장음표시 사용
321쪽
PRO L. MUREN ORATIO 70 75. 273
eausa compararunt liae Omnia Sectatorum, Spectaculorum, prandiorum item crimina a multitudine in tuam nimium diligentiam, Servi, coniecta sunt; in quibus tamen Murena a senatus auctoritate defenditur quid
enim Senatus num obviam prodire crimen putat 3 non, Sed mercede; convince num Sectari multos non, sed conductos: doce num locum ad spectandum dare aut
ad prandium invitare minime, sed volgo.' quid est volgo γ' universos. non igitur, si L. Natta, Summo loco adulescens, qui et quo animo iam sit et qualis vir futurus sit videmus, in equitum centuriis voluit esse et ad hoc officium necessitudinis et ad reliquum tempus gratiosus, id erit eius vitrico fraudi aut crimini, nec, si virgo Vestalis, huius propinqua et necesSaria, Oeum Suum gladiatorium concessit huic, non et illa pie fecit et
hic a culpa est remotus. Omnia haec sunt officia neceS- Sariorum, Ommoda tenuiorum, munia eandidatorum.
At enim agit mecum austero et Stoice Cato negat a verum esse adlici benevolentiam cibo negat iudicium hominum in magistratibus mandandis eorrumpi voluptatibus oportere ergo ad cenam petitionis causa si quisVOeat, Ondemnetur. quippe' inquit tu mihi summum imperium, Summam uetoritatem, tu gubernacula rei publicae petas fovendis hominum sensibus et deleniendis animis et adhibendis voluptatibus utrum lenocinium inquit a regu delicatae iuventutis an orbis terrarum imperium a populo Romano petebas 3 horribilis oratio sed
eum HSUS, Vita, moreS, eiVita ipsa respuit neque tamen Lacedaemonii, auctores istius vitae atque orationiS, qui cotidianis epulis in robore accumbunt, neque Vero CreteS, quorum nemo VStaVit Umquam cubans, melius quam
Romani homines, qui tempora voluptatis laborisque dispertiunt, res publicas Suas retinuerunt; quorum alteri uno adventu nostri exercitus deleti sunt, alteri nostri imperii praesidio disciplinam suam legesque conservant qua re inoli, Cato, maiorum instituta, quae res ipSa, quae diuturnitas imperii comprobat, nimium Severa ratione reprehendere fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros et hone8tus homo et nobilis, Q. Tubero is, cum epulum Q. Maximus P. Africani patrui sui nomino
322쪽
populo Romano daret, rogatus est a Maximo, ut triclinium Sterneret, cum esset Tubero eius leni Africani sororis filius atque ille, homo eruditissimus a Stoicus, stravit polliculis haedinis lectulo Punicanos et exposuit vasa Samia, quasi vero esset Diogenes Cynicus mortuus o non divini hominis Africani mors honestaretur; quem Cum Supremo eius dio Maximus laudaret, gratias egit dis immortalibus, quod illo vir in hac re publica potissimum natu esset necesse enim fuisse ibi esse terrarum imperium, ubi ille esset huius in morte celebranda graviter tulit os,ulus Romanus liane perversam Sapientiam et Tuberonis itaque homo integerrimus, civi OptimuS, Cum osset L. Pauli nepos, P. Africani, ut dixi, sororis filius,liis haedinis pelliculis praetura deiectus est. Odit populuS Romanus privatum luxuriam, publicam magnificentiam diligit; non amat profusas epulas, Sordis et inhumanitatem mulio minus distinguit rationem Officiorum ac temporum, Vicissitudinem aboris ac voluptatis . nam quodnis nulla re adlici hominum mentis oportere ad magi- Stratum mandandum nisi dignitate, hoc tu ipso, in
quo Summa est dignitas, non SerVaS: Cur enim quemquam, ut Student tibi, ut te adiuvet, rogas rogastu me, ut mihi praesis, ut committam ego me tibi Θquid tandem is num me rogari oportet abs te an te potita a me, ut pro mea Suhite laborem perieulumque et suscipias quid quod habes nomenclatorem in eo quidem aliis et decipis: nam si nomine appellari abs te civis tuos honestum est, turpe est O notiore QSSe SerVOthio quam tibi Sin, etiam si noris, tamen per monitorem appellandi Sunt, cur nomen peti quasi ineertum sit 3 quid quod cum admoneris, tamen, quaSi tute noris, ita Saluta 83 quod, postea quam os designatus, mulio SahitaS neglegentius haec omnia ad rationem civitatis si dirigas, recta unt; in perpendere ad disciplinae praecepta Velis, reperiantur pravi88ima qua re nec plebi Romanae eripiendi fructus isti sunt ludorum, gladiatorum, OnViViOrum, quae Omnia maiores nostri comprobaverunt, nee
candidatis ista benignitas adimenda est, quae liberalitas tem magis significat quam largitionem. 78 At enim te ad accusandum res publica adduXit. Credo,
323쪽
Cato, te isto animo atque ea opinione VenisSe; sed tu imprudentia laboris ego quod facio, iudices, eum amicitia dignitatisque L. Murenae gratia faelo, tum me pacis, Otii concordine, libertatis, Salutis, vitae denique
omnium nostrum causa facere Clamo atque testor audite,
audito consulem, iudices, nihil dicam adrogantius, tantum dicam, totos dies atque noctis de re publica cogitantem lnon usque eo L. Catilina rem publicam despexit atque
contemp8it, ut ea Opia, quam Secum eduxit, Se hane civitatem oppre88urum arbitraretur latius patet illius sceleri contagio, quam qui8quam putat ad pluris pertinet intus, intus, inquam, Si equus TroianUS; a quo numquam me On8ule dormiente opprimemini. quaeri etsi me, quid ego Catilinam metuam nihil, et curavi nequis metueret, Sed copias illius, quas hic video die esse
metuendas nee tam timendus est nune Xercitus L. Catilina quam isti, qui illum exercitum deseruisse dicuntur; non enim deseruerunt, sed ab illo in speculis atque insidiis relicti in capite atque in cervicibus nostri reStiterunt hi et integrum consulem et bonum imperatorem et natura et fortuna cum rei publicae salute Coniunctum deici de urbis praesidio et de custodia civitatis vestris sententiis deturbari volunt quorum ego ferrum et nudaciam reieci in campo, debilitavi in foro, compressi etiam domi meae saepe, iudices, his vos si alterum consulem tradideritis, plus multo erunt vestris sententiis quam Suis gladiis consecuti magni interest, iudicos, id quod ego multi repugnantibus egi atque perfeci, esse Kalendis Ianuariis in re publiea duos consules nolite arbitrari, 80 mediocribus consiliis aut usitatis iis aut non lex improba, non perniciosa largitio, non auditum aliquando aliquod aliun re piissilicae quaeritur inita sunt in hac civitate consilia, iudices, urbis delendae, civium ruei- dandorum, nominis Romani exstinguendi atque haec cives, eiVeS, inquam, Si eos hoc nomine appellari fas est, de patria sua et cogitant et cogitaverunt horum ego QOtidie consiliis occurro, audaciam debilito, sceleri resisto: sed moneo, iudices in exitu iam est meu Consulatu8; nolite mihi subtrahoro vicarium meae diligentino; nolite adimere tum, cui rem publicam lupi, tradere neo-
324쪽
38 lumem, ab iis tantis periculis defendendam atque ad haec mala, iudices, quod accedat aliud non videtis te,
te appello, Cato nonne proslucis tempestatem anni tui 3 iam enim hesterna contione intonuit vox perniciosa designati tribuni, conlega tui contra quem multum tunmenS, mulium Omne boni providerunt, qui te ad tribunatu petitionem VocaVerunt omnia, quae per hoc triennium agitata sunt, iam ab eo tempore, quo a L. Catilina et Cn. Pisone initum consilium senatus interficiendi scitis osse, in ios dies, in hos mensis, in hoo tempus erum-82 punt qui locus est, iudices, quod tempus, qui dies, quae
nOX, eum ego non e istorum insidiis ac mucronibus non Sohun meo, sed mulio etiam magis divino consilio eripiar utque evolem neque isti me meo nomine interfici, sed vigilantem consulem de rei publicae praesidio demovere volunt nec minus Vellent, Cato, te quoque aliqua ratione, Si possent, tollere, id quod mihi crede, et agunt et moliuntur vident quantum in te sit animi, quantum ingenii, quantum auctoritatis, quantum rei publieae praesidii sed cum consulari auctoritate et auxilio spoliatam vim tribuniciam viderint, tum se facilius inermem et debilitatum te oppressuros arbitrantur. nam ne Sufficiatur consul non timent vident in tuorum potestate conlegarum fore; sperant sibi Silanum, Clarum Virum, Sine Onlega, te Sine consule, rem publieam sine praesidio obicis posse his tanti in rebus tantisque in periculis est tuum, M. Cato, qui mihi non tibi, sed patriae natus esse videri8, videre quid agatur, retinere adiutorem, defenSorem, Ocium in re publiea, consulem non lapidum, ConStalem, quod maxime tempus hoc postulat, fortuna constitutum ad amplexandum otium, scientia ad bellum gerendum, animo et usu ad quod velis negotium. 39 Quamquam huiusce rei potestas omnis in vobis sita est, iudices totam rem publicam vos in hae causa tenetis, Vos gubernatis. Si L. Catilina cum suo consilio nefariorum hominum, quos Secum eduxit, hae de re OSSet iudicare, condemnaret L. Murenam si interficere posset, Occideret petunt enim rationes illius, ut orbetur 9uXiliore publica, ut minuatur contra suum furorem imperato-TUm Opia, ut maior facultas tribunis plebis detur depulso
325쪽
PRO L. MURENA ORATIO 1 86. 277
adversario seditionis ac discordia concitandae idemne
i tu delueti amplissimis cordinibus honestissimi atque sapientissimi viri iudicabunt, quod ille importunissimus gladiator, hostis rei publica iudicaret mihi credite, tu sidicos, in hac causa non solum de L. Murenae, Verum etiam de vestra salit sententinua seretis: in discrimen OXtremum venimus nihil est inna unde nos reficiamus aut ubi lapsi resistamus non obtin minuenda non Sunt
nuXisa, quae habemus, Sed etiam nova, si fieri possit, comparanda hostis est enim non apud Anienem, quod bello Punico gravissimum visum est, sed in urbe, in foro di immortales sine gemitu hoc diei non potest ;non nemo etiana in illo sacrario rei publicae, in ipsa, inquam, cui in non nemo hostis est. di faxint ut meus conlega, vir sortissimus, hoc Catilinae nefarium latrocinium armatUS OPPrimat, ego togatus, vobis bonisque omnibus adiutoribus, hoe, quod conceptum re publica perieuhun parturit, consilio discutiam et comprimam sed quid an s5 dum fiet, si haec elapsa de manibus nostris in eum annum, qui consequitur, redundarint unus erit consule is non in administrando bello, sed in sufficiendo Onlega occupatus hunc iam qui impedituri sint, illa pestis immanis, importuna Catilinae prorumpet, qua
poterit, et iam minatur in agros Suburbano repente advolabit versabitur in rostris furor, in curia timor, insor coniuratio, in campo exercitus, in agri Vastitas; omni autem in sodo ac loco ferrum flammamque metuemuS, quae iam diu comparantur: eadem ista omnia, Si Ornata suis praesidiis erit res publica, facile et magistratuum consiliis et privatorum diligentia comprimentur. quae cum ita sint, iudices, primum rei Dublicae causa. 0
qua nulla re cuiquam potior clebe QSSe, O pro mea
summa et vobis cognita in re publica dis gentia, moneo, Pro auctoritate consulari hortor, pro magnitudine periculi obtestor, ut Otio, ut paci, ut Sahiti, ut ita Vestrae et ceterorum civium consulatis deinde ego idem vos defensoris et amici officio adductus oro atque obsecro, iudiees, ut ne hominis miseri et eum corporis morbo tum animi dolore confecti, L. Murenae, recentem gratuitationem nOVa lamentatione Obruatis modo maXimo beneficio O-
326쪽
puli Romani ornatus ortunatus videbatur, quod primus in familiam veterem, primus in municipium antiquissimum consulatum attulisset nunc idem squalore et ordit,us confectus, lacrimis ne maerore perditus, Vester est supplex iudicos, vestram fidem obtestatur, ve8tram miSericordiam implorat, Vestram potestatem a VeStra OpeS8 intuetur nolite, per deos immortalis iudicos, hoc cum eum honore, quo se honestiorem fore putavit, etiam ceteris ante partis honestatibus atque omni dignitate fortunaque privare atque in os L. Murena, iudices, Ora atque Obseerat, si iniuste neminem laesit, si nullius nuris Olim talemve violavit, si nemini, ut levissime dicam, odio no domi nee militia fuit, sit apud vos modestino locus, sit demisso animo perfugium, sit auxilium pudori miscricordiam spoliatio consulatu magnam habere debet, iudices una enim eripiuntur eum consulatu omnia invidiam vero his temporibus habere consultatuSipse nullam potest obicitur enim contionibus seditioso rum, insidiis coniuratorum, telis Catilinae ad omne denique periculum atque ad omnem invidiam solus Oppo-88 nitur qua re quid invidendum Murenae aut cuiquam nostrum sit in hoc praeclaro consul itu non ideo, iudices. quae Ver miseranda Sunt, ea et mihi ante oculos Ver-41 Santur et vos videre et perspicere poteSti8. Si quod Iuppiter omen avertat hunc vestris sententiis adflixeritis, quo se miser vertet domumne ut eam imaginem clarissimi viri, parentis sui, quam paucis ante diebus haureatam in sua gratulatione conspexit, eandem des ormatam ignominia ligentemque videat an ad matrem,
quae miSera modo consulem Osculata filium Suum, nunc
cruciatur et sollicita est ne eundem paulo post spoliatum s omni dignitate conspiciat sed quid eius matrem aut domum appello, quem nova poena legi et om et parente et omnium Suorum Onsuetudine OnSpeetuque privat ibit igitur in xsilium misor quo ad orientisne
Partis, in quibus annos multos legatus fuit, exercitus duXit, res maximns gessit at habet a uni dolorem, unde eum honore decesseris, eodem cum ignominia re- Verti an Se in contrariam partem terrarurn abdet, Ut Gallia Transalpina, quem nuperi summo cum imperio
327쪽
PRO L. MURENA ORATI 87 90. 279
libentissime viderit, eundem lugentem, maerentem, X-sulem videat in ea porro provincia quo animo C. Murenam fratrem suum aspiciet qui huius dolor qui illius
maeror erit quae utriusque lamentatio quanta autem perturbatio fortunae atque SermoniS, quom, quibus in locis paucis ante diebus factum esse consulem Murenam nuntii litteraeque celebrarant, et unde hospites et amici gratulatum Romam concurrerant, repente existet ipse nuntius suae calamitatis quae si acerba, si misera, s 90 luctuosa sunt, si alienissima a mansuetudine et misericordia Vestra, iudices, conservate populi Romani beneficium reddite rei publieae consulem dato hoc ipsius pudori, date patri mortuo, date generi et familiae, dato etiam Lanuvio, municipio honestissimo, quod in hac tota
causa frequens maestumque vidistis; nolite a Sacris patriis Iunonis Sospitae, cui omnis consules facere neceSSeest, domesticum et suum Consulem poti8Simum Vellere.
quem ego vobis, si quid habet aut momenti commendatio aut auctoritatis confirmatio mea, consul consulem, iudices, ita commendo, ut cupidissimum otii, studiosissimum bonorum, acerrimum contra Seditionem, fortissimum in bello, inimicissimum huic coniurationi, quae nunc rem publicam labefactat, futurum esse promittam
328쪽
M. TULLI CICERONIS PRO L. FLACCO ORATIO.
Cum in maximis periculis huius urbis atque imperii,
gravissimo atque acerbissimo rei publieae Casu, Socio t-que adiutore consiliorum periculorumque meorum, L. Flacco, caedem a vobis, coniugibus, liberis e Stris, VnSti
tatem a templis, delubris, urbe Italia depellebam, Sperabam, iudices, tonoris potius L. Flacci me adiutorem futurum quam miseriarum deprecatorem quod enim e8Set praemium dignitatis, quod populus Ilomanus cum huius maioribus semper detulisset, huic denegaret, cum L. Flaccus veterem Valeria gentis in liberanda patria laudem Prope quingentesimo anno rei publica rettulisset y sed si forte aliquando aut bonosei huius obtrectator aut virtutis hostis aut laudis invidus exstitisset, Xistimabam L. Flacco multitudinis potius imperitne nullo tamen cum
perieul quam sapientissimorum et lectissimorum Virorum iudicium esse subeundum etenim quibus auctoribu et defensoribus omnium tum Salus esset non civium Solum, Verum etiam gentium defensa ne retenta, neminem Umquam putavi per eo ipsos periculum huius fortunis atque insidias creaturum quod si esset aliquando futurum, ut aliquis de L. Flaudi pernicio cogitaret, numquam tamen existimavi, iudices D. Laelium, optimi viri filium, optima
ip8um spe praeditum summae dignitatis, eam SVScepturum neel Sationem, quae celeratorum civium potius odio et furori quam ipsius virtuti atque R institutae aduleseentiae ConVeniret. etenim cum a clarissimis Viris veteres et iustissimas inimicitias saepe cum bene meritis civibus deposita esse vidissem, non iam arbitratu quemquam amicum rei publicae, postea quam L. Flacci amor in Patriam terspeetus esset, novas huic inimicitias nulla accepta iniuria denuntiaturum sed quoniam, iudice8, multa nos et in nostris rebus et in re publica fefellerunt,
329쪽
PRO L. FLACCO ORATIO 1 5. 281serimus ea, quae sunt serenda tantum a Vobis petimus, ut omnia rei publicae subsidia, totum statum civitatis, omnem memoriam temporum praeteritoriam, Salutem praesentium, Spem reliquorum in Ve8tra potestate, in vestris sententiis, in hoc uno iudicio positam esse et de fixam putetis. Si umquam re publica Consilium, gravitatem, sapientiam providentiam iudicum imploravit, hoc, hoc, inquam, tempore implorat non estis de Lydorum aut Mysorum aut Phrygum, qui huc compulsi
conuitatique Venerunt, sed de vestra re publiea iudiea turi, de civitatis statu, de communi Salute, de spe Onorum Omnium, Si qua reliqua est etiam nune quae fortium civium montis cogitationesque Sustentet: Omnia alia perfugia bonorum, praesidia innouentium, subsidia rei publieae, consilia, UXilia, Ur Ceeiderunt quem enim appel 4lem quem obtester quom implorum sentitum ne at is ipse auxilium petit a vobis et confirmationem auctoritatis Suae Vestrae potestati permissum esse Sentit an equiteS
Romanos iudicabitis principes eius Ordinis quinquaginta quid Cum Omnibus Senseritis an populi in Romanum uti quidem omnem suam do nobis potestatem tradidit vobis quam ob rem nisi ho loco, nisi apud vos, nisi per
vos, iudices, non uetoritatem, quae miSSR St, Sed Salutem OStram, quae Spe Xigua Atremaque pendet, tenuerimus, nihil est praeterea quo confugere OSSimUS;
nisi forte qua res hoc iudicio temptetur, quid agatur, cui causae fundamenta in iantur, iudices, non Videtis: condemnatus est is, qui Catilinam signa patriae inferentem interemit quid est causae cur non is, qui Catilinam ex Urbe pellusit, pertimeScat repetitur ad poenam qui indicia communis exitii cupit cur sibi confidat is, qui en proferenda et patefacienda curavit socii consiliorum, ministri comitesque vexantur quid auctoreS, quid duces, quid principes sibi exspectent atquo utinam nimiui
nostri ac bonorum omnium mecum potius Contendanti utrum tum omne boni, dueos nostri an comites fuerint ad communem Conservandam sali item ae Strangulatos maluit diesere.
quid sibi meus necessarius Caetra volitit 3 quid vero Decianus
330쪽
utinam esset proprio mea Senatus igitur magna ex
di inquam, immortales Lentillum . . . . OXternum eum domestica Vita naturaque constaret itaque non patiar, D. Laeli, te tibi hoc sumere atque liniae ceteris in posterum, Obi in praesens tempus legem condicio itemque Cum dulescentiam notaris, cum reliquum tempuS notatis turpitudinis maculis consperSoris, eum priVatarum rerum ruinas, Cum domestiea labes, cum urbanam infamiam, cum Ilispaniae, Galliae, Ciliciae, Cretae, quibus in provinciis non obscure versatus est, Vitia et sagitia protuleris, tum denique, quid molitae et Lorvmenido L. Flacco existiment audiemus quem Vero tot tam raVCSque pro 'inciae SalVum 8Se cupiunt, quem plurimi cives tota ex Italia devincti necessitudine ne Vetustate defendant, quem line communi nostrum omnium patria propter recentem summi beneficii memoriam complexa tenent, hunc etiam si tota Asia deposuit ad supplicium, defendam, resistam quid si neque tota neque Optima neque incorrupta neque sua potite ne iure nee more nec Vere ne religiose nec integro si inpulsa, si sollicitata, Si concitata, si coacta, Si impie, Si temere, Si cupide, Si ineonstanter nomen suum misit in hoc iudicium per egentissimos testis, ipsa autem nihil queri vero de iniuriis potest, tamenne iudices, hae ad breve tempus audita longinqui temporis cognitarum rerum fidem derogabunt tenebo igitur hunc ordinem defensor, quem fugit inimicus, et accusatorem urgebo atque inSequar et ultro crimen ab adversario flagitabo quid est, Laeli 3 num quid ea no qui equidem non in umbra neque in illius aetatis disciplinis artibusque VerSatu est; etenim puer cum patre Onsule ad bellum est profectus nimirum etiam hoc ipso nomine aliquid, quia suspitioso diei poterat, criminabare sed si neques Asiae luxurios infirmissimum tempuSaetatis potici voluptate corrumpere.