장음표시 사용
51쪽
sentare potius hominem pedibus Carentem, 'Illam calceis, quod certe invenustum est. Eapropter antiquos Doricae Columnae basim nonnumquam non SuppOSuisse Censendum est, Vel quod generatim nondum spiris usi essent, Vel quod probabilius est, ut in pavimento liberius ac majus spatium nanciscerentur, sublatis angulis plinthi, et spirae projectura, quae non leve impedimentum a Ciunt, praesertim si Columnae non magnis ab invicem distent intervallis. Hinc Vitruvius spiram Thuscanicam plintho rotundo constare praecepit. Atque ea quidem causa desectus spirarum in Doricis , etsi non ad
Venustatem a Ciat, cum tamen ad utilitatem conserat admittenda est: eamque Architecti etiam recentiores admittunt, Cum Spatia angustiora, et quae maxime libera esse Convenit, Columni Ornanda sunt.
45. Sed etiam gradus, quibus antiqua Dorica aedis Cia circumdata sunt, ut in Paestanis et Agrigentino ObserVatur, e quorum Liiseris plano Columnae assurgebant, illum basis desectum supplere potuerunt. Nam mensurae altitudinis et latitudinis eorumdem nullo modo ad ascensum hominum facere poterant, utique Vero ad
majestatem aedificiis ipsis conciliandam Crassiores sunt plinthi more graduum retracti, qui stylobatae continuati, aut podii vicem saciunt, quibus impositi columnarum scapi accedentibus adspectum ipsarum ab sua origine Osserebat. In Agrigentino semplo stereoba
ta habetur Circum aedem, supra quem gradu eleVantur quati Or.
Quartus autem gradus in orientali prospectu exterius porrigitur ad Septem pedes, et quintum admittit gradum ad planum templi Hos gradus atque stereobatas illis aedisficiis convenisse apparet bases autem non aliud quam angustias in intercolumniis sacere potuisse,
neque roboris et 1rmitatis adspectum augere.
46. Stylobatae quae columnis subjiciuntur , vel solitarii, Vel
cum odio Continuato conjuncti, ex VitruVio, non Sunt partes, quae genu Columnarum constituant, ita ut singulis generibus juxta Certas ac datas proportiones respondere debeant. Eorumdem
mentio habetur l. 3. c. ubi partes stylobatae enumerat quadram, Spiram, truncum, Oronam, lysim, Praecipitque, ut Odium circa aedem si aciendum erit partes habeat quae conveniant cum partibus ipsius stylobatae, qui erit sub columnae spiris Stylobatas iterum memorat M. V. cap. 9. pro quorum Constructione ad locum Supra citatum refertur. In prospectu scenae describendo podium iterum memorat, ac docet illius altitudinem esse debere partem duodecimam diametri orchestrae columnas cum has et capitulo altitudines quaerit quarta pars ejusdem diametri epistylia et Ornamenta quinta parte altitudinis columnae, cita ut totius
52쪽
columnationis altitudo ad altitudinem podii, seu plutei habitura
sit rationem I 8:5, quadrupla minorem. Neque diversam sequi rationem docet, prout Varii generis columnae ad opus adhibentur. Podii vero altitudo stylobatae altitudinem indicat. In Basilicae constructione docet , pluteum quod uerit inter superiores columnas quarta parte minus fieri oportere, quam superiores columnae suerint, ut supra basilicae contignationem ambulantes a negotiatoribusne Conspiciantur: quod tamen difficile est concipere aut de odio aut de stylobatis, ut aliquam in textu ibidem corruptionem esse conjici possit. Ea propter stylobatarum altitudinem aut esse indeterminatam Censeri potest, aut ex unico Vitruvii loco de scena theatri dicendum sit, eam excedere non debere quartam altitudinis ordinis partem. Hanc proportionem tamen Architecti non Sequuntur qui potius tertiam ordinis altitudinis partem stylobatae tribuunt. Canon ex eo statuendus videtur, ut cum Stylobata On- Stet basi, trunco, corona, truncus quadrata acie obtineatur, ba-Sim et Coronam suis appositis membris non destituendo. Hinc altitudo stylobatae dividitur in partes novem , quarum Una Coronae, duae basi, sex trunco tribuuntur Basis mensura in tres parte di-
Visa bina plintho, una undae et lysi tribuenda. Si vero humilior
stylobata sat tunc ipsius altitudine in octo partes divisa , trunco earum quinque tribuuntur Generatim si truncus altitudine Suam latitudinem excedat, adspectus oritur gracilis, infirmus , leVis si contra latitudo major sit latitudine, adspectus sit ponderosus et inVenuStus. Projectura coronae stylobatae aequalis esse debet ipsius altitudini, et projectura basis nonnihil minor ea quam habet corona Latitudo trunci aequalis lateri plinthi ad basim columnae pertinentis Solitarios stylobatas in peristyliis, et generatim Cum Olumnae parietibu appositae non sunt, minus Venustum adSpectum ex notione imminutae firmitatis exhibere, serme certum Videtur Secus Si sint columnae continuato stylobatae impositae, ut in templo Fortunae virilis, aut in arcubus triumphalibus obserVatur. Olumnae basi in plano insistentes, et ex eodem assurgente majesta tem operi conciliant stylobatis solitariis impositae, ex eo etiam quod columnae in hoc casu ut ad datam altitudinem ascendant exiliores, seu graciliores necessario fieri debent, minus Veni Stum adspectum efficiunt; eas taliae ubi plures ordines in eodem loco sunt adhibendi ex solo assurgentes posse eleganter componi Sten
demus in Exerc. V. Nonnumquam stylobatae vel solitari Vel continuato podi conjuncti necessarii sunt, ut ad idem libramentum, ob soli in aequalitatem , columnarum bases constitui OSSint.
53쪽
47. Atticum columnationis genus nunquam Vitruvius memorat, atque inter antiquos unicus est Plinii locus l. xxxvi. c. 4.)in quo, praeter genera quatuor oricum, Ionicum, Corinthium,
Thuscanicum esse monet, quae OCantur Atticae Columnae, quaternis angulis, pari laterum intervallo. Nunc Attici nomine indicare solemus minorum Columnarum, quae planae Sunt Ordinem,
qui loco secundi columnarum rotundarum ordinis aedificium coronat Ejus constructionis in antiquis exempla habentur praesertim in arcubus triumphalibus Forte tertia episcenos, quam Vitruvius pro cenae prospectu describit, ad hoc genus est reserenda. Nunquam excedit altitudine sua tertiam partem altitudinis Ordinis cui imponitur iisdemque membris constat quibus stylobata Tertia e-Ρisceno memorata quarta pars est sua altitudine columnarum
ordinis immediate inferioris Columnae vero Atticae proprio nomine a linio indicatae respondent antis, quas Vitruvius in pronao templi describit. Videtur tamen hoc genus a Romanis inductum,
aut certe excultum, quandoquidem Attici nomen hancque etiam speciem a Graecis Romanos fuisse mutuatos moneat, quemadmodum de basi Atticurge certum est. Ea columnationis specie tot arietates admittit, quot sunt Columnationum genera, iisdemque propo tionibus pro crassitudine, altitudine, basi Capitulo, trabeatione, quibus ea reguntur, Continetur Laugierius Contra earum USUm V hementer agitur. Figuram ipsarum quadratam artis ruditatem Cdesectum repraesentare, ac declinari ea Orma a naturae simplicitate, quae nimirum arborum truncos rotundos et crassitudine decrescentes exhibet ipsarum angulos adspectum laedere, et impedire quominus oculi fulcri ipsius ambitum excurrere videndo possint, ex quo rotunda Columnae Orma Venusta prodit eas contractionem in altitudine non admittere, neque ideo jucundas colum-Darum proportiones demum numquam esse necessarias, neque id- Circo in usum superVacane invenusto opere recipiendas. Sed errat Laugierius dum Atticas columnas entasim et Contra Cturam Summi
SCapi non admittere asserit, quam et meliores Architecti in iisdem adhibuerunt, et antiqua exempla ostendunt in templo Martis, et in porticu Septimii Severi. Errat etiam, dum dicit ipsas
nunquam esse necessarias; nam ad angulos aedificiorum columnis rotundis praestant, tum ad aedificii apparentem firmitatem augendam, tum ut epistylii extremum sulcrum nanciscatur, quod a Columnarum rotunda figura non habet. Praeterea ubi extrema parietis dividentis in conspectum se produnt, hujusmodi, non rotundiScolumnis firmari ornarique debent. Nerum etiam ist in angulis
54쪽
Peristyliorum columnas rotundas sine vitio operis adhiberi, sed quadratas pilas aptius ibidem disponi sere evidens est. Aptissime id
genus Olumnae plana acie teritii natae parietibus in Seruntur, a quibus quarta ad summum sui latet is parte projecturam habent, cum capitulorum ornamenta id jubent, Ceterum Oeta a tantum, quod spatii minorem in pavimento partem OCCupant, quam Columnae rotundae parietibus insertae , quae dimidiae crassitudinis projecturam postulant. Neque Caporum ContraCtura negligenda esto nam ii Venustum prorsus esset, si epistylia Columnis rotundis ad superiora contractis insistentes, columnis Atticis Non Contractis atque
ideo latioribus imponerentur. Atticae id genia Columnae sunt, quibus arcus sustinentur in intercolumniis dispositi magno in arte usu et ornamento De his pariter nullibi agit Vitruvius, qui in intercolumniis epistylium et trabeationem solummodo Considerat Modo vero acile intelligitur arcus, qui in intercolumniis ordinantur, antis seu Atticis planis Columnis esse impositos , quae propriam ba-Sim habent, et capitulum, seu incumbam, de quibus dicemus in
48. Quoniam vero columnationum genera investigamus, et Vitruvio duce de earum varietate, numero, proportiora ibuS, Ornamentis hactenus disseruimus, Paestana monumenta CCUliarem XPOSCUnt attentionem, quae antiquitate , magnitudine symmetria archi-leCtUrae ultoribus observatione dignissima videntur Paesti in Lucania olim florentissima urbe tria supersunt monumenta , quorum
breVem descriptionem asseram. Prima quam majus templum appellant, rectangulare peristylium est, quod se in utraque fronte columnas habet, in utroque latere columnas duodecim, demptis augularibus Columnarum diametri in imo scapo sunt palmorum Neapolitanorum octo. Hinc posita ratione palmi ejus ad pedem Pari- Siensem, quae est numerorum II 64 144o, diametri sunt ped. paris. 6, 7. Columnae basi carent, atque plano insistunt, ad qUOd ascensu est per gradus tres, quorum singulorum altitudo est Ped. Par. I, 7, latitudo ped. v 66. Cetera men Sura per mo- Gulo exprimemus, qui sunt semidiametri imae columnae Altitudo Columnarum cum capitulo est . . . . Capituli altitudo . 7, Illarum II in abaco, Iura echino, hypotrachelio tributae sunt. Contractura scapi est dimidii a duli. Intercolumnia M. V. Nonnulla excedunt eam mensuram. Trabeationis altitudo si M. VI., quae tribuitur in Od. 11. pro epistylio : pro Ophor M. II S. Pro Corona M. . . Ophorus triglyphis cum capitulis ornatur quorum
latitudo P. L. Metopae quadratae. Triglyphus extremum cum ex-
55쪽
tremo ophoro suam latitudinem terminat Prospectus fastigio ornatur, cujus altitudo ad supremiam apicem eS M. II. . . Seriei columnarum ad latera parallelus est murus interior, ab secundo intercolumnio ad penultimum procredens distat a serie Columnarum M. m. Desinit anterius ac posterius in antas , inter quas hinae columnae utrobique collocatae Unt, quae Pronaum ante Cel- Iam determinant Medianum intercolumnium ceteris laxius nonnihil est. Interius inae series columnarum sunt minorum exterioribus: illis alter columnarum adhuc minorum ordo insistit, interposito epistylio ordinis subjecti Columnae omnes Strii eXCaVIta XXIV. Canaliculis ex arcubus circularibus, quorum Chordae Sunt Oll. 2.
sagittae poll. 3. Projectura capituli ab ambitu columnae est P. V. Projectura Coronae P. xxv. Longitudo aedificii exterior est P. I 86, latitudo ped. 1. Altitudo in si Onte usque ad summam coronam
aedificium alterum latitudine frontis ped. 47, longitudine ped.
I Oo, columnas in fronte et in postico se habet, ad latera II, praeter angulares Diameter imae Columnae est ped. 3. Oll. Ι--. Intercolumnia duorum modulorum. Altitudo columnarum M. x.
D. VIII. cum Capitulo. O altitudinem habet . . Trabeationis altitudo . 11. Tympani sere eadem Pronaum quatuor Columnis ornatur, duabus ad singula latera positis, quae basim habent rotundam ex plintho P. XIV. toro . IX. , regula P. 11. CompoSitam.
Capituli altitudo . xxx. Echinus sub capitulo sculpturi ornatur. Tertium aedificium atrium censetur. Ejus longitudo ped. I9. latitudo ped. 7 5. Columnae in fronte et in postico novem, in lateribus sexdecim praeter angulares. Earum diametri palm 54 nimirum ped. . oll. 7. Altitudo cum capitulo ped. 8. Oll. 8.Gapituli altitudo . . s. asi carent. Pronaum duabus antis et tribus columnis desinitur. Interius juxta longitudinem disposita est
Sorte Columnarum , qua spatium in partes duas dividitur. Columnae Striatae sunt Echinus scalpturis ornatur. Ad Dori Cum genus Omnes illae columnae reseruntur, praesertim quod Zophorus trigli-phos et metopas habet. Hoc indicium hartis historia petitum est. 49. Cur autem horum aedificiorum notionem hic exhibuerim rationem nunc exponam Nimirum in dubium vertitur, num Graeci Dorici aliorumque generum columnationum inventores suerint, quemadmodum a Vitruvio narratur, an Vero longo ante Graecorum dominationem tempore Architectu a uerit exculta . . Paol in Diss. I. de Paestanis monumentis Historicorum et Poetarum e
56쪽
terum collectis auctoritatibus sere ad evidentiam ostendit, aesti Civitatem extitisse ac floruisse ante primum in Italiam Graecorum adventum, atque Phocenses qui primum ad eam taliae partem 3ppulerunt, aestanos advocasse artifices, ut aedificando Hyelae oppido operam suam atque industriam praestarent Paestanam Urbem jam multo pridem a Tyri lienis conditam, a Siharitis deinceps occupatam, horum expulsione a Lucanis Thyrrenis pariter populis suisse habitatam. Edisi Ciorum ideas , et Ornamenta, Ceraemonias et ritus ad religionem spe tantes, sabulas etiam seu mythologiam a Tyrrlienis primum Originem habuisse Graecos deinde sagaces ad suam linguam omnia traxisse, ad suos more ea Cotis Ormasse, ut antiquiorem originem Celarent, sibique in Ventorum gloriam arriperent. aestana proinde aedificia Tyrrehenorum seu Thu-SCOrum opera esse multo anteriora Graecorum inventionibus. Quapropter vocabulorum abusu Paestana aedificia ad Doricum genus re-Ierri, Cum etiam Si quae de Doricis proportionibus docuit itru 3 iuscum iis aedificiis comparentur, proportione longe diversae colligantur.5 o Laudatus P. Paoli ex ipsius Vitruvii doctrina , Templum Paestanum majus ad Thuscanicum columnationis genus pertinere, ingeniose quidem demonstrare suscepit in Diss. III. Ex Vitruvio altitudo columnae in Thuscanicis aedibus M. iv. c. 7. tertia parte est latitudinis ipsius aedis, quod etiam Plinius notavit Q. XXXVI. c. o.Q. Docuit ibidem Vitruvius, columnas earum aedium ima Crassitudine esse altitudinis parte septima. Errare qui putant hic Vitruvium do altitudine columnae dicere, cum jam de Dorica columna prae-sCripserit, ut ejus Crassitudo sit altitudinis subsextupla : non igitur de Thuscanica quae humilior est majorem alii tudinem docuisset.
Porro attendendum est, ibidem a Vitruvio doceri, ut supra trabe et Supra parietes trajecturae mutulorum quarta parte altitudinis columnae projiciantur hinc si poneretur altitudinem columnae esSe Septuplam ejus crassitudinis, Consequeretur projeCturam mutulorum ab ipso ordinatam, suisse aequalem duabus tertiis artibias altitudinis colamnae, quae mensura absurda fuisset. Si vero de altitudine non solius columnae, sed totius templi intelligatur, Vitru- ii sententia recte explicatur et congruit cum Paestana Ede. Nam in majori templo latitudo frontis tripla est altitudinis Columnae ut de Thuscanicis monet Vitruvius, altitudo rontis ad summum fastigium septupla est crassitudinis imae columnae Columna Vero Crassitudo Subquadrupla est altitudinis ejusdem Stillicidium ultra pariete projiciendum per quadrantem altitudinis columnae, quod modo absurdum non est, Sed maxime congruit cum Metruscorum
57쪽
aodificandi rationibus, ut nimirum compluvia a parietibus extra porrigerentur. Hinc textus Vitruvii dissicilis explicatur, qui in aedibus Thuscanicis , templa ita esse collocanda docet, ut stillicidium
tecti absoluti tertiario respondeat, nimirum ex crassitudine Columnae menSuram habeat, quae tertia pars circiter est altitudinis aedis ipsius. Eas tamen rationes expendit a diluit Cl. ea, ac Dorica et Graecorum opera ea aedificia demonstrat. 5 I. Columnarum inventionem et sun antiquissimum esse Plures Veterum scriptorum indicationes suadent Hetruriae primi incolae ab Egyptiis in Italiam migrasse seruntur, a quihus etiam aedificiorum rationem transtulisse censendi sunt. Apud Egyptios
autem Columnarum usum obtinuisse Vel ipsa Isiaca tabula praeter alia monumenta patefacit Babylonios quoque Strabo narrat l. V. Propter lignorum penuriam e palmaceis trabibus et columnis aedificia struxisse. Neque alienum est memorare binas illa columnas, quas Salomon posuit in Templi Hierosolymitani atrio seu vestibulo Joachim et o appellatas. Num omeru Vocabulo toM CO-lumnas marmoreas indicaverit, me non latet disputari inter eruditos. Verum quoniam, si humanum genus aliquando in incunabulis sui respectu artium, ejus temporis historiam nos omnino latere, ego quidem arbitror, atque generatim in eam sententiam libentius seror, alicubi semper excultas artes suisse, ac migrasse tantum ex una regione in aliam , ipsarumque originem gentes alias, prout ambitionem suam sagaces elare magis noverunt, sibi tribuisse , quod Graeci praesertim de artibus, quas politiores OCamUS, secere. Non negaVerim a modo ingenii, et ab sensu magis minus-Ve exquisito, quae a physica regionum constitutione dependent, artes alias, in dictis migrationibus, excultas magis suisse aliis , et ad majorem persectionem traductas, aut contra corrupta S. Non iam enim humanus animus in nova sertur, atque in excessu S PODUS est, factum inde est, ut etiam in Architectura eam sui indolem patefecerit atque vel soliditatem firmitatemque in operibus quaere-Tet, magnis Saxorum molibus coacervatis , et in quibus traducendis et elevandis, quaedam haberetur potentiae ostentatio , quod Egyptiis familiare fuit vel contra xtrema fulcrorum adhibita exilitate, mirabilia aedificia reddere quodammodo voluerit, quae firmitatem eram quidem haberent, apparentem Vero minimam praeSe
serrent Paestana aedificia ad primum pertinent modum , ad secundum genus Babyloniorum aedificia a Strabone descripta , et etiam Sinensium, quorum antiqua sorma ab recentiore diversa non
est, Cum eam nationem suos mores constanter serVasse Certum Sit.
Hinc si Artis vices excurramus, quae ab Augusti aeVo ad nostr
58쪽
tempora suere, ipsam a puriore Artis ipsius ingenio subinde recessisse, videmus aedificiorum vel Ornatu nimio conquisito, vel simplicitatem ac ruditatem insectando, atque nationum Vario Usus Cum ipsa commiscendo, earumque consuetudinibus ObseCundando, ex quibus
Architecturae Arabicae, Normannae, Gothicae arietates Consequutae sunt, de quibus nonnulla pro Oronide hujus Exercitationis asseremus. 52. Non enim omnia aedificia quae ab indole Architecturae Graecorum et Romanorum divergunt Gothica, ut Vulgo traditur, habenda sunt. Ad duo genera ipsa sunt reserenda nimirum ad ea, quae
soliditate ac magnitudine massarum, et Simplicitate ac parcitate Ornamentorum distinguuntur, et ea quae exilitate membrorum, aemultitudine prosus ornamentorum , atque apparenti quadam leVitate totius operis, ac diligentis multiplicisque elaborationis constantia in partibus etiam minii is, venustatis et mirabilitatis notionem excitare habita sunt Templa , et aedificia quae in publicos aut regios usus extructa sunt, Architecturae ingenii variis temporibus exemplaria suere insigniora, cum in iisdem erigendis aut o nandis nationes patriae gloriae inhiantes majorem industriam impenderint, neque impendio pepercerint. Duplex autem in utroque genere disserentia observanda. Nimirum in primo, cujus CharaCterest robusta soliditas, Normanna a Saxonica est distinguenda Pilae quadratae, aut rotundae, aut polygonae quae et Sunt et apparent robustissimae, in quibus crassitudo ad altitudinein magnam habet rationem, bases habent et capitula paucis distincta membris, et arcus semicirculares sustinent. Fornicibus aut concamerationibus hemicylindricis loca conteguntur. in saepe fulcrorum Ordines, quorum alter alteri imponitur, ac medianum spatium sublimius ab iis quae ad latera humiliora sunt dispes itur. Ambulacrum interius laterale supra primum ordinem est Romanae Basilicae, ut a Vitruvio describitur, speciem invenire in hac ordinatione acile est. rides regiae aut publicae crassitudine murorum, turrium ereCtio ne munita sere castella aemulantes, majestatis atque securitatis Speciem ut asserrent praecipuum objectum fuit Parcius dispensata lumina senestrarum numero minore , ac majori angustia. Quod autem alteram ab altera in hoc genere discriminat praesertim est, Normanna magnitudine uxta omnes dimensiones esse Sumptuosiora, et in quibus Construendis multorum annorum, aut hominum opera adhibita suisse Saxonica minora, et quae breviore tempore compleri potuerint. Ceterum ambulacra , turres , tholi, On CamUra tiones in utraque specie sunt. Accedit, quod Ormanu nuda Uadam simplicitate partium distinguitur Saxonica sculpturae ornamen ta Sobrie tamen admisit.
59쪽
53. Gothica vero dicta Architectura ratio duplex habenda est, nimirum Arabica, et proprie dicta Gothica Forte haec prioris est soboles, sed exquisita magis, ab illa distingui debet, at suo
non antiquior undecimo Vulgaris aera saeCulo esse Videtur Pilae ex tenuibus exilibusque columnis Simul junctis, aut Vere aut apparenter Ormatae, quarum Crassitudo minimam ad altitudinoin rationem habet columnae etiam cum Solitariae Sunt, exiles, gracilesque , in quarum proportione nulla constan rati servari videtur basibus insistentes, ornatae capitulis et trabeationibus , quarum membra ab Architecti ingenio et arbitratu sunt determinata,
arcus sustinent acutos, nimirum qui ex interSeCtione arcuum circularium in acutum apicem elevantur, et in quibus sagitta dimidia chorda major est Arcus ejusmodi ad decussim sibi occurrunt,
et tamquam rami a truncis prodeuntes implicantur et intertexuntur, quorum intervalla structis concamerationibus OCCupantur: et
ab arcuum ipsorum extremo interiore limbo tori resiliunt, aedificii structuram commonstrantes, et uniformitatem ConCameratae si
gurae abrumpentes. Non raro arcus ipsi parietibus ipsis non insistunt , sed incumbis quae a parietibu ipsi resiliunt, mutulorum Specie. Earum concamerationum amplitudines in admirationem acutae, ullo modo aut Sunt ponderosae aut ponderositatis speciem excitant, partim ex eo quod ad ductum arCuum acutorum conformatae premunt magis ad perpendiculum pilas aut pariete a quibus sustinentur, partim ex eo quod arcus illi toris eminentibus expressi, connexionis totius peris deam confirmant, tum etiam quia concamerationes in sectiones divisae leviorem admittunt structurae rationem Parietes Verticales ex arcubus et ipsi constructi sunt, et quasi in spatia divisi, quae repleri poSSunt, aut perVia manere, firmitate operis non imminuta Concamerationes et tholi ampliores, ut resistentiam appositam in parietibus erticalibus nanciscerentur exterius antherides et erismae ConStruebantur, quae directione normali parietibus Occui rentes proprio pondere et firmitate contraniterentur, quibus Ut ponderis augmentum Iere tur risculae, pyramidesque assurgentes insistebant, quae etiam ad Ornamentum et Venustatem totius operis conserebant. Si descriptiones
legantur Cathedralis Ecclesiae Cordubensis, quam aedificavit Abdarhamen Arabum Rex, qui suam sedem Cordubae statuit OctaVo Saeculo tum ejus quae Si illae est, ac Regiae Edis ibidem con- Structae tum Cadice, et Cathedralis ac Regiae Edis Grenatae,
quae habentur apud Colmenarium melices de 'Espagne et dii Portugalo ejusdem Architecturae ingenium patefiet, quod indica-
60쪽
vimus, ut amplitudine, numero et gracilitate ColumnarUm, ac turrium, arcuum forma et intertextu, ornamentorum arbitrario delectu distinguerentur.54. In Gothicis vero proprie dictis aedificiis post decimum
saeculum eminet in primis exquisita magis ex Culptura ornamentorum applicatio. Nam tabernacula , aediCulae, Conopaea, Signa, encarpi, omnigenae sculpturae an supha, Caelata, prominentia iam teriores et exteriores partium Superficie exornant, senestrariam, Stiorumque antepagmenta, columnarum capitula, quin et ipsum tectulia Turres rotundae, aut quadratBO, aut polygonae, eminentes altitudine, crassitudine exiliores, vel a sol assurgentes, Vel arcubia apparenter impositae, parietibu non continuis, sed arcuum suprapositorum implexu constructis, et in acutas ac longissimas pyramides desinentes. Fenestrae aut rotundae ampli Ssimae, quae Olumnulis a centro vario ductu ad Circumferentiam perductae ipsas dividunt, aut oblongae, in quibus altitudo ad latitudinem magnam rationem habet, octu plana, decuplam, ad lumen inducendum, Crassitudine muri ita resecta, ut antepagmenta divergant in-lerius, luminis dissos ionem imitando , in arcus acutos Superius de-Sinunt, Similique ratione ordinata sunt ostia. Cassiodorus CVaria- Tum l. 1. D. 5. formulam habet ad Praesectnm Urbis de Architecto faciendo, quae sic incipit se Romanae abricae decus pe- ritum convenit habere custodem progrediturque Cassiodorus Stendendo dignitatem atque momentum, quod in antiquis operibus inest, et quod omni diligentia servandum est. Postquam V r de Statuis atque sculpturis aliqua protulit, haec addit se uid HiCamus Columnarum junceam proceritatem p moles illas sublimis- sima fabricarum, quasi quibusdam hastilibus erectis contineri pQuae Satis indi ant, ex quo venustatem Architecturae Cassi odori Saecul hauriendam esse , homines arbitrati fuerint. 55. In Graeca et Romana Architectura ea fuit Orma, Ut nullum haberetur ornamenti genus, quod integro aedisici Venustatem e sui natura , et ratione, non asseri et parte omne quae
requiruntur ad sustinendum tegendumque aedificium, cujusmodi Sunt Columnae, trabeationes, tympana, astigia, enustatem a propor itone novimus habuisse, atque a firmitate cujus speciem praeses erre conveniebat: nihil inductum absque ratione nihil subtilius conquisitum, ut fucum adspicientibus saceret omnia ita suisse temperata, Ut nihil excessu magnum, parvumque judicaretur: ad firmitatem Veram et apparentem partes omnes suisse compositas, quae porro r-milas non vinculis erreis, et massis contra nitentibus, quas indu-