Orationes quibus pompam exequiarum atque funus Henrici Magni Galliae & Nauarrae Christianissimi regis moerens cohonestauit Collegium Rhedonense Societatis Iesu

351쪽

aeternitatis consectandam Constanti.

Dus externarum rerum vocabat se Epistopum , quod cuia rei sacret Prasidibus Religio uis dignitatem communi

cura vigilatiaque defenderet. Quem te vocem Magne HENDIAE E qui Oi iuviatis Episcoporum prouidentiam scomplexus Ego summa animi demissione test stem crbis cosalutabo, quibus doctus e Callia Consul Imperatorem Gratianurria Tu nobis potesate in perator, vistute Victor MVlvi sanctitate, Pan in

nes accommodabiit, sed praesertim Societatis Ibs, homines quos eiectos& exterminatos, studio pietatis & reis ligionis in tuum regnum tristina domicilia reuocasti. Quod diuininia, immortale beneficium ne obteram styli inopia mi eiunitate hic bona tua venia, Pati animi silentio colamis tuebor. Tua maior est gloria non unicam Ecclesi e partem , sed uniuersiam pieta

tem esse cornplexirin, quae te Protectorem a in sciri, ruo pinsidio floret, tui nominis sacro splendore gloriatur. Hic

352쪽

igitur patiere, tibi, omnes communi animorum consentione dicamus quod Stephanus oliui Summu Ponti te Pipi no Regi Francorum Christianis imo dicebat, ais in Domino Rex benignisiime, quia per usι ut a Dei Ecium Uiviis humiliati

sunt, magna utitia ipsa Dei Feckm es releuata per te benedicitur Deus, pra qui eiustinedictio upi te plerii- sessus gaudium enim tiberrimum misiauersum orbem tetrarum intulisti. Neu quo rapis sinu istor*sa aut quo mea procedet oratio in hcc vasto regiarum virtutum aequore,in quo nulla est ora ultima, in qua dicenti mens& cogitatio quiestat pares aut quatuor ea celeritate nemoraui quam drstis.

sed aliae se confertim obiiciunt mobtrudunt,4 si qua est, industriam meam requirunt Seuior Dionysius qui Siciliae Principatum obtinuit, cuiustas hi es sustulisset, primam indigitari Finatem

Voluit,alterat Tem raraiam eritam In filum, cum tamen eius vita atque mores ab iis virtutibus alieni forenes adHENRl Cus no paucas nobiis genuit,

sed omne genus admirabilium virtutum, quibus cius memoria ad omnem

353쪽

3o posteritatem propagetur. Itaque mihi

venit in mentein xcopemodum id verum existimare quod Stoici de virtutibus disserebant , quidquid iamirum a Sapiςnte fieret, id ab omni genere virtutis oriri, esse tamen unam quandam in praestanti quoque facinore, quae extet atque emineat,& veluti caeterarum splendorem sua luce pristinguat. Cum enim in Magni HEN Ric natura iiDtueor, aptam undique atque donis coelestibus cumulatam,tucent protinus seque efferunt admirabilis quaedam animi fortitudo atque Iustitia, temperantia non vulgaris, inaudita bonitas atq; clementia, quae conserte: contextaequesbi cohaerent; nec in regiis operibus singula possum distinguere, ut hoc opus

magnanimitatis, hoc Clementiae, istud patientiae aut moderationis fuisse videatur, sed numquodque potius ex omni genere coagmentatum ierfectum. Nam eius animi sortitudo plena fuit humanitatis, humanitas fortitudine insigniti, iracundia placabilitate moderata,Clementia grauitate condit remissio negotiosa, affectiones mo-

354쪽

ido numeroque dimetisae, quem omnem chorumi concentum Prudentia vepractata face ad eximium quendam st rumin felicissimum ducebat. Ηomi rus ingeniosissimus Poeta qui plus vidit qua qui olim bene oculati in omni antiquitate studio literarum, cognitione floruerunt, cum vellet formam quandam excellentissimi Regis, omni absolutione perfecta,in Agamemnone ductore aliorum exprimere, tria quaedam de Libus Numinibus seligit, quia hus ille 'mnibus antecellulis vide tur quippe qui Iouem oris dignitate

referat,4 splendore oculorum a Maristem laterum firmitate Iat pectore

oceani Regem Neptunum. At si quis

vellet unus Poeta, aut indicendo copiouissimus orator conquisitis undique verbis atque sententiis, coeleste με -

I Ca naturam ante omnium oculos

subiicere, Diuoru essent dotes euolue- df, omnium Regumi Imperatorum Qtotius antiquitatis ornamenta 6 num in locum studiosissime congerenda.Nam edificator omnium Deus,cum illum Miraculum omnium Regum, κ

355쪽

Regem miraculorum esse vellet, animo impresserat Dauidis placabilitatem,

Clementiam, Scirpis inuicte: Machab rum studium piet religionis conscrauandς, Magni Constantini felicitatem, Alexandri in belligerado alacritatem,

Iulii Celaris inuidiam audaciam, Cyri considium, Themistoclis ingenium,experientiam. Magni Pompeii . Periclis dulcemi pressam eloquentia, Meipub administrande: peritiam. Atque

illa decora mentis totis tanta cum ingenita forent in animo penitus sita, inclusa, foras tamen eminebant, mici regii muneris functione, ut Sileno pavefacto, admirabiles quedam oririete. Vivaque imagines prodibant, Itaque hiultos inter proceres, eum in Gallia

sitit numero prope infiniti, qui specie ipsa ut cum Euripide loquar digni sunt

principati , exteri tamen aduentores, qui HANR1Cvinon norant, nullo

monitore agnoscebant, ita in vultu diuum imitatrix lis rebat 4c dominabatur maiestas, ita nostros illos Heroas,non si Saul cervice Hebreos torisque humerorum, sed maxima virtutum Om-

356쪽

mumin diuite copia superabar. Neque ingressus tandem aliquado in Regiam

ut in delubrum Honoris & dignitatis. quo Dynastarum conatus aspirant,vir- autem abiecit, quin potius quasi incurriculum inimine glorieque Circum magnitudine infinitum, patentem, ferebatur in dies longius, & non modo hebetiores aliosis in curiu molliores, sed se quoque admirabili conflantia, vincebat. Aiebat Academia parens, Homerus Philosophorum Plato, ce tos esse fines, cancellos unicuique ciuitati constitutos quibus eius selicitas

circunscriberetur, nec aeternam ea v

bem esse posse, ac ne diuturnam quidem, quae quotidie noua quadam ac cessione cresceret sed in vita regia i que iis animi ornamentis quae magnos viros efficiunt proximosque diuinitati, negabat Wa, Ra costerminos esseritos a natura pactos aut excelsi anima inductione, quin semper in genere Om

ni virtutis, id symbolum clarissimis sis usurpandum existimaret , Iteriis

contendendum. Itaque sciam inde a

susceptae administrationis tuitio pius,si

357쪽

clemensin placabilis, si inaudita moaderatione animi, si constans in regias. de conseruanda, si iustus, si magnani mus, si patriae amans suorum, si religionis auita studiosus, nunquam ille. splendor virtutum fuit illustrior, quam

cum vitam cum morte commutauit.

Cum igitur hunc admirabilem ornatutamqtie in oculis omnium positum leti histrem videamus, cum tanta sit no 'stri saeculi ex omniu aggregatione bonorum conciliata ab H a Nin Loo seli ,

citas, eum Gallis imperii dignitas atque splendor, inuicti Regis auctoritate ac nomine summa gloria propagetur. quibus verbis hic exclamem Audito. res' ne digna satis elogia reperiam aut honoris compellationes,quibus ligeta. t Regis mei virtus pro meritis ornata suisse videaturὶ Lacones cum insigni dia nitate viros, qui de patria deque civi-hus bene meriti fuissent aliquando oratione cohonestare vellent, eos 'tiis Deos seu diuinos homines appellabat, i Plato ipse diuinus affirmata Anapa rani hic dubitauissent illum aut Deum aut diuinum in digitare, cuius viderent

358쪽

honino tantum in genere bonitatem, raratu quandam, maximopere floriandam, sed e multis maximis virtutibus auctam, exaggeratam perse-

cstionem Magi quondam pietes qui apud Egyptios de obscurissimis rebus scholas habebant, duos quosdam esse

Principes Deos voluerunt, continuo inter se bello distentientes, bonum v num, alterum aduersariu in , illum Oromazem, hunc Arimanium dicebant:& bonum quidem sex minores Deos siue Genios procreauisse; quorum pristmus esset Beneuolantiar, alter Verita, tis, tertius Legis salutaris, quartus Sapientiae,quintus putetiae, sextus au

di e praeclarissimis rebus, beneficiis generati, quorum in luce supcrbissimo dominatu, tot insignibus lauis rearum nobilitato, ille fons maliis incommodorum inuentor Arimanius no

posset consistere. O Magi d Sapientes o Hiero phantae quem per nebulam suspexistic nos in Gallia, in hoc

imperio Orbis terraenorentissita O, clara luce Agathodalmonem vidimus bo.

sum Regem in maximis virtutibus4

359쪽

- . . .

nerandis foecundum, qui diuinitus non illum quidem veterum Arimanium, sed

reeentem malorum omnium in uentricem Mois ια tumidis ceruicibus sese efferentem, cum vi xvirtute domuisset, claram illam ubique sobolem effudit, Beneuolentiam,Veritatem,Leges, Sapientiam, opulentiam, Gaudium, plura etiam decoras ornameta, quam AEgyptii Oromazi tribuerunt. Itaque licet mihi opinor hanc tantam tamque eximiam felicitatem Galliae uniuersae gratulari, cui Deus imperiorum dominus honorumque sonsis dignitatis eum ducemin Regem concessit, quo meliorem nec habere nec Optare ninquam potuisset cum Probus esset electus Imperator , de ea re Senatus Romae haberetur, Manlium Statianum in dicendo Principem haec in illo theatro orbis terrae Flauius Vopiscus orasse

commemorat. Diis immortalibuς gratias P. C., pracaterulauis timo, qui nobis Princi- emralem qua semper optabamus dederunt,

360쪽

-ns, ita venerabilis, exemplum agenda Reip. atqa omnium prauga a mntum. Quae cum illein plura ui hanc rem diceret, tum Senatus solennia ista, mes omnes communi animorum conspiratione approbandoque inclamarunt. Non Senatus tantum unus, Magnem EN Rama,

sed ordines Reipub omnes, prouinciae omnes, populi omnes, in te optimo longe plura, quam in Probo Romani, agnostunt prae se ferunt te regiis ma-

imisque virtutibus ornatum, Omni an . liquitate superiorem, a diuina prouidentia lectum, coeli munerein immo tali numinis beneficio generi humano donatum fuisse omnes sciunt, fatentur, uno te vivoru vigente, non Galliae Clodovaeum propagandae pia religionis auctorem, non Magnum Carolum gentium aliarum domitorem no Franciscum literarum parentem , non nimctissimum Ludovicum regia bonitatis exemplar atque lumen defuisse Iidem mecum Omnes orant, iropensa animi beneuolentia studioque precantur, ut quoniam ita Reetori uniuersitatis,