De phialis rubricatis quibus martyrum romanorum sepulcra dignosci dicuntur observationes V. D. B. Victor De Buch

231쪽

cAPUT TRIGESIMUM.

Ex his autem vasis, quae aperta sunt et lato patescunt orificio, aliquot non casu tantum vinum eucharisticum cepisse videntur, sed ad hunc usum scian esse. Quae sententia jam proposita fuit a Boldettio 1ὶ, Bia hi-nio 2ὶ aliisque, et nuperius propugnata est a Joanne Petro Socchio 5 . Hujus tamen argumenta non ausim probare omnia; sed quaedam habet bona, quae nefas sit

iij inservis. pag. 189 et seqq. in Anastasius Biblioth. in Viti Roman. Pontil. tom. II, pag. s72. δὲ Memoria di archeol. errat. per la inve . dei corpo e pel cultodi R. Sabiniano. pag. 38 et seqq.

232쪽

- 232 seponere. Similiter dicere non pla et illorum calleum

usum fuisse unico eucharisticum, sed potius hanc praecipuo porum fuisse utilitatem et propositum finem. Quibus praemonitis, cum egregio viro instituamus iter. Imprimis animadvertendum ost priscis temporibus multis in locis fideles neque ex calice presbrterati, neque ex ministeriali speciem vini hibisse, neque calamo, fistula, arundine, sTphone, suctorio aliovct instria mento usos rase; sed quam proxime servasso ipsa Christi, ut

a Luca lὶ enarrantur, vertis : decipite et disidiis inter vos; ita ut prius fieret dixi sio, quam sanguis Christi biberetur. duar ut suadeat Secchius. jure merito laudat quae S. Irenaeus 2ὶ do praestigiis Marci haeretici narrat,

et ex quibus manifestum est in sacra liturgia majorem calicem adhibitum fuisse a sacerdote, minores a laicis; similiter quae Tertullianus, ea trecensens quae ex traditione a laicis fieri solita erant,) de sacra eucharistia immiscet : . Calicis, inquiens δ), aut panis etiam . nostri aliquid decuti in terram anxie patimur. ii Qui-hus addiderim celeberrimam inscriptionem Augustodunensem; quae quum alibi quoque usu ventura sit,

recitanda hoc loco videtur ιὶ.lli Luc. - , 17. 21 Adversus haereses. lib. I. cap. IX, pag. m. si De corona. cap. iii, ap. Mignei Patrologia, tom. II, col. 80. ιὶ Diu er, ap. D. Pitra. Dicilegium Solemense, tora. I, P g. 5M.

233쪽

Reliqua, quibus Christum orat Pectorius, beneprecatur patri Aschandio suisque omnibus et se demum

paternae commendat memoriae, hiulca nimis sunt quam ut iis inhaereamus. Caeterum ea sola quae recitavimus hoc loco sunt utilia; atque ea hunc in modum interpretamur : u Piscis caelestis divinum genus, animum n sanctum gere. Quum inter mortales immortalema sontem divinarum aquarum acceperis, lave, amice, M animam tuam aquis aeternis ditantis sapientiae. Accipeo cibum dulcem salvatoris sanctorum. EDE, BIBE Sani- . talem vitam pi, piscin RABEAs IN NANIBLS. - Κ

quibus ultimis verbis manifestum est fidelis Augustodunenses, piscem mysticum, seu Iesum Christum Dei Filium, manibus gestasse, non minus quum Mnguin meucharisticum hiberent, quam quum corpus dominicum manducarent, et eosdem proinde sanguinem sacrum minoribus excepisse calici hus seu vasculis. In his vero parabolam boni pastoris saepius expressam fuisse testis est Tertullianus, moechos ad minit titiae sacramentum admitti non posse adversus S. Zepityrinum pontendens. Quum enim catholici praeler alia

234쪽

- 254 argumenta parabolam etiam boni pastoris adhiberent ad suadendum semper poenitentiae loeum esse in ecclosia, ipse montanista adversus haec consurgit, et : . A para-

. bolis, inquit lὶ, licebit incipias, ubi est ovis perdita,

. a Domino requisita, et humeris ejus revecta. Proce, dant ipsae picturae calicum vestrorum, si vel in iis . perlucebit interpretatio pecudis, utrumne christiano, an ethnico peccatori de restitutione conliniet; is statuit dein ethnicorum ibidem paenitontiam exhiberi, nequaquam vero christianorum luxuriosorum. Concludit demum 2ὶ : . Cederem tibi, si scriptura pastoris, quae se sola moechos amat historia scilicet deutero-canonicandulterae, quam a lapidatione liberavit Christus), ,, divino instrumento meruisset incidi, si non ab omniu concilio ecclesiarum etiam vestrarum inter apocryphais et salsa judicaretur, adultera et ipsa, et inde patronao sociorum; a qua et alias initiaris; cui ille si sorto. Patrocinabitur pastor, quem in calice depingis, pro- is sit tutorem et ipsum christiani sacramenti, merito. et ebrietatis idolum et moechiae asilum post calicem . subsecuturae; de quo nihil aliud bibas quam ovem. paenitontiae secunda . At ego ejus pastoris scripturas . haurio qui non potest frangi. . . Cessatio delicti radix . est veniae, ut venia sit poenitentiae fructus. η duo

235쪽

- 255 loco luculente agitur de calicibus eucharisticis, ut vel sola exprobratio . moechiae post calicem subsecuturae nilemonstrat; et quidem de xitreis, ut antithesis . quio non potest frangi a patefacit. At sex ex pateris vitreis, quarum estigiem edidit

Inuonarotius, boni pastoris parabolam exhil nt; quid Prgo dubitamus quin sint eucharistici illi vitreique calices, quos tanta accuratione depinxit Tertullianus 3 Si autem ex iis biberunt Christi sanguinem fideles, certe non aliter sentiendum de aliis similibus paterisiitreis; in quibus imagines pictae sunt Christi Domini,

B. M. Virginis, nI OStolorum aliorumque sanetorum, praecipue quorum memoria fit in missae canone; quin etiam nonnullae res sumptae ex testamento aeque vetere ac novo; et saepe possessorum effigies et nomina.

Aliud a mentum Socchius ex singulari quadam patera ducit : u Ecce enim, inquit, in pulcherrimo. crystallino cratere, in M. Thrasonis et Saluminis coemeterio reperto, legitur ): ΠlE ZMAII EN ATA 3Σ.n BIBE, VIVM IN Bosis. Iam si Sulceri lex icon ad verbum n 'Αγαθος aperias, multos ibi reperies ex patribus grae-u cis locos, quibus constet ro ἀγα ρυ passim appellariis sacram eueharistiam, et ea ἡγαθα amhas species. ηAn tertium argumentum aeque probandum sit judicabit lector : . Nonnumquam, inquit Socchius, formula

236쪽

- graeca ui E ZM AlΣ aut alia similis literis romanis scriptan est aut verbis latinis interserta; ita ut soleinnis videa- . tur, ad disciplinam arcani pertinens aut sacro e lo- . siae usu involarata. Sic legitur pit risis aut pit ruta ),η BIBE, vivra imo vivasin; et cum adjectis vocabulis, latinis di intras Anieaeva pii rises 2); dicηiras Aniedaxa pli Iuta exa Tvis ox iris giz2 νηο illa δὶ etc. Verum neutra ratione multum moverer, nisi alia adessent adjuncta. Repertae enim in coemeteriis romanis

paterae, quas Satis superque constat a gentilibus suisse fabrefactas et imaginibus ethnicis ornatas, et quibus geges, visas, jam literis latinis inscriptum legitur, jam

verbis latinis adjunctum. Ecce unius, qua amplexus parum castus Cupidinis et Psychae exhibetur, inscriptio 4) : ιηi a strinis Πηληκη flos siηε Nu ria s: ita ut acclamatio votiva geres in populi romani, gentilis aeque ac christiani, esset ore, sive graece, sive latine loqueretur eodem sere modo quo sermoni vernaculo amen, prosiciat et alia similia immiscemus. Praeterea ut vasculis Prosanis aliquando inscriptum est latinum stire di, sic quoque

237쪽

graecum ei elementis latinis. Neque vim ponere

ausim in conjunctione PIE cum Tra IT, ERZra seu ZMM; quum non in solis sacris crateribus reperiatur; sed

certe in judaicis, ut edita a Buo rotio 2ὶ patera testis est, adscriptis verbis : Arasvsi pil ures: quin etiam in profano edito a Boi deuio Iὶ. Satius itaque lacrit hanc

formulam Origine profanam dicere, sed usu et applicatione factam esse etiam Sacram. Nec praepostere. duando enim Christus Dominus se carnem suam manducandam daturum et sanguinem

bibendum pollicitus est, vitae aeternae seu spiritualis in homine conservationem fore fructum hujus convivii aperte dixit ) : unde, nil solemnius apud patres et in liturgiis quam communicatae et conservatae per eucharistiam vitae spiritualis mentio. Si vero paulisper conjecturarum genio indulgere velis, attendas a tempore, quo populus desiit respondere . Amen a ad verba sacerdotis aut diaconi a Corpus Christi, Sanguis Christi, i, dictum esse ab eucharistiae

ministro : a Corpus D. N. I. c. custodiat animam tuam . in vitam aeternam; amen; Sanguis D. N. I. c. custO. diat animam tuam in vitam aeternam; amen; a aut

238쪽

aliam similem adhibitam fuisse Brmulam; atque in omnibus occidentis regionibus hunc morem suisse observatum. Quae si consideraris, facile ni fallor consenties primis temporibus non tantum prolata suisse verba . Corpus Christi, Sanguis Christi, . sed aliquid insuper fuisse additum, quo hujus sacramenti fructus praecipuus expirimeretur, v. g. v Mandum, vivas; Bibe, , vivas; Manduca vitam; Bibe vitam, α ut est iii anti quissimo auctor ); Aθιε, 3- ωην seu ut legendum videtur in Augustodunensi lapide; aut alia

similia. duocirca dicere non ausim a veritate prorsus alienum osse formulam nive, seu potius a Bibe, vivas u sacram fuisse; sed dandum quoque eam fuisse profanam, ut paulo supra ostendebamus.

Urget aliud argumentum Secchius, videlicet saepius

illis pateris eas inscriptas esse acclamationes, quas inistras de sacra eucharistia interpreteris cum sobrietate christiana pugnare et solis Sibaritarum conviviis convenire dicas necesse est. Verum nonne nimis tinne dosobrietate christianoriun illius aevi sentit optimus vir Sane S. Ambrosius non tantopere eam admirabatur, tuum scripsit tm: . Bibamus, inquiunt, pro salute impo

239쪽

- 259 n ratorum . Bibamus pro salute exercituum, prou comitum virtute, pro stiorum sanitate. Et haec votai, ad Deum pervenire judicant, sicut illi, qui calices ii ad sepulcra martyrum deserunt, atque illic in vespou ram bibunt et aliter se exaudiri posse non credunt.

i. O stultitiam hominum qui ebrietatem sacrificiumn putant, qui aestimant illos ebrietate placari qui jeju-

. nio passiones sustinere didicerunt. η Neque majori admirati e tenebatur S. Augustinus; qui, quum c vivia ad martyrum sepulcra tollere satagebat, non parum se impedituin sensit, quod . de basilica beati. apostoli Petri quotidianae vinolentiae proferebantur . exempla slὶ. η Et quidem, nisi haec et similia haber mus testimonia, nonnemo arbitraretur imaginibus pictis ogaparum, quas qui de Roma subterranea scripserunt nou spernendo protulerunt numero, non referri convivia christianorum, sed initiatorum potius Sabasii aut Mithrae mysteriis; certe nec magis sobria sunt, nec magis honesta quam Sabasiacum epulum, quod non ita pridem edidit et explicuit Raphael Garuccius et secundum eum Arthur Martinus. Ex hoc itaque capite nil concludi posse videtur; sed melior sorte erit fortuna, si acclamationes illas et vota comparemus cum inscriptione patenae seu disci argentPi, qui olim et sorte etiamnum in servabatur in musam

240쪽

rio ecclesiastico addictum. Unde, quum catinus non sit seu tantus qui eulogias seu oblatum a fidelibus panem caperet, Omnino patena dicenda videtur, quae in missae sacrificio eucharisticum panem serret. At haec inscriptio si partem demas quae ad donati. nem pertinet) ejusdem est generis ac plurimae quae in