장음표시 사용
241쪽
terminatur, a sne septenarii praecedentis jam eounque processerit, quam ad finem primi quaternarii in Febribus magis acutis: ita ut in Febribus, quae diutius protrahuntur, duo septenarii idem faciant ad coctionem, ac duo quaternarii in Febribus, quae citius judicantur. Ratio est, quod Febres, quae diutius in haprent sint miniis vehementes, quam
ut morbi causam quatuor exacerbationibus coquere valeant.
Sed dicet aliquis, si sngulus septenarius contine at dies septem, quomodo fit, ut tres septenarii tantum contineant dies vigintilites pondeo id accidere, quod dies, de quibus hic agimus, non sint dies naturales, sed dies morbi, qui breviores sunt ia): aliquibus soli observationi ad-
compertum est, quatuor septenarior non compro- hendero ultra dies a 6, dc horas I 6. alii autem, qui quatuor has revolutiones septenarias aequipararunt revolutionibus poriodicis Lunae, sustinuet i spatium unius mensis morbi a sequare spatium unius mensis Lunaris, nempe dierum 27. & horarum 8. Sed quomodocunquo res agitata, & computata fberit, tandem compertum est, 6. periodos septenarias non comprehendere ultra dies praeter propter O, Veteres autem ut intra hos dies suas periodos invenirent coacti sunt distindecimum quartum in primo Vicenario bis computare,
hic quippe erat finis secundi, & principium tertii septenarii b ). Ut hac paritar ratione dies vigesimus
erat a b Decretorios dies non esse integris hebdomatibus suppu- rancos. Ga com. 3. in ι viri cap. I in Vigesimus terminat septimanas, minime, vigesimus Primus. Idem com . in L epid. c. 23.b Decimus quartus ut finis secundae, se initium tertiae septimane existit, octavus septimane secunde initi.
242쪽
erat septimus a decimo quarto, qui si non judicaret, erat initialis primi septenarii viconarii secundi: dodie trigesimo quarto idem censebant. Sed cum
hic computandi modus iterum minime quadret /dini exacerbationum, luce clarius apparet veteres hic iterum a via multum aberrasse. Etenim extra omne dubium est , quod singulus septenarius absolute continere de boat exacerbationes quatuor,
quod fieri nequit, si dies decimus quartus criticuS sit; quia primus dies hujus soptenarii, nimirum dies remis Itonis esst; adeoque secundus septenarius
haberet tantum eXacerbationes tres, & deberet terminari non decimo tertio. Quo magis ergo attendimuS ad normam, qua veteres criticis sese gellerint, eo luculentius apparet, eOS magis numero dierum, quam exacerbationum inhaesisse. Etenim ut singulus septenarius, prout absolute requiritur, habeat suas exacerbationes quatuor, non
potest secundus soptenarius incipere die octavo , qui remissionis esst, sed donet incipere die nono, dcfiniri non dio decimo quarto, sed decimo quinto: qui dies, si morbum non decrevserit, erit initialis septenarii tertii, non vig0simo, sed vigesimo primo terminandi. Cum autem, ut jam vidimus, dies morbi
una hora praeter propter breviores sint diebus naturalibus, oportet ut viginti & unus dies mox bi praeter Propter adaequent, dies naturales viginti. Nam primus dies naturalis, existens una hona longior,comprehendit totum primum diem morbi, & insuper unam horam diei secundi morbi; adeoque dies secunduS naturalis, itorum una hora longior, debit comprehendere dc totum diem secundum morbi
di duas horas diei tertii morbi, sicque procedendo
cornperimus, diem vigesimum naturalem continere
horas a c. diei vigesimi primi, hinc non mirum, si dies
243쪽
CApUT SEPTIMUM. DIVISIO &c. 775
dies vigΡsimus naturalis, & non vigesimus primus procritico habitus fuserit. Idem 0 st de die decimo quarto, qui sani horas I . diei decimi quinti contineat. Igitur si non diebua naturalibus, sed morbi calculemus, in Febre regulari, quae nimirum alternis di0bus eXacerbatur, Omnes dies critici impares erunt: cum autem a die undecimo dies impares morbi pro magna parte a diebus paribus naturalibus occupentur, non mirum, quod dies pares naturales pro criticis habiti sint. Non sunt ergo dies decimus quartus licvig simus dies critici, quod, ut valuerunt Veteres,
dies decimus quartus sit septimus secundae septi in anae, & quod dies vigesimus sit septimus a decimo quarto, sed ob rationes modo dictas, quae, ut opinor, unicuique jam satis obviae sunt.
Diciso Prognosis N cura Febris. Ebris rotative ad coctionem & cri sim, quam tripli-Cem, nempe depuratoriam, exanthsematicam, & criticam purulentam diximus; pariter in depuratoriam, eXanthematicam, & criticam purulentam dividitur. Febris dopuratoria intra primam septimanam, unde Febris septimanae nomen obtinuit, a se ipsa Concoquitur, depuratur, dc solvitur. Cognoscitur, si absque signis poriculo lis urina a morbi principio mox turbetur, & blandus oboriatur sudor, qui con- Tom. I. Pars III. E e e tinen-
244쪽
tinhiater inhaerens, intra primam septimanam sensim & ssensim Fobrom solvit. Alias urina minus saturata susponsum habet coloris rubri, vel albi, quae coctionis faeculonia Θ nota, secunda vel tertia exacer-hatione absolutam crisiim fore promittit per sudores, alvum, aut urinas, quae tune album, rubrum, Vel lateritium sedimentum demittunt i . Fobris oganthematica dependet ab heterogstneo, quod Febro subactum, & exanthematum eruption ad cutim dopositum, Febrem vel summopere extenuat, vel omnino tollit. Haec certis in larvallis epi- domice grassiari solet, & signis patho gnomonicis, unicuique satis nobis, non aegre innotescit; ad qua o tamen signa Modicus bene animadvertat, ne speciei Febris ignarus, exanthematum eruptionem vel plus, justo acceleret, vel temero interpellet. Fobris critica purulenta non nisi comonst& crisi purulenta in salutem abitura ante septimum diem umquam, raro die septimo solvitur, saepius ad diem docimum quartum, & non infrequenter ad vig0simum lusque inhaeret. In hac Febro crisis rogularis ost, & numquam non coctionis signis regulariter prasmonstratur. Urina hic inter initia bone colora ἀta, vivida & transparens est: huic postea alba nu-q0cula innatat, quas alistro die exacerbatorio insuspensum mutatur, quae notae coctionis exacerbationa
, Si quis primo statim die nullum habens lignum periculosum, seu potius salutaria omnia, acute quidem sobriis Citet, urinam tamen bene coloratam, ac mediocriter crasissam mingat, is certe in primis quatt10r diebus crisim estha ituriis, & eo magis, si nubecula aliqua vel suspensio optima i a urina Videatur . maSia adhuc, si hypostasis sooltundat. Sac de cos L 1.
245쪽
DIVISIO PROGN. ET CUR A die. 777
proxime subsequente crisim absolutam sorst certo cle- signant. Et tunc urina deponit sedimentum multum, album leve & aequale. Quod Febris prognolim attinet, rem sane acu tetigit insignis Sydenhanius dum de Febre dixit, quodsit naturae conamen, materiae morbi sicae corpori valde inimiciae exterminationem omni Ope molientis. Igitur Febris non modo per se sui ipsius est optima medicatrix, verum po tutius & citius sibi medetur, quo impensiori impetu mota fuerit: non athaloscentia. non debilitas Medicum deterreant, quia indo nihil umquam mali obiservatum est; eo minus, cum sobricitantes ipso natura o instinctu appetant cibos & potion pS aust0ras acidulas, quae, quod tardiori passu tendant ad athali volatile, nec tam Propere in exiscrementa abeant, sqbricitantibus plurimum favent
Ubi ergo Febre correptum Medicus accosserit, qui de dolore effatu non digno non conqueritur, qui cum pulsu valido, forti, aequali, cum facie tantum non naturali libere respiraverit, qui urinam minxorithono coloratam & pro indole S tempore Febris pro-he coctam; caveat sibi ne hujusmodi Febrem perversa medela pertur bot: in tali casu optima modicina est medicinam non facere: remedia refrigerantia, Venae sectio, a nodina, diaco diata infirmandis viribus& extinguendae flammae vitali aptissima maxime nocent; sed etiamnum magis obsunt calida beZoarctica. acriora purgantia, insigni acredine infensa. Sufficit si Medicus aegro congruam dietam Praescripserit, ne natura de aegri salute semper scilicita cibo gravetur:
cibi facilis digestionis saepius, & acerbationis spatio oblati, potiones aperitivae, temPerantes, acidulae, L e e a qua in
246쪽
qualos instinctu naturali astgor appetit, pulcherrime Prosunt. Iuvat etiam collatoria patula esso; hine quo transpiratio vigeat, in loco mod0rate calido a0ger sese continoat. De caeloro totam curam Medicus naturae relinquens, cuncta pro votis succedere laetus videbit.
247쪽
248쪽
R Ο Μ I s E R A M jampridom ms ad Te, Amicorum Optime, historiam quamdam scripturum de Viro, qui per octo vel decem ante obitum dies Urinam r0ddidstrat cum Odimento pulchre caeruleo, quod Cyaneum illum Votorum colorem , seu Berotin0nse RPcentiorum referebat , quod & Tibi, & aliis singulare admodum, & plano inauditum visum fuerat: nunc fidem datam libero, & in primis morbi historiam praemitto. Vir iste sexag narius erat, & boni tempexa monti Dominicus Paulluccius vocabatur, qui Thermopolii Taberna se erat praefectus. Is a duobus an nis 'dysuria laborare cooperat, ut calculum in Vestica gestare mentiretur. Diluontibus potionibus, & d mulcentibus ex seminibus Melonum, & ex Arabico Gummi curabam, ut urinas acrimonia, & stillicidium minueretur , ut reipsa imminuta sunt haec omnia. Verum elapso vere, quum gravibus animi perturbationibus conflictaretur incidit in morbum eX animi moerore, cum febri, quae ex pulsu& calore magna non apparebat; at insignis erat in aegro linguae &faucium ariditas, fortas e quia aeger, licet a me in- itatus , parce admodum bibebat. Inappetentia in eo erat summa, & ad somnum erat pronus. Post tertiam a decubitu diem reddere coepit cum urinis sedimentum pulchri coloris eaerulei, veluti Cyanei illius Veterum, quod Ultramarinum vocant. seu Ueluti Caerulei Berolinsensis, ut dixi, quod ego mane Per tres dies collegi in chartulis, & ad solem exsiccavi, deinde per alios tres dies urina universa, quam noctu reddebat, in qua potissimum sedimentum hoc
caeruleum cernebatur, curavi ut ad me deferretur,
quae subviridis apparobat cum insigni Spiritus Salis
ammoniaci grave olentia. Per chartam hibulam urinam hanc trajiciebam, & in charta sedimentum remanebat, quod exsiccatum pulvisculum referebat aerugin
249쪽
gini Massiliensi por quam similem. Ultimis tribus
diebus ante mort m a gri urina colligi amplius no qui .hat , quia aeger viribus pene destitutus eam guttae. tim in lectulo roddobat; sed urina tunc insigni colore caeruleo lintea inficiebat: tandom aΡger inedia, seu voluntaria abstinentia cibi, potus & msedica-
mPntorum omnium a. d. XI. Kal. Iunias oblit. Se
quonti dis sejus cadavera nobis dissectum fuit, cujus dorsum t X trinsecus valde livistum apparuit, & in facie
ejus pustulae erant variae, ut ita gutta rosiacea, quae aliquot diebus ante mortem apparere Coeperunt.
Vesica erat vald se crassa cum plicis variis, ut sunt in ventriculo , & cum variis illis herniis a cetobri Morgagno descriptis. Vesicae Sphinctor valde angustusopparuit, uretheres tamen valle dilatati cernobantur, ut intestina Agni referrent, & inflati, atqua exsiccati una cum portione Vesicae, in primo QO-atum in Vossica ingressu , valvulam semiiunarem, seu Conniventem ostendebant, ut sunt valvulae hujLs g npris in Intestino Colo, & in Canali vesicae fellρae. Post hanc valvulam canaliculus intra tunicas Vesicao Progrediebatur. Quaesivi proximis diobus in alio Cadavere Ureth res ejus inflando cum portione Vesicae, exsiccandoquo, ali valvulam hanc a sie non inveni ; quare inconstans res haec Valvula ad initium Vesicae dicenda, & pro lusu naturae potius est habenda. Intra Vesicam erat portio urinae , sed a queadi sino sedimento illo caeruleo : Benes erant flaccidi , sed sani, nullumque vestigium in iis sedimenti
illius caerulei apparebat, nequeare aulae cujuscumque coloris, uti neque in Vesca. Intestina, Ventriculus, Pulmo subnigra omnia apparuerunt, gangraena
enim erant infecta. In Larynge ventriculi illi Galeni, & Morgagni parvi, &angusti cernebantur, non enim voce magna, sed exili gaudebat Vir iste. Cetera viscera in naturali statu erant.
250쪽
Igitur quod rarum in hac Historia videtur, ostmictus illo caeruleus, seu, ut inplius dicam , est so-dimonium illud caeruleum in Urinis per octo, vel decem ante mortem dies, & praesertim in ultimis diebus, quod lintea omnia colore isto inficiebat. Quum casusisto de Urina ista caerulea per urbem nostram vulgaretur, retulit mihi mulier sexagonaria, O viginti abhinc annis, quae tunc famulatum nobili Matronae hujus urbis praebebat, & ornatriX ejus
erat, quum ruri una cum Domina verno tomporo
esset, & quibusdam affectionibus hystericis ibi laboraret ex mensium paucitate, & juscula alterata ex herbis sumseret, & quum alvum haboret adstrictam, suasu famuli cujusdam contubornalis sui Pilulam Novollariae sumsit, quam Loyolitae dispensare solent, quae Ciceris prat magnitudine; ex hac Pitula facta ost muli ri purgatio multa , seu hypercatharsis, ut M sdici loquuntur, & deinde sequentibus diebus reddore coopit in Urinis sedimentum caeruleum, quod matulas omnes in fundo, & ad la tora ita inficiebat, ut detorgi nulla vi possent. Hoc per tres, vel quatuor dies accidit, dpindo effectus iste cessavit. At
Urinae numquam Caeruleae apparuerunt, uti non apparebant tales in aegro nostro, sed caerul0us color tantum erat in fundo vasis, seu in sedimento Uri
Caussam Urinae hujus cum sedimento isto caeruleo exquirere, non ita facile est. Praeter enim casum Viri hujus nostri, & praeter illum mulieris iti-dom nostrae, rem similem, neque Videre, neque in legere umquam mihi contigit. Actuarius ultimus intor Graocos Medicos eruditos, qui Tractatus Varios,& poculiares, satis diligentes quidem, ut temporaojus ferebant, de Urinis, earumque signis, causis, &differentiis scriptit, variis in locis Urinam venetam