Architectura

21쪽

EXERCITATIO VITRUVIANA II.

23쪽

EXERCITATIO SECUNDA

DE columna una serieribus ψSarumque Proportionibus ex Vitruvio

solumnarum genera, a C proportione partium omnium, quae ad ipsas reseruntur, ordines vulgo appellati, architeCturae studii partem constituunt praestantiSSimam. Non enim Od ornamentorum sere omnium, ac decorationis cujuscumque ad aedificia pertinentis rationem continent, sed etiam ad integram aedium deam absolvendam faciunt: nam simplicissimae strii oturae VenuSta ex eo prodit, quod columnationis genus aliquod potest admittere. Ex eo factum est, ut i Chitecturae studiosi de numero, sigura, SUCCES-Sione, proportione, men Suri partium a membrorum, ex quibus genus quodcumque Columnationis existit, solliciti, ea in antiquis monumentis, in probatissimis reCentiorum operibus, sedulo Observent, ac dimetiantur Formulas inde sere quasdam inde eliciunt, easque nonnulli immutabiles Censent, et omne tulisse punctum putant, si in iisdem delineandis juxta easdem formulas, amiliarem habitudinem acquirant Vitruvius perquam diversa ratione prOCedit, atque arietatum quas singula genera admittere debent sonte aperit neque inanem operam suscepturum me esse arbitratus Sum, Si prospectum Vitruvianae doctrinae, ex ipsius libris depromptum, presse hic primum exponeΓOm. u. Columnationum genera ex Vitruvio sunt Doricum, doni-Cum , Corinthium, et Thus anicum Eorum proportiones deducit ab AEdium speciebus, ab altitudine columnarum, et a peculiari ingulorum Charactere Diameter mi capi columnae divisa concipitur in partes aequales duas, quae moduli dicuntur modulus subdividitur in partes triginta, quae minuta dicuntur. Notis proinde utemur Μ et V, quarum prima modulos, altera partes trigesimas moduli, seu minuta indicabit. Diametrum columnae semper intelliginmus diametrum imi scapi, nisi aliter indicetur. hilander in ea digressione , quam libri tertii capiti secundo Vitruvii adjunxit, omnia Columnarum genera, partesque singulas mensuris desinivit, et

24쪽

accurate descripsit sed non Vitruvii praecepta sequutus est, Verum eam methodum , quae apud nonnullos melioris notae architectos obtinet. Nos Vitruvii doctrinam in conspectum proseremus. 3. Species aedium sunt quinque atque i. spati, intercolumni distinguuntur, nimirum ycnostylos, in quo intercolumnium

est M. III

stylos M. VDiastylos M. VI

Eustylos M. V. .

in quo intercolumnium in fronte et posticomedianum est M. VI Areostylos, quod eam mensuram excedit, in qua epistylia absque fracturae periculo nequeunt fieri ex lapide, et ideo de materia sunt construenda. Intercolumniorum mensura ab externa Olumnarum acie in imo scapo desumitur, nisi aliter indicetur. 4. 1, Eustylo frons 'oci praeter trepidines et Projecturas

spirarum, si tetrastylos sit, dividatur in partes I S. si hexastylos XVIII si octastylos XXIV. S.

ex iis partibus una erit columnae diameter Ahilud columnarum erit pro Eustylo M. XVII pro Pycnostylo M XX pro Systylo M. IX pro Diastylo M. xvii 5. Contractura in summis columnarum hypotracheliis, ita fiat ut summi capi diameter in columnis ab minimo ad altitudinem pedum XV it P. La ped. V ad xx P. 'a ped. x ad xxx P. I a ped. xxx ad XL P. 11 ped. XL ad L P. 11.

6. Columnarum stylobat, altitudinem habet cindeterminatam. Stylobatae partes sunt

Quadra Spira

lusis altitudo singularum est indeterminata deqυ Videatur hujus Exerc. S. 6.

Columnarum spirae non excedunt stylobatae trun-Cum ne projecturae ipsarum sint extra Solidum.

25쪽

. Pro genere Ionico. Scapus altitudinis M. XVI. l. o. e. i. iColumnae basis, seu Spira , crassitudinem seu altitudinem habet l. xxx Spirae cum projectura latus est M. III. Vel P LXxxx Basis atticurges, altitudo jam dicta . xxx constat lintho cujus altitudo P. toro superiore P. Vtor inseriore P. VII S. trochil seu Scotia cum quadri P. VII S. Basi Ionicae, altitudo jam dicta P. xxx constat lintho cujus altitudo . toro Summo aut superiore P. 111 E

trochilo superiore Cum astragalo et supercilio l. V astragali altitudo est trochili pars trochilo inseriore P. V.

8. Capituli Ionici altitudo aequalis est l. xx t V e. r. ὶ Capituli donici pulvinati partes sunt Abacus cujus latitudo et longitudo singulae sunt l. xv I Crassitudo cum Volutis P. XXX Recedendum ab extremo Abaco in interiorem partem Dontibus Volutarum, parte duodevigesima imi scapi et ejus dimidia, id est P. 111 Ab extrema linea quadrae baci demissa catheto, seu perpendiC Io, Crassitudo totius capituli, idest Abaci cum volutis, quae est P. xxx dividatur in particula XIXquarum Abaco tribuantur III reliquae tribuantur volutis, quae CTUnt XVI. Ea vero particulae undevigesimae erunt pro altitudine baci P. 1 vi

5 pro altitudine volutarum P. XXV

Cathetus altera interior, priori parallela ducatur a puncto quod distet ab extremo hac in latitudine, nimirum in directione hori-Zontali intervallo particularum trium ex iis, in quas xi divisa suit altitudo, mod intervallum erit P. 1 'θ

Hujus catheti longitudo quae erit particularum vi sub abaco, ili' Visa concipiatur in puncto, quod sit particulis ix insta Abacum, et ab extremo inferiore distabit particulis uti Punctum illud erit

26쪽

έ SIMONIS STRATICO

volutae describendae centrum ex quo intervallo unius particulae describatur circulus, qui erit volutae oculus. De descriptione Volutae deinceps apposite di Cemus. Particulae tres infra volutae Culum, praependent infra a Stragalum, nimirum descendunt infra summi scapi hypotrachelium. 0. Epistylii altitudo ex varia altitudino columnae licitur pro Columna a ped. xu ad x altitudo epistylii is Q. a ped. xv ad xx est i ve altitudinis columnae

L 15 26

Ped. o. ad XXV altitudinis Columnae a ped. xxv ad xxx altitudinis columnae

Ita secundum ratam partem, ad eumdem modum ex altitudine columnarum, expediendae sunt altitudines epistyliorum Serie ejus progressus facile percipitur: nam a ped. xxx ad xxxv altitudo epistylii deducitur aequalis altitudinis Columnae et Si Porro. 1 o Epistylii altitudo in sua membra tribuitur sequenti lege. Nimirum altitudino definita, ut in praec. S., ipsa dividenda est in particulas xxxi quarum fascia inferior habet P. XVm

fascia secunda P. XXIV fascia summa P. XXX Cymatium P. XII

Patet autem ex rantem traditis larticulas lasce radi minuta reduci non posse, nisi definita sit mensura altitudinis columnarum. cymatii proiectura aequalis est ejusdem altitudini ides p. xv epistylii latitudo in imo, hoc est, qua superficie columnae insistit aequalis est diametro summi scapi in Summo, hoc est, qua superficie Zophorum sustinet, aequalis est diametro mi scapi. II. Ophori, supra epistylium, si simplex sit, altitudo aequalis est altitudinis epistyliis sigillis designatus, altitudo aequalis est altitudinis ipsius

epistylii

cymatium raophori aequale est altitudine 2 altitudinis ipsius Zophori cymatii ejusdem projectura suae altitudini est aequalis. I 2 Corona supra ophorum, denticuli altitudinem habent aequalem altitudini ascia secundae epistylii eorum projectura aequalis suae altitudini intersectio, nimirum frons denticuli aequalis dimidiae suae altitudini lavus, loci est intervallum inter ipsos, aequali El

27쪽

EXERCITATIO VITRUVIAN II.

intersectionis Coronae Cum Cymatio, praeter imam altitudo aequalis est asciae mediae epistylii

projeCtur Oronam cum Menticulis, aequalis aesta altitudini a summo Ophoro ad summum coronae jusdem Cymatium. 13. Tympani altitudo aequalis est nonae parti longitudinis coronae frontis ab extremis cymatiis sumptae Corona Supra tympanum aequale imis praeter simas Sima Octa' a parte altiores simis coronae inferiorisICroteria angularia, altitudinem habent, quam est nympani medii mediana, altitudinem Octava parte majorem altitudine rangm larium in simis ad latera capita leonina contra ColumnaS.I triges excavatae circum Columnam XXIV regulae inter stria latae eadem mensura, qua adjectione. fiunt in media columna, pro ipsius en taSi. 15. Pro genere Dorico: si rides sit Diastylos tetrastylos, frons dividatur in partes XXVIII si diastylos hexastylos in partes XLIVOarum Una erit modulus columnae Crassitudo, seu diameter M. Haltitudo cum capitulo M. XIV absque capitulo M. Iucapituli altitudo, seu crassitudo M. I.

latitudo linthi M. VI 6. Crassitudo, et altitudo capituli dividitur

in linthum cum cymatio, cujus altitudo est P. Echinum cum annulis, cujus altitudo est P. XHypotrachelium , cujus altitudo est P. 17 Epistylii altitudo cum taenia et guttis M. tentae altitudo P. IV

guttarum longitudo sub taenia praepondet i. latitudo ima, quae summae columnae diameter summa , quae Columnae diameter.

Ι 8. Supra epistylium collocandi sunt triglyphi cum helopis respondet pars haec Ophoro. Triglyphi altitudo M. I. S. latitudo M.

Capitulum P. Triglyphi latitudo dividitur in partes ex Singulae sunt l. Qui Dque particulae in medio duae dimidiae dextra et sinistra designantur.

28쪽

6 SIMONIS STRATICO

Regula una in medio deformetur semur

Secundum eam canaliculi ad normae cacumen imprimantur ex ordine eorum, dextra ac sinistra altera semora constituantur. In extremis partibus semicanaliculi intervertantur Inter triglyphos metopae habentur quarum altitudo M. I. latitudo eadem M. M. I9. Oronae Cum cymatio, supra capitula triglypho

rum altitudo M. S

projectura aequalis dimidiae altitudini, et sextae parti . xx in ima corona guttae se in longitudine tres in latitudine distributae sunt contra triglyphos et metopas ad mentum Coronae, linea seu canaliculus, qui scotia dicitur patia in ima corona sub metopis vacua , quod metopae latiore triglyphis sunt, Vacua relinquantur, aut in iisdem fulmina scalpantur. Io. Olumnarum scapi X striis trientur, quae si ilanam erunt, angulos e habeant designatos: columnae Scapum a rotundo in polygonum mutant Sin autem excavabuntur, radio id fiat qui aequalis sit dimidio diagonalis quadrati constructi supra latitudinem triae. Genus hoc columnae basi caret. De quo inserius dicetur. II. Pro Corinthio genere. Praeter Capitulum eamdem habet symmetriam riuam donicum Capituli altitudo cum abaco M. ΙCetera membra, quae supra capitula 4mponuntur aut e Doricis Symmetriis, aut e donicis moribus collocentur

Capituli symmetriR. Latitudo abaci ejusmodi, ut diagonalis ejusdem abaci sit aequalis duplae altitudini capituli, mimirum M. Vt in posita diagonali P. cxx, erunt latera, seu latitudo baci cujus gura quadrata est P. xxxv XCESSU Xiguo. Frontes abaci sinuentur ex lateris parte nona, hoc est P. X uAbaci crassitudo P. VIII

primum solium altitudine P. XVII

Secundum solium P. XVII I

cauliculi P. XVII

capituli ad imum diameter ad 0m, quam habet Summa columna, praeter apothesim et stragalum Flores magni, quanta est abaci crassitudo.

29쪽

22. Sunt autem, quae iisdem columni imponuntur, capitulorum genera variis VOCabulis ominata , UOrum nec proprietates symmetriarum, nec Ollamnarum genus aliUd nominare possumus: sed ipsorum Vocabula traducta et Commutata ex Corinthiis, et pulvinatis seides Ionicis et Doricis Videmus, quorum symmetriae

sunt in novarum scalpturarum translatae subtilitatem. 3. Pro Thuscanica syminetria aedis longitudo sit mensurarum OX latitudo mensurarum quinqUe

longitudo dividatur bipartito

Cellae spatiis pars interior tribuatur proxima fronti, columnarum dispositionibus Latitudo dividatur in partes Harum in tribuantur dextra ac sinistra cellis minoribus, vel alis tibi sint.1 mediae latitudini aedis tributae sint

spatium ante cellas in pronao, columnax angulares labet, contra

antas parietum e regione extremorum

mediae inter antas et columnas prius dicta Columnae disponuntur. 24. Columnarum crassitudo in imo cap est Septima pars ab

titudinis ipsarum: at tu ideo modulus erit Z latitudinis aedis: nam altitudo est tertia pars latitudinis aedis summi scapi diameter aequalis est diametri imi scapi. 25. Spira alta dimidia diametro columnae divisa in plinthum ad circulum, altitudine torum cum apophygi, altitudinea 6 Capituli altitudo dimidia columnae diametro

divisa in partes aequale tres, quartim una tribuitur plintho, qui est pro abaco altera echino tertia hypotrachelio cum stragalo et apophygi Abaci latus aequale diametro ColumNae. 22. Supra columnas trabes compactiles imponuntur, uti sint modulis iis desinitae, qui a magnitudine operis postulabuntur: latitudine quanta est summae columnae hypotrachelium Supra trabes, et supra parietes ad latera ubi non sunt columnae trajecturae mutulorum projiciantur parte quarta altitudinis columnae I frontibus antepagmenta sigantur, Supraque ea tympanUm fastigiis ex structura, seu materia collocetur, supraque id fastigium Columen, cantherii, templa ita sunt collocanda , ut stillicidium te-

XVP. XV

30쪽

3 SIMONIS STRΛΤΙCOcti absoluti ortiario respondeat. Cujus dissicilis doci interpretatio

nem in serius adducam. 28. Edes rotundae aliae sunt monopterae Columnatae absque Cella, aliae sunt peripterae, quae cellam habent. Quae sine cella sunt tribunal labent, ascensum ex Suae diametri tertia parte Supra stylobatas colun ae altitudinem labent, aequalem Miamotro inter extremos stylobatarum parieteScrassitudinem decima parte suae altitudinis cum spiri et capitulis. Epistylium altum dimidia columnae diametro

Zophorus et reliqua, ut in aliis symmetriis Si peripturae Columnae circa cellam iisdem proportionibu et symmetriis constituantur

Altitudo tholi dimidia sit dia motri totius operis

Flos praeter pyramidem altitudinem habeat capituli. 29. Nonnulli etiam de Thuscanicis generibus sumentes Colum-Narum dispositiones , transferunt in Corinthiorum et Ionicorum operum ordinationes. Nam ubi in pronao procurrunt antae, in iis regione Cellae parietum columnas binas collocando officiunt Thu-SCaniCorma et Graecorum operum communem ratiocinationem.

lii Vero removentes parietes aedis , et applicando ad intai columnia Pteromatos spatio parietis sublati efficiunt amplum laxamentum cellae. 3o. Ex hoc prospectu integra habetur Vitruviana doctrina de Proportionibus, quae singulis columnationum generibus Ompetunt, Cum ad sacrarum Edium ornamentum adhibentur; in qua Obser Vandum St, pro Varia aedis specie, et pro diversa ipsius magnitudine, Columnarum crassitudines ad altitudines, ac membrorum Proportiones, etiamsi ad idem genus pertineant, inter se discrimi- Nari , et nunquam pro eodem genere formulam haberi, si dimen-Siones rontis inter se disserant, ut columnarum altitudines plus quam pedibus quinque se mutuo excedant. Quod quidem artis amplitudinem patefacit, o ingenium. Non enim, ut nonnulli solent, genus aliquod columnationis descripturi, illud per Omnes Sua partes ex sormida constanti definire debent, quam immutabilem cen-Seant; sed ex aedis specie, ex ipsius latitudine Crassitudinem O-

Iumnarum temperare, ex hisce altitudinem deducere, et pro eadem , membrorum commensus varios determinare. Neque id adhuc satis esse ex eodem Vitruvio porcipient. Namque Columnarum Γο- Portiones ac symmetriae non sunt in aliis aedificiis constituenda oiisdem rationibus, quibus in aedibus sacris . aliam inim in Meo-