Ierosolymitana peregrinatio illustrissimi principis Nicolai Christophori Radzivili... primum a Thoma Tretero Custode Varmiensi ex polonico sermone in latinum translata. Nunc varie aucta et correctius in lucem edita...

발행: 1614년

분량: 334페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

i86 g RosoLYMITANA PEREGRINATIO mae habentur, infunditur qui ad medium milliare protracti, aquam ad arcem inferiorem, prout puteus Ioseph ad superiorem,in qua Bassa moratur,conducunt. Inde per Nilum prospero vento nauigantes , consectis quatuor magnis milliaribus, circiter horam vigesimamsecundam peruenimus ad quemdam magnum & valde populosum N in i pagum Mamymir dictum. Habebam mecum tres Ianis- saros & quia pro nocte nobis hic manendum erat, COIM duximus praetcrea duos notos Arabes, qui in ripa cxcubias agerent Scapha exeuntes, deambulauimus per pugum postea in eadem stapha coenavimus, propter securitatem,ut moris est, nauicula ad ulnas aliquot a ripa deducta,&iactis anchoris, Arabes custodes in ripa fluminis

constituimus Cum obdorniissemus,circa tertiam noctis horam,duo tympana Turcica cum duobus lituis perstrepere audiuimus Musicam sequebantur fere centum ngvptij,cum facibus multis,totelis seu iaculis longioribus, quibus in bellis uti consueuerunt, versus nos progredientcs. Ianistaris quidnam hoc sibi vellet ignorantibus, nos quoque bombardas longiores arripuimuS, qua n uem,minoribus exceptis,habuimus quibus nos armatos, interdiu deambulantes,qubd iam antea viderant Egyptij,paratos nos esse considerantes,per nostros illos custodes,qui in ripa remanserant, significari nobis fecerunt, ne bombardas in illos exploderemus quandoquidem ad ripam accessissent, ut spectaculo exhibito nos recrearent.

Quia enim hac nocte quidam ex illis uxorem ducturus dis ' cui et , agilitatem suam demonstraturus, saltationes edere debebat. Pcrmisimus itaque ut ripae propius appropinquarent. Coepit igitur sponsus ille ad Musicos numeros saltare, mirabiliter sesic huc illuc contorquens ad tripudij Moscouitici similitudincm, quandoque etiam terrae adlabens, ut nostri Haidones lent. Sponsum propinqui

simili ratione saltantes imitabantur. Durabat haec chorea illorum

202쪽

PRINCIPIS AEA DEI VILI. 87

illorum per dimidiam circiter horam. Misimus postea illis decemvi aliquot grostas,quibus cum gratiarum actione perceptis,ad villam sunt reuersi, in qua totam fere, diem choreas duxerunt, nec nisi sub diluculum sponsus Uxorem traditam accepit. Nam qub in saltando se magis agilem expeditum praebuerit, hoc citius sponsam accipit, iuxta morem vulgi receptum squi, ratione feminarum, mirabilis hic apud illum obseruatur. Nam in decimum usque aetatis annum,puellae agrestium,in villis ince remisiarumdunt nudae per totam Fgyptum, postea indusio bomby--: Gi.

cino amiciuntur, facie panniculo simili velata, foramini bus pro oculis excisis qui vento facile commouetur, vi facies non dissiculter conspici possit. Faciunti hoc feminae agrestes,quod etiam in urbibus nonnullae e vulgo obseruant quo tempore adhuc nudae incedunt, aquaquadam corrosiua, in Corporis cute, florum quamdam speeiem depingendo effingunt, cui deinde diuerserum coloerum varietatem superinducunt: qui aded corpori ad limrent,ut nulla deinceps arte abluidi deleri possint. Mirabile est videre,corporis pellem floribus depictis variegatam,

de colores perpetiali retinentem. Post fallorum sponsalitiorum distessum, Coeperunt nin

his latrones regionis insidiari sed cum ad uigilarent custodes, & nos ad bombardas confugissemus, tacite dilapsidi dispersi sunt.

Li. Primo mane, constensis asinis quos Cairo praemiser mus,progressi sumus ad unum bonum milliare,inter Pyramides ad Meridiem positas, penes quas sunt antra plurima subterranea inpetra excisa, quae vel Parochiae olini fuerunt vel familiarum diue sarum sepulchra Nunc Omnia sunt arenis oppleta; quibus amotis, per funes in cryptas illas descenditur. Quamobremi nos, apud Pyramidem quamdam altiore, in foramen decem & amplius lata prosundum, nos eadem ratione demisimus ubi in Aa a petra

203쪽

it g RosoLYMITAN A PER EG RINATIO pctra reperimus plurima alia antra in longum excisa: in

Μ uibus multa hominum cadauera erant sepulta: equibus exuabori Mumia,quam vocant,petitur. Amrniant,ea corpora siue

balsamo, siue alijs diuersarum herbarum unguentiu condita fuisse: quae qualia esse potuerint, disturrant Medici. Apparet certe aliquid egregium & singulare fuisse: quandoquidem a tribus annorum millibus absque minimi alicuius membri putrefactione, eiusmodi corpora integra in hanc usque diem conseruantur. Qu9tquot igitur hic cadauera reperiuntur, quorum magnum numerum inueni, cum eo me demisissem cum Arabibus, qui ea venderee: consueuerunt omnia intus, quandoquidem CXent rari more Anatomico lent, idola quaedam reposita, circumcirca etiam collocata habent.

Idola haec sunt ex argilla,caerulei vel violacei coloris,ad unius digiti longitudinem quaedam etiam minora, semmam infantuli seseiolis circumligati adiectis multi. Egyptiorum characteribus, exprimentia. Qitalia auten sunt idola tali modo & ipsa corpora linteis sunt inuoltita, quae ob antiquitatem aded sunt marcida, ut papyrum Combustam,quae nigrescitri facillime dimuit, imitentur.Singula

autem membra,scparatim tela obuoluuntur.Tum MosiuQlapidear,siue ligneae, in quibus apparet nobiliorum corpΟ-ta fuisse repositi aliorum enim vulgarium sine ordine in terra simpliciter proices a iacent eadem ratione sunt paratae, qua corpora inuoluta, idola recondita. Sunt ibidem Malia idola maiora; quorum nonnulla unius cubiti habent magnitudinem in defunctorum cadauera circumdant, ex lapide vel ligno, diuersis rmarum genere essim Nam alia hominum alia auium,alia reptilium,alia

daemonum, prout apud noe depinguntur, simia lacra reti- Persνη i nent. Corpora,quae in tum bis deposita reperimus, hab ν. μιij, bant in facie per nas coloribus vel auro depicta. ex

quibus apparebat, lineamenta faciei eorum qui depo

siti

204쪽

PRINCIPII 'AD ZIVILI. 89sti ibidem fuerant, ea ratione ad vitium sortassis expressa fuisse. In tela vero,qua corpora sunt inuoluta,Veluti Πρω- limbiti cinguli,passim ex minutis vitreis diuerserum Co Ofisahilislorum orbiculis,assuti ubique conspiciuntur Sunt deinde tam zonae,materia quae gemmis non sunt tamen) assimilatur, ' ubique punctatim resertae quibus superne, linteamina il-g-M.ta fimbriata,praecinguntur. Inter masculorum doseminarum cadauera discrimen nullum: unde colligere est, mares barbae pilos non nutrivisse, nisi quod eorum corpora vastiora sunt, & diuersam a mulieribus persisnarum sormam, i capitis ornamentum retinent. Tanta autem est in eiusmodi cauernis horum cadauerum multitudo, ut qui ea perlustrare vult, pronus perrepere necesse habeat qua de causa, pauci sim qui fastidium hoc perserre valeant. Ex eiusmodi igitur corporibus, ut ante innuimus, Mumia conficitur qua aromathim unguentorum pinguedine aded condensantur, ut in modum picis indurata, resplendeant cerebrum praesertim, musculi, scapulae carnosiores. Nam pectus,manus Zopedes,Cum modicum carnis habeant,ri in modum membranae extendantur, huic rei non deseruiunt. Odor ex eiusmodi corporibus proueniens,non est adob grauis, ut tacile tolerari non m sit propter aromata tamen acutior est & quantum ex narium iudicio colligi potest, myrrhae multum Vnguentis hisce admisceri debuit.Nam ubique percauernaS,illius odor acrius spirabat.Ossa eiusmodi corporum sunt candidissima:quibus unguentorum illorum conlpositio cand rem mirifice conseruat.Tum & hoc non caret admiratione, ubicirca eadem antra extrinsecus magna vis talium ossium proiecta iacea ingenti varietate, quibus Mumia ablata Inter quae non obiter nec breui tempore contemplabamur caluariasti inferiores maxillas, ubi dentes fixi: nullam autem inuenimus omnino, quae vel unum dentem cariosum,aut aliquam evulsionis notam habuerit,ita

205쪽

I9o IER OsoLYMITANA PEREGRINATIO

in omnibus maxillis erant pleni,sinceri,di candiduli dentes instar ossium aliorum. Apparet homines fuisse bene sanos, & expertes doloris dentium. In nonnullis caluarijs, Mossibus manuum atque pedum, vulnera caesione fia- Rioneve in vivis inflicta cognostebantur, simul quom do vulnerum orae se glutinarunt. Sed hoc mirabile prorsus fuit, in tanta ossium multitudine fere enim aliquot centurias maxillarum inferiorumi capitum collustr uimus, ad extremum manibus tractauimus ac versavimus nullam maxillam filisse, quae dentium aliquo vitio laboraret. Fuerunt multae seniles, quibus dentes breues&erosii extabant quales in senibus videntur at quae dentem ullum putridum, cauum, foraminosum, aut signum elapsi haberet, fuit nulla. Emeram tunc temporis ab hΩdem Arabibus duo corpora maris & semine: duobus e chinis, quae ibidem in tumbis reposita inueneramus: de quibus quid achium sit postea, cum Alexandria nauigar

mus,dicetur inferius.

Haec quae de Mumia ex ip visu certissime didici, hic referre libuit idque ea de causa maxime, quod aliter a multis ea narrari audiui. Affirmant enim, quM Mumia sit ex ijs corporibus, quq in partibus illis arena obruuntur. α- Sed merae sunt fabulae Nec enim Mumia fortuit fit, sed

- 'ρψς, ex corporibus, ab immemorabili tempore unguentorum commixtione conditis,ita ut dictum est, coalestit Fabula est itidem quod arena aliquem obruere cic prae cared

beat nisi fori inuis ex industria ad eum effectum sese

ais.. . Composuerit. quod vel in ipsit partibus nostris, ubi terra est arenosa, euenire posset. Quamuis enim per arenas illas quas nostrates Arenosum mare vocitant dum validior est ventus, iter peragi non possit,& necessario sit subs1stendum, quoad ventus conquiescat: nullus tamen stantium arenis obruitur, nisi forte, si quem mori ibidem contingeret, non sepeliatur quod non raro euenit. Tunc enim

commoda.

206쪽

PRINCI p Is RAD ZIVILI. 19 Icnim corpus eiusmodi, maximo Solis ardore in arena ita decoquitur, ut nigredine carbonem exsuperet: Mumia tamen exeo non fit, nec usibus aliquibus prodesti Prose

diliri igitur per arenas illas, expectare propter Ventum coguntur ijs de caussis,qubd vias cumulis arenarum, quae fili idae sunt, imperuias reddat; quodque puluerem oculiSinimicum excitet; tum qu signa quaedam itineris ause rat,quae profecturi necessaribdcbent obseruare, cum dicabus aliquot transeundum sit, ubi ne minima quidem arabor, vel rupes videri potest. Ad haec cameli quoque pulueris molestiam tolerare non valcntes,misere cocontor quent. Quamobrem dum considat ventus,ut dictum est, merit expectare viatores debent neminem tamen vi

uum arena Obruit.

Cum in subterraneas cauernas illac conductoribus Arabibus, nos cum Ioanne Emo Veneto demitteremus,

ἰraemoniti fuimus, ut si non pugiones, saltem cultros no- istum inird deserremus L pius enim accideres lem,qub Christiani ibidem interficiantur haberemus in omnem euentum, quo nos defendere possemus sedit ne simul quoque omnes descendoremus utque aliqui e nostratibus in superiori parte cum bombardis pro custo dia remanerent contigisse aliquoties inub supervcnientes aegyptii, vel Arabes depraedatores, eos qui intus descenderant, terra obruebant, rebus corum qua superius reliquerant, ablatis quandoquidcm indusio tantii ira,& quodam ex tela simpliciore amictu retento,descendendum intus est, propter puluerem, Maerem inclusum ac suffocatum, qui antris includitur. Cum iam crystis praedictis appropinquarenius, accurrit Arabs quidam eques, quem Ianissari, Arabes nostri exploratorcin iudicabant. Sed ubi nos bombardis armatos aspexit, illicddiscessit. Igitur chira me in subterranea demitterem, familiares meos bombardis armatos cum duobus Ianissaris, ad

207쪽

I92 IEROSOLYMITANA PEREGRINATIO

os antri reliqui Tertius enim apud scapham ne nobiSeriperetur, remanserat Postquam ex antro sumus extracti, ad scapham reuertebamur, per ritinas, quarum nonnullae eo in loco exstant, ubi antiquitus Memphis erat cuiustam amplae, ut diximus, citi itatis vestigia, praeter Pyramides nulla plane conspiciuntur. Villas etiam aliquot pertransiuimnS,per quarum aggere aperto exitu,Nilus ma-Ximo impetu serebatur,campos, qui supra Cairum sunt, inundans Pauld post meridiem,ad scapham peruenimuS,&asinis Cairum remissis, secundo flumine trium horarum spatio ad veterem ciuitatem delati sumuS: quam naue egressi, obequitabamus, ruinas eius considerantes, in

quibus egregia quondam constructa fuissespalatia apparet:prout etiam nunc plurima magnifico sumptu suscitata conspiciuntur. Fuimus6 in duabus quae ibidem sunt, Eo in Christianorum Ecclesijsi una est beatissimae Virginis, inrum ci lla sunt Moniales Chaldaeae, quae eamdem cum Abyssinis obseruant religionem altera S. Georgij, quam itidem Sanctimoniales Chaldaeae obtinent. Huic est ad itincta peram placatholicorum Capella, Cuius superius meminimus'. Postea ad nouam Cairi ciuitatem, cirra occasiim Solis redhmUS. Tertia vice arcem stim ingressus: ubi Bassa iudicia ex iercebat. Habebat ad latus Sangiacos viginti, Cetatissios

circiter dricentos Atritim maximum, omni hominum genere filii refertum Indutus erat veste talari ex raso serico onychini coloris contexta, aureis confibulationibus anterius exornata. Puer flabello ventum ci faciebat Iudaeorum litigantium magnuS erat numerus. In arca inseriori sexcenti stabant Ianissari: ubi etiam ultra decem ecst stibis aliquot paria struthionum cicurum obambulabant inter

quos,dubstupendae magnitudinis,etiam ipsis incolis,quibus et tismodi animalia videre non est insolitum, crant

admirationi.

Moris

208쪽

PRINCIPIS RAD ZIVILI. 93Moris est,antequamBassa natum ingrediatur,vel causisas iudicare incipiat,ut prius caussa deuotionis Moscheam adeat,prout eadem die hanc in arce adluit quam Bassa S limannus fabricauerat, cuius superius mentionem fecimus. In reditu ex Mosthaea, occurrerunt ei propinqui cuiusdam occisi, conquerentes de caede sui consanguinei. Erant vero circiter viginti, qui potu quodam, etsi non vino,sed quod tamen caput peteret inebriati, insentem hinminem intersecerant. Respondit Bassa, iuris esse, quUA ebrius hominem mactauerit, eum fustigationis poenam subire debere quandoquidem non ille, sed potio rationis

impos,homicidium perpetrauerit:quoniam autem viginti essent, quidem ebrii, homicidii istius nomine accutati, qui unicam tantum perQnam interemerunt, nequCConstaret quisnam eorum plecti deberet, iniquum esse,

propter unum occisum in viginti poenam extendere Proenuntiauit igitur, frustra propinquos occisi conqueri: cum non adeo magnum censeri debeat, num a viginti ebrijs interemptum. Ad haec in corpore occisi non vulnera sed liuentia tantum signa percussionis apparere unde liquet, potationem potius, quam malam illorum voluntatem, caussam homicidio praebuisse. Ita caussa decisa, accusator 1 discesserunt. Tres tamen vel quatuor, quibus praeceteris homicidium hoc imputabatur, male sunt fustibus a Ianissaris excepti. Cum ex arce discederem, in area maiore adfinistram, Caravana Mecham prosectura congregabatur. Nam propter calores nimios, non nisi mense

Octobri in viaru sedare consueuit. Et iam tunc vltra duo. decim hominum millia congregatum iri existimabantur: quandoquidem omnes catalogo Bassae inscribuntur quie proficisci constituertiunt. Mane secroseiacto Missa secrificio audito,& diuinissimo Sacramento suscepto,Cairo discessi,circa quintamdecimam horam DZermam constendens, per Nilum se-

209쪽

I9 IEROSOLYMITAN A PEREGRINATIO T. nisu cundo flumine vectiis. Appropinquabat Turcarum Q-

ω ἡ lenne ieiunium,quod illi seruare consueuerunt, noua Lu- qm a Septembris conspecta, & durat quousque noua vicissim Luna mensis Octobris conspiciatur Octiduo antequam distederem, suas iam Caerimonias peragebant, quae ieiunium hoc ipsbrum antecedunt. Nam omne m- schaearum principalium turres, post occasum Solis, lampadibus ad ipsam usque summitatem, per totam noctem accensiis undique collucebant: quae in tanta delubrorum Cairi multitudine, elegantissimum praebebant intuentibus spectaclitum. Diem hanc dc noctem absque intermissione nauigationis continuabamus, eamdem attriΟ-nem propter latrocinia adhibentes, qua, cum Cairum deueheremur,vssi fuimuS.

Die insequenti ventum minus propitium habuimuS. r. - . Ostendebatur nobis Crocodilus fluuium tranansa sed qubd maior erat distantia, recte considerare non potuimus quandoque tamen tergum natantis ex aquis prom, nebat, ad morem Delphini 1n mari colludentis. Videbatur is non magnus fuisse, ad mensuram mediocris hominis utroque brachio expansii Mintis frequentes hic habentur,propter villarum multitudinem dc hominum frequentiam. Sed supra Cairum vorsus Sait, multiti magni

reperiuntur, ad ternam brachiorum hominis expansionem. Vidi unum, non vivum tamen, decem cubitorum

magnitudine. Vesperi peruenimus ad ciuitatem Fua,ripae Nili adiacentem, non adeo magnam illam sed elegantem. Ttirris Mosthaeae, ob praxlictam instantis ieiuni Turcarum biennitatem , lampadibus accensis erat undique

condecorata. Inter fructus ceteros, ciuitas haec malorum granatorum ubertate excellit quae nullibi maiora,

Vt ipsemet vidi reperitintur. Eadem nocte tribus mil-r liaribtis consectis, sinistrorsus fossam fluminis arte para--. , tam gre1Si sumus , quae Alexandriam vique pertin-

210쪽

PRINCIPIS, RADE IvlLL I93git. Computatur autem pro octauo Nili brachio. Tota die hac, inter villarum frequentiam nauigabamus per hunc canalem, qui triginta cubitos plus minus habet in latitudine, profunditatem vero tantam, quanta DZermis maioribus sufficit: aqua tamen Caret, quando Nilus non exundat totusque plane desiiccatur. Ubi vero fluuius intumuit, per eumdem aqua Alexandriam pem ducitur, omnes cisternas ciuitatis implet, quae aliunde dulcem aquam habere non potest, ac ne pulcos quidem

similis aquae. Atque hac ipsa de causa fossa haec deducta

est Ciuitas enim harae situm depressiorem habet, nec pro aseaeisisupter maris vicinitatem bonam aquam potest habere undeta haec deductitia, in cisternis per totum annum diligenter asseruatur, quoadusque Nilus exundet Cisternarum eiusmodi publicarum, quae priuatorum aedibus continentur,ingens est numerus: in quibus, si quando casu aliquo sortuito aquam deficere contingit, propter eius p nuriam, multi incohe Alexandria excedere coguntur.

Cum Imbraimus Bassa,propter Egypti gubernationem,

Alexandriam cum triginta & amplius triremibus perumnisset, aquam aded consumpsit, ut propter eius inopiam, quamuis diutius manere in ciuitate constituerat,sexto tamen die,Rossetium proficisci, inde vero per Nilum, Cairum peruenire necesse habuerit. Distat autem Rosset-

tum octo ab Alexandria milliaribus, ubi extremum Nili brachium versus Barbariam in mare influith per quodcCairo bene oncratae naues Rosiettum deseruntur: llandoquidem per canalem Alexandriam deductum, nauigia maiora commeare non possunt. Septem nihilominus Nili brachijs, in suis alueis permanentibus, maioribus

inermis commode nauigatur praecipue tamen duobus, quorum unum Damiatam, alterum Rosscitum ducit, etiam maioresti oneratae naues recte deseruntur, qudd

SEARCH

MENU NAVIGATION