Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

211쪽

ve ut uera 'hhritie ne soli tenu 'aucune indemnitsi Dcet gardi, alor qu 'ilis' a O in de saria ut M. I Lyra saule grave de la par de illi siritier, par appor a laquei lei est lenii elaver te id sit commissat re torsque potivant libore lega geri l' laisssi vendre par te crhancier, Omine dans I 'esphce relative ment a laquelle Scaevola 'exprime in si Titia ayant iginstitusi e sirit thre poli tota te 'hersiditsi, en a restitu la mollisi a Naevia, in si que t 'en avait prisi te testate ur; ne volitant Ointlibsire uti sonds hsi rodita ire que te si sunt avait en gage , et quc lec rhaucier avait mis en vente, elle a chargo ei de te racheter oua demand si iii ci ait tenue, o it re de fidei commis , en vers Maevia I J'a rhpondi , 'aprsis 'ex posse, ii nyan oth prio de re metire t 'hhrsidith e ne voyais as Ourquoi elle De sera itio intoblige es cet gard Claudius rem arque siti 'elle do it leni compte aM exi de ce que e soniis alat de plus qu' illa 'en a saltu donner

III. Les esset lisi sidita ires soni don au risque et psirils usi. hi commissatre, et non de 'h6ritier, sancta autem te sat diique liis iennent a phrir; et rela 'observe in si, huae par apportau paris de coli siritier qui soni cliues par te partage a 'hsiritie echar g de restituer. De la Papinion dit os grIlier chargh de rem et tre aprhsleu mort emia 'il sint rectae illi de la succession i), De sontio intientis de la perte des rhances herodita ire sinu 'iis se soni partaghesentre eia par vole de dolἡgation Don plus que des sileri orations furvenues an soniis de terre, parce que 'esphce 'sichange alique lce partage a donia lieu, sat cesseest 'indivision n. Le hine Papinien dit Par apporta 'estimation des es- claves , salte entre colisi ritiers au te in dii partage, on a doc id si quele pri qu'on leur avait doniasii 'avait poliat thrasi termiud 'aprhs

212쪽

IV. Dicimus res heroditarias fidei commissario perire, nec earum rationem haberi in restitutione, nisi heredis culpa arguatur contra autem fidei commisso contineri, quae lieres facto suo aut culpa

habere desiit.

Uno tamen casu ea, qua alienavit, non continebuntur. Jure

etenim ovellarum, quia in parens aliquem eX liberis fidei commisso resti luendae hereditatis gravavit, permittitur filio in causam donationis propter nuptias , filiae autem in causam dotis , quaedam ex Iiereditate alienare quatenus legitima ipsis relicta ad hanc dotem aut donationem propter nuptias non sufficeret. Et quae in hanc Cati Sam sunt alienata sidei commisso excepta videntur Nou. XXXIX

V. Hactenus de rebus hereditariis. II. Venit etiam restituenda pecunia quam heres ex debitoribus hereditariis redegit. Et quidem etiam ' si heredi eius cui natura debuerit, aliquis

i Sensus est Seroos sumensa, id est, pendente fideicommissi condi fione mortuos non solum pro portione quam iure hereditario habuit is qui rogatus est restituere , sed totos etiam pro portionibus quae illi per divisio nem obtigerunt, Periisse aut huic heredi quan a deicommissiario ; scilicet fideicommissario pro dodrante , heredi pro quadrante quem ex senatuSeonsulto Pegasi an retinere potuisset. Ita post Graecos hanc legem explicat Ca. iacius Potest etiam dici sub diverso respectu, servos illos periisse heredi et fideicommissariori heredi, quia tanto minus est in portionem creditatis quae pendente deicommissi conditione ad ipsum pertinetu fideicommissario, uia tanto minus consequetur ex fidei commisso , quum fideicommissi con ditio extiterit. Dubitari poterat an portiones coheredum quae per divisionem

heredi gravato obligerunt, fidei commisso hereditatis continerentur, adeo que an pro his portionibus periculum fidei commissarium spectaret ' Et ratio Gubitandi erat, quod has portiones heres gravotus, magis videretur a coheredibus suis emisse , quam eas ex causa hereditatis habere. Respondet Papi nianus, non emendi, sed duntaxat dioiden i animo pretia his rebuq cmpore divisionis adscripta suisse. Ergo heres portiones coheredum quae his per divisionem obtigerunt, non ex emptionis, sed ex sola hereditatis causa habet et proinde fideicommisso continentur.

213쪽

IV. ous avon dit que les esset lisii siditat res psiris saloni potirle d hi commissa ire, et que Pheritier, dans la res liliation dis fido i commis , 'olait polia lenti 'en leni comple , Dino in qu 'ilis ait sit convain curae aut , et garis; mais e pendant que o do i

Tolite is, dans uia seu cas, te sit hi commis ne comprendi apo in los esset lihi sidita ire queri'hisilier a alienos. En esse ostii vani te roi des o velles, OrSqu' in phre u uti mὐ re a re sil uti de leur ensans de sit hi commis, ari' esse de restituor a succession , it 'est permis audiis , a quiri 'on a s ait ne donation potircause de noces, in si qu' la sille our a dot, 'ali otior tisti quos esset lisi rhdilaires, qu 'aulant que laes sigiti me qui leur a socia i , sene suffirait potui Our cette donation a cause de mariago uisitire de dot et les esset qui ori et ali ρ nos Our celte causepara issent, vivant a Novelle 39, hapii re devotr etre ex

cepisis dum dei commis. V. Volla ce qui est relatis au esse is si rhi ita ires.

II. Enirent aussi dans a restitution dum do i commis te sommesqueali siritier a re coituro es Sur es obite ur de a succession. Ei mὐ me, i si uia debite ur a pay , t heritie de elui en

en vers

1 Le sens es que les es claves moris avant i 'εvέDement de la conditio tid si dei commis axat erit peri u latent perdus, aut our 'h ri iter uti epou te id gi commissa iri mori-sculem erit dans la Proportio de re u 'a ait ilire 'ii Fritie . elui qui est chargi de restituer ais ussi que es 4mes e, claves valent siri Proportion Delie me ut aiax paris qui en talent εelities parrae pallage nux Oh fritier , 'est,a-dire, que lavi crte eri concernat te id si leoni missa ire Our es trois quaris , et 'fisi ritie potir te quar qu leui u releni en verti di si natus consulte Pi gasieti Dicile est i 'explication ust doti ne Cuias de ei te i ii 'a res e Grees Ora re ut aias si dire so us uua utre appori, que es sela Ves Ont όri Our 'si ritie et e d. leommi, satre t potir illi ritier, parce 'u' i tui reste 'auiant mo in datis a portio udola successiori tii tui appariterit , ius tu' i' fvή ne metit te la ondition dufid te ominis potarde id i commissa ire, parce 'u' i retirera 'atitant mo in dus id sit eo minis, lorsque a cotidi liora eri sera arriv ἡ On Ourrat repeti dant dotale que les portion cles coli ritiers, qui sont chiae, par te pari ago 1 l 'heri iter grevsi, susserit compris es dans te id ii Ommis, et par Onsi quent queles risque et pέriis concerna, sentes usi iconimissisire u prorata de ces por

ta uoce sicari que 'h ri iter a les porticin de se eos Fritier qui tui sontsi hiar a te partageri et par consequent elles out compris es datis e si se .

Commis.

214쪽

solverit : ei cui fidei commissa hereditas relicta sit, id reddendum I v. l. 7. Pompon. lib. I. varian lectionum. Caeterum lieres id untaxat quod exegit, restituere tenetur. Nam re quum hereditas ex causa fideico inmissi in tempus resti tuenda est; non idcirco nominum periculum ad heredem pertine bit, quod heres a quibusdam pecuniam exegerit n. l. 58. . . Papin lib. . CSP.

VI II L. Similiter quod ipse desuncto debebat, restituere heres

debet. Hoc docet Scaevola in specie sequentiri maritus uxoris res extra dotem constitutas administravit, eaque decedens ante rationem sibi redditam administratio iis, ex asse eumdem maritum heredem reliquit ejusque fidei commisit , ut decem uncias filio communi quum moreretur restitueret, duas autern uncias nepoti Quaesitum est an id quoque quod ex administratione rerum apud maritum resedisse constiterit , cum caeteris bonis pro rata

decem unciarum filio restitui debeat ' Respondit , id quod debuisset hereditati, in rationem venire debere ii l. 95. g. 35. 2.iau l. alcid. Scaevola, lib. II digest.

v Idem quaesiit, eamdem uxorem marito herede scripto dei commisisse ut quum moreretur silio communi omne quod ad eum ex hereditate sua pervenisset, restitueret an illae quoque resci possessiones , quae in dotem datae , et post divortium restitutae Dinlieri suerant, fidei commisso contineantur Respondit, quod mulier in bonis suis reliquisset, id fidei commisso contineri. Claudius et alias de eodem sacio consultus , ita respondit, sive restitutae sint res, secundum id quod supra responsum est, in bonis mulieris computari sive non sint restitutae, quia ex stipulatione de dote reddenda interposita restituendae sint, eo auctiorem hereditatem computari v. l. 78. . . idem, lib. II digest. g. II. Regulariter fideicommisso non contineri fructus et Ciausiam rerum heredita rarium : Quid de usuris nominum aut

Pensionibus defuncto debitis, et ancillarum PartubusqVII. In sil Icommissaria hereditatis restitutione constat non

si natio dubitandi est quod quum civilite Dori deberetur haec pecunia quae heredi soluta est, non videatur prosecta ex ullo iure quod in hered, tate fuerit, adeoque non videatur x hereditate prosecta Ratio decidendi est, quod saltem fuit in hereditate causa obligatio staturalis x qua soluta .i: quod suis icit.

215쪽

qui it 'sitat oblig que naturei lement , a Som me eri prove Dant .io Vra tre rendue i . elui a qui la succession a et laisso parfidhi commi n. D'aille urs, i 'hhritier 'est tenu que de la restitution des et les tu' i a exigces Caris Orsque la succossion Oil, en versura uti sidhi commis, hire remisera quel lu' uti an uia ceria in ei me, es risque des crsiances si redita ires e concernent potui .l berii ier, par cela seu qu 'il a commen cera e polii sui, rei esset Sur quelque Stius des sibi te ut de la succession D.

m hine u ἡ sunt. Ain si ense igne Scaevola dans l'espice sui vani : in mari a administi si te biens que a semine ne 'elait o in constitu hs eud OD; celle semine tant veniae a moliri r avan qu 'il ne tui ait renda comple de sola administration, ut a lal S, toti te a Succession clechargeant 'eti remetire a sola sil la dixi duae parite , et les detixati tres , son petit-siis au moment de On sic si On a demando sic dontra mari, Drais On de son administration , potivait tre reliquata ire devait tre aussi rendu au fit commuta, dans la proportio dia dixi dine qui tui revenat dans la succession 'a re ponduriu'il sallaiisa ire enire ce que e mari devait Lia succession dans e compteraria ire poli la fixation de la Falcidie n.

v n a encore demand si, en Suppo Sant que et te momessem me,ayant institu son mari pota hortiter, t 'aurait charge d remeticencia mort to ut e la succession a leti sit commuta, si es esset et fesh siritages formantis dot et qui tu on dio rendus lor de sondivorce , talent compris an te id si commis ait ali sits G a roponitu que totis te biens que a semine avait lai Ssd etaient compris dans te id hi commis Sur quo Claudius ait et te rem arque

Scaevola , consuli datis ne aut re Circon Slance Sur ne sphi E

216쪽

venire fructiis, nisi aut mora saeta est, aut quum quis specialiter fuerit rogatus et ructus restituere n. l. I 8. Ulpian lib. I 5. ad Sabin. Enimvero re quotiens quis rogatur hereditatem restituere, id videtur rogatus reddere quod uerit hereditatis fructus autem non hereditati, sed ipsis rebus accepto I seruntur . d. l. I 8. g. 2. Hinc est quod re rescripto divi Antonini signiscatur, ut, si quis accepta a Titio pecunia quae quartam hereditatis continet, rogatus sit ei restituere hereditatem Hicet tardius detur pecunia sine usuris eum dare debere ; quia quant tardius quisque pecuniam dat, tanto tardius fidei commissum percepit, et medii tem poris ructus pΡrdit. Quamobrem si ante datam pecuniam tenuerit hereditatem, fructus quos percepit, restituere heredi eum etinoportere v. l. 63. g. 5. Gaius, lib. I. Mese. . Idem inris est, et si quis ita heredis dei commiserit : Rogo si Titius tibi centu in dederit, restituas ei hereditatem meam .ia. l. 63. g. 6.

Simillior docet Iulianus fructus non restitui ; delerum observat eos imputari in quartam quae heredi debetur , et de qua infra vi di bimus. Ita ille Heres ex asse erat institula consobrina mea , et ejus fideicommissum, ut partem dimidiam heredita lis statim Publio-Μaevio restitueret, alteram partem , quum pSa moreretur, eidem Publio-M evio. Praeterea , alia aliis legata data sunt Maevius partem dimidiam hereditatis statim percepit, et cavit quod ampliusquam per legem Falcidiam liceret cepisset, redditu iri. Sed et caeteri ρgala solida acceperunt et similiter de restituendo quod amplius p Prcepissent caverunt. Mortua consobrina mea, Publius- Maevius dosiderat A sibi alteram pariem h Hreditatis cum fructibus res titui. Durer itaque quantum ei restituere debeam uirum quod

supra quadrantem bonorum pene con Sobrinam meam reman Serat, si Fructus quos post aditam hereditatem heres percipit, non possunt intelligi fuisse in heres itale, quum eam adiit si quidem tunc omnino nondum erant. Igitur heres qui postea eos percepit, magis videtur eos Conse ulla esSee msis rebus hereditariis, qua ui ex hereditate quam divi in unde sequitur non contineri eos fideicommisso hereditatis. a die dum igitur fidei commissarius possit petere restitui sibi fructus , imo si ipse aliquos si iactus ante restitutam sibi hereditatem percepisset, temneretur eos heredi restituere. 3 A me herede consobrinae meae.

217쪽

. 'une sirί dii e vertii 'un dhicommis , 'enirent poliat ess ruit persus parci herit ter , , moin qu 'ilis' ait ei demetare de sapari a cet gard ou que te testate ur neri'ait speciae metit chargdde restitue les fruit n. En esset, Moules es sol queri 'ligritie est charg de remel trela succession il est censora' avoi sile de reiadrerio ut e qui en dύ- penda it mr, 'avantage illi retire des ruit rosulte pluto deschoses sirsiditati es que de la succession elle-mhme I M.tim' est e qu' vo ulu dire Antonin parce rescrita Si uia si ritier a th charg de remetire la succession a Titius , en re evant de tui ne certaine somnie, qui forme te quar de la succession; quanil hine Titius tarderat a payer et te somnie, tot dia paternent ii 'it en sera , i ne sera a lenti de payer es in threis, parcia aison que plus il metira de retard h payer la somnie plusi retardera son admission au sidoico minis , doti it perit lors ess ruit dans te lem inter insidia iren 'est our quoi si ce hine i tius 'est troux posses seu de a succession vatit 'avolt paysila somnie , i Sera tenta de restis uer a id si ritior es ruits ii 'illa persus de la succession usqu'au palement a M. Le hine principe est applicabie auios otii testa leur a chargέl'hfri iter 'uti 1dsii commis aliis concia Me votis prie de remetire a Titius a succession , 'it votis donne la somni de cent M. Julien ense igne galomen quera 'hhritier 'est poliat tenta de restitue les fruits loule is i observo u 'o D doli te lui imputer

sur a quarte Falcidioniae, e de laquelle notis parte roris ci-aprhssvoici e quo dit Iuli en ii tiraestate ur a D stilud a cola sine potirson unique horiti hi e et 'a charghe par id hi commis de restituerimm ὐ dialement la mollisi de a succession a Publius Mu vius , et 'aul re molli h lorsqu'elle viendrail a molari r au ρ me Publius- Maevius. 'aut res leg on sit salts ussi a 'autres person nes. Maevius a recueilli sur-le-cham la molti de a succession , ets e St en gag6, Ous cautiori , en versu herlithre, a tui reti ire cemii 'ilSe roti v rait avo i reuia au-dela de bornes le lacio Falcidia les aut res thgalai resin aus si to uch leurs log en eniter , et par illement donia caution de restitue cerata' iis auraient toti ch de tropaprhscia mort de ma cola sine Publius Maevius demandes 3 qu 'on

218쪽

nec amplius quidquam 1 an et ab aliis quibus legata soluta sunt, repetere quid debeam , et quantum ratem quaero, si quod ab his ex stipulatione percepero , et quod apud consobrinam meam

Supra quadrantem remanserat, non essiciat par leni dimidiaria te reditatis an ex increment et fructibus ejus summze, quae Supra quadrantem bouorum penes consobrinam meam remansit, supplere ei debeam untaxat I , ne partem dimidiam heredita iis

quantitas quae restitueretur excedat an vero , sicut Publius-Moe

vius desiderat, Gidquid seposito quadrante bonorum 3 ejus seques quadraulis huc libus perceptum est, restitui ei debeat

Ressiondi : Quod supra quadrantem penes consobrinam tuam remansit, si adjectis fructibus quantilalem partis dimiditae here dilatis quieonoriis tempore sui non minuet ), totum utilio Maevio restiliae dum. Nec ex stipulatione , ab his quibus legata soluta sunt, repeti quidquam potest 5 . Si vero fructus quan titatem partis dimidiae exsuperant quadranti tuo et fructibus ejus accedet 6 . Si vero fructus jus partis quae supra quadrantem apud consobrinam tuam remanserat , non implent quanitialem Pariis dimidi te bonorum ex stipulatione 7 agi poterit in summa ratio ita Ouenda est, ut , quum omnimodo quadrantem excedit fructus, Si in latitum excreverit ut quatilitatem partis dimidiae bonorum excedat, etiam id quod excesserit retineas ii l. 27. g. 6.

Hoc iniquum esset nec enim x solo hereditatis fidei commisso quadrans heredi debitus detrahi debetu sed ta, ex illo fidei commisso, Hamex legatis quae legatarii singulares acceperunt, data cautione reddendi, si qui illus quam per Falciditim lice ce issent. Hinc stati in subiicit Dian et rib aliis, Ic. a Sensus est Ita tamen ut durifaxat dimidiam hereditatis ipsi relic iam accipiat Maevius , non etiam dimidiae fructus. 3 Id est, ita ut heredi servetur quadrans duntaxat et quadrantis fructus. Supple, nec excedo tu ut infra dicitur. 5 Fructus enim quos heres percepit, ei imputantur in t artam. 6 Id est, habebis hoc amplius quam quadrantem , quadrantisque tui ructus. Non enim teneris aliud restituere, quam hanc dimidiam, non Vers, uius dimidiae fructus. 7 Ex stipulatione si cui plus quam per D m Falcidiam, etc.

219쪽

lii rem et te, ave les ruit . t 'aut re molli do I l rediiέ. Je de mande combien e do is endre a Publius-Maevius me do is j lui

restitue que re qui est est entre te main de ma cori sine audet dii quar de la succession et ien de plus I ai-j quelque chos a rephte contre les thgalaires qui on to uch leur leg enentier, et usqu'. concurre iace de quelle soni me do is-je si poter Jede mande encore , datis e casmille que e retirerat de thgata ires en veri de leti stipulation ensemble ce qui reste a m cou Sine ait dela de son quari, ne forme rati pacta mollio de a succession, si e sera lenti de compi siler et te molli ave les augmentations et lesintsi is de sommes resisies enire es alias de ma Oufine, en Sus te On quarta demander que les pro duit casueu que 'ai regias a cause de illi si rhdito, 'exchdent Oint 2 la molti de la succession que e do is remetire a Maevius isti do is-je, in si que te si- clam Publius-Maevius Qui restituer o ut e u 'On a persu des fruil ,dsiduci toti falle dii quar de bieno 3 'at si ponitu que sice qui est reste a Otre coii sine , au dei, de son quari , ' ni plus ni molns de valeur ), y compris te fruits u 'elle a peruus , quela molti de la succession , telle u 'elle tali au tem de la mortdu testate ur, on do it rendi e lesto ut a Publius-Maevius, san qu 'Orapuisse te demander aux sigata res qui oti tota elisi leurs Megsen entior 5 si les ruit percus ex codent a molli de la sue ceSSion , et excedant accroltra voire quar et les fruits dii qua ro 6 ;mais si te lauit de la partie qui est residera voire cotis in au dela de son quarti complhtetit politicia somnae 'lu' i sautio ursor me la mollisi de la succession in ourra actioniae les thga-iai res en ertia de la stipulation 7h; en ii mot te calcul a cetfgard , do it se salte de halathre que , dans te cas u les fruits percus excsideratent absolum erit te quart, 'est-h-dire , 'it en resuli uiae augmentation telle u 'elle si passe la mollisi de la succession , ousiates sondo a re leni l 'excedant .

si Ce qui sera it iniuste en esset, e quar dura illi Iritie De do it pax

220쪽

VIII. Fructus igitur in restitutionem non veniunt. EXcipe , ut si pra diximus , nisi heres fuerit rogatus ut et fructu restitueret. Rogatus autem intelligitur, quum ea dies fidei commisso adjecta est, ure favore fidei commissarii adjecta videatur, ut in hac specie: umero sitim dei corre nisit, ut quidquid ex parte tertia hereditatis pervPn Pri ad os, id redderent Cato Maevio alumno testatoris, quum fuerit annis quindecim , et subjunxit haec verba Interim

v ex resectu paupertatis I qui ad vos pervenerit, alatis eum usuris Pro quatili tale rium morum redactis hoc amplius eidem alumnon me honii nem Caletanum et Vernam sutorem qui eum artificio D suo mercede data aler poterit n. Quaesitum est, quum alimen lam ullo minora prpestiteri ut heredes scripti, quam Surde summae Tedacta competebant an et residuas pries lare compelli debeant totius P mporis an ex die quo quintum decimum explesset rint, quum servi legati ei specialiter ut o mercedibus aleretur , statim fui Print , itrum mpreedes . an usuras petere debea ' Respondit, Secundum ea quo propon serentur, testatorem videri de omni reditu et mercede servorum restituenda sensisse n. l. 78. g. a. Scaevola,

lib. 1. dig.

Eadem voluntas prpsis limitur in specie sequont Quum Pol lidius a propinqua sua heres institutus , rogatus suisse filiae mulieris, quidquid ex bonis ejus ad se pervenisset, quum certam aeta tem puella eo inplesset, restituere, idque sibi mater ideo placuisse testamento comprehendisset, ne filiae tutoribus , sed potius necessitudini res committerentur , eumdemque Pollidium undum relinere iussisset praefectis praetorii suasi fructus , qui bona fide Pollidio ex bonis defunctae percepti essent, restitui debere, Sive quod undum ei tantum praelegaverat sive, quod lubrico tutelae,s diri commissi remedium mater praetulerat n. l. 3. . . d. a. 1. de usur et fruct Papin lib. o. quinSt.1X. Item se restiti 1en sis fructibus rogatus quis praeSumitur, ι iussus si cauere de restituendo quidquid ad eum pervenerit. Haec

enim cauli recipit incrementum fructuum.

Hoc docet Celsus In hac spee; re Ballista silium familias here-

1 Nefeetumia errantia appellat partem hereditatis suae, quae ni rum ad eos Perventura paupertatem eorum reficiet et sublevabit.