humiliter porrectis inclinati. Eidem exponenti, ut durante decennio,a praeuia dictorum librorum impressione computaudo , duurinodo tamen a dilecto filio Sacri Palatii Apostoli et Magistro approbati fuerint, nemo ta in in Urbe , quam in reliquo Statii Ecelesiastico mediate , vel immediate Nobis subiecto libros praedictos, etiam sub praetextu additionum , disti uictionum, alteriusve formae, vel tituli, sine speciali dicti exponentis, aur ab eo causam habentis licentia imprimere , aut ab alio , vel alijs impresibs vendere , seu venales habere, aut proponere possit, & valeat Apostolica auctoritate tenore praesentium concedimus, & indulgemus. Inhibentes propterea utriusque sexus Christi fidelibus praesentium librorum impresso- tribus, & bibliopolis, sub quingentorum ducatorum auri de Camera s& amissionis librorum , & typorum omnium pro una Camerae nostrae Apostolicae , Ne pro alia eidem exponenti, ac pro reliqua tertiis partibus accusatori, di iudici exequenti irremissibiliter applicandis , & eo ipso absque ulla declaratione incurrendis poenis, ne ducto decennio durante Iibros praedictos, aut aliquam illorum partem tam in Urbe, quana inore liquo flatu Ecclesiastico praedictis , sine huiusmodi licentia imprimere aut ab aliis impresios vendere, seu venales habere quoquo modo audeantistu EMGumant. Mandantes proptera dilectis filiis nostris, & Apostoli
14쪽
eae sedis de Latere Legatis, seu eorum Vicelegatis, aut Praesidentibus, Gubernatoribus , Praetoribus , N aliis Ilissiliae Ministris, Prouinciarum, Ciuitatum, Terrarum , di locorum Status nostri Ecclesia sici praedicti, quatenus eidem exponenti, seu ab eo caiisam habenti pradictis in praemissis emcacis defensionis praefidio assistentes quandocumque ab eodem exponente fuerint requisiti, poenas praedictas contra quoscumque inobedientes irremissibiliter exequantur. Non obstanti hus Constitutionibns, & ordinibus Apostolicis, ac quibusvis salutis, S consuetudinibus etiam iurament, confirmatione Apostolica, et quavis firmitate alia roboratis, priuilesiis quoque indultis, di pixeris Apostolicis in contrarium praemitariun quomodolibet concessis, confirmatis, di innovatis, caeterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem, ut
praesentium transumptis etiam in ipsis libris impressis manu alicuius Notarii publici subscriptis, ct sigillo personae in dignitate Ecclesiastica constitutae munitis eadem prorsus fides adhibeatur,quae praesentibus ipsis adhiberetur si forent exhibitae, vel ostensae. Datum Romae apud Sanctam Mariam Maiorem sub Annulo Piscatoris Die septima Nouem bris MDCLXII. Pontificatus Nostri Anno Octauo.
15쪽
Societatis Iesus icarius Generalis.
VM Quaestiones Morales P. Gabrielis Beati
a nostrae Societatis Sacerdotis aliquot eius- dein Societatis Theologi recognouerint, & in lucem edi posse probauerint, potest tem facimus , ut typis mandentur, si ita ijs, ad quos pertinet, videbitur, in cuius rei testimonium has li- . teras manu nostra subscriptas, sigilloque item nostro munitas damus. mae as. Martu i 66α
Imprimatur si videbitur Reuerendisi. P. M. Sac. Pal. Apost. O. Archiepisc. Patracen. Vice .
16쪽
Quae in primo Libro continentur.
N Conscienιia erronea, possit esse regula operandi. An qualibeι eonstentia erronea, possit e se regula operandi. Quanta set eonfitentia erronea obligatio . An constentia erronea, plus obliget, quam praceptam Pralati.
3 an opinio probabitis, pesR ese regula operandi. 6 an re eientia practice dubia, possiι esse regula operandi. 7 eonscientia speculatine dubia eirea ius, possi esse regula operandi. 8 An conscientiasseeuiatiue dubia eirea factnm possit esse regula operandi. si an eonscientia peculatine dubia, in materia tum tia, pessu esse regula operandi, quando datur titulus possessionis . Io An eonscientia 'rculative dubia, possit esse re uti operandi in materia. aliarum virtutum, uando datur titulus potessianis . II An eonstentia dubia possit esse regula operandi,quari possessio es dubia ιIa An eonfitentia dubia circa Dctum, Ollam pariat obligationem . Is An eons entia dubia cirea ei eunsanti Eri,ullam pariat obligation . 34 An quaelibet eonscientia dubia eirca cireunsantiam facti ullam paria obligationem . Is An praeeptum de re dubia , obtige .a 6 An voltim de materia dubia obliget. 37 An consisntia secuiatiue dubia, reddat Votum irritabiis.
Is An ignorantia Oinxibitis, fit pereatum necivis. ao An ignorantia vincibilis, plures malitias continea . a1 An uno antia vineibilis sinciem ad peeeatum , sufficiat etiam ad ope
a a An i norantia vincibilis, aliquando saltem ad actus valorem δε eiat.
a 3 An error eirca personam,cum grea agitur, reddat actum inualidum. a erroretrea motivum operandi, reddaι operationem inualidam .
a s An aliquando fustem, inror circa eansam impulsivam, reddat veratiomem inualidam ω a P An erγον cirea conditionem, reddat operationem inualidam .
a s An quili et error e rea eanfam alem, operationem reddat inuali .: ra Ara errori Arca quamlibet ean Mnasem, operationem invalidet. r a An error circa ghalitatem capsa materialis, operationem Invalidet, An
17쪽
ROXIMA ae immediata nostrarum ope. rationum regula, est conscientia, quae, quia intra nos est , appellari solet Lex internata, squia vero indita nobis est ab Auctore na
turae , ut per eam nos inclinet ad recte operandum, & per eas operationes, quasi mo
at ad nostrum finem ultimum, qui est Beatitudo, acnma felicitas ; sicut per grauitatem inclinat lapide motum deorsum , & ignem per leuitatem ad motunia sum, dicitur ius siue lex naturalis. Huius conscientiae, e legis internae, quinque sunt species; erronea , dubia , babilis, recta, ac scrupulosa. Singularum ergo specie- .ra natura, ac proprietates, varijs casibus pro pol tis, ex irantur, in ordine ad culpam, ad poenam, & ad actu ut lorem. Et quoniam Conscientia dubia essentialiter suppo. t ignorantiam rei, de qua dubitatur, & erroneaerrorem, ae duo opponuntur libertati, sicut aliquo modo opponit etiam metus; ideo simul etiam de his impedimentis aeritur, an & quomodo excusent a culpa, & a poena, octuum valorem impediant. Deniqueinecrati, quod legi in an opponuur, natura, Dassiones, ac species perpenduntur.
18쪽
vin constentia erranea possit esse r gula operandi.
Q Α S V S. a V M homicidii euiusdam auctor quaereretur, & des Titio iam daretur semiplena probatio, Ru ticus qui dam, qui homicidio fuerat praesens, in iudicium V
eatus, & a Iudice interrogatus, num auctor Eomicissi, esset Wus , cum iuramento negauit, rnuincibiliter putatis , id ub s assi eius vitam tuendam licere i quaeritur, virum, Pelerandos - mortaliter peccauerit. IVM MARIUM.
vi ex illa oriatu conscien- sμ- .i a Cur conscientia si proxima regata operandi. 33. suo principis inatti 'rudentia ad operationes voluntatis regulaendat . . - sua eon tentia habeast vim orae iii ct qua Consiliη. a se Cur conscientia erro ea exeum. δει a culpa . - . Voluntas amans, quo Aremoro
xx ε μο faeis actum virtutis. Es de eo gaudere polas . , 23. Conscientia erronea nunquams Diuinae legi contraria .
23 Non toIum actio interna , sed
etiam externa conscientiae erronea contraria , ess mala .
, - Vanta sit Conlatentiae, letis internae vis ad . Obli gandum, colligi facile poterit ex
vi, quam habet eo scivium arronea;
19쪽
aea ; si enim haee tam strictε, ae in- dispensabiliter obligare potest ,
quae erit vis conscientiae probabi- iis , ae rectae ut autem appareat conseientiae erroneae vis ad obligandum,& eon tentiae smul natura innotescat, praesens casus proponitur . Aliquibus ergo , quos taeit nomine refert mans TMmus I. . s. a. I. Rusticus videtur mortaliter peceasse . Primo, quia verὰ commisit periurium ς hoc autem sest diuina lege prohibitum. Neque obstat, quod conscientia erronea dictauerit, non esse prohibitum , nam, cum auctoritas Dei maior sit, quam conscientiae, voluntas illam magis sequi tenebatur quam istam; im , cum conscientia contraiDei legem aliquid dictat, sequenda omnino non est ; expedit enim tunc obedire magis Deo , quam eonscient iae.
Secundo, quia, si non peceant , fecisset actum bonum; fecisset enim
actum charitatis , cum periurium ad vitam hominis tuendam , ordinauerit; eonsequens autem est impo is bile , neque enim dari potest actus bonus , qui habeat obiectum
Tertio, quia, s non peeeaffet,p tuisset deinde, cognito errore , de tali periurio, ut poth bono gaudere; consequens autem est fassus ν; quia gaudere de periusio,est intrinis sece malum, non minus quam gau de re de adulterio; est enim velle malum p hoe autem idem est M ac
velle peeeatum , & conseque ter peccare ; si ergo gauden ii se de
periurio, peceasset, peeeauit aetiam illud volendo ; no a minus enim intentio eficax periurii, est actas voluntatis, quam gaudium .
6 Qua reis quia, si non peeeallet ,
maxime quia eonscientiam erranistem seeutus esset; sed eonsete alia errans sequenda non est , quando est diuinae legi contraria; temper enim sequenda est lex Diuina; haec autem obligare non potest ad sequendam conseientiam errantem,
quando est illi contraria , auo quin ipsa me e lex divina esset sibi .psi
contraria, dum ex una parte praecipit, ob nullam causam . etiam ad saluandam vitam, esse peierandum; Et ex alia , obediendum esset co seientiae erranti, dum dictae, esse ' peierandum. Quinto, quia in tantum. sequi tenemur conscientiam . in quantum eit regula a lege aeterna deriuata ἔsed eonseientia dictans, e ste peierandum ad saluandam vitam , non potest esse derivata a lege aeterea, cum lex aeterna contrarium dictet ; ergo illam sequi non tenemurIs deoque illam sequendo,rustieus adhuc peccauit.
8 Sexto; quia minister,falsam Principis legem promulgans , subditos non obligat ad illam adim μα- . dam ; sed conscientia erram , dum dictat id, quod est mal qm , salsami Dei legem promulgae; neque enim Deus, malum unquam potest raeeipere ἰ ergo non obligat ubiuntatem ad illi parendum δ ideoque . t rustieus, i Ilam sequendo, peccadit. 9 Septimoue quia, s conscienti int--ronea dictaret, muni A. M a s
20쪽
- per omnia diligendum, non propterea precaret, qui Deum super omnia diligeret; impossbile enim est , Deum diligere , di per ipsam dilectionem peceare; ergo non se per Conscientiam erroneam sequi lene mur, neque semper est peccatum contra illam operari; ergo etiamsi Conscientia erronea rustieo dictaret,esse peierandum ad proximi vir tam tuendam, non propteTea tene-hatue illam sequi, sed poterat con tra illam operari ἔ ideoques nota operando, peccauit.
II scientiam . nihil esse aliud ,
quam ducta inen rationis , iudicanx, a Ii quid esse bonum vel malum, se quendum ve, fugiendum debet autem esse actus iudicativus, quia per illum, debet intellectus iudicare quid voluntas fugere debeat , quid amplecti. Diuidi communiter solet in remotam, & proximam ι illa dicitur, quae in communi dictat, aliquid esse fae,endum , vel omittendum; ut, audiendam esse m issa m die festo: hae e dieitur, quae in partic lari , R in specie , di stat, quid hic di nune sit satiendum, quid sugiendum; ut, esse hodie ni issam audiendam I quamuis autem ex consti entia, sue iudicio uniuersali, deduciare gulariter, & per se , soleat simi- Iis conscientia , di iudicium parti gulare , ex eo enim, quod audienda sit missa in die festo, di hodie siedies sustus, regulariter, & per se sinsertur, hodie masiam ese audiendam; per aeeidens tamen, & ratione alicuius circunstantiae, potest alis quando non de duei, sed potius o positum I potest enim quis simul iudicare,die festo audiendum esse sacrum , Ec tamen propter infirmitatem, se non esse obligatum, tunc - tamen ,etiam iudicium particulare, vere non est voluersali contrarium,
quia hoc,nunquam dictat, die sesto, infirmo, aut impedito audiendam esse misiam , sed potius oppositum. II Aduertendum est secundo,Intellectui nostro , sieut indita est a natura vis cognoscendi verum , hoe est , prima quaedam principia speculatilia per se nota , qualia sunt omne totum est maius sua parte , quodlibet est, vel non est , di similia , ita inditam esse virtutem cognoscendi bonum; hoc est prima quaedam principia practica uniuersalissima , omnibus nota δ qualia sunt; omne bonum est sequendum , omne prohibitum a Deo est fugie-dum , & similia z quae principia a pellantur syndere sis. Ex his autem, intellectus de dueit aliquando conclusiones falsas, per additionem mi noris falsae; Si quis enim dieat, omne prohibitum a Deo est in a-lum I & deinde addat ἰ omne iuramentum est prohibitum a Deci:
Mati. s. Ego aretem dico Cobis
nolite iurare omnino e quae minor est salsa; inseret, quod omne iuramentum sit malum , di illicitum ,
quod tamen est falsum hae ergo eo nolusio ex primis principiis pra Oieis salso deducta, dicitur conscientia errans , seut deducta peradditionem minoris p topostionis