Orationes quibus pompam exequiarum atque funus Henrici Magni Galliae & Nauarrae Christianissimi regis moerens cohonestauit Collegium Rhedonense Societatis Iesu

281쪽

is felicitas, in quinto ab Horoscopo agno constituunt: tollatur ea gradum iis gnorumque disseientia, & cogitemus Coelu ipsum in Harustico M, si quid melius euenire potest , copiosissui efudisse Natus est regio e genere,stiri enobil), vetere prosapia, inter sceptra, mediis in coronis, purpuraque honUris, quod num tanti fuit habitun apud Veteres, ut bon'rum in eo summam prope sitam & locatam existimarent. Nam Euripides quidem regiam Fortunam, dominatum ριων βιο, coelestium vitam appellat apud quem ille nimium appetens & honoris desiderio inflammatus, non dubitat dice-e, super omnes orbita coelestium imbos se iturum, S telluris abdita viscerati recessus, venasque omnes tentaturu, denique omnia tum diuina tinnium na iura violaturum, potiundi regni gratia, beati Principatus, quod aero matam libenter audiebat Iulius Caesar, tamque probabat, ut summa animi voluptate sipius repetexet Solon vir sapiens , delatam ad se regiam dominationem recusauerat, amens a multis, inconsideratus est habitus cum dice-

282쪽

a; stent , quemlibet sanum 3t intelligetem,

omne corporis vexationem , acerbitates omnes subiturum, dum vel uno tantum die regno Athenarum potiatur.

Id nimirum vulgo omnes dignitatis fastigium arbitrabantur, quo ii quispiam laeta Fortuna venire potuisset, nihil haberet deinde magnificentius, quo quidem liberet ascendere. Iam nunc erg'tem a Nil 1 cri Magne, summa cocordia Parcae Gratiaeque salutant , Rege natum, summo loco dignum, factum ad imperandum Ichec tuae felicitatis auspicia venerantes, illum aureum pol licetur. Zoroastrem Bactrianorum Regem eo die quo lucem vidici solutum inrisum ferundi te nascente coelum risit, terra plausit, gratulata est Cantabria, Gallia gestiit, Europa appetiit,notauit orbis terrarum Age vero ab hoc eleganti vestibulo, magnificentissimo

introitu, reliquam vitam ineuntes, libero cursu orationis feramur, sed maxima eeleritate, ne nimium numquodque intuentes, nimiumque mirantes diutius ira moremur. Hoc ortu clarus

atque natalibus pueritiam egit minime delicatari in voluptates effusam, qui-

283쪽

as alioqui blandissimis dominis regii

vulgo pueri iusseruiui, sed in summa duritie, cultu prope rituque Spartano, quod egis in ille felicitatis numerariis dum semper existimavi, cum ad ea grauissima toleranda, quibus deinde fuit appetitus a diuina prouidentia compararetur. Caniculae exortum calido

ardore incensi, diebus fere octo gelidi

aquilones autecedunt, Prodromos vocant, quibas aeris inflammario aestusq; minuatur illum aestum incredibilium negotiorum quae deinde HENRICO pro sceptro& corona bellanti incubuerunt, nescio an viribus vllis immensis re exaggeratis superare potuisset, nisi illa seuerior institutio, fortis animi

exercitationes, ut Prodromi quidam, minuissent casuun vimiacerbitatem. Hinc illa miracula sunt consecuta quae stupemus, in quibus exhorrescimus, quorum magnitudinem 3 excelletiam vix intuemur, ita sunt in his tempori bus inusitata, in communi hominum ratione modoque recedunt. Nam escopulis in quibus Regum, Imperato runaues fuiste videmus afflictas, H a, RiC feliciter enauigauit, quae insu-

284쪽

perabilia videbantur edomuit, quae fieri polle aliquando nullus minii natalia tu duxili et, auini rabi , elicitate periecit, ita ani tui generosi contentionem iam inde a teneris annis ad Omnem fortunae rationem accommodabat Pheocri4tus Poeta solers ingeniosus ait Heroculem aereum scutum pro cunis habuisse bellicas ninnubias Amphitryonis quas ille Pterele interfecto clara vicio. ria deripuerat, quo in scuto iove dignasotiolas ab Alcmena parente locata, somnum etiam dulcem, iucundum capiebat. Nimirum hoc significare vir acutis imus voluit, Regum filios, quos fortesia Limperiorum coo io, ad a. gna quaedam ωheroica molienda comis parat issis veluti constantiae rudimentis

asperoque tyrocinio educari sic fictis quoq; fabulis doctissimi homines prodiderunt,eundem Herculem magnanimi Hero is specimen, in pueritiai rima Hydra prolusi te cum serpentes a Iunone immissos, incitatos elisit, quod facinus qui reconditas & interiores Lleras penitus introspiciunt, ad domi

tam a puero voluptatem retulerunt.Tuiaue, tuin HENRICus iuuenili coa-

285쪽

239stantia proludebat Hydrae ne dicam

an inanianioli portento ex cinnium lais horum importunitate conglutinato cui magnus veterum Hercules profecto succi buisset sed in virum inciderat non modo paratum, sed pcritum innani genere praeliandi, exercitatum, ut breui cicam insuperabilc quem nulla vis aduersae fortuna Cebilitaret.

Nam ut T pho seu vibratus Ecoephias praecipua nauigantium pessic ruina siquando egelida ni be quo spiritu&rapida veri igine in Oceanum i cubuerit nomodo antennas atq; malum , verum di ipsa contorta nauigia turbine . vehementi comminuitis abis sorbet, idem tame, quod prodigii prope simillimum est , aceto in aduci lenisteni effuso langueti dissipatui sic il-Ia humai ae vita procella di tempestates, Fortiri ae fates sonitu saeuo incitata δε effervescentes, cum in acrem Hasu Ci animum incidebant, cade-brar, di violenta omnis impressio conis stantia obiectu molliebatur. Aiebant Lacedaemonii Venerem antea mollem

delicatulam postquam Eurotam fluvium nando superaget . mitellaticeu

286쪽

stigio suam textum, quasllum, specu.

Ium, aliaque teneritudinis, delitiarum instrumenta procul abiecisse, ha-sam manibus clypeumque sumpsisse, ut eo ornatu se Lycurgo viro grauissima satorique virtutis offerret. At vere dicam magnanimum Regem qui a primis paene annis in Eurotam incidisset, perennem laborum fluxum laurinsimae institutionis, Venerias puppas, bullatasque nugas, o nania deni que bla- ditiarum argumenta proiecisse, ferrum manibus , animo constantiam regiumque ardorem cepisse, ut septus animi fortis, inuicii praesidiis Cornatus, virtutis ostentaret. Quaecum illi e dem proponeret,quae Herculi etiam adolescenti ut est apud Xenophontem proposuisset, nunquam tamen seuerior ille vultus laboriosam tuae ratio deterrere adolescentulum potuerunt, ne

Virtutem suorum consiliorum dueem Diactorum incredibili animi voluptate sequeretur. His armis costantiae munitus, circumuallatus, ut Phidiae si

Murri simul aspectum N probatum , se

ille omnium votis expetitus, celebratus iudiciis,beneuoleti exceptu prope increm

287쪽

2 ip incredibili&inusitata, visus est omnium consensione dignissimus qui

legiones duceret, qui iures exercitu praeiret, qui imperaret. Cum aetate creuit Minde auctoritas atque animi digna Heroe magnitudo, qua fretus,nihil fuit tam metuedum citeris hominibus,

quod ipse horresceret, nihil tam arduuquod non moliretur, nihil tam difficile aut operosum,quod eo geniori felicitate,non ex animi sui sententia conficeret. Itaque omnes qui se armis tuendos

existimabant , spem in eo collocare suam, Gallia oculi in eum intendi, flos& virtus militaris in eius sinum dignitatisi beneuolentiae confugere. In funesto Gallia motu cum H Em Ram V Stertius praestantissimus Galliae moderator ab huius vitae conditione, ad tertiae coronae dianitatem & decus euolainuisset, eo fato quod urbes atq; prouinciae, Initima regna immaturum, funestum Galliae iudicauerunt: ad Ηeroem subito nostrum fortissimae legiones, 'veteranorum copiae sua studia& totius belli apparatum c6muni consilio adiunxerui, quorum preces rerum omnium summam deferentium, impe-

288쪽

ria videbantur, ita eius loria fruendi cupiditate, desiderio ἴmnieso flagrabant. Itaque ut quondam Herculas cu tlantem liberauisset, tantum pocus,& variegatam coelestium Orbium machinationem, ipse humeris, Mea torosi corporis firmitate qua vincebat omnes excepit. Ita HENRIcvs vidit subito se laboriosae dominationis vicarium, inuidia mole ut vasti coeli ruina pane oppressum, ut non magis se corona iam plissi mae dignitatis haeredem, tuam laborum, periculorum existimaret. Iam tum erant in armis Omnia,& cataphracti inique milites volitabant, ubique acies durissima conquisitione collectae , aliena urbes , auersa plurimorum studia, multae abdita voluntates ad inuidiam tanquam ad Sirenum scopulos adhaere stebant, denique in ipsum patrimonium dignitatis muli spe&c piditate imminebant. Vbi vidit fero. cientem inique Martem sibM; omnes ad imperium vias esse obstructas non dumisi virgultis mediocris inuidiae, seque tacite efferentis sed frequeti doaectu armatorum, qui in oppidis firmaphaesidia statuerant,gladium tangens iu

289쪽

2 3Ium fulmineum, pignus regiae magnanimitatis, praestantiae monumentum, Testor,inquit, te mea Gallia, hunc mucronem educere me nunquam volui se, nisi ad tuam gloriam tuendam amplincandamque dignitatem, in vagina pacatus etiam nunc haeberet, si mei tuique .hostes paterentur. Sed quoniam me ciuiles discordiae perturbatioque rerum omnium ad bellum vocant , ineamus. sedo magne mortalium Praeses atque moderator Deus, veniam peto, qui Q que ut tu partem quam ius aequitasque defendit, tua beneuolentia tuearis. Hic

quo pede in hunc campum uberem W-doriarum , tot palmis laureisque sce-cundum, ingrediar Auditores quod fenus orationis tam diuinum, tam ver abundans reperietur, quod eam segetem gloriae mmaximorum triumphorum explicare possit Seneca vir

Sapiensis summa humanitate aiebat, rerum naturam edidisse C. Caligulam Imperatorem,ytostederet, quid summa vitia in summa Fortuna posset rego ero lectum ENRI diuina

prouidentia puto, ad ciuilia bella conficienda,ve osscderet, quid summa vix-

290쪽

tus Tapientia queat, cum singulari mnimi excellentia iuncta ad sinimi Imri peratoris absolutami perseetam xndique felicitatem. Non obducta Galliqvulnera quae aditi consanuerui, Oratio ite refricabo, nec id ago ut rerui reclare gestarum historiam hic pertexam, quae annaliu monumentis cosignantur, vos Auditores etiam me tacente, inuicti animi fortitudine atque decus potestis recordari. Nullu fuit genus bel-Iorum in quo non eum exercuerit Fortuna imperii Gallicani portus tuendi, maria nauiganda, propugnandae urbes, aut omni praeliorum colentione oppugnandi liberandae prouinciae aut praesidiis muniendae, exteri eij ciendi sui reprimedi, coelum pacadum,stabiliendum solum, fluctuum agitationes Q-perande.Ternas vidit memorabiles pugnas omnibus copiis viribusque Imperiorum, signis collatis,agminibus consertis pugnatas, eo duce quinque, triginta armorum cocursiones facte,qua- tuo supra centum prelia fortiter, generose commissa eius presentis auspiciis trecenre locorum obsidiones Lfloruerunt: in quibus omnibus H Emin