장음표시 사용
181쪽
tiarum si hellum componere, quo Valentior postea Congrederetur. In colloquium convenit, conditiones non convenerunt a . Post id iactum paucis diebus apud Zamam cum eodem conflixit: Ρulsus incredibile dictu biduo et duabus noctibus Adrumetum pervenit 3) , quod abest a Zama circiter millia passuum trecenta. In liac fuga Numidae, qui simul cum eo ex acie excesserant , insidiati sunt et :quos non solum effugit , sed etiam ipsos oppressit. Adrumoti reliquos ex si a collegit ). Novis delectibus paucis aiebus multos contraxit. VII. Quum in apparando acerrime esset OCCUPatus , Carthaginienses bellum cum Romanis Composueruut 5). Ille nihilo secius exercitui postea praesuit , resque in Africa gessit, itemque Mago frater ejus usque ad Sex. SuIpicium, et C. Aurelium Consules 6 . His enim magistratibus legati Carthaginienses Romam venerunt , qui senatui populoque Romano gratias agerent, quod cum his pacem sc-
έλ) In Praesentiarum. Idest in raesentia rerum. a) Non constenerunt. Ita insecta pace ad suos Colloquio discesserunt. 5) Ad motum peruenie . At Hannibalem ab Adrumento Zumam , quae quinque dierum iter a Curthagine uberat Contendisse Livius , et Polybius memo-
collegit. Scilicet sex peditum millia, equites
s) Comnosuerant . Hannibale ipso auctore. 6ὶ Consulos. Livius XXXI. Anno quingenissimo quadria simo ab V. C. Sem Sulpitio Gathu, C. Aurelio Coss. belltim cum Reges Philippo inrtum εσι , PGucis mensibus μοδι ρacem Carthaginiensibus d
182쪽
essent, captivique redderentur. His ex Senatus consulto responsum eSt : muctus eorum gratum a Ceptumque esse : obsides , quo loco rogarent , sutu-YOs : Capti Vos non remiSSuros , quod Hannibalem ,
cujus opera a) susceptum bellum sorct, inimicissimum nomini Romano , et nunc cum imperio apud xercitum haberent, itemque si utrem ejus Magonem. II Oc responso Carthaginienses cognito, Hannibalem domum , Magonemque revocarunt. Hic , ut rediit , praetor sectus est 3) , postquam vox sucrat anno secundo et vigesimo. Ut enim Romae Consules , sic Carthagine quotannis annui bini reges creantur. Ια eo magistratu pari diligentia se Hannibal praebuit, ac suerat in bello. Namque essecit, Ox novis vecti gulibus ) non solum, ut esset pecunia, quae BO-manis ex foedoro penderetur , sed etiam superesset, quae in aerario ponoretur. Deinde , auno post praeturam , Marco Claudio , Lucio Furio Coss. Romani legati Carthaginem venerunt. Hos Hanniba1 sui exposcendi gratia missos ratus , priusquam his Senalus daretur , navem conscendit 5 clam , atque in
i) Frexeliis. Veteri It. iae oppido, oliin florentissimo , postea Cum a Romanis desecissent , diruto . et in
a) Cujus opera. Culpa . Catullus in Passare ,
Hendo inmiduli rubent ocelli. S) Praetor factus est. Civile munus erat . haud mi
Ex noois vectigalibus. Id est in novam formam Testitutis, cum partim negligentia dilaberentur , partim Praedae , ac diVisui ess pnt. 5) Napem conocendu . Inter Adrumetum et Tha
183쪽
I -6 Comelia Nepotis in Syriam i) ad Antiochum profugit. Hac re palam facta P vi naves duas , quae eum comprehenderent , si possent consequi , miserunt : bona ejus publicarunt: domum a fundamentis disjecerunt ipsum exulem judicarunt.
VIII. At Hannibal anno tertio postquam do mo profugerat , C. Cornelio , Minucio Coss. eum quinque navibus Africum accessit , in finibus Ci-Yenaeorum a , si sorte Carthaginienses ad bellum, Antiochi spe fiduciaque , inducere posset : cui jam
Persuaserat , ut Cum exercitibus in Italiam prosi- Cisceretur . ΙΙuc Magonem Datrem excivit 3) . Id ubi Poeni resciverunt , Magouem eadem, qua fratrem , poena assecerunt ) . Illi desperatis rebus
quum solvissent naves, ac vela ventis dedissent 5 . Hannibal ad Antiochum pervenit. De Magonis iu- teritu duplex memoria prodita est . Namque alii naufragio , alii a servis ipsius intersectum eum , scriptum reliquerunt. Antiochus autem si tam in agendo bello parere voluisset consiliis ejus, quam in 1 si uriam. Antiochiam. Indε prosectus Ephesum
ad Antiochum . fluctuantem adhuc animo incertumquo de Romano bello pervenit. Σ) Cirenaeorum. Sallustius in Iugurth. Qua te e- Stais Carthaginienses pleraeque Africas i erita-δant, Cyrenensss quoqua magni atquct o utenti fuere. 5 Magonem fratrem excipit. Atqui id verum esso non Potest, quippe cum Mago Hannibalis frater cum adversus P. Quintilium Varum praetorem in agro Insubrium pugnaret . Vulnus accepit, ex quo interiit.
i) Posna a scerunt. Id est bona publicarunt, domum disjiecerunt , exulem judicarunt. 5) Velia pentis dedissent. Non uno loco ita Vidi
184쪽
Hannibul. I 7 in suscipiendo instituerat , propius Tibori, quum. Thermopylis, de summa imporii di mi casset. Quem etsi multa fluit conitri i) videbat , tamen nulla deseruit in ro. Praefuit paucis navibus, cpias ex SV-xia jussus erat in Asiam duc ro , hisque advorsus Rhodi rum classoni in Pamphylio mari conflixit . Quo cum multitudine adversariorum sui suptii arcu-tur , ipse , quo cornu rem gessit, ivit supo Pior. IX. Antiocho sugato h) , vereus ne dederetur quod tuo dubio accidisset, si sui socisset potesta
tem ), Cretani ad Gortynios venit s) , ut ibi, quo
sE conferret, consideraret. vidit autem xie Omnium callidissimus , magno se fore periculo , nisi quid providisset , propior avaritiam Cretensium . Magnam enim secum pecuniam portabat. de qua scii bat exisse samam . Itaque capit tale clausilium . Λmphoras complures complet plumbo : summas opexit auro et argento. IIus Gortyniis praescntibus deponit ) in templo Dianae , simulans se suas sortunas illorum sidei credoro . His in errorem inductis , Statuas aeneas , quas si cum Portabut , Omnes Sua pecunia complet, casque in propatulo domi alia jicit . Gortynii templum magna cura cuSt Odiunt ,
Tom. H. In non i) Stulte conari . Intor celera illud traditum est xercitum convcripsisse armiς inauratis . Quas copias cum Hannibali coinmonstrasset: Nisus, inquit. Grer . citus Romanis susciet 8 SQ iee, respondit Poenus,
αὶ Fuscum. In A iam a Glabrione victo . I) A f G96γnios υAule . Gortynii Cretae incolae ,
4) De ouit. In more suti thesauro; in socris depo-nAre t nulli bi enim tam tuto, quian inibi pecunia assur-v Kri Posse credebatur. Dissilired by Cooste
185쪽
I '8 Cornelii Nepotis non tam a celeris, quam ab Hannibale, ne quid ille , inscientibus his , tolleret , secumque portaret. X. Sic conservatis suis rebus Poenus illusis Cretensibus omnibus , ad Prusiam in Pontum pervenit. Apud quem eodem animo fuit erga Italiam : neque aliud quidquam egit, quam regem armavit, et excitavit si) adversus Romanos . Quem quum videret domesticis rebus minus esse robustum , conciliabat ceteros reges , adjungebatque bellicosas nationes . Dissidebat ab eo Pergamenus rex 2 Eumenes , Romanis amicissimus 3) , bellumque inter eos ge-xobatur et mari et terra : quo magis cupiebat eum Bannibal opprimi . Sed utrobique Eumenes plus valebat i) propter Romanorum societatem; quem si removisset , faciliora sibi cetera fore arbitrabatur . Ad hunc interficiendum talom iniit rationem. Classe pautas diebus erant decreturi S) . Superabatur navium multitudine . Dolo erat pugnandum , quum
Par non esset armis. Imperavit quam plurimas venenatas serpentes vivas colligi , easque in vasa si-etilia conjici. Harum quum consecisset magnam mulis titudinem , die ipso, quo facturus erat navale PVa lium, classiarios convocat, hisque praecipit, omnes ut in unam Eumenis regis concurrant 6) navem : a
- 1 Excitauit. Longa pace desidem , belloque insue
et Pergamentis rsae. Attali superioris filius Perga
3ὶ Romnnis amicissimus. Florus socium et comm Iiton m populi Rom. appellat. 4) Plus Palehat. Et mari et terra . b) Decrethri . Ιdest decertat Dri. 6) Concurrant. Praetoria enim navi depressa facilius totam classem turbari ac confundi Posse sperabat .
186쪽
Hannibal. 379eeteris tantum satis habeant se defendere: id Deilo
illos serpentium multitudine consecuturos. Rox autem in qua nave veheretur , ut Scirent , se iacturum 2
quem si aut cepissent , aut interfecissent, magno bis pollicetur praemio fore. XI. Tali cohortatione militum iacta, classis ab utrisque in praelium deducitur. Quarum acie costituta, priusquam signum pugnae daretur, Hannibal, ut palam saceres suis , quo loco Eumenes esset , tabellarium in scapha cum caduceo i mittit : qui ubi ad naves adversariorum pervenit , epistolam
ostendens , se regem professus est quaerere. Statim
ad Eumenem deductus est , quod nemo dubitabat aliquid de pace esse scriptum . Tabellarius , ducis.
nave decIarata suis , eodem , unde ierat, Se Tecepit. At Eumenes, soluta Epistola , nihil in ea rem perit , nisi quod ad irridendum eum pertineret .
Cujus etsi causam mirabatur , neque reperiebatur tamen praelium statim committere non dubitavit . Horum in concursu Bithyni, Hannibalis praecepto, niversi navem Eumenis adopiuntur e quorum vim quum rex sustinere non posset, fuga salutem petiit: ruam consecutus non esset, nisi intra sua praesita se recepisset , quae in proximo littore erant. collocata. Reliquae Pergamenae naves quum ad Ver-SRrios premerent acrius , repente in eas vasa fictilia , de quibus supra mesntionem fecimus, conjici coepta sunt : quae iacta initio risum pugnantibus eoncita
runt , nec quare id fieret, poterat intelligi. Pos
m 2 quam i Cum caduceo. Cuduosum Mercurii sceptrum , qria Virga Diebantur veteres ad bsella dirimonda. Hinc caduceum dictum , quod bella cadere Laciat , et. legat de pace Oudiaceiacores .
187쪽
18o Cornelii Nepotis . quam autem naves Completas conspexerunt serpentIBUS , nova re perterriti , quum, quid potissimum itarent. non viderent, puppes averte iunt si , Seque ad sua castra nautica retulerunt. Sic Haunibal Consilio apii a Pergamenorum superavit: neque tum
solum , sed saepe alius pedestribus copiis pari prudentia pe ridit adversarios. XsI . uisae duin in Asia geruntur, accidit Casu, ut legati P usiae Romae apud L. Quintium Flamininum Consula resin coeuarent , atque ibi de Hannibalo mentione sacta , ex his unus diceret , eum in Prusiae regno esse. Id postero die Flamininus Sonatui detulit. Patros Conscripti , qui Hannibale vivo nunquam se sine insidiis futuros existimabant, legatos in Biti niam miserunt, in his Flamininum , qui a rege peterent, ne inimicissimUm suum Serum liaberet , sibique dederet. His Prusias negare ausus
non est ; illud recusavit , ne id a se fieri postula Tent, quod advorsus sus hospitii esset a): ipsi , si
possent, comprehenderent: locum , ubi esset , facile Inuonturos. I an Dibal enim uno loco se tenebat ira.eastello , quod ei ab rege datum erat muneri ', idque Sic aedificarat, ut in omnibus partibus aedificii exitus 3) sibi haberet, semper verens , ne Usu e E-Diret , quod accidit. Huc quum legati Romanorum Venissent, ac multitudine domum ejus circumdedis-
εent si , puer ab janua prospiciens Hannibali dixit ,
i) AP terunt. In sugam se CONVeΓier ant. a) Ius hospitii esset. Ille enim Hannibalem fugientem hosvitio a Ceperat. 3) Emisus. Septem ρxitus e domo fecerat , et in his quos d. an ullos , ut iter semper praeparatum sugue haberet . Livius .
Circumdedissent. Ita ut nemo inde elabi posset.
188쪽
IIannibal. 18 a xit, plures praeter consuctudinem armatos apparere, qui imperavit et , ut omnes fores aedificii circumi Tet , ac propere sibi renunciaret, num eodem modo undique obsideretur. Puer cum celeriter , quid esset , renuntiasset, OmneSque exitus occupatos ostendisset : sunsit id non sortuito sectum , sed se peti :neque sibi diutius vitam esse reti uendam. Quam ne alieno arbitrio dimitteret I), memor pristinarum Virtutum, venenum , quod Semper secum habere consuevcrat et), sumsit. Sic vir sortissimus, multis variisque perfunctus laboribus anno acquievit septua
XIII. Quibus consulibus intorierit , non CONVenit. Namque Atticus ) Marco Claudio Marcello , Q. Fabio Labeone Coss. mortuum in annali suo suo scriptum reliquit . At Polybius , L. Aemilio , Paullo, et Cn. Baebio Tamphilo: Sulpitius autem,
P. Cornelio Cethego , M. Baebio Tum philo 5 Atque hic tantus vir tantisque bellis districtus , nonnihil tempodis distribuit litteris. Namque aliquotcjus libri sunt, Graeco sermone 6) consecti ; in hism 3 ad
i) M alisno arhitrio. Et quidem : bιs emoti estiali ritis arbitrio mori, ait Syrus. a) Haberes consues erat. Sub annuli gemma . S) Sutua simo. Alii vero tertio et sexagesimo Suae aetatis anno interiisse volunt . .) Namque Atticus. Qui Cicerone teste septingentor Um annorum memoriam uno libro compilavit . Sed
aliquibus videtur lieic legendum Aelitis , qui aliquot annalium libros reliquit. 6 M. Baebio Tamphilo. Haec consulum paria iri
bus Continenter annis sui secuta sunt. Quare omniS un norum supputatio triennii spatio dis 'ord.it . . 6) Graeco sermone. Nam Graece etiam lepide locutum ait Luciunus.
189쪽
1 Cornelii Nemris,d Rhodios de Cn. Manlii uisonis in Asia vehus gestis. Hujus bella gesta memoriae prodiderunt: sed ex his duo , qui cum eo tu castris fuerunt , simulque vixerunt, quandiu fortuna passa est, Philinus, et Sosil i) Lacedaemonius. Atque hoc Sosito Hati nibal litterarum Graecarum usus est doctore. Sed nunc tempus est hujus libri 2 facere finem , et Bomanorum explicare imperatores : quo sicilius collatis utrorumque factis , qui viri praeserendi sint, possit iudicari.
EX LIBRO SECUNDO CORNELII NEPOTIS.
I. Cato ortus municipio Tusculo 3 , adolescentulus, priusquam honoribus operam daret, Versatus
est in Sabinis; quod ibi haeredium ) a patre relictum habebat. Hortatu L. Valerii Flacci, quem
in consulatu censuraque habuit Collegam, ut M. Perperna Censorinus 5 uarrare solitus est, Romam demigravit, in foroque esse coepit. Primum
1ὶ Ee S,situs . Alii Sositus , alii Sosibiara . a) Hujus libri . Ex quo loco jure quidam arguunt
Cornelium suum opus in duo volumina divisisse , in quorum altero Graecorum Imperatorum, in altero Ro
manorum vitas peraeculus est .
S) Tusculo. ortu Tusculanus, civitate Romanus. i) Η te redinum . Festus mar s apud antiquos Pro domino ρωn hiatur ; in s haeredium Praedium Pu uulum. Hinc mrediolum apud Apul. et Auson η M. Per emia Crensorinus. Homo Graecus, et Peregrinus, qui consul ani equum c vis suit. Quod contra leges erat : Peregrini enim magistratibus arcebantur. Diuitigod by Cooste
190쪽
M. Porcius Cato. 183 stipendium meruit annorum decem septemque i , Q. Fabio Maximo a) , M. Claudio Marcello Coss. Teibunus militum 3 in Sicilia fuit . Inde ut rediit , castra sequutus est C. Claudii Neronis 4 , magnique ejus opera aestimata est in praelio apud Senam s) , quo cecidit Hasdrubal 6 liator Hanni-halis. Quaestor obtigit 7) P. Cornelio Scipioni Africano consuli: cum quo non pro sortis necessitudine vixit . Namque ab eo perpetua dissensit vita 8 . Aedilis plebis iactus est s) cum C. Helvio. Praetor provinciam obtinuit Sardiniam , ex quam 4 quae-
1 Decem se temqus. Quae militaris aetas erat. ab Q. Fabio Maxιmo. Sic Μ. Tullius in Catone. Cum eo Q. Fabio J quartum consule adolescentulus miras profestus Sum sta CGFuam ; quinio an o Post
dio Marcello , T. Quintio Coss. C. Claudii Naronis . Qui magnis cladibus Hasdrubalem Cum recenti exercitu Alpes transgressum fatigavit , ac tandem ad Umbriae flumen Metaurum cum quinquaginta sex hominum millibus occidit. 5 ud Senam. Urbem non longe a Metauro flumine ii Umbria , a Gallis Senonibus , uti serunt, Conditam . 63 Ceoidie Hasdrubal. Cujus caput cum ante Hannibalem projiceretur illacrimans dixisse dicitur : Agnosco ta , fortuna Carthaginis . Quaestor obtigit. Anno tertio a Neronis , et Salinatoris Congulatu . 8) Dissensie olea . Livius : Mores Africani creuersinimicorum animi, quorum princ*s fuit M. Porciux t , qui, viνο quoque eo , allatrare ejus magnitudia
9 Factus est. Quadrienn o post quaesturam . An no scilicet V. C. DCI. , uelatis suae XXII.