Architectura

41쪽

tro C diametro L, quae est una ex octo partibus in quas divitas est AD, seu radio B dimidio ejus partis describitur circulus PBQL , qui erit volutae oculus. In hoc omnes Consentiunt. Tum vero Caesarianus si procedit. Centro B intervallo A describatur semicirculus AMD, qui per punctum D datum inserius transibit. Deinde centro C, intervallo CD, describatur semicirculus DNE. Tum centro B intervallo E semicirculus ΒΗ iterumque Centro C, radio CH, describatur circulus HSF, atque sic prOCedatur SqUcta semicirculum postremum centro B et radio G describendum.

Volutarum axes aequalis latitudinis per ambitum omnem usque ad centrum in schemate describit.

Philander hanc tradit methodum Collocato pede circini immobili in oculi centro, duc pedem mobilem a tetrante qui Sub

abaco est, in proximum tetrantem extrinsecum prior linea erit longa partes quatuor et dimidia, sequens erit loraga quatuor, aqua agetur linea in tertium tetrantem, cujus linea non amplius demittitur, quam Sunt partes tres et semis a qua in quartum tetrantem circumacta linea, non longior erit quam sint parte tres.

Rursum agitur linea in primum tetrantem, ubi ab abaco imo distat partes duas deinde in secundum tetrantem, ubi a centro Culi distat partes duas , postea in tertium tetrantem, ubi interVallum est partis unius et semis inde in quartum tetrantem , ubi distata centro partem Unam postremo in primum tetrantem, Ubi COI

Venit Cum Oculi circumcurrente linea Schema Philander non dedit, neque ex allata descriptione centrorum positio indiCatur, X quibus quadrantes circuli describi debent. Videtur centrorum in- Ventionem repetere ex lege imminutionis radiorum Patet autem centro primi tetrantis posito in centro oculi, numquam fieri, ut Sequens linea sit partium quatuor, nam aequalis est radio, hoc Stpartibus quatuor cum dimidia. Constructionem mente sibi reprae-SentaVit, nec ipso Circino rem conficere tentavit, atque hallucinatus st. Nihil addit de volutae axe.Juxta Sertium Tab. I. ig. I.). Descripto oculo diametri UniUS ex octo partibus in quas est divisa cathetias AD, dividatur diameter ejusdem oculi in partes sex cyphi is numeralibus dispositis ut in figura Centro 1 intervallo 1 describatur semicirculus

Αν centro a intervallo D semicirculus E, et Sic porro. Ut autem Volutae axis Venuste gracilescat, capiatur AB aequalis tertiae parti diametri oculi, si ea latitudo initio tribuenda

Sit Centrum ponatur inter I et L, ut distet a tertia parte Pa

tii , . Describatur semicirculus d tum lentro inter et 4,

42쪽

I SIMONIS STRATI COrit distet a 2, 4, tertia parte intervalli 4 , u , describatur semicirculus de , et si porro usque ad Culum. Respondens in catheto diametros a Vitruvio indicata Sertio non requiritur. Nam semicirculos des bit, non tetrantes.

Iuxta Philibertum de ' i me ab. I. g. . . Descripto

Oculo , et catheto A ac respondente diametro K ductis, duae alia diametri ducantur in oculo ad angulos rectos inter se, et ad angulos semirectos cum prioribus singuli radii CV, CT, X, 1 dividatur in partes aequales tres Puncta di iston Una notentur cyphi is numeralibus eo ordine, quo in sigura Centro I intervallo I describatur quadrans K: Centro di intervallo K describatur quadrans re Centro 3 intervallo D describatur quadrans M, et

sic porro usque ad Centrum .

Goldmanni methodus artificiosa est Iab. I. fig. 4. . Descripto oculo volutae ductisque diametris ad invicem normalibus AB DE, dividantur his ariam radii Α, C in punctis , . Fiat supra , quadratum I, 2, 3, 4. Agantur reCtae diagonales CI, C3. Dividantur trifariam semiradii CI C4. Ex unctis divisionum erigantur no

males, quae diagonalibus occurrent in puncti 6, 2, IO, II. Puncta divisionum et angulorum quadrati vertices notentur Umeris ut in figura. Ea puncta centra erunt quadrantum describendo-I Um, e ordine quem series naturalis numerorum indicat , primo quadrantis radio sumpto ab uncto 1 ad imam abaci faciem Radii alii indicabuntur a punctis, in quibus quadrantes descripti diametros oculi productas secabunt, relatis ad puncta Cyphris successivis notata. Duodecim, ut patet, centra erunt, a totidem quadrantibus voluta complebitur. Ut autem axis sensim gracilescentis

sigura habeatur, sat triangulum FV, cujus latus F, aequale Sit quatuor oculi diametris latus autem V sit aequale dimidio oculi radio. In latere A capiatur pars S aequalis latitudini tribuendae axi Olutae sub abaco, erigaturque ex puncto S Ormalis

diametro oculi AB, ex utraque parte. Supra an quadratum Construatur, ac latera ejus, et diagonia dividantur ut in quadrato prius descripto, iisdemque numeralibus cyphi is simili ordine dispositis notentur, quibus pro centris adhibitis ductus alterius Spiralis, seu volutae interioris habebitur ad priorem assidue accedentis, ipsiuSque Venustum gracilescentem axem indicabit.

Palladii methodus pro voluta describenda ex Vitruvii praecepto est Iab. I. si g. 5.J Circulo, qui oculus est volutae, quadratum inscribatur, cujus diagonales sint diametri ipsius oculi Bisariam sectis

43쪽

EXERCITATIO VITRUVIANA II. at huius quadrati ateribus agantur lineae 1, 3, 2, 4. Trisariam dividantur singulae portiones harum rectarUm a Centro ad latera quadrati pertingentium, ac divisionum puncta olentur numeri eo ordine quo in figura. is punctis pro centris assumptis e Ordine, quem series naturalis numerorum Xigit, describantur quadrantes, radios desumendo, primum a distantia inter Cyphram I et imam abaci aciem, ceteros a punctis in quibus quadrantes catheto secant. Duodecim quadrantibus volutae descriptio complebitur. Axem volutae ab abaco ad centrum gracilescentem Chemate repraeSentat, sed canonem pro ego inminutionis non adducit.

Scamogii methodus a Palladiana non dissert. Nam in oculo

Circa centrum quadratum describit, cujus latus radio oculi aequale est. Quadratum commune centrum habet Cum oculo. Semidiagonia quadrati singula trifariam secat, numerosque apponit eo ordine quem in Palladiana methodo indicavimus. Descriptionem Volutae duodecim quadrantibus complet. Porro notat, a Centro Volutae ad abacum esse partes quatuor Cum dimidia, ab eodem centro ad punctum, in quo quadrans diametro OCCUrrit , esse partes UntUOr; in inserior Catheto partes esse re cum dimidia, quartum quadrantem extremo sui puncto distare a Centro Volutae parte tres. Primo hoc gyro Volutae completo radios lege alia minui, nimirum una tertia parte diametri oculi, ita ut post quatuor gyros radius imminutus sit quatuor tertiis partibus. In tertio gyro una sexta parte pro singulis quadrantibus, atque ideo eodem Completo quatuor sextis, hoc est duabus tertiis, quae Collecta cum prioribus decrementis partium quatuor summam efficiunt, quo intervallo ex constructione Centrum Culi ab abaco distat. Ad axis mensuram definiendam, et interiorem Olutam describendam , centra quadrantum versus Oculi centrum retrahenda ex quarta parte radii

ipsius oculi. Salviati methodus cum alladiana omnino consentit. Quoniam Vero Vel circinorum Vitio, vel regularum pravitate, vel etiam aliqua artificis incuria fieri potest, ut lineae minus rectae agantur,

atque ut Centra non accurate paribus mutuo a se distent intervallis, Idque ob angustias spatii, quod inter duo quaeque interjicitur,

ex quibus causis manare errore possunt, qui etsi parvi et prope omnino sensum fugientes, in majoribus tamen circinationibus magni existent atque conspicui unicus enim quadrans unius ambitus maXime ex primis prave deformatus ceteri, Omnes depravabit timcirco limites volutae in singulis gyris notare docet, a quibus error si in descriptione fiat, statim indicatur. Ex quatuor partibus

44쪽

22 SIMONIS STRATICO

quae Upra Oculum sunt, priniae duae superiores dividantur singulae bifariam reliquarum duarum inferiorum singulae dividantur trifariam, atque hinc sient partes sex harum sex postremae duae proxime supra oculum bisariam dixi tantur singulae. Primae quatuor Superiores magnitudine pares erunt singulae dimidiato oculo, atque ita erunt pro primo ambitu hoc est ab. II sig. 6.)dempta una earum partium, ex E duabus, ex Eretribus ex liquatuor, primus volutae ambitus limites suos habebit in B, C, D, A. Secundae quatuor partes singulae trientem oculi aequabunt, Lmilique ratione limites secundi gyri constituent Partes quatuor O- Stremae aequabuntur oculi sextanti, ac tertii gyri simili ratione banites exponent Persici adhuc ii limites et accuratiores reddi possunt, si plures quam duae diametri agantur in oculo, a quibus CirCUm- serentia in partes aequales duodecim dividatur et in singulis decrementa, quod facili computo sit, determinentur. Apparet haec Omnia Congruere eum iis quae camoccius monuerat. Nulla porro Osertur methodus pro contractura axis volutae, quam tamen in bgura si contractam Versus centrum delineat.

Berianu quatuor puncta in mediis tetrantibus nota ab ΙΙ.Mg- - , quae etsi determinare per quadratum, ut Palladius et alii, doceat, tamen apparet simili modo uigso definita. Ab iis centris Det quadrantes describit, qui volutam complent. Non enim duodecim admittit centra, ex quibus sit ut radii quadrantum in primo quidemgyro dimidia oculi mensura minuantur, non autem in gyro Se QUUd ac tertio, in quibus triente ac Sextante minuuntur, quod Certe cum Vitruvii textu non congruit. xes volutarum ex ejusdem Sententia miminuendi non sunt, eorumque crassitudines liberum cuique erit sacere prout maxime libuerit, modo tamen ne Sint O Culo majores Idem Berianus narrat Romae in hortis, quos Vocant Sancti Bartholomaei, templi vetusti vestigia observasse, in quo Cum plura capitula Onica conspexisset, in unum prae aeteri oculOS conjecit, quod frontes abaci quadratas habebat, planosque Volutarum Oculos, quibus signata inerant puncta quatuor, in quatuor culi quadrantibus, quae ad agendas volutae circinationes signata tuere. Perra ultius eamdem sequi videtur methodum pro positione centrorum, Sed duodecim quadrantibus volutam compleri statuit

Tab. II sig. 8. , Palladii, Barbari, aliorumque sententiae adhaerenS.

Volutae axem seu fasciam gracilescentem proponit, methodum ejus imminutionis non assert. Sed axem volutae proprie a VitruVi non

dici fasciam illam, sed volutae ipsius latitudinem ab latere, non aprospectu ObSerVatam.

45쪽

ctisque diametris, centrum stat in puncto , a quadrans describatur ab imo abacos ad ι, tunc facto centro in Mintervallo quadrans alter describatur , , tum rursus deinde centris in G, 5 quadrantes duos qui primum complent gyrum tum iterum Centris , secundi gyri quadrantes duos, ac ultimo loco centro 6 semicirculum describit, quo secundus Olutae ambitus completur Fasciam

volutae sensim gracilescere debere Centrum VersUS OD t.

Newtonus Tab. II. 1g. Io. ad cathetum so diametrum utrimque productam applicat B, quae angulum semirectum Cum catheto constituit Gos Diametrum hanc in partes aequales quatuor dividit, Cyphi is notando puncta divisionum I, 2, 3, 4 eo Ordine, quo insigura Centi O I intervallo j octantem circuli describit G, tum centro di intervallo pG semicirculum qui inserius diametro productae occurrit in B deinde centro 1 intervallo B semirculum qui diametro occurrit in B, ac demum centro 3 intervallo 3 semicirculum alium S ultimo loco centro semicirculum alium ST, quo Secundus Volutae gyrus completur. Hujus volutae descriptionem Congruere Cum ea quam et theatro Marcelli dedit Desgodelgius.

Josephus orti ab. III. g. II. inribus et usque ad 3o

capitulis Ionicis antiquis Romae et alibi observatis, methodum Sequentem cum Venustioribus Congruere docet. Inscribatur oculo Volutae quadratum, eiusque lateribus bisariam divisis agantur rectae

SLR, V Q, UTP, SM, quae producantur indesinite Centro

intervallo X, nimirum ad imam abaci aciem primus descrihatur quadrans, qui rectae S Occurret in B, tum acto centro in quadrans alter BQ et sic porro, pro primo, idemque pro secundo volutae gyro. Iisdem centris ambitum interiorem volutae priori parallelum describit, qui axis latitudinem determinat, quam aequalem in toto gyro constituit, ut etiam intervallum inter axes aequales semper maneat diametro oculi: idque ex antiquis monumentis confirmari asserit, plura de hoc argumento traditurus in opere,

quod nondum publici juris secit. Methodum adhuc aliam proposuit Architectus Placentia Iab.

III sig. II. , quam cum Vitruvii textu Congruere pluribus arguinentis ostendit. Ducta catheto, ac descripto Volutae oculo, ductaque respondente diametro K indesinite producto, at C aequalis partibus quatuor ex iis, in quas octo divisa est F tum stro CF aequalis partibus tribus cum dimidia CH partibus tribus C partibus duabus Cum dimidia. Jungantur rectae G GF, FH, ΗΒ, eaeque bifariam secentur in punctis T V X, L. A hisce punctis agantur normales'

46쪽

a SIMONIS STRATICO

ad easdem rectas, nimirum P. Q, R, S, quae occurrent diagoniis quadrati oculo circumscripti, in punctis P, Q, R, S. Ea pun-

Cta oriant Centra quadrantum describendorum intervallis Α, G, BF, Η, quibus primus volutae gyrus Complebitur. Eadem centra Pro Secundo gyro non faciunt, cujus ut neque tertii mentionem btruvius non fecit. Dividatur CP in partes aequales tres, tum et rectae aliae Q, R, S signentur cyphris I et , ut prior a Cen

bitur et centris 3 3, 3, 3 tertius perficietur. xem porro volutae

Contrahere oportet ut Centrum VerSus ordinate gracilescat. Fasciae

hUjus, seu axis latitudo, statui solet aequalis oculi radio ubi sub abaco initium habet. Ponatur Aa aequalis oculi radio. Ponatur etiam latitudinem axis, cum ad oculum pervenerit, aequalem fieri se tae parti primae mensurae a nimirum fiat aequalis a. Recta Aa, quae quinque sextis partibus rectae a aequalis est, dividatur in partes undeCim. Fiat g minor Aa una earum partium undecima

rum Ff duabus, in tribus, Bb quatuor Agantur rectae V, Ufh,

hb eademque methodo centra invenientur in punctis intersectionum normalium erectarum a punctis , , , , quae bifariam Secant

rectas fh, b, cum diagoniis quadrati circulo oculi circumscripti Latitudo axis ad oculum undecim partibus imminuta ab eo quam initio habuit, aequalis erit sextae parti primae illius latitu-

I Hic ponemus solutionem Marinianam vo- , o preta solio it medesimo, e satio centro inlutae Ionicae, italico sermone uti habetur in si descriva a periseria ali occhio con uuPusculo, cui titulus Vlmotodo di dosorioseres la se diametro doli' uti delle otio parti final mente Doliata Ionica it Diana, it 'oonto dat narcho se si segni t diametro G corri spondente ol ca-S Ca . uigi Marini Roma, nella tam peria de se telo Sopra questo diametro, Coi egua distau-1 Omani J82 da cetitro si costruisca verso a Parte eis Le Oud Zioni a Vitruvio proposte sono: si sterna ii quadrato 1, , , , i di cui lati sie-M Prima che a voluta incominci alla sonam ita is no eguati l raggio deli occhi, Quindi dat tori de calet sotio 'abaco Seconda, che si d0- is centro in 1 coli' intervallo si descriva il, Ser V Per meZZ quadranti, Terga, che se primo quadrante lino mi Pincontres della, Della descriZiones di ciaschodun quadrante si se perpendicolare et u prodolia poscia ritratia lari diminuisca it ruggio dei Pocchio Quarta che Gamba et compasso in I, che vale quanto di- , Venga a terminare Della hedesima liuei de se re diminuendo uti aggio, ut centro u si se- quadrante solio rabaco, 'onde ebbe princi is ni altro quadrante R e cosiora Sportando Pio Quinta, che la di ei allogga sim egualo is i centii iti col diminui re in lato Hel. Blle otio parti et caleto: Sesta, e questa est is quadrato, clo it aggio, Si segnei anno gli al-- ge a geometria, che segmenti Melli cuiva se iri quadranti I, N. Compluto ii primo i- , comPODenti a voluta leti sis di loro conti ob della voluta verra formarsi il secondo, Hui, Cio Che abbiano a tangente comune et se colisitornare su i medesimi quatir centri, di--, Puni de congi ungi mento. Ponderate queste si minuendo seni pre ii dato Her quadrato ossia, Se condi Zioni, e non Vendole invenu te in oti aggio, e deseriveudo i segmenti O, ME, compatibili, mi convinsi, non ossor eorrotto it - ES, T, o in tal modo rimarra compluta la liis PBSSO di itruvio, e mi accin si calorosameni se ne magistrale delia voluta che Si riCerCRUB. is iram pres onde aiun si a uelim semplicissi se Per uti momento che si faminicia medes iis a Sol UZione, Ch Sono Per sporre Τav. III. ma, si edi anno completamen te ademptu te le, fig. 5. . Si ali come uole itruvio, i caleto, is se condigioni o si e incominciata a luntl- . e dat tanto Μ soti P abaco si divida in i , no cli curva vi alia dominita dei caleto sotio is arti eguali. Si irendano e qua tiro parti Maabaco. . dessa e Stata descriti Per meZZO

47쪽

alia mihi se obtulit, quam non piget asserre. Descripto Culo, ac du

ctis diametris centro A I ab IlΙ. ig. 14. intervallo ad imam abaci superficiem , quadrans describitur ΙK. Centro eodem quadrans alter KL describitur, qui transit per punctum L partibus tribus cum dimidia ab oculi centro dissitum. Tum Centro D, quadrans LM, ductaque M abscinditur pars DE, radio oculi aequalis Centro E adi EM quadrans describitur MN. Ducta EN abscinditur EF radio oculi aequalis Centro F quadrans describitur O, ductaqueFo, et abscissa FG aequali radio oculi centro G describitur quadrans P tum abscissam centro G quadrans describitur PQ, ac demum abscissa GH centro II quadrans postremus describitur F.

Si axis aequalis latitudinis describendus est, methodus obvia est: Satis enim erit si singuli radii eadem mensura minuantur. Si vero latitudo axis sit contrahenda prout ad oculum Voluta accedit, id translatis in data ration centris obtineri poterit. Ex quibus tentaminibus ad id unice contendentibus, ut mollis habeatur ejus curvae ductus, jam satis apparet quantum tribuiis di persetti quadranti . . in gnun de me-

desimi si e costa D temetile salta a diminuetio, ne elle quantita precisa mente corrispondenti

is Primo quadratile per costi tigione di parti quat, tro e uia quarto et catoto, e et formare in eguit gli altri et te quadranti essendos peris ostru Zione saltu a diminuetione di et te raP a detrocchio, ossiano parti re e me ZZa delis caleto, ne tene heril aggi detrultimo qua- drante e rimast diore quarti m attret tanti, Per COStrugione ne passano si a ii punio 4 , , a Parte superiore deli 'occhio intersecato al- la linea et quadrante che rimane sol loci'ari baco dunque a voluta geometrica mente Vie- , ne a terminare in questo putato. Q. I aggio, de s condo quadrante in e di parti Vc tre, quarti ora de Ogliendo quella porgione, che eis Otia uiae a circolo deli occhio rimari anno tre, parti ait' est remita inferiore det med0simo alis est remita delia volutari a per Ostru Zioneis Olire queste uua ne occupa ' Occhio, qua tiro, Son interpost fra a parte superiore detroc- , chio e 'abaco dunque a voluta occupa in is alteZZa Otto intere parti . . sinat mente la cur- continua, oiche i quadranti che si suci, cedono anno comune it aggio, e percio iis due archi odono dolia medesima tangente Del, punt de congi tanginaeiat O. , Mi si dira ad unque a voluta Vitruvia - composta di due soli iri e quali sono ali antichi monumenti che tali a Dol a rap- Presentino Prima di gni cosa convie ri- lettere, he coDtro una dimos tragione mateis matica non ci uo essere appello a monu-

si menti Di tu lova ricordarsi essere a voluo a Un ornato, che a iacere degli antichi ar-- chil citi, ei a seconda elle mode architet to- , niche si e diminuito ed ampliato. Nolle anti- ., es ita rissetleva su tat Proposito I'egregio Se se ii quanti artocci i ho eduli tuiti sono se ariati et di mistire et di Pere M a quando se ricerca piaccia volute che non superino i due, giri, nitro non a di estieri, che rivolgere lo,, guardo a famosi capitelli antichi della ratiocis chia e delia lucertola con molli altri sistentiis ella Basilica di an orengo suo ri elle mu- , ra. Quelli col busto di Arpocrate in mezgo si ella rosetta, che Ora adornano a Chies dio S. Maria in rasteuere, appena complora dueis rivolugioni In S. Saha V De Ono alciani ais due ira te. I capitelli tolli da a lico monu-- meni e collocati Dei portico cli S. Giorgio ino Velabro, presentauo aucti essi volui di dueis circuiti. Ed in lire ecchie Chios di Boma, pisi capitelli si avulsano traiti a laticli sabis bruti e fornili di simili volute E per abbre-- viare ii discorso mi riporto ali insigns Opera se delia Magni coneta e architetiti Da de Roma, ni dot cava lier ira nesi, elle di cui avo, te XVII e XX sono vi portate volui di talis salta di antichi capitelli sistenti Delle illeo ε'Prineipi Allieri eis Albat, i Si poli ebhero trao gli nunciali anno verare anche i capitelli del- ci An sileatro Flavio, i quali se ossero tali tero Dinati, avrebber fornit alti e volute a diis, giri; ma non servono sempj incompleti, e, soggetti a dispareri tostoche ne abhiam tun-- ti suori di controversia .

48쪽

st 6 SIMONIS STRATICO

debeat terminationi linearum, quae catagraphen alicujus peris tatuunt, quemadmodum supra indicatum est. 42. Quoniam vero genera columnationum quatuor a Vitruvio describi, nimirum Doricum, Ionicum, Corinthium et Thuscanicum, ConStat ex iis quae superius adducta sunt, quaeri potest, quibus indiciis alterum ab altero sit discernendum. Illa namque repetenda sunt vel ex ornamentis cuique propriis, Vel ex membrorum

numer et proportionibus Vulgare est, receptum tamen, e peCuliari capitulorum forma, et etiam ab ophori ornamentis genera Columnationum definire Thuscanicum ex capitulo, quod abaco echino, hypotrachelio cum astragalo constat, et has quae plintho actor Composita est. Oricum ex capitulo cum Cymatio, echino cum annulis , hypotrachelio cum astragalo et Ophoro , in quo triglyphi sunt a metopae Ionicum sex volutis pulvinis, et echinis in capitulo Corinthium ex tribus soliorum acanthi ordinibus, et a

liculi ad spiram contortis Addemus et Compositum, quod jam

Communi nunc consensu ad columnationum genus alterum refertur,

et capitulum habet ex Corinthii soliis, ac volutis Ionicis, et echinis simul conjunctis. Ea vero notas omnino non sustiCere unuS-

quisque facile intelligit, cum ab iisdem columnationis Character

non determinetur, qui ex numero, proportione, SUCCeSSione membrorum existit. Nam illae vulgares notae ex ornamentorum disserentii petitae deesse possunt, et genus tamen idem manere robustum, aut gracile ponderosum aut leve sequibus vocibus significamus italicas Ozzo es te, o Dolio' quae proprietate a propor tionibus crassitudinis, altitudinis, projecturae, dependent. In Ornatum enim erit Doricum si echinis in annulis, aut triglyphi metopisque in Zophoro careat, aut Corinthium cujus capitulum Oliis ornatum non sit, aut Ionicum in cujus capitulis volutae, in tra beatione mutuli desint, ac similiari ea tamen nihilo minus ad Suum genu erunt reserenda, quod membra habeant iis dimen-Sionibus, quae ornamenta indicata possunt admittere. In quibus tamen membris ipsorumque proportionibus statuendis adhuc res ad angustiores limites a Vitruvio adducitur. Nam l. v. c. I. Ita se inquit, duobus discriminibus columnarum inventionem , nam, Virili sine ornatu nudam , alteram muliebri subtilitate et orna-

tu Symmetriaque sunt imitati . Ut deduci possit juxta ipsius doctrinam duo tantum haberi columnationum genera Oricum et JO-n Cum, quippe Thuscanicum o Corinthium non aliud revera Sunt quam modificationes, haec Ionici ornatior species, illa Dorici rudior, et ponderosior. Quod praesertim de ordine Roman seu COm-

49쪽

posito dici potest, cujus disserentiae a Corinthio minimae sunt et ita quidem, ut in arte peritissimus ellorme quarti ordinis columnas in Amphitheatri Flavii externo ambitu compositi generis

judicaverit, scripseritque, cum ad Corinthium pertineant. 43. Ceterum vero ne ab usitata doctrinae methodo nimium recedamus, demusque Vitruvium in Graeca architectura doctiorem ad Romanorum Venustiora opera animum non ad 'eritSSe quibus columnationum genera et ornamenta ac proportione perfecerunt, quinque genera indicabimus, quae nominibus Thuscanici Dorici, donici, Compositi, Corinthi innotescunt, eorumque generalem Onspectum exhibebimus Thuscanicum in quo columna cum has et capitulo septem diametros altitudine aequat, nimirum modulo . XIV basis M. Capitulum M. Trabeatio M. III Squae dividitur in partes decem quarum ad minuta reductiones tribuuntur epistylio P. XXXI.

ZOphoro P. XXXI SCOronae P. XLII.

Doricum cum basi et capitulo et columnae scapo M. XVI. Basis M. Capitulum M. ITrabeatio M. V. quorum epistylio tribuitur M. I.

Ionicum. Olumna cum basi et capitulo . . . . Vm. Capitulum cum Oluta M. I. Basis M. I.

Trabeati aequalis tribus nonis partibus altitudinis M. V. quae tribuitur epistylio optior et coronae in ea ratione in qua huscanicum, atque ideo epistylio P. XXXVI

ZOphor P. XXXVI. Coronae P. XLVIII Compositum columna cum basi et capitulo M. XXbasis M. I. Capitulum P. XX. trabeatio M. V.

tribuenda ut in Ionico, atque ideo epistylio l. XXXVJ.

50쪽

Corinthium eodem modo se habet in omnibus, a Compositum,

praeter capitulum ratione ornamentorum. HOS Inone e monumentis antiquis , et ex comparatis UCtoritatibus arChitectorum melioris notae ordinavit Chambers, qui porro pro menSUris, Projecturis , atque figuris membrorum , a Uibu Venustior Catagraphe prodit, exempla praebet, sed plurimum ab artificis sensu exquisitiore expectandum censet cum ab ii subtilitatibus pulchritudo operis exurgat Culpatur ex. r. alladius, quod Catagraphen capituli Corinthii diversam socori ab ea quam ille ipse laudavit, a Vere Venusta est Capituli columnarum trium Campi accini Romae Culpantur idem et etiam Scamoppius, qui in basi Atticurge, quam Corinthio supposuerunt, stragalos plures induxerunt, quia repetitio ejusdem semicircularis figurae in conjunctione membrorum inVenusta prodit. Proportiones etiam integrales ordinum nonnihil immutari jubent aedificii positio, columnarum magnitudo, eaque temperamenta ex optica repetenda, de qua dicetur apposite in Exerc. V. 44. Ut eorum, quae ad columnationes pertinent Consideratio

compleatur, de Atticis columnis, de stylobatis, de gradibus dicendum superest, ac de basis desectu in Dorico genere. Atque ut de hac primum dicamus, in pluribus antiquorum operibus Doricum

genu basi carere Certum est, ut tamen non desint exempla, ex quibus bases huic etiam generi fuisse suppositas docemur , ut in uno ex Paestanis Doricis aedificiis, quae remotissimae sunt antiquitatis. Vitruvius i. v. c. I. scripsit Ionicae columnae primitindone basim supposuisse pro calceo, in id intendentes, ut muliebrem gracilitatem repraesentarent, et speciem excelsiorem sacerent. In Dorico ad id intendisse ut ad onus serendum apparerent prae- Sertim idoneae, et observata proportione subsextupla virilis pedis mensurae ad mensuram altitudinis in homine, eam in columnam transtulerunt, et qua crassitudine se erunt basim scapi , tantum eam sexies cum capitulo in altitudinem extulerunt, nulla pira subjecta Albertus camo Apius aliique recentiores arChitecti eam pra-Tim improbarunt, atque Atticurgem spiram Dorico generi tribuerunt Tamen Chambray in parallelis architecturae, tantum ei Similitudini a Vitruvio adductae tribuit, ut Doricam columnam basi Carere debere statuat, ac nullos calceos homini induendos, qui Obur suis pedibus insistendo nudis ostendere debeat atque praXim

contrariam, quod a veritate repraesentationis abhorreat, Sse omni

DO posthabendam. Verum ejusmodi rationes a similitudine Omnin0 arbitraria desumptae ad artis praecepta firmanda non saciunt, et Opportune monuit Clericus columnas Doricas has carente reprae-