[Omnia quae extant juxta Benedictinorum versionem]

11쪽

CONSTANTINOPOLITAN IARCHIEPISCOPI

COMMENTARIUS IN EPIST. II AD TIMOTHEUM.

Paulus apostolus Jesu Christi per voluntatem Dei se cundum promissionem Vitae, quod est in Christo Iesu Timotheo charissimo silio, gratia, misericordia et pax a Deo Patre et Christo Jesu Domin nostro . I. Cur secundam ad Timotheum Epistolam scribit Dixerat, a Spero venire ad te cito'. Id non licuit, illum per

litteras consolatur ea de re fortasse moerentem, et eo quod jam ipse gubernacula suscepisset. Quamvis enim viri magni sint, quando Ecclesiae curam Suscipiunt, nova putiuntur, multis undique submersi negotiorum fluctibus Hunc vero maxime cum initium praedicationis esset; cum omnia inculta, cum omnia hostibus plena, et Opposita essent. Etiam quae haereses erant, a Iudaeis doctoribus ortum habentes, ut etiam

in priore Epistola significavit. Neque tantum litteris ipsum consolatur; sed ad se vocat dicens, o Festina ad me ventro

a Tim. I, I, 2. - Id. 3, 14. L.

12쪽

celeriter; het, Voniens assor libros, maxini euienabranas . s

ido uir autem Diihi hanc scripsisse Epistolam cum sini proximus esSel. Nam ait : Ego enim jam delibor Da trursus, In priori mea defensione nemo mihi astitit . His itaque recto constitulis, consolatur illum ex tentatio- Ilibus suis, et ait : Pauliis apostolii Jesu Christi per vo-ι luntatem Dei, secundum promissionem vittae, qude est in Christo Iesu. Statim ab exordio animum ejus erexit. Ne mihi, inquit, praesentia iericuli memoros idec Vitam

nobis pariunt aeternam, ubi nihil hujusmodi habetur, unde si igit dolor, tristitia et gemitus. Non enim ideo tantum nos Apostolos fecit, ut pericula subiremus, Sed ut etiam

moreremur, ut talia pateremur. Quia enim mala sua recensere, non modo consolati non erat; sed etiam dolo ris erat additamentum, Statim a principio consolationem asser dicens , si Per promissionem unde, quae est in Christo, Jesu . , Si autem promissio est, ne illam hic quaeras. Spes enim quae Videtur, non est Spes. Timotheo charisu sim silio. Non filio tantum, sed charissimo. Possunt enim esse filii non dilecti sed non tu tutis es, inquit necio filium voco tantum, sed silium dilectum. Quandoquidem Galatas quoque filios vocat, sed de illis dolet, Filiolis mei, inquiens, quos iterum parturio a Maximum autem virtutis illius dat testimonium, cum charissimum Vocat. Quomodo P Cum enim dili clio Oi ex natura provenit, a virtuto paritur. Qui autem ex nobi nati Sunt, non e Viri ut solum diliguntur, sed etiam X naturae necessitate.

Dui vero secundum fidem dilecti sunt, non aliunde quam ex virtute. Undenum ossent maxime apud Paulum, qui nihil ox assectu proprio faciebat. lioquin autem cum dicit, e Charissimo silio, s ostendit se non iratum, non ipsum aspernantem vel improbantem, illum non adiisse.

13쪽

. Gratia, misericordia et pax a Deo Patre nostro, et Christo, Iesu Domin nostro Quae antea etiam nunc ipsi apprecatur. Et vide quomodo statim a principio sese purget, quod non venerit, ipsum invisurus. Nam illud, a Dumn vento et, si Festino Venire ad te cito mox futuri illius adventus spem faciebant. De hac igitur re sese purgat ne causam Cur non Venerit statim dicit, ut ne illum vehementi dolore assiceret. Erat autem illa, quod vinctus a Caesar detineretur. Cum autem in sine discipulum accersit et ad se vocat, tunc illam profert. At a principio illum non statim in dolorem conjicit; sed spem facit soro ut illum videat a Desidero te videre; n et, si Festina Veni ros ad me cito. Statim ergo a principio erigit illum et so-quentia cum laude prosequitur si Gratias ago Deo, cuis servio a progenitorii, iis in conscientia pura , quod sine, intermissione habeam tui memoriam in orationibus meis,hnocte ac die, desiderans te videro, memor lacrymarum, tuarum, ut gaudio implear Gratias ago Deo, quia memor tui sum, inquit, ita te diligo. Hoc exuperantis charitatis est, cum quis tam ardenter amat, ut se amicitia sua exornet u Gratia ag , inquit, De , Cui servio. Quomodo et In conscientia pura a progenitoribus meis. Quia conscientia ipsius nihil noxium habebat. Alioquin autem hic devitae ratiotio loquitur et ubique vit ne rationem ConScientiam appellat. Vel hoc sibi vult, Nihil ex bonis, quae concupivi propter humanam causam prodidi, ne cum persoquerer quidem. Ideo ait a Sed misericordiam Consecutia SHim, , quia ignorans feci in incredulitate , ac si diceret, Ne suspiceris rem esse malitiam. Recte mores suo Commendat, ut charitati suae idem faciat. Hoc autem vult significare 4 Nihil mentior, neque alia in mente habeo, alia dico. ηΙta-

14쪽

que tunc quoquo ex necessitato sos laudavit, ut in Libro Actia una signi si sicatur. Cum nim illum ut soditiosum et nova. torem alia Diniarenturi, ideo dicebat : Et dixit Ananias ad

me meuS patrum nostrorum praeordinavitio scire volun- statem suam, et videre ustum, et audire Vocem exoro, ejus, quoniam testis illi oris ad omnes homines corum, quo didisti Et audisti'. Ita et hoc loco, ut ne quasi in oblivionem venisset, videretur amicitia et conscientia Vacuus esse, merit se ipsum laudat dicens, indesinentomtui habeo memoriam, nequo utcumque, sed in orationibus meisu id est, orationi incumbo 'ac in re omne tempus insumora hoc enim declarat cum dicit, octo et die Deum do hac o obsecro, desiderans te videre. Vides-ne arden-tom amorem p Vides-ne dilectionis coia furorem p Vides-ne humilitat ii ' Quomodo sese purget ' apud discipulum PDoindo ostendit se non emero vel sine causa hoc sacere. Iam id supra ostendit c nunc etiam declarat dicit enim, Memor lacrymarum tuaru in a Verisimile erat illum sic separatum, magis flevisse quam puerulium a mamma et a lacte avulsum. Ut gaudio implear, inquit, desidero tes videre. Nunquam me tanta voluptate privassem , etiamsi sensu carerem it crudolis serinusque essΡm. lacrymaeoni in illae tute in memorioui revocatae me flexissent. At non talis ego sum; sed co pure servio. Multa me ad te ne cessario pertrahebant. Flebat igitur ille Aliam quoque assertcausam , quae consolationem asserat si Recordationem, in

squit , accipiens ejus fidei, quae est in te non ficta. ΙΙ. Deinde aliam adjecit laudem, quod non ex genti bus, nequo ex insidelibus ; sed ex ea esset domo, quae jam olim Christo serviret. 4 Quo habitavit, inquit, in avia tua Loide, et in matre tua I unico Erat enim , inquit, si lius mulieris Judaea fidelis. Quomodo Iu de:u quomodo fide-

15쪽

lis Milo non erat ex stoentibu S. Propter patrem at tena 'jus

qui gentilis crat, et propter ud eos , qui istis in locis

erant, assumens circumcidit illum. Vides no quomodo lex solvi incipiebat, cum commixtiones illae orent Et unimadverte quanta congesserit, ut se illum non despicere comprobaret. Ego Deo servio, inquit, veramque habeo conscientiam Det tu lacrymas. Non propter lacrymas tantum, sed propter idem, quod Veritatis Operator et minister sis, quod nihil dolosum apud te sit. Cum ergo te amore dignum exhibeas, qui adeo benevolus sis, et tam genuinus Christi discipulias cum ego quoque non sine Bisectu sim , sed ex numero eorum qui veritalem citrant,

quid impediat quominus ad in veniam PG Certus iam U-hlem quod et in c. n Jam sin, inquit, hoc tibi nos bonum, a majoribus idem accepisti non simulatam Majorum quippe laudes, cum illis consortes sumus, ad nos quoque pertinent; sin ab illis discodamus, nihil valent, imo magis nos condemnant. Ideo subjunxit Certus sum autem quod et in te a Non conjicio, inquit, sed persua-Sus certusque sum. Si ergo propter nihil humanum ad hoc venisti, nihil te decutere poterit e Propter quam 3 usum

admone te, ut resuscites gratiam Dei, quae est in te per η impositionem manuum mearum . Vide quomodo siem dat illum in ceror multo esse, et animi demissio no Pa rum abest quin dicat, e putes quod ego te despexerim sed scit me nec te improbasse, nec tui oblitum esse. Et si alium neminem, aviam et matrem cogita. Ideo cum sciam te non simulatam fidem habere, te commonefacio.

Alacritate quippe opus habes ut exsuscites gratiam Dei. Ut enim ignis opus habet lignis, sic et gratia alacritate OS

tra Ut semper serveat. Ἀdmoneo te ut resus ite gra-atiam Dei, quae est in te per ini positionem manuum mea-

16쪽

dore. Idcirco alibi dicit, si Spiritiani nolito xtinguere . Ex ignavia enim et negligentia extinguitur ex vigilantia et attentione excitatu P. Est mi idem in te; sed tu ardontiorem ossi cito id os siducia, implo io, gaudio, laetitia. Sta viriliter eoon enim odit nobis Deus spiritum timoris, , sed virtutis ot diloctionis et sobriolatis . Id est, non ideo spiritum accepimus, ut reprimamur, sed ut cum siducia agamus. Multisonina dat si, iritum formidinis, ut inbellis, ut in libris Regula logit uir Et cocidit, inquit, spiritus formidinis in illos . Id est, timorona ipsis immisit. At contra tibi dedit spiritum virtutis ot charitatis orga illum. Ergo illud otiam ex gratia est; nec si inplicitor ex gratia sod cum nos prius nostra exhibuerimus. Nam illo qui facit ut clamemus Abi, a pater, et Charitatem erga Doum indit, ct erga proximum, ut diliganuis invicem, inquit. Ex virtutu namque , posito timoro, charitas gignitur. Nihil enim ita amicitiam solvore solet ut formido, et proditionis opinio. Non enim odit nobis Deus, inquit, spiritum iiiiio-nris, sed charitatis, virtutis ot sobrietatis; sobri tatem vero dicit mentis et animo sanitatem aut sobriolatis, ut scilicet sobrie agamus, si quid nobis gravo accidat, ut nos sobrios reddat, et Superflua abscindat ΝΟ ergo gravi torseramus si quid nobis molestum contingat illud enim ο-briolas est. Io ostines, in litit, in teinporo ii ductionis . Multi plurima doni tristia habo: it, et doloris quidem omnes participes sumus Causar Ur non item : sed alius ab uxoro, alius a filio, a famulo, alius ab amico, alius ab inimico, alius a vicino, tilius ab aliquo detrimento vexatur. Ac multa diversaeque sunt moeroris causod. In summa

17쪽

nullum reperire est maerori prorsus ac uiam. Od alius minora, alius majora habet moestiliae argumenta. o igitur aegre seramus, neque nos solos in maerore esse pu

III. Non potest enim homo, qui hanc fluxam ducat vitam, sine n Prore esse : sed si non hodie, cras; si non cras,

postea doloris catis accidet. Ut enim fieri nequit, ut qui navigant in sollicitudine sint, si in pelago magno navi-goni, sic qui hanc ducunt Vitam, non possunt non in mod- rore esse etiamsi divitem dixeris. Quia enim dives est, Duilia concupiscentiarum occasiones habot etiamsi rogona protuleris, nam et ille muliorum imperio subest, neque omnia pro arbitrio facit; sed multa praeter arbitrium sutilia largitur ot illo maximo omnium est, qui Contra Ohinta lem suam cuncta por3git. Quare P Quia mulios videt quido suis excerpere cupiant. In quanto autem angore est, cum quid facere vult, neque potest, aut propter Ormidinem, aut propter Suspicionem, aut propter hostes, aut propter amicos Saepe autem cum aliquid agere aggreditur, omnem rei gestae voluptatem adimit rei adversantium multitudo. Sed quid Putas-n illos dolore vacuos esse, qui sine cura vitam agunt. At non ita res se habet. Sicut enim non potest immortalis homo inveniri, si neque Curi Va- uus. Quanta illos pati oportet, quae non possunt Verbis

exprimici re autem ipsi soli videre et experiri possunt PQuam multi in ipsis deliciis, in ipsa voluptate mori opta

vcrunt Voluptas enim non prorsus a moerore eximit imo ipsa Ohiptas in sinitos parit dolores, morbos, fastidia : l- quo his etiam sublatis dolet sine causa. Cum enim a Dinia sic assecta est, sine causa etiam dolere solet. Etenim di cunt modici infirmum stomachum intempestiVOs moerores parere. Annon id nobis contingit, cum dolemus, neque

ullam doloris causam novimus Neminem demum invenias

18쪽

dolore vacui mi Quod si qui latii illi ni in ironi liabeant dolori Causani, quam nos, lai non singuli se pii rom habere arbitrantur, magisque incomitio dis suis quam alienis am-ciuntur. Quemadmodum enim ii quibus aliqua corporis Pars dolet, putant se plus dolero, Nam proximos, et qui oculo infirmatur, nullum morbum huic tiar in CSSO put3t, rursus qui stomacho infirmatur, hunc omni lim maioriani gravissimum esse dicit, et singuli a qui biis tonentur infirmitates omnium molestissimas esse Oxi Ktimant; sic qui in Π feror est, dolorem suum omnium maximum putat hoc enim, experimento facto, Oxistimat. Ixempli Caiisa, qui sit in non habet, nihil in si cunditato molestius esse putat; qui contra cum ala pertate multos habo filios, nihil perinde atque herorum multitudino in detrectat; qui imiam habet, nihil pejus esse pittat, quam num tantum habere. Hinc enim, inquit, ignavus ellicitur, et in angore patrem detinet, cui sona per charissimus est, ne quo ad meliorem

frugem se recipit Oui pulchram habet uxorem, nihil pejus esso putat quam formosam habere res quippe suspicione et insidiis plena est: qui deformem habet, nihil pejus esse dicit, quam talem habere, res enim insuavitato plena est. Qui privatus homo sest, nihil vita illa agrestitis et vilius esse existimat Miles nihil laboriosius et periculosius militia dicit osso melius nim esse pane et aqua in cibum uti, quam talos sorro molestias. Qui in principatuos constituitis nihil esse acerbitas existimat, quam aliorum necessitates curare. Qui vero subditus est, nihil vilius esse,

quam alieni potestati subjici seni nuptias contraxit, nihil pCjus conset uxoris cura qui Dondum duxit, nihil liberali viro indignius putat, quam non duxisso, sicque s ot domo et quiete privari. Aegotiator agricolam editi in praedicat, quod in tuto sit agricola negotiatorem ob divitias. In summa hominum genus nunquam pro voto res habet,

19쪽

semper queritur et indignatur. Quando omnes hominos simul damnat, tunc dicit: Nihil est homo, tota inque naturam esse diei laboribus et aerumnis obnoxiam. Quot senectutem mirabilem praedicant λ quot iuventutem beatam

dicunt Ita x ipsa putato magnus moeror oritur. Cum junioris aetatis causa nos reprehendi videmus, dicimus Cur non Sumus senes Cum caput canitie albescit, dicimus contra : Ubi juventus Demum innumerae moeroris ait Saeso osserunt. na solum via est quae tantam inaequali talem lollat, nempe via ad virtutem. Imo ipsa quoque dolorem habet sed dolorem non inutilum, sed lucrum habentem. Vel enim peccavit quispiam, et dolore compunctia peccata abluit vel lapso fratri condoliiit et hic rursus non parvam mercedem refert: nam iis qui in calamitate sunt con- dolore multam nobis apud Deum dat fiduciam.

IV. Audi quanta de Job philosophetur divina Scriptura:

audi etiam quid dicat Paulus e Flore cum flentibus ; et

rursum, Humilibus Consentientes. Societas enim eorum qui in moerore sunt molem maeroris allevare solet. Quemadmodum enim in Onere si quis una pondus erat, levavit eum qui onus serebat; sic et in aliis omnibus. Nunc autem si quis ex propinquis nostris defunctus fuerit, multi

assident, multi consolantur, asinumque lapsum saepe eri gimus fratrum Ver nostrorum lapSa animaS, plus quam asinum despicimus t praetercurrimus. Et si eum in cauponam foede ingredi videamus, non cohibemus si ebrium, non impedimus; si aliud quidvis indignum facientem, potius cum illo cooperamur. Ideo Paulus dicebat: Non so-ulum ipsi faciunt sodoliam facientibus consentiunt Phet consortia potus et ebrietatis multi faciunt. Fac, mi homo, societates, ut deponatur ebrietatis furor. Vinctis haec pulchra sunt et amabilia, iis qui in calamitate versantur.

20쪽

n Venero, inquit, ii in collecla fiant . Nunc autem ebrietatis, deliciarum, et voluptatis causa nihil non agimus, et

lectum communem, communem men Sam, Vinum Om-nauno, communes sumptus facimus oloomosynam vero

communem nemo secit. IIujusmodi amicitia signa et sociata erant Apostolorum tempore, omnia bona in medium conserebant. Ego vero non omnia ii hoo, sed quamdam partem. Quod cuique hac uerit, inquit, definiat unusquisque una sabbatorum, quasi tributum quoddam serendo pro septem diebus, ct deponanti ir. Et sic do tu eleem O- Syna, Sive parum, Sive multum. Nam ait u Non apparebis svacuus coram Domino is Haec audaeis dicebantur, quanto magis nobis Ide stant pauperes ante Oros, ut Mem Vacuus ingrediatur, ut cum eleemosyna ingrediatur. Ingrederis, ut misericordiam asSe litaris, prius ipse miserere. Qui autem posterior venit, amplius debet. Cum enim nos incoeperimus, qui sequitur amplius deponit. Fac tibi Deum dobitorum, et tunc illi supplicia. Foenori da, et tunc repete, Ut cum sitra recipias Hoc vult Deus, nec recusat si cum oleemosyna opetas foenori da et usuras accipis. Etiam, rogo. Non in extensione manuum exaudiemi tr. Extende manus tuas, non in C Plima, sed in pauperum manus. Si in pauperum manu extendas manum, ipsum coeli culmen attigisti. Nam qui illic sedet cleemosynam accipit. Si infructuosas extendas Imanus, nihil lucratus s. Dic enim mihi Si te adtons rex peteret cum purpura, nonne lacriter omnia aro. Nunc autem non a terreno rege, sed a coelesti Per paupere rogatus, Stas despiciens, et donii in disserens PEcquo supplici non dignus fueris Non enim in xtonsione manuum et in multitudino verborum, sed in operibus ex- Midimur. Audi ni in Prophetam dicentem Cum manus