L'Énéide, texte latin;

731쪽

l ne essi inuro S ignes ad lecta OldΓU, ΝUSquam acies contra ululas, nulla agni in a Titi ni In selix pugna juvenem in certamine credit Exstinctum ut subito mentem turbata dolore Se causam clamat crimenque caputquo malo ritu , 6003 Iullaque per maestum demens irata surorem Purpureos moritura manu discindit amictus

Et nodum informis teli rabe nectit ab alia.

Quam cladem miserae postquam accepere Ita ilinae.

Filia prima manu 90ros Lavinia crines 605 Et roseas laniata genas, tum cetera circum Turba furit res0nant late plangoribu aede S. Hinc lolam infelix vulgatur fama per Urbent. Demiliunt mentes it scis S a veste LatinuS

Conjugis altonitus salis urbisque ruina, l0

1. essi : premiser exemple dei i verbe ausSilo it re eo it a con traietion transilive que les poete et te probat eur de Pepoque ina periale il0nnent a in Paclo suo S. p. 308 n. l).

3. Di me la culpabilite

sui vati ego in 'in sin rapide, o lepis bde tradition net; 'apres Fabius Pictor cito dans Servius, Amata, lai Asait moliri r de laim. 5. Informis uni nihil ithac morio deformiu . poetam etiam pro reginae dignitate dixisse acci piamus. PS. -Servius. Gelai legenre ordina ire de sui eide a nome. Cassiu uena in a. annali ne dii mi

ego uls beau coup de Roma in S, coli siderant e travali Omme Servile se pendirent par poliat 'honne ur Tarquin ordo nil de metire encroi te corpS de ce pendus. Varron dit ii 'on ne reiid pas es honne ur funebre avx pendus, mois qu'on satissa it a leur manes par es Oscilla re suspensis oscillis veluti per imitationem imortis parentari s VOy. p. 55. m. b. s. VI, 434 Suiv. 6. Floa forme lethoique. equivalant a poreos et a Tantrist ρn de puli ha os est Sermo Ennia nus , Servilis . Valerius Probud 'apri s le s. -Servius, justi fiat lcet to e con e citant de expressions 'Accius et de Pacuvius, loci

ratis cs. Cic., I coss. III, 1153. Virgile ne neglige aucti ne occasion dui non trer te decqui a gement desina,

i in Sis

732쪽

Canitiem iniurii nil perfusam pulvere turpan8, Mulla suo se incusat, qui non acceperit anto Dardanium Aenean generumque ad Sciverit ulli 'o . Interea extremo bellator in aequore Turnus Palantes sequitur pauco S, jam Segnior atque ib

Attulit iunc illi caecis terroribu aura

Commixtum clamorem arrectasque impulit auro S Onsusa sonus urbis et illae labile murmur.

0 uisu ruit tantus diversa clamor ab urbe o,ic ait adductisque a mons subsistit habenis-: Atque huic in aciem Soror uti conversa Molis ei Auriga currumque et equo et lora regebat, Talibus occurrit dictis Hac, Turne, Sequamur 62b Trojugen8S, qua prima iam Victoria pandit; Sunt alii qui dela manu defendere OSSint l.

Ingruit Aeneas Italis et proelia mi Scet;

Et nos saeva manu mittamia su nera Teucri S. Nec numero inferior, pugnae nec honore recede S. 0 630 Turnus ad hae : O soror', et dudum agnovi', cum prima per artem

2 Caecis donicit ne conii ait pas

fait son coctior Pentra iner o iud 'Enee t emblait sui te anger L 'aveu quil ait ma intenant e re nilene ore plus meprisable Ii 0ui ait et re dupe ii ne i est pas. Plusio in Virgile expliquera et te conduite par ne Orte 'egare ment, qui sinit par se dissiper 669 Suiv. .

733쪽

I lVRE XII. 86l Foedera turbasti equo laec in bella dedisti Et nunc nequiquam allis eat. Sed quis Olyntho Denais Sam tantos voluit lo sol re laboros 635 An fratris mis ori telum ut crudele videres Nam quid ago' aut qua jam Spondet Fortuna saluio m

Vidi oculos anto ipso oo me Voe Vocantem Murranum β, quo non superat mihi carior allor. il petere ingenioni atque in 'onli uinor vietum . . si Occidit infelix no nostrusi de due usi sons Aspiceret Teucri potiuntur Orpore et armi S.

EX Scindita domos id robus defuit unum)Persi etiar dextra nec Drancis tela resollam Terga dabo et Turnum fugientsem haec terra vid obii 2 6.5

USque adeone mori miserum est ' Vos o mihi Man0S, Este boni, quoniam Superis adversa Volunt a S. Sancta ad 0s anima atque istius inscia culpae De Scendam magnorum haud umquam indignuS RVOrum. γViX a satus erat: medios volat osse por hos os 650Vectus equo spumant Saces, adversa Sagitta SauciuS Ora ruit quo implorans nomine Turnum

734쪽

Tu me, in te supr0ma Salus : naiserere tu oriri n. Fulminat Aeneas armis unima8 quo minatur

Dejecturum arces Italum excidioque daturum ibbaamque saces ad lecta volant. In te ora Latini In l oculos reserunt mussat rex ipse Latinus uos generos voe et aut quae sese ad so odora socias. Praeterea regina lui si dissima' dextra

Occidit ipsa sua lucemque extorrita sugit. 660 Soli pro portis Messapus et acer Atinas

Sustentant a dies δ; circum hos utrimquo phalangori Stant densa siri elisque seges mucronibus horro Ferrea rata currum dos orto in gramine Versas is Obstipuit varia confusus imagine rorum 665 Turnus et obtutu tacito stetit aestuat ingen Uno in corde pudor mixt0quo insania lue tu Et suriis agitatus amor o con Scia Virtu R. Ut primum discussa umbrae et lux ros lita monti. Ardonios Oculorum orbes ad moenia torsit 670 Turbidus quo rotis' magnam respexit ad urboni. Ede auto in lammis inter tabula a volutus Ad easelum undabat vertex turrimque tenebat

2. Tui fidissim : sidus 'est construit u 'iei ave te genitis,

. t ni me iam tritissimus.

flammes qui S eleve au- sessu desbat impiit indendi esse Subdiuertitque et cui subdid Dat vor. p. 29δ. n. 10. Virgile expli lusepa comment ne toti bellerse, servant a altaque de fortification permanentes . ait partie ite ladosons de Laurente es Cesar, d. e lassi tu de Dosson, p. 10, Qt 2 .

735쪽

ut illi flerat quo rotas ponte Sque in Straverat altos b am jam hela, Oror Superant' albsiste morari 0 10 Deus et quo dura Vocat Fortuna Sequamur. Stai conseri e manum Aeneae, stat quidquid ad orbi o tu orto pali nec a indecorem germana, Videt is Amplius. Hunc oro si nemo iure reant se furor m. , Dixit Do eurru saltum odit eius arvis. Perque hostes per tela ruit mae Stam quo Sol Ol 'oli Deserit ne apicio eursu media agmina rumpit. Ac veluti montis saxum de Vortice praeceps Cum ruit avulsum vento seu furi, id hi imbor Proluit aut annis solvit sublapsa elusia S: Fortur in abruptum magno mons 'improbus a tu Exsultatque Solo, Silvas, armenta. UI OS JUQInvolvens secum disjecta per agmina Turnus

Sie urbis ruit ad muros ubi plurima tra uso Sanguino terra madet striduntque hastilibus aura o Significatque manu et magno simul incipit ro Parcii jam Rutuli et vos, tela inhibet 0 Latini;

1. Supe an : incendi de la

736쪽

Pro vobiA 00dus lustro et de cornero sorro. 0 695 Discessero ni nos me litis paliumque de loro. At pater Aeneas, audito nomine Turni, Deserit et muros, et summas de Serit arces ' Praecipitatque moras omnes, Opera Omnia rumpit Laelitia exsul lans horrendumque intonat armis P000 uanius Athos, aut quantus EryX, aut ipSe corusci Cum si omit ille ibus quantus, gaudet quo ni Vati Vorticu s attollens pator Appenninus ad auras. Jam ver et Rutuli certatim et Troes et om nos Con Ver ore eulos Itali, quique alia lenobant 705M00nia quique imo pulsabant ar et e muros, Armaque deposuere umeris. Stupet ipse Latinus.

montagnes qui ne exstillent que desolaventi S litterati ses, ian et assai-

ou los dieii son enlraines a les de lineos dii heros . , Virgile vient de compare Turnus a n rocherdotaeli se ii comparo Enee a la

4. Pater I Apennin est a in si appete parce qui est dieii On a de dedicaces a dupit 0r Appenninus, Iguvium Gubbio et a lausi eade, en Numidie C. I. L. XI. 5803 VIII. 796 l). Dans a seconde molite dulii' si ecle de notre ere Histo ire ait ouste, id de Claude e gothique.

737쪽

ini sentes genitos diverSi par libius orbis in lor se coiis Re viros se eernere ferro. Al lite illi ut vacuo patuerunt aequor cani iProcurSu rapido conjecti eminus lias li S. Invadunt Martem clipei atque aere SODOTO. Dat gemitum ellus tum crebros ensibus elusi ongeminant sors et virtus miseentur in unu ni Ic Volui ingssenti Sila summovi Tab Urno.

Cuna duo conversis inimica in proelia lauri Frontibus incurrunt, pavidi eos Sere magistri; fiat pecus omne metu mulum muSSantque u Vencae uis β nemori imperiles, quem lola armenta Sequantur illi inter sese multa vi vulnera miscent 7 20 Cornuaque obnixi insigunt et sanguine largo Colla armosque lavant genii tu Demia omne remugit Haud aliter Tros Aeneas i Daunius heros Concurrunt clipeis ingens fragor aethera complet. Juppiter ipse duas aequato examines lances G25

haut de leui bouclier es. 724 Hom. . It . . IV. 44 P Ennius Annales. XI dans Pri,cien VIII, 96 P. 44b, Heriet Tum clipei re onunt et serri stridit acumen . - FO lehasaris qui pseul servi a loceas i0n

n. i.

t origine dii gentilice Omain.

738쪽

, iis linei tri sucinationi diversa illo mini. Quem da innet labor et quo vergat pondere letu in . Emicat hie impune putans et corpore lolo Alle sublatum consurgit Turnus in D Sem. Et serit exclamara Troes trepidique Latini. in Arreelaeque amborum ei es. At 0rfidus ensi Al 'rangitur in medioque ardotalem deserit ictu. Ni supra subsidi0 sub ath. Fugil eior Euro. IJ ea puluili ignotum do X Pamque Spexit inerment. Fama est praeeipitem eum prima in proelia fine os Conse endo bat quos patrio mucrone relicto, 36 Dum tropidat' serrum auriga rapuisso Metisci id quo diu, dum erga dabant palantia Teucri ' ussedit; postquam arma dei ad Vuleania volatum se l. Mortali si in uero gladios ceu utilis ictu I 0 Dissiluit fulva resplendent 1 1 3gmina harena. Ergo mons divorsa fuga petit a sequora Turnus;

4. Subsidio sedatis fusa est ei

D. m. n. 7.

739쪽

Et in litie indo liue incertos implicat i)b0-: Undiquo enim sen a Teucri inelu Sero Orona Aliquerat in vasta palus, hinc ardua moenia cingunt. Nec minus Aeneas, quanquam lardata sagitta Rinterdum genua impediunt cursumque recta Sant. insequitur, trepidique pedem pede sorvidus tiro os in elusum veluti si quando sum inomaolus flarvum aut punicea saeptum formidine se nna bsi Venator cursu anis et latralibus in lal:

ldo autem insidii et ripa erritus alla. illo suis it refugis quo Vias' at vividus IImbori laseret hians jam jamque tenel, Similis sit lenonii

Increpuit' malis morsuque elusus inani S . 755 Tum vero exoritur clamor ripaeque lacus quollesponsani circa et eae luna lonat omne lum ulli l.

Illo simul fugiens Rutulos simul in erepat omnes

Nomine quomque Vocans nolumque I lagitat senSoui. Aeneas mortem contra praesensque minatur 760Exilium si quisquam adoal l erretque rem nise R.

par a lessure quo ui a Dite a

740쪽

Excisurum urbe in ni initan et Saustius instat. Dii in quo orbes exploni cursu lo idem tu rotexunt ii illuc neque nim levia aut ludiera poluntur Praemia, sed Turni de vita et Sanguine certant. Forte sacer Fauno soliis Oleaster amari S lie solerat nautis olim Venerabile lignuna Servati ex ndis ubi si gero dona solebant

i auronii divo o Volas suspendero os QS Fod stirpo in Toueri titio discrimino: Sacrum Sustulerant, puro ut OSSent concurrere Cam O.

Hic hasta Aeneae stabat Τὰ huc impetus illam

Detulorat fixam et lenta radice tenebat. Incubuit 0luitque manu convellere ferrum

sentie rement te en Ad ce Vel S. . . On

tent.

hommage de a part ρ Latin A. 'o ubi longia 'ii Fauniis est peredo Latinus que dati te eo ulit: -gonis latins gure usi Tarquitus, si is de Faunus et de a nympli Drycipe ; que Castrum Inui en a Ss rutule porte un de nonas dotali

stipes hahel de ortu in 'risci selivolus in trivio florida serta lapis

es. X. 423.

6. labat sinale est allonge e