Cornelii Nepotis vitae excellentium imperatorum

11쪽

mredine s aliis , libro de arte historiea diximus tres videtur seripsi e libros ; ae singulis unius te oris

narrationem esse complexus. Sane tres libros feei Nepotem, quibus Omne αυum comprehenderit , liquido testatur Catullus initio Henaeca tiaborum. Nee Bissoricum tempus eo Drum e e tractatum , indicis

G illud Ausonii: Apologos Titiani, & Nepotis Chronica , quasi alios apologos cnam & ipsa instar fabularum lano ad nobilitatem tuam misi.

Item ex eo, quod Tertullianus in Apologetico adversus gentes cubi eum inter antiquitatum commensatores disertim reponitJ dieit, haud aliud Saturnum , quam bominem promulgasse. uuod etiam Lactantius tr ait lib. I. e p. IIII. Reliquit praeterea libros inu-βrium virorum , quorum Gellius meminit lib. XI. cap. VIII. N Serisus in I. AEneid. Eorum librum I. TU.S XVI. eitat CBarisius. Em his Babemus viginti duos exterarum gentium Imperatores. Caeteris libris egisseae Romanis , Bae ejus verba ostendunt in extrema

Hannibalis vitar Sed nos tempus est huius libri facere finem, & Romanorum explicare Imper tores : quo facilius , collatis utrorumque factis,

qui viri praeserendi sint, possit judicari. Oporia

ejus genuina insiriptio patet ex ultimis Bisee praefationis verbis: Quare ad propositum veniemus , α in hoc exponemus libro VITAs EXCELLENTIUM ΙΜPERATORUM. Praeter geratorex seorsum exarasse librum de Regibus, aNumento hac

grunt, qua Timoleontis vitae subditi I Ii fere fuere Graeciae gentis duces, qui memoria digni Videbantur, praeter Reges. Namque eos attingere nolumus, quod omnium res gestae separatim lunt relatae , neque tamen hi admodum sunt multi.

Externi Imperatores , quos Babemus , Acimilii esses Probi, a multis ereduntur. Mui error inde provenit , quod librario id fuerit nomen , qui vitas eas partim sua , partim patris S matris mauu Icriptas obtulit. me ita esse, ostendunt mersiculi, qui vitis Utis praemiui ἐn sutis solant. Ac nee AZ, milium , nee Theodosiam revi quemquam, eorum esse librorum rauctorem, aBunde arguit pura, Est Romana dictio. Opinetur aliquis, ut Trogus ab Iussino, ita ab AE mitio, qui sub Theodosio vixit, in eo endium emo redactum Nepotem. Sed aliud suadet operis concin

12쪽

olla, ne in Pelopida imprimis, ubἰ breuitatem

fugiam pollicetur. Attamen Fententia Bae, licet emronea , minus periculi Babeat , dummodo extra comtroυersam maneat , 2Emilium omnia de purissimis Nepotis fontibus hausisse. Sane Tulliani esse avi scri-storem, neque alium quam Nepotem; tum veterum aliquot librorum indicio eo oscitur; tum etiam, quod ad Pomponium Atticum ceujus idem rogatu de vita Catonis librum Deo otia i sirioantur: uteumve id in quarto Mi ellaneorum suorum neget Hieroumus -- gius , qui ipsa Nepotis praefatione satis refellitur. -- cedit ei altera ratio. Nam his in libris ea legere est , qua opus hoc scriptum esse elamant , quo tempore Pomperas, S C - , sIus poterant, quam libera inrep. expediret. Ea Lambinus Ioca congessiit, ut nihil attineat illa ala reponere. Nec libris v is ae vi-wis illustribus foti m persecutus est excellentes Imperatores, sed etiam commentationibus claros. uuod aris gumentum signa: B. Hieroumus , praefatione de Scriptoribus Ecclesiasticis r ubi Nepotem inter eos refert , quorum exemplo acturus set de iis, qui sieribendo claruerunt. Egit autem Nepos, tum de Graecis auctoribus , tum de Latinis. De Grαcis , eolligo inde, quod in Dionis uita dieat, librum se Dei e de ilIu-sribus bissoricis, in quo inter alia tractarit G μιisso binorieo. De Latinis, areumento sunt plurima. Nam de Terentio egisse, ex Suetonio simus in Teremtii vita, Donato serperam tributa. A. ae primum

M ista Ciceronis librum Gellius lib. XV. eap. XXVIII. Eoque ex opere fragmentum Hieroumus adfert epist.

ad Pammacbium. Imo verisimile est, inde esse, tum cham T. Pomponii Attici, quae exstat , tum vitam Catonis, quam issis elaudis verbis: IIujus de vita,& moribus, plura in eo libro persecuti sumus, quem separatim de eo fecimus, rogatu Titi Pom

ponii Att=ei. Quare studiosos Catonis ad illud

volumen relegamus: Merte inieat , eo nune de Catone brevius se vere , quia separatim de eodem seri erit. Ergo vita illa Catonis, quam paucis per-βricitam habemus, majoris pars ess votaminis, in quo

Romanorum complurium vitin continerentur. Reliquit etiam Exemplorum libros, quos citant Gellius lib. VII. eap. XULII. N CBarissus lib. I. Alia quoque Vindem laudant veteres: sed non item, quae ad

Dissoriam pertineant. Nam ex Usola ejus ad Ciee-

13쪽

6 CORNELII NEPOTIs VITA.

ro1 em quaedam Lactantius aufert lib. III. Insultu. Divinar. cup. TV. cumadmodum S Ciceronis ad Nepotem episeola meminit Tranquillus in Iulio cap. LV. Ammianus Marcellinus initio libri XXVI. ae Priscianus lib. VIII. Imo eae secundum Ciceronis etiβο- Iarum librum ad Nepotem Maorobius eisiat libro II. turnal. cap. I. Quod si quis fragmenta omnia Ne- Fotis a sideret, Ionge iis colligendis priorum vicit indusiriam Andreas Seboteus. Hermolaus Barbarus, eastrationibus in Plinii lib. XV. cap. XXIX. censet

libellum de Viris illustribus, qui Plinio tribui silet, Cornelii Napotis esse , Baud Plinii , atque id veteribus eo . adstrui I Ube , asseverat. Etiam Iani hae Par- asii sententia fuit. Utrius sit, dubitari ait Vin

tuῖ , nec ea de re seatuere quidquam ausus est. NonlijIi, axi Suetonium, aut Tacitum, essee auctorem putarunt, ut inalcat is IIut dialogismo XXVI. Sed omnino sunt Sexti Aurelii Victoris, ut Fiatis nune confiat ex editiove Andrea Sehotti. Non cubito interim,

quin pleraque ex Nepote Victor sumsirit. Nam quod Ludovicus Vices lib. V. M tradendis asiplinis,

Nepotem ait de Graecis silum dueibus scripsi', id

fatis refellitur verbis Nepytis antea adductis. Vir δε- Elissemus, M. Maria Catanaeus , eommentario in re niι liorum I U. epist. XXVIII. qua ad Seucrum scripta est, etiam Dareιem PBrutum a Netote transutum arbitratur. Nempe decepit eum vv aris επιγραφη. Attamen F hie aqua haeret Vineto, nosis in Aufin. IIFII. VII. Negat esse , qui certi aliquid de transM-tione hae ausit assirmare. Atqui omnes, quibus ti tum in Bise literis judicium est, fatis vident, nee Daretem illum espe genuinum r nee dictionem ejus -- gustarem sapere retarem, sed reeentiorem multo. Ne fctem autem Cresaris Auginii avo obiisse, Plinius testatur, lib. IX. cap. XXXIX. Atque Boe ortassee im. xlit Gerararardum, ut tutaret eum nato jam Chri-

ρο superseuem fuisse: qui U Deobum Gualterium ,

cum primum tabuIas ecteret oro grvbicas , in eam Hntentiam pertraxit. Sea Nepotem eo inque retatem prorum e , nemo temere dixerit, qui tanti eum in si

teris nominis jam Tullii, Attici, Catulli temporibus , sti e cogitarat.

14쪽

AUCTORUM ALIQUOT

TEST IMONIAE T

CORNELII NEPOTIS

meminerunt. Eusebius in Chronico.

Odiaciant Imperii anno quarto, Obmpiade e XCV. Cornel. Nepos Seriptor Himrieus elarus habetur. Pomponius Mela IV. cap. V. Cornelius Nepos, ut recentior auctoritate , sic certior. Plinius lib. m. cap. TVIII. & lib. IX. cap. XXXIX.& lib. x. cap. XXXIII. Cornelius Nepos, Padi accola, qui Divi Augiis trinefatu obiit. Catullus Veronensis ad Nepotem. Puoi dono lapidum novum libellum , Arida modo pumice expolitum pCorneli, Tibi; namque tu solebas Meas esse aliquid tuture nugas ,

Iam tum, quum ausus es unus Italorum Omne revum tribus explicare charιis

Doctis, Puppiter I S laboriosis. Diare bube tibi, qui uiae boe libelli est

15쪽

Istaseeunque: quod o Patrima Virgo , Plus uno maneat terenne secla.

Rusonius Drepanio Pacato Latino.

Cui dono lepidum novum libellum , Veronenses ait Poeta quondam ν . Dentoque dedit statim Nepoti. At nos illepidum rudem libellum , Burras, qui uilias , ineptiosique Credomus gremio eui fovendum: Inveni trepi flete nugae me doctum minus , F maetis benignum , Luam quem Gallia prubuit Catullo.

M. T. Cicero in Epist. ad Attic. lib. I 6. ep. s.

Nepotis epistolam expecto. Cupidus illa meorum, qui ea quibus maaime γαυρι ω legenda non putet pIIieronymus de vita Scriptor. Ecclesiast.

se lorum de vita illustrium Seriptorum apud Graeeos V rmippus Peripateticus , Antigonus, Cavmur Urus doctus vir, S Iono omnium Graismus Ari- Roxenus mineus. Apud Latinos autem Varro , Sanstra, Nepos, 'ginus , est ad cujus nos exemitam vis Provocare, Tranquillus.

Ausonius Epistola I6. ad Probum praef.

A logos ritiavi, F Nepotis Chronica, quasi alios apologos cnam S ipsa instar sunt fabularum )-no-hilitatem tuam mise, gaudens, etiam sorians fore aliquid, quod institutionem tuorum, fi litatis mea studio conferet. A. Gellius lib. XV. cap. TXVIII. Cornelius Nepos es rerum memoriae non indilimns , F M. Ciceronis , - Ψ Mi maaime , amicus familiari Prue fuit.

Ipse

16쪽

TκgTIMONIA A Uc TORUM. νIpse Nepos in vita Attici.

Non auditum, sea cognitum tradicamur :sese enim propter familiaritatem αomesticis Attici rebus inter fuimus.

Tertullianus Apologetico, eap. X.

tumum, quantum Iturae Meent, neque Diodorus Meus, aut T llus , neque Cassius Severus, Cor Delius Nepos , neque ultas eommentator hujusmodi An tiguitatum , aliud, quam hominem, promulgarunt. Idem i. II. ad Nationes caP. XII.

Minutius Felix Octavio. Seu Boe N por, θ' Castas in historia , s Thallus,

Diodorus hoc loquuntur.

Laetantius Firminius lib. I. cap. XIII. Qui res ejus in Balia gestas memoria tradiderunt , Graci, Diodorus , U Thallus: Latiis, Nepos , s Cassius, S Varro.

Plinius Iunior Severo Epist. XLVIII. lib. IV.

Herennius GDerus, vir dodris mur, magni assimae in BibliotBoea sua pon re magines municipum tuorum , Cornelii Nepotis , E IDi Cassi:petitque , sesint issic, ut esse eradibile es, exsiribenaeas pingcndasque delegem. uuam euram tibi poti num injunxo primum , qui gaesideriis meis amicissima obsequeris: Minde, quia tibi fluviorum summa reverentia , summus amor sudiosiurum : postremo , patriam tuam , omnesque , qνῆ nomen ejus auxerint, ut totriam ipseam, venerariss diligis. Idem lib. v. Epist. m.

Seio non corrumpi in deterius , qua aliquando etiam a malis ;Iea honesta manere ,-sepius a bonis fiunt, quos vel praeitue numerundus est P. Virgilius , Cornelius Nepos , S prius Emius Acciinque: non quidem bi Senatores , Ied sanctitas morum nou dissat o QuibuPs

17쪽

Onuphrius Pan vinius Catalogo Illustrium Scripto

rum Veronensium, lib. VI. Antiquit. Constantissimo eicitatis nostra testimonio C. CORNELIUM NEPOTEM, virum doctissimum, Fau-tiquitatum omnium peritissemum , Veronensem fui traditur. Cui in summa curia eum reliquis Veronen-'pbus tu ribus eiiam βatua posta est ex publiea auctoritate. Eum Plinius lib. III. cap. XVIII. Padi aces-Iam vocat, S alibi 'pius de eo mentionem facit. Ortus siquidem in oleo Heronensium Hostilia aci Padi rigas sito, ut dieitus auctor es lib. XIX. Historia Augustae. Pius quoque Pripa. ΙΙ. in Asera descriptione eum Heronensem aperte fuisse seribit. Ad hune Catullus opus suum mi' , tanquam civem suum: Quoi dono 3 epidum novum libellum, d c. me in Urbe, Cieeronis eae Caeraris tempore vixit, pervenitque u Ne Ga

Virorum vitas. est irrum tantum Pompotati Attici ex-Rat; quie cinterarum facile specimen potess indicare. Ejus illustium virorum libri XVI. eitantur a Cisariso Grammatico. Seripsit accuratisime rerum Romanarum Chronicon, et de temporibus librum, in quo brevi explicatione omnis αυi memorias complexus est quod a Solim eitatur. De ejus siti inde supra scriptis 'ersibus , meminit Catullus , circumferuntur perloebae sub ejus nomine excusae, Daretis Phrugii, de Bello Trojano , tum soluto sermone, tum carmiue heroico Latine facta ; quodcunque fuerit Poeta , testatur Plinius iunior epistola III. lib. IV. Item serio Ba VI. Iibrorum Daretis sermone soluto eodem volumine impressa. At certe quae versibus exaramur, impossurarum plena. Menti; enim eo lihello de Imperatore Nerone habetur. Et Nepos adhuc Augusto imperante Ee-eessit. Verum Nepotem etiam fuisse Poetiam ex Plinio funiore epim m. lib. VIII. colligitur.

Joan. Savaro de hujus libri Rue ore.

Nunc librum CORNEI, IO NEPOTI QPris ipsa --ntior Non dubito fore plerosque, Attice,&C. N ex vita Catonis litur Hujus de vita & moribus, plura in eo libro peifccuti sumtis, quem leparatim de eo fecimus, rogatu T. Pomponii δεῖ ica , dic. Cujus quιαινι libri fragmenιum, m

18쪽

Cornelio Nepote laudare videtur Gellius lib. II. cap. HI. Proeterea libros de viris illustribus, veterum scriptis celebres, gau Nepoti tribuuntur, hujus libν,αuctore confectos es e satis apparet, ex .striis Hannibalis

Vitiser Sed nos tempus est hujus libri 1 acere finem,& Romanorum explicare Imperatores, quo facilius collatis utrorumque factis, qui viri praeserendi sitat, possit judicari. Tania etiam suavitas G ser

monis Latini , ut appareat in eo nativum quendam leto rem e Fe , non abcitum, F jam avo Theoclinii istum, quo non larum inclinata erat Latiaris eloquentia. EEmilium autem Probum , cujus nomine circumfertur hie liber, Neoclosio regnante viri e , S Bujus libri exscriptorem Fotius esse, quam auctorem, patet ex his versibus:

Vade liber n oste r, fato in elior e m em e n to, Cum leget haec clominus, te sciat esse meum. Ne timeas fulvo strictos diademate crineis, Ridentes hiandum vel pietate oculos. Communis cunctis, hominem se regna tenere Sed meminit vincit hinc magis ille homines. ornentur steriles: facilis tectura libelli, Theodosio, & doctis carmina nuda placent. Si rogat auctorem, paulatim detege nostrum Tunc domino nomen e me sciat esse Probum. Corpore in hoc, manus est genitricis, aVique, mea- Felices, domini quae meruere manus. que :rae ereo suo auctori reddatur, quem sibi Cornel. Ne s s jusso titula viuicat, quemque codevo suo F fumi liari P. Attico dedit, cujus etiam rogatu vitam 97. Catonis separatam scripsit , E illi supersies , elegantis'mam G Iem vis. e consuetudinem elegantia pari trosecutus est. Proeter Chronica, libros exemplorum, de

Viris Illuseribus, E de I ita Catonis, librum se de H sorteis Graecis conscripsit e testatur in Diones Sed de

hoc in eo meo libro plura sunt cxposita, qui de IIistori eis Graecis conscriptus est, csie enim ex M . bona fide sis loci atque alterum edidit de Latinis

hissoricis , ex qMo excerpta esse fragmenta CornelLa Gracchorum mctris, Gi nil co iee probatur. 2uoa ad Daretis Phrmii bissoriam , quam a Cornelio Nepota Latine reditam , Volaterranus S alii, tradiderunt, eleeantia Illi potius ducti, quam certa ratione , di par

19쪽

monia tinge superior , quod collatis utriusque serἰρου Deile solesi judicari. De hoe auctore ita miBi v sum es, salvo tuo cerudite lector judicio.

Petrus Fannius de Claris Corneliis.

Cornelius Nepos quam elegans seu criptor eu

ita Pomponii Attici cognosiere licet. Dictio certe ve-

mussissima S 'nplicissima; in dispone o nibit illo acinguratius, in De nihil sanctius.

Oberti Gilanius Conlectan. Lucretianis

i in Refutatus. 'Cupio puri mum illum Seriptorem aliquando ea- figatiorem Mere, quem tum docebimus esse Cornelium Nepotem, non vero EEmilium Probum, ut vulgo putam.

Andr. Scholius in epist. ad lect. notis in Fragm. Nepotis subjecta.

Puod auctoribus non paucis aceti e memini, in mu ea ingenii monumenta , veri s ablata alteri fassio attri- fuerentur , vel aliena ipsis Iubjicerentur , quo in vulgus tituli lenocinio magis probarentur , S tanquam a ma tribus suppositi filii pro veris obtruderentur: idem NE P o T I nostro usuυenisse , Hidici. Librum enim de vitast moribus Excellentium Graeciae Imperatorum, ad T. Pomponium Atticum , sequioris retatis auctori Emilio Probo attribueruuer a quo sbius , dicen atque elegans character, Attici aetas, multaque ab iudicant, Seriptorem contra de viris illustribus urbis Romae, qui a Proea ad CN. Pompeium Wque , septinVentorum AEnnorum memoriam , resique gestas virorum aeomi militiaeque illustrium breviter col igavit, Plinio minori cevi AIdus Manutius a cripserat) ablatum, Nepoti Cor- Nelio multorum ingratiis insiri erunt, ct ex Cacilia gente in Corneliam , obtorto eolio , Itali quidam Cens-res , Hermolaus Barbarus , Ianus Parrhaseus , Catellanus Cotta , F Dominicus Machaneus aliique traduxerunt. Sed neutrius micti videri, admodum adolescens Moui sugulari comm. in etim auctorem Duaci , F Lutetiae edito e F veterum libr. si de rationumque momentis

20쪽

ΤEsTIMONIA AD TORUM. Ia equidem sitam, opis vulgatam, Antverpia primi edisdimus. Θιare ut illa 2Emilio a ripta Nepotis Usa γνητια Pronuntio; ita Viros illustres eidem abjudie

Caspar Barthius in Λdvers. . AEmilius Probus in aevo Theodosii Cornel. Nepotis libros in epitomen redegit.

Iacob. Bongareus, epistola ad Ioan. Noelium.

sarem ἰ non ut Atticus apud M. Ciceronem , fptingent rum: sed ut Cornelius Nepos, Omne κvum, tu est , duum militum annorum memoriam, uno libro colligavit.

Joan. ΙΙenr. Boecteres in libro Commentario

ad Bern oggerum. Horedianus ερ Cornel. Nepos , velati in medium digressi, Vitas quidem, sed eo composuerunt opere , ut pleraque ua civilem sientiam accommodarent.

Idem paulo post.

Nepos, eastigatissema moderationis auctor , eum αμ sinere illa orationum splendidiore cura, risiriptionumque productiore ambitu eoinituisset; quαcunque ad imgenium , disciplinam , privatam consuetudinem perti nent , breviter ne veluti una eongessione, absisti: Cainter a actionibus publieis, earumque rationibus inser-

mandis , bona fide attemperat. Et tandem. In Nepote nostro eo minus auxi dubitandum, qaοῶ viderem omnia publieo aestinari, omnemque Friptionis formam Bine Jectare : In elogiis etiam , quibus oel naturae dotes, vel animi artes persequi silet , πολ Σκώτερος s. Et qua omnino linea reperitur, in qua non deprehendat συνετιν illam πολιlικὴν

eum λ νος ιιι ιρμηνέυτικη , qui de utraque ut quid intellicis. .

- - - Series