Rerum morumque in Regno Chinensi maxime notabilium historia ex ipsis Chinensium libris & religiosorum, qui in illo primi fuerunt literis ac relatione concinnata. Item PP. Augustinianorum & Franciscanorum in illud ingressus. Per R.P.M. Ioannem Gonzale

171쪽

164 Historiis magni Regni Chinensis. sumptus aerari; regij Praefecti solvunt : privati con- lviviorum & festivitatum studio pro victoria, trans- , euntibus per eorum loca Legatis, certant. In regiam rcivitatem Tuibim intraturis obviam procedunt nobi- les omnes aulici, Auditores Concilij regh, ejusque i Praeses, qui Chinentium relatione,pari pene cum Re- ige pompa & comitatu graditur, nec nisi potentissi- :morum Regum Legatis latus dextrum concedit, ali- ios in sinistrum ordinat, atque omnes multa super sa- ilute, patria, itinerum successu per se aut interpretem irogitans, ad palatium, in quo holpitaturi iunt Iudex ideducit. Inde recessurus Legato nomine Regis pote- statem dat creandi certo numero Gitias, & captivos morti adjudicatos liberandi. i. Adeo vero venerabile est Chinensibus Legato- .rum munus, ut quodcumque illis cedat impune de- lietum. Accidit ut Bartholomaeus Lusitanus quidam ab Indiae Orientalis pro-rege nomine Emmanuelis

Regis Portiagalliae missus cum iochs in Regnum i Chinense a Legatis Regis Malacae ad aula Chinen se iproficiscentibus apud Pro- regem Provinciae tanton doli mali accusaretur, & non Legatum venisse sed exploratorem, observaturum munimenta regionis de ci- vitatis, ac postea cum exercitu, quod in alijs Indiae ipartibus Lusitani fecissent, in illas irruiturum: se di-

172쪽

cta sua probaturos: caperet proinde castigaretque falsos Legatos, Veros exploratores. Pro- rex expen cum Concilio de Lot,s civitatis momento rei, captivos in arctissimos carceres deduxit,sollicite examin vit,& observata in nonullis respondentium dissentio ne, quam mortis metus Lusitanorum animis injecearat, secundum Regni leges capitis condemnavit. Sententiam Concilio regio probandam s. misit, illam

accepto responso executurus. Concilium non tantum non Pr regis sententiam suo calculo firmavit, verum quidquid adversus eos niterentur Legati Malacenses, qui ad aulam pervenerant , solvi jussit liberosque in Indiam unde venerant, dimitti, omnia item ad reditum necessaria ministrari: satis magnam impunitatis causam esse, quod Legatorum titulo in Regnum intrassent. . Ad propositum ut redeamus, Legatis post dies aliquot quieti & convivijs, quibus ab aulae praecipuis excipiuntur, datos, Rex tempus alloquij praestituitmobiles omnes aulici atque ipsius etiam Concilij praeses comitantur accedentes: Rex in una aularum, quas servari legatis diximus, audit quot vicibus opus est ad negotiorum, ob quae venerunt, determinationem. Quibus absolutis, eadem, qua ingredientes ex-

173쪽

166 Historia magni R. Ini Gneno. cepti stat, humanitate, muneribus ditati ad Reges

suos dimittuntur.

i. Rerum pub. Chinensium legatis multo inserior tribuitur honos.Intrantes si quidem in civitatem, in regias quidem aedes ac praebitis necessarijs,sed solus deducit praetor, qui cognitam adventus causam

Concilij praesidi, hic Regi defert; diem alloquij desi

gnat, monerique Legatum jubet ad aulam ut pedes veniat, aut vectus equo, quem non fraeno, sed corda regat in humilitatis & subjectionis testimonium. Accessurum ad Regem idem, qui obviam intranti processit,Praetor deducit, servata rigorosissime qua Praeses praescripsit, receptionis forma. Cum perventum est ad magnam,quae ante palatium est,aream, subsistit legatus, donec a rituum magistro signum approxumandi dato locu primae venerationis demonstret, instruatque de servando venerationis modo: Is est,ut genibus ilexis ac junctis levatisque manibus ad aulae locum,in quo Regem esse ajunt, oculos defigat. Hanc adoratione quinies repetere jubetur in primam deinde aulam ascendit, ubi eum Praeses magna majestate expectat, auditque legationis causas, ad quas tunc quidem nihil respondet, verum communicato cum

Rege consilio per Praetorem, quid fieri velint scire ju

bent.

174쪽

pars I. Lib. III cap. XXIV. CAP. VT XXIV.

alatio.

1. D Revem magni Regni Chinensis Historiam

II executus sum ad brevitatis culpam quam prolixitatis sustinedam animo promptior, praecipuarum tamen rerum cognitioni non injurius. Praeter haec servo in scriptis plurima,aut quia nondum certa, a rebus & moribus nostris prorsus aliena,& insolentia sua nondum apud exteras nationes fidem inventura, quam usus & commercia sequentibus Leculis dabunt. Pro coronide libri legatio erit, qua Philippus II. me

convotosque religiosos anno M. D. LXXX. ex re

gno Mexicano ad Chinen secum literis muneribusque misit, de qua, quod secretorum permittet fidelitas, dicam, quamquam nullo fuerit adornata effectu, quem brevi a Divina benignitate &sollicito Regis Philippi zelo speramus. i. Hispani Insularum Philippinarum quas aliter Occidentales vocant incolae considerantes merces, quae ex auro bi isnoque protiosissimae ad portus suos ei China advehebantur distrahebanturque infra suam

175쪽

168 VHOriae magni Regni Pinensis.

suam aestimationem longissime, Chinensibus mirabiliora de suo regno praedicantibus, desiderium con- avertendae ad fidem Catholicam gentis & percipiendae rex negotiatione utilitatis totis medullis admiserunt. EPraefecti igitur praecipuique civitatis Manilensis au - dito P P. Augustinianorum qui in illis Insulis primi E- rvangelium annuntiarunt, baptiZaruntque maximam lindigenarum partem, multis praeterea illustres heroi- cis factis , quae referre ardet animus nisi eorum pars rmasna fuissem consilio statuerunt graves dignasque, rquibus crederetur, personas ad Regem Catholicum idestinare, quae Chinae notitiam in aulam Hispanam inferrent , momenta imo necessitatem amicitiae cum Chinensibus, si diu salvae esse Insulae jam Regis Philippi nomen fortitae vellent, maxim tim deinde il- alius amicitiae quaestum edocerent, supplicarentque , 1 dignaretur legatione sua & muneribus Europaeis aesti- 'mationem ex locorum distantia& ignorantia rerum iaccepturis Chinae Regem praevenire ; his sternendam , ad doctrinam Christianam utilitatesque multiplices viam. Supererat de ituris ad Regem Catholicum de longi ssimum iter emen iuris personis consultatio, nisi lmox de R. P. Didaco de Herrera in dictis Insulis Augustiniani ordinis Praefecto Provinciali convenis sent. Praeter doctrinam enim virtutemque singula- i

176쪽

pars I. Lib. III. Cap. x m. iόρtem excellebat Insularum Philippinarum, in quas

cum primis conquisitoribus intraverat, notitia, ut reputarent neminem felicius apud Philippum II. explicaturum legationis,quam desiderabant,momenta, neminem distinctius de Insularum rebus,moribus ac congrua regiminis forma differturum. Importunas ad id Hispanorum preces P. Didacus admisit, solvitque celeriter navi, quae in novam Hispaniam vela facere gestiebat, Anno M. D. LXXII l. a P secto caeterisque omnibus, quibus eum sanctitas benignitasque venerabilem fecerant, ad portum usque deductus, rogatusque obnixe ut quam brevissime rediret, cujus opera tantopere Insulae indigebant. Citum Di dacus reditum spopondit sedulas ab iis ad propitiandum caelum preces requirens. Navigationem orsus mense Novembri anni supradicti secundis ventis in Novam Hispaniam ac civitatem Mexicanam appulit, rursiamque mare septentrionale conscendens pari prosperitate portum S. Lucar de Barramen tenuit Idibus Augusti se) anni sequentis me socium ducens. Proximo die Hispalim 0 pertigimus,continuatis inde itineribus XVII. Kalend as Octob. Anno M. D. LXXIV, b) Mantuam Carpentanam, ubi tunc

Rex erat, pervenimus, quo eadem hebdomade per- ditae Goletae nuntia fuerant allata. Benigne avideque

177쪽

i o Historia magni Regmi chinensis

auditis gratias egit, quod tam longa profectione venissemus, ut rerum tam insolitarum ac Religioni Christianae Regnisque Hispaniae tam utilium notitiam ab extremo Oriente in ultimum Occidentem in serrem us. Alimenta, quanto nos tempore negotia detinerent, dari Rex)ussit: Indici Concilij Praesidem Ioannem de Obando, ut primis Auditorum conventibus, pP. Augustinianis auditis, serio, quae petebantur consultarent expedirentque , monuit. Concilium cum Regis mandato, tum rerum pondere motum i tra paucissimos dies de cunctis petitis resolvit,longiori mora soli legationi ad Chinae Regem servata, d nec occasio fieret faventior. Peractis ita Mantuae Carpentanae negotijs as . sumptis nostri ordinis Religiosis quadraginta, plurimisque Regis literis, quae novarum Provinciarum regimen concernebant, mense Ianuario succedentis

anni M. D. LXXV. Mantua discessimus Hispalim . ubi me pet Regem subsistere jusso, P. Didacus Provincialis Proesectu um Religiosis sui ordinis quadraginta mense Iunio prosperis ventis & fortuna in Novam-Hispaniam delatus est: ubique mutato quidem mari ex Septentrionali scilicet in Meridionale trabsivit) sed constante priore prosperitate in conspectum Insularum pervectus, exorta subito tempestate in insulam dejicitur ethnicis inhabitatam, qui

178쪽

pars I. Lib. IV. Gq. XXI K iri

miseratione ob calamitatem dignos barbara crudelitate trucidarunt, solo Indo uno, quem ex Insulis philippinis in Hispaniam adduxeramus, cladi superstite, qui testis esset & nuntius feralis immanitatis.Nuntia haec peracerba Hispanis Insularum Philippinarum incolis acciderunt, non ob caedem tantiim gravissum ipsisque charissimi viri P. Didaci de Herrera, 'uo non alius magis necessarius Insulis pro fide &Rege Catholicis aestimabatur, & validam novorum Apostolorum turmam amissam , sed ob literas etiam Regias, quas ab altero Orbe avide praestolabantur, destructas perditasque, ut propterea abrupta propinqui solath spe vario moerore velut incubantibus invi

cem undis omnium animi quaterentur.Rerum tamen

momenta, ut preces apud Regem repeterent adjungerentq; novas, impulerunt. Quibus ad Regem perlatis, ille dictarum Insularum Praefectum nominavit Gonis salvum de Mercado & Ronquillo virum nobilem . sortem, prudentem, & longis obsequijs regi in regnis peruano& Mexicano praestitis probatum. Hic cum tot literis & rationibus urgeri legationem intellexi Dset, aestimans ex instantia supplicum ejusdem necensitatem, magna sedulitate opus, tanquam jam praesecturae collatione suum apud Regem Indicumque Concilium promovere sategit. Responsum,ipse cum militibus illuc ordinatis sine mora discederet: Lega-Υ a tio.

179쪽

x7 Hi riae magni tamensis. tio, quia non adeo necessaria erat ut ex ea Insularum salus penderet, & maioris ponderis quam ut subitis consilijs decerni posset, longiori deliberatione tra. etaretur, tunc Regem, quod Dei suoque servitio utile judicaretur, mandaturum. Ita Gon salvus de Mercado profectus est. Nondum tamen ad Praefecturae suae locum devenerat,quando Philippinenses, aucto ex dilatione tam longa obtinendi desiderio, mense Augusto anni sequentis iteratis rursus literis, ut eas roborarent , R. P. Martini de Hetrada P P. Augustinianorum Prioris-Provincialis sociorumque de suo in Regnum Chinesse ingressu, de rebus ibi visis cognitisque diarium, quod primum secundae partis librum con- stituet, annexerunt. Quibus permotus Rex, Lusita- nica licet expeditione distractus gravatusque, legationem decrevit tot precibus sollicitatam, tot votis

expetitam, ut ex circumstantia temporis cognoscas

Dei fuisse opus,Regis cor, quo voluerit, inflectentis. Nominandi Legatos potestatem Concilio secit.Con- cilio praesidebat Antonius de Padilla & Meneste Hunc ut convenirem saepe saepius ob sua negotia vo- ilebant amici Philippinenses Mexicanique, a decimo

septimo enim aetatis meae anno Mexici vixeram con- isueveramque. Qua occasione multa a me Praeses de illis regnis fuerat sciscitatus, cognoVeratque propen-

sum meum ad procurandam infidelium salutem α i

180쪽

praestanda Regi obie quia animum, amplam item navigationum, terrarum & gentium in me notitiam. Idoneum itaque me judicavit, qui legationem pro Rege Catholico in Chinam obirem; cum Rege tamen in Lusitaniam festinans Praeses, literas ut expedirent, Auditoribus ejusdem Concilij commisit. Auditores tunc sedebant Licentiatus Gasia de Salasar, Doctor Gomesius de Santilliana, Licentiatus Espadero, Licentiatus Didacus de Zuniga, Doctor Vayllo, Licentiatus Enao, Licentiatus Gedeon de Hinojosa. Hi me Hispalim, ubi cuneta Regi Chinensi desereda parabantur,miserunt. Parabantur aute plura quam ut

tepore soluturς classis esse persecta possent. Iisa Rege, qui Pace- Augusta o Lusitaniae invigilabat, Hispali

monuit Gasca de Salasar vicaria authoritate Concilii Praeses.Rex tempore classem statuto solvere voluit,&me subsistere donec omnia perficeretur: tunc me triremi secuturu inventurumq; in Nova Hispania naves quae inde quotannis sub Natalitia Dominica in Phi lippinas vela faciunt.Multitudine tamen magnificentiaque munerum, quae parabantur,& catharro totam Hispaniam pervadete factum ut ad Quadragesimam anni sequentis fuerit profectio disterenda. Tunc per Cascam regiae mihi literae traditae dc consignata munera, quae, quod plurima fuerint atque hoc caput supra aliorum magnitudinem excreverit, non explico 0 Badaiς - Υῖ parti -