Tractatus de primatu S. Petri apostoli et successorum eius Romanorum pontificum, omnibus, tam catholicis quam haereticis vtilis maximeque necessarius per D. Franciscum Agricolam

61쪽

yost suam Ecclesiam aedificaturum promisit.

LEOMAC Nus in Italia anno qqo. serm. in Anniuersario assumptionis.Manet ergo dispositio veritatis,& beat is Petrus in accepta sortitudine petrae perseverans, suscepta Ecclesiae gubernacula non reliquit. Sic enim prae caeteris est ordinatus,vi dum petra dicitur, dum fundamentum pronunciatur,dim regni cPlorum ianitor constituitur, qualis ipsi cum Christo esset societas, per ipsa appellationumysteria nosteremus.Et sermone s. in ania, uersario assu in ptionis. Sicut meus pater tibi manifestauit diuinitatem meam: ita & ego tibi notam facio excellentiam tuam, quia tu

es Petrus, id est: Cum ego sim inquit ad Petrum Christus inuiolabilis petra, ego lapis

angularis, qui facio utraque unum, ego sundamentum,praeter quod nemo potest aliud ponς re:ramen o tu quoquepetra es, quia virtuto mea solidaris,ut qua mibipotestate stupropria, ut tibi mecumparticipatione communia. PROSPER aqu ita nicus Regiensis Episc. in Gallia anno o. lib. a. de Vocatione gentiu cap. 28. Moorti ima petra ab illa principali peritra, communionem ct virtutis sumpsit omminis. ANDREAs Epistopus Cretae in Graecia anno 1 o. in oratione in Domini transfigura

tionem .Petrus supra petram Christum stabili tersundatus, ct si inundamentum, & eamquq

62쪽

o successorum eius. υ

nt per virtutes, Ecclesiae dispessitionem in scsuscepit. GREGORIvs Magnus in Italia anno Coo. lib. 6. epist. 37. Quis nesciarsanctam Ecclesiam iuapostolorumprincipissoliditate matam, quia m

in Concilio generali Chalcedonensi , quod

fuit unum ex quatuor celiberrimis,in Gra ςia , anno circiter qs . in quo fuerunt 6so Episcopi partim Graeci,partim Latini, A dtione 3. Unde sanctistimus, inquit, Archiepis copus magnae Romae Leo per nos,& per praesentem sanctam Synodum, Una cum ter beati stimo, & omni laude digno beato Petro A'postolinqui spetra ct crepido Catholicae Eccl ille qui est rectodei fundamentum, nudauit eum Dioscorum haereticum)tam Epis' Copatus dignitate, quam etiam & ab omni Sacerdotali alienavit ministerio. SUB MONITIO AD LECTOREM. ON 3τAτ ex testimoni, Orthodoxonrum Patrum primitiuae Ecclesiae,quos citant Catholici, ncin aliter illos verba Christi; Tu es Petrus, & super hanc petram dificabu Ecclesiam meam uelutellexisse, & interpretatos fuisse, quam hodie quoque etiamnum uniuersa iptelligit, vngnimiter atque constanter interpretatur Catholica & Romana Eccl

63쪽

De primatu S. Petri Apon.

Ecclesia: scilicet; quod illa Christus ad Petrum dixerit;& super ipsum tanquam firmissimum diuinitus futurum petram & fundamentum, Ecclesiam suam aedificaturum sese diserte serio que promiserit. Requirit hunc quoque sensum Circunstantia,& consequentia Textus, Se propositum alibintentio Christi.Voluit enim Dominustetrum propter excellentem illam & praeclaram fidei consessionem de sua diuinitate,singulariter priali, quoque beare, &praeter aeternae Vitae ampli stimam mercedem, singulari quoque & m gnificentissima in praesenti Ecclesia dignitate cipitareminentia exornare atque euehere,ideoque

ab illis verbis; Beatus cs Simon bariona; Vsq; ad ilia inclusiue, quodcunque soluerit super

terram erit solutum & in coelis; continue ad ipsum mei loquitur ac dirigit s.Petrum,ipsique, fidei confessionis praemium multipharium, quo donandus erat, diuersis metaphoris expo

nit. i

Etsi autem certissimum & indubitatum sit,

Christum essentialem tantum esse petram, Scprimarium ac perpotuum Ecclesiae fundamentum ut alibi expresse satis & disertὸ sacra testathir Scriptura:tamen hoc loco sui, quatenus p tra aut fundamentum est, mentionem expresse facit nullam, sed petrum seu Cepham vocat petram,& super ipsam petram pollicetur sese,suo nimirum tempore , Ecclesiam suam aedificatim

rum. Si simpliciter dixisset; super petram aedificabo

64쪽

d successorum eis . 1

itabo Ecclesiam,de sese petra locutum fuisse sus picari aliquis posset. si vero addidisset , si,

per me petram aedificabb ; dubitandi nullus relictus fuisset locus. Quando verb nec simpliciter dicit,superpetram:nec addidit me, aut suae personae aliquam vel minimam demonstratio nem insinuat,sed immediate praemisit Ego dico tibi,quia tu es Petrus, hoc est,petra nam graecis, petrus etiam peream significat) seu ut hebraicὰ locutus fuit Christus,Cephas,quod est interpretatum,ut inquit S.Ioannes primo petra:&super,anc petram aedificabo Ecclesiam meam,vel putro liquidum fiat, Christiim non de alia petra lixisse, quam, cuius antea, & quidem proximuitque immediate mentionem fecerat, scilicet te petro, atque super ipsum Ecclesiae suae aedimium construendum promisisse. Hoc etiam, praeter rationes allatas, vel inderant sestum quoque, & meridiana luce clarius uada quod Christus non dixit,aedifico,seu qdi. caui Ecclesiam meam sed aedificabo super hacetram- quod de Christo proprie intelligi non test quia non aedificaturus erat super sese Ec-esiam, sed iam dudum Apostolos, & alios di L ut os ac fideles super sese aedificauerat,& sine

termissione aedificabat, ac aedificare atque suis aestruexe pergebat ; super Petrum vero, demuist resurrectionem, & quando ascensurus adtrem,visibiliter amplius, & consueto morern docturus & recturus non erat,idificare E :sia m, hoc est illi post se, & suo nomine, tanam supremo ac generali Pallori visibiliter

docet

65쪽

docendam, pascendam atque gubernandam ci lmittere statuerat:hoc enim est super Petrum Eoclesiam aedificare, totius videlicet Ecclesiae supremum inter alios Ecclesiae Pastores& mini stros,curam iniungere .id quod factum est quando illi sine exceptioe omnes agnos & oues su aspascendas, regendasque concredidit atque di

tieque derogat hoc Christo quicquam, quod

Petrus secundarium Ecclesiae constituatur fundamentum,sicut & omnes Apostoli fundamemta quoque Ecclesiae a Spiritu sancto nuncupanatur.Eph. 2. Apo. 2I. quia Christus primarium est, di manet semper fundamentum,seu,ri s. Paulus

loquitur,summus angularis lapis, super quem Petrus & Apostoli, tanquam secundaria fundamenta superstructi,in Christo,& post Christunt Ecclesiae structuram & aedificationem in se sus.cipiunt,& veluti bases ac fulcra quaedam immota sustentant atque conseruant, volente sic, &disponente sapientia& clementia diuitia, quae bomines per homines docere & regere i& mysterium salutis humanae, visibili quoque & humano ministerio dispensare atque transigere decreuit.Ideo autem per metaphoram,redificandi super petram seu saxum immobile aedifici, supremum Ecclesiae & Uniuersale atq; Uisibile

ieu monarchicum regimen exprimere voluit;S: Petro committendum , ut testatum faciat, non

solum quam Vtile, sed etiam quantopere tale regimen Ecclesiae forct necessarium Sicut enim domu

66쪽

successerum eius is

domus utiliter aedificari,aut firma consistere nequit,si non in solido atque imita oto collocetubfundamento ivt Christus satis expresse insinuae atque testatur Matthati '. ideoque domus firmitas&soliditas a fundamenti firmitate&solidi tate dependet potissimum: ita Ecclesia utilitet colligi,&crescere, seu aedificari, & firma consistere non potest,si non habeat ordinarios & ido

neos doctores,pastores rectores,&,ut unitas sehuetura ordo, atque scismata evitentur,iriter pastores&rectores suprenius aliquis sit,&Wniuersalis Pastor, qui diuina gratia illustratus atque praecipue certoq; confirmatus, alios semper, & subditos instruere possit, & informare de omnibus, atque confirmare etiam & regerereui etiam tuid crederere confidere possint adrnum omnes, & obedientiam praestare tenean-ur inferiores.Hinc saluo,quod Christus manet primum & principale fundamentum, ac in isibile atque essentiale caput supremus interomunes ac ministros Christi, atque generalis astor, suo modo fundamentum quoque ac c ut etia Enteste appellatur metaphorice: quia aut fundamentum regit domum, & caput ro. quum corpus, & a fundamento domus stabutas & a capite corporis incolumitas atque imgritas dependet: ita domus Dei, hoc est, EGesia in terra visibilis, visibili , sub Chria

9 Pastore& capite seu rectore carere, & siavi sibi Ii monarchia Ecclesiastici regiminis ila consistere, aut salua manere non potest.

67쪽

id quod non solum Scriptura sacra, sed etiaα

quotidiana nimis aperte testatur experientia,

nec hostem humani generis, &Ecclesiae potistamum Christi, latet: lui ut domum Dei subruerapossit & euertere, atque in ovile Christi gras,ri Iieentius Pastores omnes, prohibere, praecipue vero supremuni ac generalem Pastorem, Romanum inquam Pontificem, ordinarium S. Petri & legitimum succesibrem, e medio tost re aut omni auctoritate atque aestimatione sp liare,& praeterea inuisum omnibus atque ex

sum efficere omni contentione, & quo potest ealumniandi & nocendi genere laborauit semper,& hoc inprimis seculo sngulariter adlabo. rare non desinit,scelestissimi sui voti in multi pr5 dolor,& apud multos,qui ex Deo non sunt, εe mendacio crediderunt potius quam veritati. compos effectus eoque nomine praeter alia ii finita sua stratagemata scripturam quoques eram, & praeterea Orthodoxos etiam eiusdem interpretes& Ecclesie Patres deprauare,co rupte di mutile, atque peruerso sensu, quo citius simpliciores, facilius', seducalicitare & allegara non erubes

68쪽

o successorum eius. θ

cam Patrum,quos Haeretici perperam ct

corrupte allegant. s. Augustinus, ut ex allegatis per Catholieosus diuersis testimonijs constat, non dubit Petrum suo etiam modo & sensu petram di, si fundamentum Ecclesiae a Christo esse comatum de super ipsum Ecclesiam aedificadam, a Christus illa diceret, postea verb aedific t esse secundario, cum supra Christum aedifi-i esset&aedificaretur indesinenter atque coinio tanquam primam & principalem petraruod Catholici liberaliter concedunt, & pM

meritoque confitentur & docent. Sed in subdubitauit S. il le Pater, utrum hoc locous & petra idem significarent,& pro eodem i ac intelligi deberenticum,ut terminatio, o significatio diuersa esse videretur, & non bnare Petrus 3e petra.Si Hebraicae ac Chale linguae gnarus, atque memor fuisset,quastum,SI non graeca aut latina ling mloquum isse constat in dubium illud, aut concedi scrupulum non incidisset. Neque enim aut aut petrae Christus mentionem fecit,gricaicet aut latina lingua, sed Cephae vocab ptrobique nat tua tunc lingua & Iudaeis c , quod ad dictionem illam de qua controistur attinet,usurpauit,dicens:Tu es Cephas,

per hanc Cepham aedificabo Ecclesiama.Non aliud inquit Hieronymuhin cap.

69쪽

ad Galatas,significat Petrus, aliud Cephas: sed quam nos latine &graece petram vocamus, hae Hebraei & Syri propter linguet inter se viciniam Cepham nuncupant. Hoc etiam manifestissimuest ex primo capite S.Ioannis,ubi Christus, cum Simon Andreae frater primum accederet, eidem expresse dixit, cum esset ipsum prae alijs intubtus: Tu es Simon filius Ionae: tu vocaberis Cephas,quod est interpretatum Petrus id clarius7Si igitur Petrus, iuxta interpretationem S. Euangelistae, idem significat quod Cephas, & Cephas aliud non sonat lingua tum graeca tum latina, quam petra, vel saxum ingens & immobi-IRChristus vero non temere nouum hoc nomeSimoni indidit,& hoc cum nomine,postfactam illam fidei praeclaram confessionem vocanS, rationemque & caussam inditi nominis assignans dixit: Tu es Cephas,& super hanc Cepham sedificabo Ecclesiam meam;quis relinquitur ambigendi locus, ad eundem,& de eodem dictum es se,super hanc petram aedificabo Ecclesiam mea. ad quem dictu erat statim & immediate prius, Tu es Petrus,seu Cephas p Quin & Petrus subim de non aliter quam Cephas a S. Paulo; proculdubio secundum communem patriae &Ecclesiet

z.ut dubium non sit,&Christum haud aliter hoc quoque loco eum nuncupasse. a. Etsi ex ignorantia Hebreat & Syriacae lingitae s. Augustinus putauerit differentiam esse

70쪽

inter petrum & petram: tamen non negauit si is monem petrum hoc etiam loco petram vocari,

nedum blasphemum iudicauit hoc asser re, ut calumniantur haereticit sed licet inclinaret magis in illam sententiam , quod perpetram Cliristus hic intelligeretur, ignorans videlicet, &non considerans ideoma febrarum, quo Christis usus erat, Simonem Cepham V cando:liberum tamen lectorisque iudicio reliquis, ut vel Christum, vel Petrum, alio atque Maio modo petram vocari iudicaret: unde liquudum euadit,ipsum ab Ecclesiarcommuni sensu,& huius loci germana intelligentia nequaquam recessisse,& proinde haereticis, qui pertinaciter negant Petrum petram dicendum,&su- 'ra Petrum aedificandam, aut postea aedificatam

ctuisse EccIesiam, nullo pacto suffragari. quod

amen plenis buccis indesinenter, impudenter. lue asseuerare& iactare apud rudiores non

ubescunt.

3. 4. Hilarius expresse satis, & saepius fatetur, docet Petrum Ecclesiae esse fundamentum, ut allegatis ex parte Catholicorum patet locis: od vero etiam super fidem tanquam petram Ges1am aedificatam esse,asserit,priori senten- non repugnat, quia diuerso sensu, & super rum,&super fidem Ecclesiae fundata fuit:&: P triam tanquam supremum & generalem toxem dc moderatorem: supra fidem tanqua