Primae lineae physiologiae in usum praelectionum academicarum /

발행: 1781년

분량: 406페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Per suppurationem consumitur. Sanguini redditus aeui S morbos auget, urinas tingit, I subsidentiae partem effcit. Cito consumptus, bre Vi renascitur, cum bonis humoribus. In languido corpore non

adeps, sed gelatina in cellulas deponitur. Hic ille ανα- hydrops, & hydrocele exterior.

VASA.

XXVI. Membranas melius singulatim describemus. Arteriarum plurima communia sunt. Canules sunt longe conici, decrescentes, pro ramorum numero. Ubi vero arteriae aliquamdiu sine majoribus ramis sunt, parum evidenter convergUnt, aut

omnino nihil quidquam, deinde cylindricae sunt,

vel lentissime diminutae, ubi capilliares Vocant, aquaecumque uni globulo patent; sectione ubique,& absque exceptione, in repleto canale circulari. Ubi ramos magnos emittunt, ibi lumen su bito minuitur, ut possint pro catena cylindrorum haberi, quorum quisque priori angustior est. Si pro com shabes, tunc coni basis communis omnibus in alterutro ventriculo cordis est : apex coni vel in venae principio, vel in principjo cylindricae partis arteriae, Vel in exhalante vase, nisi id cylindricum est. Eit ubi dilatari videntur, certe repletae I cera distentae latiores fiunt, ob moram sorte quae em-cit , Ut impUlsa cera eam partem prae reliqua longitudine arteriae distendat. Exempla sunt in vertebrali arteria sub cranio, in splenica, in ca Ctidis flexione per CO PER I experimenta, in syer muti cis, nisi Omnia me fallunt, arteriis. Ubique etiam in principio divisionis ramorum aliquantum lates

cunt.

XXVII. Membrana arteriarum externa frOsriaci perre tua nulla est. Praestat ipsiis externam ia

22쪽

incumbens unice tegumentum. pleura in thoraee , in abdomj ne peritonaeum. In collo, brachio, se- more externa crassior aliqua cellulosa arteriis circumjacet. Pericardii membrana, quae utique aOrtam Circumplectitur, in cor cum vasis redit. In transitu Per cranii soramen dura men in x Vaginam carotidicircumdat. Sed prima verior membrana tubi arterioli ubique cellulosa est, & nonnunquam adipola,

ut in thorace.

XXVIII. Ea cellulosa in extrema superficie la-Xior est, plurimis arteriolis pleta, venulisque, nervisque percursa non minimis. Adeo nonnunquam coplosa est, ut ad arterjam extima strata minus Videantur pertinere, I st quasi aliena, accedens Arterjae, tela. Ita in collo se habet, & arteriis inguinum, subdia viis, mesentericis, caeliacis , hepati eis, filis potissimum longis intricata. Hae sund

aginae arteriarum, claris viris djetae.

XXIX. Quo interior, I lumini arteriae propior

eo hae e cellulosa tela densi 0r, solidior, & villo ma-gjs est stipato, potestque prspria arteriae tunica diei. Non differre a cellulosa tela tendineam aliquam

embranam arteriae demonstrat m Iceratio, quae &intima strata arteriosae tunicae in cessulosam mutat. XXX. Interior lumini gae propior pars arteriae , fibras in universum circulares h Lbet. Ut semper memor sis, nullam usquam fibram circulum integrum Perficere, sed multas, extremis ad latus detortis conjunctas, Videri UDum annulum e X primere. Eae fibrae in majoribus truncis multorUm 1lpa torum sunt, colore subrubello, soliditate satis cli spicua. In minoribus sensim minus facite demon-1irantur, &-a minorum animal jum arteriis abes levidentur. Longitudinem nunquam vidi sequi. S ibista membrana aliqua. sed difficilior demonitratu, Brevissima tela cellulosa est, in quam concrementum tophaeeum ostescentas arteriae, esilan 'itur. XXXI. Intima membrana arteriae levis, a sanguinis 2 uento perpolita fibras carneas, non latis

23쪽

VAS A.

Continuas, una perpetua crusta obducit. & cavet, ne sanguis in intervalla se insinuet. Levis est undique, & absque valvulis, etsi nonnulli bi plicae aliquae in semicirculum elatae ad Originem ramorUm

Mechanica necessitate emineant. ut ad ramos, qinnaortae arcus producit. In arteriis tamen viscerum

intima membrana mollior, laxa, rugosa est, & Pene Diabilis, maxime in ductu arterioso. XXXII. Arterias arteriae habent in extremo im Primis celluloso textu, a vicinis undique arteriosis

trunculis natas, multas, ramosas, reticulataS Omnes eXiguas, in sce tu etiam absque injectione plurimas. Nervi passim longe per arteriarum superficiem descendunt, & in cellulosa tela evanescunt,

exemplo carotidis internae, externae, arcus aOrtae.

An non inde vis aliqua contractilis, si fastica, diversa a simplici elatere 2 Nonne aliquid simile se-bres arguunt, & animi deliquia Θ paralyssis cum atro- Phia 3 affectus animi p Sed arteria absque sensu est.& absque conspicua irritabilitate, di si a venenis

constringitur, habet id cum mortua cute commune.

XXXI 1Ι. Arteriae disiectae rotundum lumen Ostendunt, cum elasticae sint. Haec causa est, quare Dex parvis arteriis dentium funestae hae nwrrhagj pefiant. In thorace equidem & abdomine aserta, in collo carotis, passimque arteriae in ea da Vere, ubi minus distenduntur, planae apparent. Teretem tamen naturam , & sectionem circularem inJectio ubi que restituit. Digitum etiam, quo distenta fuit, sibi permissa arteria elatere suo valj de comprimit, & caedaveri multo. quam vivo homini aretior est. In Vivo corpore cedit quidem cordi, sed brevi. laxato corde, se contrahit, & ad pristinam diametrum redit. Hic pulsus est, cujus plenam eXplicationem post cord js historiam sequi Oportet, nune fussiciat dixisse, pulsare arterias omnes, etsi in magnis digitus systolen & diastolen percipiat, in minoribus non possit : & sere in ultima inflexione arteriarum pulsatio evanescat. Nam & minorei, Pata-

24쪽

VASA.lturn aucto motu, valide pulsant, ut in inflammatione. Secundum longitudinem valide se contrahit, breviorque redditur, quando tota dissecatur. XXXIV. Robur arteriarum satis magnum est, sed densa & dura cellulosae externae tela, cum Vidistendenti cedere recuset, non dissicillime rumpitur, & sacilius sere, quam Venarum tunicae. Inde an eurysma. Debilior autem fere ubique trunctis est, rami sortiores, ut fluidi impetus contra truncos plurimum possit, in artubus omnium minimum. Η me aneurysmata prope cor longe frequentiora. Ad pedes robur arteriarum & venarum augetur, tum in secretionis orgaNis. XXXV. Arterias natura toti eorpori animali dedit, paucis inerr branis exceptis, in quibus nondum sunt ostensae. Sed truncos ubique in tuto constituit, quod earum vulnera, neque in minoribus absque peric Ulo. neque in majoribus absque vitae jactura este post ni. Cutis breves, & parvos, timuitos trunculos habet. Majores trunci defensa cute musculisque juxta ossa repunt. In universum sunt in ratione, in qua partes corporis sunt, qVasar et 'ae adeunt. Majores tamen accipiunt organa seere coria, lien, cerebrum, partes musculosae mi

nores.

XXXVI Ratio solidae partis ad lumen, quod astinguine percurritur, non ubique eadem est, neque jn eadem arteria perpetua. Et primo ea ratio ad cor omn um mjnima elt, crescit eadem ut 9rteriae a corde recedunt : Deinde in animale saturo, plethorico, cui sanguis Lbere & cum imperuarteriam subit, minor est ratio parietum, major in an male extenuato, famelico, debili cum san

XXXVII. Ex arterioso trunco quolibet rami prodeunt, ex ilijs minores surculi, multiplicata divit Jone, cujus finem vj x invenias, repetus forte , gestes. Ramorum duorum junctum sumpta lumina semper majora sunt trunci lumine, in ratIOT

25쪽

quae est circa sesquialteram, aut paulo minor, ut ramorum ratio superet. In capillari rete ea lex non obtinet, & ramorum summa trunci lumine non major est. Minima arteria , quae unum globulum transmittit, eamdem, quam iste globulus, fere diametrum habet, ter millesimam polligis. Truncus omnis super divisionem paulum latescit. Anguli, ad quos rami exeunt, plerumque acuti sunt, semirecti, aut semire 'js vieini. qui angulus etiam in mechanicis longi 1lime projecta ducit. Rectorum, aut proximorum rectis, exempla tamen sunt in lumbalibus, intercostalibus, retrogradorum exemplum in coronariis est, aliud in spinalibus, quas Producunt vertebrales, plura in arteriis artuum tibiali, brachiali. Pleraeque tamen, quas Pro retrU- gradis habeas, in origine sua ad angulos acutos natae fuerunt , ut Pharyngea ascendens, palatina

descendens, umbilicales, mammariae, arteriae magnorum ostium nutritiae. Caeterum frequens est, magnos ramos minori sub angulo, minores sub majori oriri. Rarum est duas arterias, certe majores, in unum truncum confluere, exemplum tamen est in arteria ex vertebralibus composita ; in minoribus

frequens est, ut in arteria spinali utraque, in arteria foraminis sancipitalis. Flexiones plurimis i cis frequentes sunt, ut alternis angulis obtusis circa lineam rectam arteria undulata serpat. Id frequentissitne fit, ubicumque partis, quam adit a teria, diameter subinde insigniter augetur, in cra sis intestinis, utero, facie, liene, labiis, iride. Etiam alias arteriae rectae, si praeter modum replentur, abeunt in serpentinos flexus. Est ubi in gyros contorquentur subitaneos, ut sub mammiliari processu carotides.

XXXVIII. Frequenter ita mediis ramis conju

gundur, Ut ex arteria ramus prodeat, qui Vicinae arteriae simili ramo occurrat, cumque eo in unum truncum confluat. Id in magnis truncis sit in intestinis, in mediocribus in rene, ad uterum, &c. in

26쪽

minoribus uesque, ut nulla sit pars corporis hum ni , in qua vicini trunculi arteriosi sive ejusdem

nominis, sive diversi, non conjungantur ramis intermediis. Annuli ex arteriis lateraliter divergemtibus, & in se ipsas redeuntibus, exemplum est in oculo & cerebro. Fines arteriarum cylindrici, aut cylindriejs proximi, ramulos producunt in eadem longitudine crebriores, plerumque in rete disia politos, ut quilibet ramus minoribus surculis cum utroque vicinorum anastomoses faciat. Ita in om-bus membranis reperitur. Et eo modo fit, ut via a ccrde ad aliquod arteriae punctum obstructa, per vicina arterias funguis ad omnes obstructae arte Maeramos venire possit. Ita gangraena & languor potentissime impeditur, & obstructio facilius solviatur, repulso Obstaculo in ampliorem truncum. XXX X. Arteriola minima denique Vel continuato canale in venulam abit, ut ultima artericla reflexa plerumque, ' quando angulum reflexionis superavit, jam sit venula, vel etiam ramus ex arteridad angulum rectum emistus, in ramum venosum trunculo insertum abit, sub eodem angulo. Utram que fabrjcam microscopium demonstrat, I facilis materiei in arteriam injectae per venam reditus. Haec vasa modo plurium globulorum sunt capacia, modo unius. Major arteria numquam in venam se immattit. XL. In visceribus non adeo vera retia reperias, sed variam fabricam, ramulos consertim descendentes trunco parallelOS, penicillos, arbusculas, serpentulos, villos, varia pro varietate Partium ratione

XLI. Alius finis arteriarum est, quo in Vasa minorum generum eXeunt, quae aliquando contjnua. sunt arteriis verique trunci, Ut in Ophthalmi ea arteria, si secutus fueris arterias choroideae tunicae, deinde circulum uveae, denique iridis decolores arterias: inque ejusdem ophthalmicae ramis rubris rete faeientibus in conjunctiva, cui continuumine pellucidum rete, sed arteriosum, inflammatic-

27쪽

nes demonstrant, & rubor partium per Vaporem, cucurbitulam , laxatarum , & repletio, & mi ero 1 copium LIEBEIU PHNII in ramis adhibitum, quo vili 1unt globuli decolores ex rubra arteria in vas laterale secessisse. In hac fabrica liquor ruber in Vasa minora facile urgetur. XLII. Alibi videntur vasa minora eX truncis a teriau rubrae minimae, tamquam rami, lateraliter educi, trunco minores, ductus vocant excretorior. 'Ii dissiculter per vasa rubra replentur. EXemila tamen sunt in rene, in hepate, in mamma. Et sangujs vitiose in omnus ductus excretorios toti US cor Poris penetrat, vasis non laesis, eum absque malo is error sit.

XLIII. Alius finis arteriae est, quo in canalem

exhalantem terminatur. Iste finis ubique in corpore frequens est. Tota cutis, omnes membranae corporis humani, quae aliquam cavitatem claudunt, omnes ventriculi cerebri, camera oculi utraque, omnes cellulae adiposae, vesiculae pulmonaleS, omnis cavitas Ventriculi, intestinorum, aereae Viae , hujusmodi exhalantibus arteriis scatent. Halant autem tenuem , aquosum , gelati sum humorem,

qui mora , congestione , copia, in aquosam . sed coagulabilem lympham abit, in morbi S, aut a mor- tu. Demonstrat sudor aquosus, repletis arteriis adeo facilis demonstrata. Est, ubi non tenuis aliquis vapor exhalat, sed ipse sanguis, argumento cordis, cellularum penis, urethrae, clitoridis, papillae mammae muliebris, in quas sanguis ipse in naturali sta tu effunditur. An non amnis est exhalanti fabricae omnis secretio in glandulas veras si ve cryptas 3 XLIV. An ubique in corpore humano vasa nata

ex rubris, sed sanguine tenuiorem Velientia humorem, allos canales, minora adhuc producturos vas cula, producunt 3 Videtur res exemplis non destitui, uti a maximis viris proposita est. Vaporemaqueum secerni ex Vasculis , quae generantur ab

iridis arteriolis decoloribus, valde probabile

28쪽

Vasa rubra corticis cerebri liquidum medullam per fuens intermedio alio vasorum genere separare , pene certum est. Erysipelas, sive inflammatio flava, & globulis flavis in minora vasa impactis sit milia suadet. XLV. An ideo dantur vasa arteriosa secundi generas flava, quae lymphatica tertii generis edant, ex quibus per gradus minorum generum prodeant vascula Θ Non videtur consentire facilis transitus sanguinis, mercurii, cerae in vasa eXhalantia, perspirantia, urini fera, adiposa, cellulas pulmonis, & non diffcillimus etiam sanguinis error, in vasa lacti sera, lymphatica, lacrymalia, quo non videretur perventurus si per aliud systema vasorum intermedium , globulis sanguinis angustius, iter ipsi faciendum esset. Neque sinit admittere summa ex haefabrica orjtura retardatio liquidi in tertio vasorum genere , perpetuo major futura in minoribus. XLVI. arteriis in multis similes sunt, sex

quarum duae arterjae dortae, quatuor reliquae pulmonis arteriae respondent. Perinde ad cordjs ventriculos basim habent, apices in extremo quoque ramo, per omnem CorporjS ambitum , excepto uno

in hepate exemplo. Plurimis etiam locis arteriis comites migrant, parallelae & adjectae. Sed varia sunt, quae discrimen faciunt. XLVII. Tenuis venarum fabrica est, tota levis, aegre in membranas separubjlis, intimam, arteriosa: similem, & huic circumvolutum textum cellulosum

stipatum, valde distensilem : cui & supra cor, && infra, fibrae transversae musculosae , sed unico

exemplo circumponuntur : Ubique vero laxa, qualis in arteriis cellulositas, qua cum reliquo hominis corpore conjunguntur. In ea tenuitate passim satas firmae sunt, neque facillime crepant in farto aere, ipsis arteriis in plerisque exemplis firmiores. Facilius tamen in Vivo homine rumpuntur, quod eXmorbosis experimentis constat in crure, brachio,

facie, etiam alibi. Neque se sustinent dissectae . sed

29쪽

stollabuntur, & lumine tunc hiant rimae simili, nisi

quando a cellulosa aliqua firmiori circumposita retinentur, ut in hepate, utero. Modice irritabiles sunt, neque a solo stimulo, nisi is chemicus fuerit, tunc autem magis contrahUntur, quam arteriae,

Non pulsant, nisi obstructo alicubi canale, si fides

historiae, aut in morientibus, repulso ex aure cor dis dextra in cavas venas sanguine, aut de cere bro relapso.

XLVIII. Ampliores sunt arteriis, ti quadrata diametrorum habent dupla, tripla, & quadrupla

fere ad sedem vallarum renalium & in vasis frenalibus, in universum tamen in ratione 9 ad A, ut tamen venarum capillarium lumen arteriolarum sodalsum lumen parum superet. In divisione passim d fferunt. Truncos habent numerosiores, pro una arteria in artubus frequenter duos. Rami majores Venarum magis reticulati sunt, ac frequentioribus gnastomosibus, nec inter parva, sed inter maXima vasa, inter vicinas, dextras ti sinistras, superiores Minferiores venas. ubique apparentibus coeunt. Superficiem corporis assectant, & per artus, collum, caput. longe eutaneae decurrunt, qh od in arteriis rarissimum. est, a quibus eam ob causam recedunt. Tunc venae superficiem sequuntur absque comite arteria, haec profunda cum aliquo minori ramo venoso meat. in minoribus ramis, retibusque membranosis, vincerumque interiori fabrjca arteriae venaeque plerumque conjunctae ambulant. Minus sere flexuosis sunt. XLIX. In majoribus venis sangΓ4neis valvulae magna copia reperiuntur. Membrana intima venae duplex in cavum venae assurgit ad veli modum hinc I inde in progredientem venam altius producta, quae cornicula dici possunt : robustior vero balis, qua jn areus circuli speciem de vena natacitur, agger est. Velare spatium cum progredientis venae pariete intercipiunt, cujus paries exterior ipsa vena, interior Valvula est, quae convexitat'

sua in tubulum Venae eminet. Ρarabolici sere spati

30쪽

basis, sive ostium cavi venarum valvulos, semper ad cor respicit. Reperiuntur in venis subeutanei omnibus, in artubus, in venis colli, faciei, linguae, in venis penis, ad magnorum ramorum ortum , duae , tres, quatuor, ad quinque usque, quod rarum, ad minores ramos singulae. Nullae sunt in vincerum profundorum Venis, nullae adeo in cerebro pulmone, corde, hepate, & omni systemate venae

Portarum, renibus, utero, eXcepta una alteravae Venae spermaticae valvula , nullae denique in venis minoribus, intra lineam diametrum habentibus. In azyga , sed raro, Visae sunt. An in cava ad ostium venarum hepaticarum. renalium 2 harum loco rugas aliquas vidi. In minoribus ramis solitariae valvulae longae I acutius parabolicae sunt, fere eo longiores, quo ramus minor est. Eae potentius, quam majores, sanguinis recursui resistere videntur. L. Orjgines venarum sunt, quas in arteriis diximus. Ab arteriis minimis per insertos ramos, per

reflexionem recurVi. trunci, continuae oriuntur. Aliae a venis minorum generum, aut continuantur, aut radices tamen & accessiones habent, exemplo vasorum lymphaticorum, ductus thoracici. Aliae a venis resorbentibus ex ambitu corporis universo nascuntur, ex cavis oculi, intestinorum, Pectoris, peritonaei, pericardii. ventriculorum cerebri bibulae. Hinc venosus sudor injecto per truncos venosos liquore aquoso, per totum corpus humanum facile imitabilis : hinc aqua, gelatina, oleum ex Vena portarum in cava intestina perpluunt: hinc aqua in abdomen vivi animalis impulsa celeriter evanescit. Sed ea fusius per sua loca repetentur. LI. Parum diversae sunt venae, quae ex tunica cellulari quacunque oriuntur, & aquas hydropicas, vaporem roscidum, adipem solutum, cruorem enfusum, sed tabescentem, opii virus in cellulosam telam dati in sanguinis maliuam refundunt: Vel ipsum sanguinem ex cellulosa fabrica penis, clitoridis, papillae mammae post aestum Veaereum redx

SEARCH

MENU NAVIGATION