Orationes quibus pompam exequiarum atque funus Henrici Magni Galliae & Nauarrae Christianissimi regis moerens cohonestauit Collegium Rhedonense Societatis Iesu

331쪽

ceres in palatia, inaud:ta hac, ne relenitate mutauit Quoties sceptriana, ut Aisuerus ille potensis beatus virgά

auream, adleuandam hominum calamitatem totendita Audio quid an ctissimus dicat Ambrosius de Theodosio,cum eius laudes suavemque memoriam funebri oratione perte quatur eunimirum beηψcium se pilasse accipire, cometetmis ignobura, qui cum haberet, in

quir, lupra omne potestatem,quali parens expostulare malebat, quam quasi Iudex punire. O bone Antistes non it Iiae modo lumen, sed totius religionis decus, ornamentum, clarissimi tui facta Imperatoris, mei Regis com state mansuetudine vinciatur: nam Theodosi quidem iraculadiat aculeos urbes prouinci: fus cruore senserunt, at Henricianum ensem liliis ornatum oleaque redimit uni, nullius hominis poena cruorque maculauit, di tantum abest, quasi pares expostulauerit unquam, δ immane ullius facinus iniurie commemoratione auxerit, ut iudi. cuna saepe vocem degum seueritaten , imp itate, commodorum concessione pretuerterit mi icius ditana m

332쪽

obses dominatus,omnium beneuolena, tiam ad patriet hunc parentem adiunxit, et solium Gallicanum firmauit Iisc coronam immortalitatis gemma insigni cohonestavit Imperatores olim Romani Fortunam in cubiculis a ream, imperii tesseram custodemque habuerunt Atm g in 1 c I diuinam clementiam placabilitatis notis insignem,&humatiitate radiantem habuit, selii custodemis amplissime: dignitatis Pudet metui Valentiniane, seniore appello, de cuius acri acerboq; nimiuingenio , multa nobis veterum liternannaliumque monumenta loquuntur.

Is Auditores vrsas habuisse duas dicitur orandis hominum corporibus asisuetas, alteram, is auream, alteram raηmntum appellabat, quarum etiam prope cubiculum suum caueas poni curauerat, custodesque adhiberi fidosi diligetes, ut siquis rumor perditorum, si vel tenuis suspitio malevolorum extitisset, de repete iuberat homines comripi, seris immanibus exponi, Min co- spectu, ps ne in ipse aditu cubiculi in-oignistima crudelitate laniari. Remo ucantur ista imperiorum dedecora α

333쪽

portenta .regiam HENRICI do. Dium ingrediamur, in cuius aditu InnOcentiam vere auream, non serinaui agrestem, sed humanissimavi coelestim reperientus, qui non homines inaudita barbarie cruentet, sed eis vite suram

iucundam largiatur. Et Valentinianus quidem suam illam Vrsam Innocentia post multas quas eius laniatu cadauerum viderat sepulturas, ut bene merita in sylvas abire iussit innoxiam: Noster autem Rex moderatus & clemens sua an nocentiam in tuendis seruandisque hominibus ita prima pueritia cognita exercitatam, tantum abest ut emiserit unquam, alioque relegarit, Vt nouum illi in dies splendorem adiunxerit, qui omnium mi uentiu oculos animo Lque recreabat. Erat C. Caligulae Imperatori Protogenes quidam crudelitatis administer, no hominem diceres,

sed humana in effigie belluam nostri

generis inimicam. Is perpetuo duos libros circunferebat quorum alterum gladium, Pugurum alterum nominabat, in quos nimirum iugulandos, certoque exitio deuotos reserret O chartae r

stato aurei codicillit quibus ego vos

334쪽

cta Amniitiae, no mucrone gladiorum, nec cruento pugione, sed pacatis oleae ramis inscribebantur quorum notas uniuersae Galliae salutares, non Protogenes nescio quis aliena auctor acerbitatis, sed actor suae lenitatis victor dc triumphator HENRICus effecerat. Sed accipite quaeso Auditores Munum

mihi subtilius considerate quod mea quidem opinione miraculi prodigiiq;

loco haberi debet. Nam cu in eo mulia sint a magnis viris animaduersa quae coma nunem aliorum conditionem superare, admiradaque homiuum generi fuisse videantur, um illud haud postremum iudicarunt, quod cum esset a primi annis bellicis artibus sudiisque eruditus, cum Martio tubarum cantu personuissent aures cius, tot annos in Bellonae comitatu, inter gladios scutaque floruisset tamen semper quod magni animi sapientis'; est proprium, pacem bello, ius 'iolentiae , quietem armis, iracundia moderatione generosa mentis aequabilitate praeferret. Non e- vi ad perdenda cruendasque ciuitares, non ad horninis ferro delendos a

335쪽

excruciandos, aut inserendam regi Oinibus vastitate, quae beatissimae quon- dam fuissent, natus erat, sed potius ad ea oninia stabilienda, quae veterum co- temptione Pin cipum, aut ciuili tempestate, couulsa dissipataque iacerent. Par ea quidem in re geminusque Augusto, qui negabat bellum omnino geri unquam op tere, nisi cum maior spes commodorum , quam periculi metus atque damni offenderetur. Plane id, tura diuitiaqt institutione percepisse videbatur, quod 'longe ante philoipho im Coryphaei duo quasi maiorum geritium praedeptores larois Aristoteles suis obramentarii reliquissent. Qui cum nobis politiam illam descri-hunt excedentem, in qua Virtus felici rastrue dominetum, Laced Mabniorum Institutum reprenendunt quod in scrinhendis ferenssisique te eibus bellum rhodis spectarint, veluti ius vir Reip., Inefm, cum in pace totius unianitatis 'ast consenes t. Belluarumd propriu st bessos contentione brus animi Erillinare suto nisi morte vel artuum

laceratione minime quiescere, cu 2

b si1icissimae,itae statum, quo beati

336쪽

etum illud aureum HaNRrci dum hominum genus erit, vigebit saeculor si omnium memoria, & doctorum homi

num praedicatione terisque feretur.

quod tu magne ODOICE, non tam Sceptri quam Virtutum maximarum fortunatus haeres , alte animio si placet

tuo inures, vosque Reges MDynastae

aliarum nationum Domini ut sapiens acroama lubentes opinor Mavide capietis. Nam eo die quo in augusto Lutetis templo ut totius orbis theatro.

foedus sancte cum Hispanis coiit, cum

regali conuiuio, magnificentissimo a paratu, excepisset utriusque regni proceres consilio auctora tale, sapientia facile primos, cum adesset Florentiae lumen atque honos Medaeeus Cardinalis,& ea frequentia nohilitatis,quam nunquam regia domus olim suo ingremio vidisset, Rex maximus hoc pro, nuntiauit apophtheama, Pacem icquit, θροινα di in M,starem νη mam mea ex ruta ην qua pacem Odam itat Πιηsui3 -' oraculum paene dicant sanctissimi templi religione venera

.um, prestabili ingenio viri tum admiη

337쪽

nti sanguinis id quidem fultis gentiliistis humanitatis,quam ipse D. Ludoviscus alte in posteri ho voluitvi propagari. Nam cum filio preciperet ea qui

Pylo aureo scribi in adamanta merue. Eunt, inter citera hoc fuit, agere diligenter ne ulli Principi Chruriano aut Dynasset bellum indiceret,ntu coactus,

fico imperii dignitasis Gallici nomi nis existimatio alia ratione constare noposset. Ex eadem mente videlicet immortali, diuina uterque hausit, dc magnus auus Lu Do v Icusis ex e dem prosapia nepos in N s. qui

profecto dignissimus tuit qui vel semia per in pace floieret, aut victor in bello stelieissimὸ triumpharet Veteru Theo-lagi qui iidem Philosophiet duces, ve- Iuti satores suisse dicuntur, in omnium eorum manibus collocari Musica in strumenta voluerunt , quod nihil esse eam proprium diuinitati, ta congruensae accommodatum ex illimarent, quam animorum consentientem concordiam

aerastam veluti symphoniam induce re. Et ipse Christus vitae nostrae ut parensque libertatis. cu tacita religi

338쪽

2 Ranis sua mysteria vulgaret, ειρηνο πιειpacis, concordiae conciliatores, ut uinae compotes originis coelo ortos, Dei eis e filios pronunciauit. Qaod mihi quidem semper visum fuit uicule iuuet se testim onium dignitatis & maxime accommodatum ad eam quam suspicio

diuturna venerationem NMI cI 1

gni felicitatem. Nam si Christus Dei ῖlius ex animi sui sententia locutus est, cum pacificos suo nis laudibus atque

verissimis ad naturae diuinae communionem extulit, nostrum meroem noteamur necesse est, cum diuorumco

testium choro felicitatis opinione iungendum, cuius gratia, praestabili auctoritate factum videmus, vino modo Galliae prouinciae acerbo odio& inueterato inter se olim dissentientes , verum etiam exteri principatus isq; summi atque amplissimi, in cocordiam sta

bilemque pacem coirent. In re communi, peruagata omnium gentium sermonibus mea versatur oratior me

ministis enim Auditores, quis fuerit Italiae status atque conditio superioribus annis, cum qui prius omni generσbeneuolentiae, constanti religiono

339쪽

coniungerentur, nescio quo fato a se inuicem animo, voluntate dissidere r. Qui tumerant in iis oris Sapietates surerum diuturno periti, cum cingentem molammat cerra intelligentia prouiderent 4ncredibilem quandam patriae vexationem urbiumque Occaluin apinpropinquare diaebant nisii Deus omni ratione placatus, suo numine orientia mala prohibuisset. Sed ut primum vox Ηι, saera audita fuit, auctoritas summa omnium consensione excepta, tum erim ta subito flamma discordiar offensioliisque resedit, compressa odia quae in apertum exitium mox eruptura videbantur redintegrata concordia.

animi tranquillitati, pax diuina quod iam virgula noste Regis moderatione ebnsecta. Nihil dicam quid iis dein-dα coniecisum, quot insperat laetitiis

omnium bonoru animos perfuderint, quot in traliam ,niuersam utilitares sint profectae. Ηoe unum dicam i strum Regem, si iure antea splendor Galli, lumen, ornamentum Europe, praesidi exterorum, securitas suoru,

denus ' firmamentum dicebar ,iam esse merituri, x xotius orbis Quamu-

340쪽

nes Deliciae nuncuparetur. Itaque noa mirum si eius uomen atque existima,tio in Orientem usque Solemiarissima celebritate gloriaque penetrarit, si gentes atque populi in eo ornando ela- horarint, si pro eo ac meretur diuinosti immortales honores decreuerint. Potifex sane Catholica religionis mois derator commuiusque omnium pares. Rome quam nunc verius lucem orbis terrarum, atque arcem omniin gen rium nominare licet, quam cum Cesara, di impietati serviter, H EN IEI Main agni etfigiem loco amplissimois orna ,rissimo ciuitatis collocatam esse voluit, summa populi Romana voluntate. sui ma consensione exterarum nati num quarum Legati in eo regiossim

lachrocinsignia maiestatis, decus fidei, i coelestis atq; inuicti animi singulare

monumentum venerabantur stat igitur pulcherrima in Urbem et 1 ea terna imago lauro cincta tropsisque insignis ad memoriam singularium' neficiorum expressa digna sane que

gemmarum pretioso conteatu.8 UMBAium unioniam splendore eomp nere

tur, qualem Pompeius plandidissi-