Primae lineae physiologiae in usum praelectionum academicarum /

발행: 1781년

분량: 406페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

CONCEPTIO. 359

DCCCLXXXV. Mihi quidem experimentorum

fides cum ijs consentire videtur, quae mens ipsa ex suis causis secutura praevideat. Nempe hinc quidem pulcherrimam animalium fabricam ita variam, ut ad proprios & disti nectos cujusque generis mores& officia vitaeque genus utique sit aptissima, ad leges omni humana geometria persectiores computatam , praevisos ad fines in oculo, in aure, in manu, utique demum manifestissime accommod tam , nulli infra sapientissimum Creatorem causae tribui posse, mihi quidem certum videtur. Deinde quo magis, quo frequentius, quo minutius longa series incrementorum innotescit, per quae informis embryo ad persectionem vitae animali necessariam evehitur, eo certius etiam apparet, ea quae sunt in persectiori foetu, in teneriori embryone jam adfuille, etsi situs, figura, compositio, primis temporibus ab ea alienissima videtur, ab ea quam novissima ostendunt; medios enim gradus sincera ad laborem patientia detegit, qua situs, qua figura, quo symmetria sensim resormatur. Multa etiam sola pelluciditas primaevi saetus velat, quae additus color paulo post, non generat, sed oculo reddit manifesta. Et satis apparet, eas partes, quas Cl. Viri putaverunt posterioribus temporibus subnasci,

primaevisque se addere, eas omnes cum primaevis, tantum parvas, molles, decolores adsuisse. DCCCLXXXVI. Putes non abs re longo aevo embryonem latentem neque increscere, neque nisilentissimo humorum motu asitari, quem credas a corde in proximas arterias, ab iis arteriis in corculum alterne librari. Μasculi vero seminis stimulum putes corculum scelus ad majores contractiones incitare, ut sensim complicata vascula reliquieorporis impulso humore explicet, motumque Vitalem per omnes canales corpusculi animalis propaget : celerius in aliquas partes, in alias lentius: indeque fieri, ut aliquae pacticulae animalis corp

Iis Primis temporibus nasci videantur, aliae seriur

372쪽

supervenire , nonnullae demum k longo a partu tempore in conspectum se dare, ut OVariorum vesiculae, testium masculorum vascula, dentes, barbae pili, animalium cornua. In omnibus animalibus hanc evolutionem calor adjuvat, in simplicioribus, quorum pauciora sunt vascula, minusque in varios ortus plicata, solus perficit.

DCCCLXXXVII. Eorum quae objici solent, aliqua non satis vera sunt, ut naevi alienae fabrj caestructores : aliqua videntur ad causas casu aliquo accidentes pertinere, ut pleraque monstra; aliqua ad incrementa quarumdam partium per se jnis masculini vires incitata; aliqua ad cellulosum telam varie laxatam, ut in novas partes Videatur inerescere, aut ad induratos succos. Et ii non Omnia facile est mechanice interpretari, memorem esse oportet, si quidem vere, & per experimenta, ΠΟ- um animal in ovo adest, motas dissicultates non Posse evertere, quae vere demonstrata sunt, etsi1 aliquae sorte supersunt, ad quas, in tanta solertiae humanae infantia. nondum plene respondeas.

DCCCLXXXVIII. Postquam ovum humanum in uterum delatum est, aliquot elapsis diebus, certiora de ejus mutatione discimus. ovum, ipsum e X membranae, hactenus simplicis, superficje undique soceulos ramosos molles emittit : qui uteri foeculis exhalantibus & resorbentibυs DCCCXLIII.

in osculantur & adhaerent. Haec adhaelio ubique quidem in utero, maxime tamen fit in crasta ea parte, quae media tubis interponitur, & vulgo fundus uteri Vocatur. Ita humor uteri, tenuis. serosUS, ex arteriosis villis uteri, in tenuja venosa vascula ovi reeipitur, hoc, & una foetum alit. Ante adhaesionem proprio succo, vel resorpto nutritur, si Omnino aliquo tempore non adhaeret.

DCCCLXXXIX. In eo ovo plurima eo tempore aqua inest, in igne vel alcohole coagulabilis,

limpida; & scelus diu invisibilis, ut ante decimum soptimum diem nunquam viderim, informis primo

373쪽

CONCEPTIO. 36 r

rae pusque mucus, hactenus cylin diceres. Inde quando nunc aliquod partium discrimen succedit grandissimo est capite, corpore parvo, artubus nullis, Umbilico amplo, plano, ad ovi verticem obtusum

DCCCXC. Ex ea parvitate perpetuo & Ovum quidem increscit, & tatus, sed iniqua ratione. Dum enim arteriosum serum per vias sensim patentiores in ovi vasa demittitur, increscit maxime δε- tus ipse, ad quem . per amplissimam umbilici venam, major pars alimenti pervenire Videtur. Ovum una, sed minus augetur, ejusque, I contentae aquae, ratio ad istum perpetuo minuitur. Flocculi Ovi sensim minuuntur & minorem ovi portionem occupant, & sensiim membrana continua obducuntur, sola vero pars, quae ex obtuso vertice ovi e florescit, capit incrementa, & paulatim in rotundam, circumscriptam perficitur. DCCCXCI. Ea vero secundo mense ovi facies est, quae ab eo tempore non mutatur, nisii in mole 1u . Utero obvia sedes ovi in parte summa, qua totius ovi sere tertia est, fit rotundo disco, eo m-l lanato, suecoso, fibroso, tuberos , accurate toto vasculom, in paria 1sibi I similia tubercula mutato, plerumque cum uteri parte suprema, majoribus vasis insigni, cellulosa tenui, non ping ii, Va si colligente, accurate nexo, M saepe insoliabiliter, tum ubique, tum potissimum in ambitu circuli

maximi, tum respondentibus ex utero in placentae Venas arteriis exhalantibus, tum placentae arteriis

ad uteri magnas venas hiantibus. Ibi, in communi utero I placentae superficie, commercium fit, quo uterus istut & serosum illum humorem, lactis non dissimilem. deinde, ut videtur, ipsum sanguinem mittit. Commercium humorum ab utero in placentam demonstrate videntur, mensium in gra-Vidis suppressio, quorum sanguinem alio averti oportet, sanguinis jacturae maximae a soluta placenta inprimis tatus abortivi natae, haemorrhagiae ma-

374쪽

tris, quae laetum sanguine exhauriunt, haemorrha-giae ex funiculo umbilicati aperto factae, dum placenta in utero manet, matrem extinguentes: aquae, argenti vivi, sebi, cerae ab arteriis materni uteri transiitus in vasa placentae clarorum Virorum, nuper confirmata, fide observatus. Sanguinem Vero esse, qui in sertum mittitur, magnitudo sinuum uteri & placentae, diameter arteriarum uteri serpentinarum , haemorrhagia vera a soluta utcumque etiam lenissime placenta, sed in primis sanguinis motus evineit, quem in Retu corde destituto soluS maternus sanguis humoribus scelus impertivisse potuit. DCCCXCII. Reliqua corporis ovi pars & con-Ve Xa pariter placentae superficies, tegitur in Volucro externo, villoso, flocculento, reticulato, PO- roso, lacerabili, vasculoso, tenui quassi placenta , quod churion vocatur. Etiam ea uteri superficiei, flocculentae, & sibi ipsi simillimae, mollius licet, conglutinatur, minoribus tamen, quam Placenta, Vasculis. sed ex chorio in uteri vasa manifesto inolculati S. D DCCXCIII. Chorio subjicitur membrana continua, alba, opaca, firmior, non vasculosa, quae Placentae partem utero obversam non vestit, sed conea Vam, sce tui objectam. Et cum chorio & cum amnio, celluloso textu cohaeret. Mediam simplicissimo nomine dixeris. DCCCXCIV. Intima sortus tunica Amnion est, membrana aquosa, pellucens, raro conspicuis Vanculis, quae tamen etiam in homine vidi, levi lima, undique Isibi similis, placentae etiam, cum Priori, subjecta, quam aquae undique alluunt. Si plures fuerint laetus aut in homine, aut in bestia, cuique sua est. DCCCXCV. Alimentum istus a primo tempore conceptionis ad ultimum procul dubio per Menam umbilicalem advenit. Et collectis radicibus, a

Vasiis uteri exhalantibus DCCCLIV. 2 ab arteria

375쪽

CONCEPTIO.

umbilicati, manifestissime sibi continua, sinus sub

Placentae superficie venosos effciens, confluit in truncum ingentem, qui in gyros varios plicatus, minus tamen, quam sociae arteriae, satis pro mobilitate libera longus', circumdatus cellulosa fabricam ueo plena, tribus septis divisa, & membrana, quae amnio continuatur, duriori tamen, funicesinomine nota, nodis nonnullis intumescens, subitumbilicum, inter discedentes cutis & musculorum abdominis arcus, & in sinum proprium hepatis DCXCII. adveniens, sanguinem suum parte minori per ductum venosum, exiguum, in fossa hepatis posteriori litum, ad cavam venam mittit, Pa te majori per magnos ramos hepaticos, qUOs certo Producit ex suo sulco, etiam in adulto superstiates DCXCV. & istis continuos ramos venae caVae DCXCVII. ad cor deducit. Sinus venae portarum, sive ramus sinister, & ipse pars est umbilicatis venae, ejusque rami sanguinem a Placenta ad cavam ducunt, dum solus dexter ramus DCXCV. sanguinem mesentericum, & lienalem per hepar Vehit. DCCCXCVI. Neque tamen hoc unicum Placentae officium est. Nam magnam sui sanguinis partem faetus ad eam placentam mjttit, per duas praegrandes arterias umbili cales, quae aortae ductum continuant. datisque exiguis femoralibus, minimis vero in pelvim arteriis, secundum vesicam reflexae a Dcendunt, tectae cellulosa peritonaei lamella, & fibris quibusdam a veli ea & ab taraelio divergentibus, &e Tira peritonaeum, in funiculum umbilicalem veniunt, ibique alterne rectae, iterumque contortae, Varii S gyris, acutioribus quam vena, & circa Ve-Dam ludentes, porro ad placentam seruntur, quam suis ramis, cum respondentibus venis, & cellulosa tela lubrica utraque rasa sequente, totam constituunt, ut ipsi acini, in placenta conspicui; vaso rum sint glomeres. Iste sanguis exire Videtur per ala arteriosa placentae, in venulas bibulas uteri,

ὁ: materni pulmonis vires pastus, ad laetum melior

376쪽

redire. Quae enim alia causa, cur tanta Vasa, tertiam & ultra sanguinis partem laetus, eae arteriae aVehant pDCCCXCVII. Sed an ore etiam alitur scelus pAn sorbet de amnii cavea liquorem lymphaticum. lubricum, coagulabilem nisi putredo accesserit, in quo medius natat, & cujus origo non satis nota. est. An demonstrant hanc sententiam os scelus Patulum, analogia pulli, de solo ovo suo necessario alendi; absentia umbilici in quibusdam foetibus meconium replens crassa intestina, partemque tenuium; liquor in Ventriculo saetus avium, etiam humani, similis illi, qui amnion replet; decrementum liquidi amnii pro portione incrementi foetus; continua stria glacialis in amnio, ore, gu-Ja , Ventriculo foetus reperta; pili, neces propriae in istus quadrupedis Ventriculo repertae; os saetus apertum , certo a nobis visum pulli in hoc liquore natantis hiatus, & conamina quasi absorpturi. Et quinam sons hujus lymphae amnii 3 Anhalat ex invisibilibus vasculis amnii 3 An per poros aliquos eo transmittitur ex ipso succoso chorio 3 Quod & ipsum ab utero habeat ' Plurimae

ubique tenebrae, ut tamen magis probabile videatur, utique eum liquorem alibilem esse, certe pri-m: s foetus temporibus, & ab Utero advenire. DCCCXCVIII. Excrementa saetus eo toto tempore exigua copia colliguntur, in tanta succi Du- tritii tenuitate, qui per vasa minima uteri transeolatus sit. Video saepe in talibus vesiacam pene vacuam este. Aliqua tamen urinae vis colligitur in magnam, & praelongam urinariam vesicam. In intestinorum vero magna parte viridis puls colligitur,

faex sorte exhalantis liquidi, simillimam enim in aliis cavitatibus, exhalante liquido plenis, & iuvaginali membrana testis vidi. DCCCXCIX. An ergo nulla allantois 3 cum tamen certum sit, exire de apice vesicae urachum, canalem tenerum, primo latum, fibris longitudinali-

377쪽

t,us vesicae tamquam vagina obductum, deinde, quando eae secesserunt, gracilem & tamen caVum, eumque longiuscule per funiculum umbilicalem produci, ut tamen in ipso funiculo evanescat. Annon evincit reliqua, nondum in homine visa, analogia maxima cum brutis animalibus, quibus & uraelius est, & allaninis 3 Sed receptaculum proprium, continuum cavo uracho, in quadrupedibus adeo Vastum, nondum aut satis certa fide, aut satis re Petito in homine visum est, &qui Cl. viri quartum quasi vasculum per umbilicalem funiculum in propriam ampullam continuari Viderunt, nolunt i men id vasculum pro uracho habere, & nuperrime ad Omphalome sentericum genus retulerunt, & urinae parcissima copia in homine secernitur ; neque sorte valde abs re esset conjicere, in ipsum funiculum ejusque spongiosam, cellulosam fabricEm, exuracho duci urinae aliquantum, ibique effundi, Iideo inter omnia animalia homini longillimum funiculum nactum esse, quod solus allan tot de membrana careat. Brevis certe est, & in funiculum venit, placentam attingere non videtur. Aliquando ad umbilicum usque etiam in adulto homine urinarii patulus duxit. DCCCC. Crescit interim istus, & ex trunco r- tuum sensim exeunt tubercula, & reliqua, pulcherrima, anthropogenia maturatur, non hic dicenda, neque hactenus satis anatomicis dicta. Quorum tamen . aliquod compendium oportet Priemittere. DCCCCI. Gelatina erat embryo, quem Primum

in utero materno vidimus, vix definita sorma, cujus nullam partem a reliqua distingUeres. Erat tamen in eo glutine cor, causa Vitae I motus, Vasa erant, quae humorem amnii generent, umbili ei ergo vasa, atque vitelli, cujus a istu accepti trunculi, tunc sunt maximi, quando Nuper conspicicceperunt. Erat A caput, & spinali S columna, mLgna pars utraque. & quam unquam major. Erant

procul dubio & reliqua viscera, sed inueOsa, sed peru

378쪽

CONCEPTIO. 366

lucida : quare etiam prioribus, quam a natura spe res, diebus, conspici possunt, sit opaca reddideris. DCCCCII. Sed in universo foetu pars immensa

aquae cum pauca terra contemperatur, ut ipsacellulosa tela fluidum inter & consistentem statum ambigat; cum inter remota elementa solida magnae aquae guttulae interponantUr.

DCCCCIII. Accedit ad hoc vivum gluten in ave album en, de lymphatico genere, I de oleoso vitellus : in homine lactei quid, non totum dilii-mile vitelli, & coagulabilis lympha. Sanguinem

propriis faetus viribus ex adipe perfici avium exemplum suadet. Ex eo sensim reliqui humores generantur, miteS tamen Omnes, in principio, saporis, coloris, odoris expertes, glutinos. Natura cuique propria sero accedit, nonnullis multis demum a Partu annis, Ut semini. DCCCCIV. Partes firmae etiam in adulto homine multo minorem portionem etiam duriorum partium corporis humani efficiunt, in sce tu aliquo cohaesionis majori gradu a fluentibus disserunt, glutinis hactenus similes, fluidi primum, inde consi1- stentis magis. In eo fibrae, quas nullas in primaevo embryone distjngua , paulatim subnascuntur, gi

tine inter Vasa Vicina, ut Uidetur, quassato, Parte aquae expressa, elementis terreis se attrahentibus. Eae fibrae se varie comprehendunt, & cellulosam telam efficiunt, etiam in morbis, areolasque intercipi ulat, in quibus humor superest. Ex ea cellulositate membranae componuntur, & Vasa, & Ω-

re universum corPUS.

DCCCCV. Antiquiora vasa sunt, & in prima

embryonis delineatione parata adsunt. Primum quod apparet in ovo incubato, distinistum & fabricatum venae sunt circuli venosi : Sed eae venae arterias ponunt, Per quas & succum accipiant, & mO- tum ejus succi. Non generantur mechanice ab obstaculo, quod sanguis arteriosus experiatur. Primi trunci venosi conlpicui sunt, posteriores apparent

379쪽

CONCEPTIO. 367

rami, qui in truncos vehunt. Si ex arteriis reflexis nascerentur, primi rami conspicerentur, trunci novissimi formarentur. Neque ab obstaculo repulsus sanguis arteriosus circulos pulcherrimos formaret , & vasa in cor reducia : I. distbrmiter potius in cellulosam telam oberraret. Et primaevum cor su bito vitam amississet, nisi per venas tantum humoris rediistet, quantum ad alendas cordis micationes lassicit. DCCCCVI. Sunt ergo in sce tu primae UO, qualem oculi primum conspiciunt, aliqua perfectiora& conspicua, alia involuta, in Visabjlia, minima. Persectissimum cor est, solum mobile, solum irritabile, etsi varie sui dissimile quale est in homine adulto. Cerebrum grande est, fluidum : Vasa parata, quae in dorso apparent, cordi proxima. Nondum conspicua viscera, musculi, nerVi, artus rossa ipsa, quorum prima facies mucus est, vasa reliqui corporis. Alia portio est abdominis, cujus immensa hernia est vagina umbilicatis.

DCCCCVII. Ad ejusmodi embryonem aecedit

motus, in homine sere solius cordis : tu etiam in avibus, quorum formatio non fit absque calore humano potius majori, tamen absque corde calor destruit, neque aedificat. Μaximum id pro portione est in his initiis, inde ad reliquas corporis partes in minori & minori ratione est. Celerrimae etiam ejus sunt micationes, & in mollissimum foetum potentissimae, ad impellendos humores, ad distendenda & ad producenda Vasa. DCCCCVIII. Opponitur cordis potentiae , qUam tamen in formatione suetus adjuvat, visciditas humorum Vitalium, qui elementa terrea colligant. Est ergo in embryone & vis impellens, quae incrementum per longitudinem facit, & Vis resistens, quae

inerementum moderatur, & pressionem lateralem auget, sic distentionem. A Vi cordis arteriae omnes, & ad facilitatem sermonis arteria uniea, quae OmneS repraesentat, cum omni circumposita teri

380쪽

CONCEPTIO.

cellulosa, in Iongitudinem educitur, plicae exr diuntur : eadem arteria dilatatur. Et sanguis prensione laterali in ramos pene caecos arteriarum nititur, eos replet & explicat, & ad angulos latiores diducit : ita areae nascuntur parum resistentes, in quas gluten deponitur. In ipsa natura arteriae, dum

undique dilatatur, inter imaginabilia fila solida, reticulata, spatiola parantur, quasi diducti retis pariter recipiendo humori apta. Majora haec fiunt

circa cor, inque capite, quo rectior impulso cor-djs ducit, Se in placenta : minora in corporis parte inferiori, cui arteriae umbiIicales maximam pamtem sanguinis subtrahunt. DCCCC IX. Celerrime scelus crescit, in manifestissimo pulli incubati exemplo, cujus longitudo diei et et est ad longitudinem diei primi ad minimum

uti I , Ozo, OOO, ad 1. I totum incrementum vitae reliquae in aVe, non superat quintam partem incrementi diei primi ovi. Foetui enim cor magis irritabile, Vasa pro portione ampliora, etiam numeriaiora & laxiora, partes firmae mucosae sunt &distentiles. Serius pectus perficitur, membranis adeo mollibus cia usu in , Ut nullae Videantur.

DCCCCX. Non crescit unice embryo, sed insigniter utique reformatur, ut in lucem totus sui diffamilis prodeat, qualis sub prima tempora erat, quibus conspici potuit. Et primum a productis arteriis artuum credas artus, per gluten aliquod ad latera re Vinctos, seorsim expediri, brevesque Primum pullulare, inde longiores sensim, & in articulos divisos apparere : uti alae papilionis diductore te vasculoso e XPlicantur. Ita etiam ventriculus cordis dexter a sanguine uberius adveniente eXPanditur , & sensun anctus sinistrum aequat. DCCCCXI. Contra cellulosa tela ex glutinosa

aquea natura per ad Vectas partieulas sensirm durior, lenta attractione partes, quae rectae fuerunt, in flexus Varios contrahit, auriculas cordis, distantes hactenus, an eor revimit. Sic mustuli processus de OR

SEARCH

MENU NAVIGATION