Q. Horati Flacci opera;

201쪽

LIB. Ι 1, 23-86 18756 laeuo suspensi loculos tabulamque lacerto. Est animus tibi, sunt mores et lingua fidesque, Sed quadringentis .sex septem milia desunt: Plebs eris. at pueri ludentes ex eris' aiunt si Si recte acies'. hic murus aeneus esto, Nil conscire sibi, nulla pallescere culpa. Roscia, dic sodes, melior lex an puerorum est Nenia, quae regnum recte facientibus offert,

64 Et maribus Curiis et decantata Camillis γΙsne tibi melius suadet, qui rem sacias, rem, Si possis, recte, si non, quocumque modo rem, Ut propius spectes lacrumosa poemata upi, 68 An qui Fortunae te responsare superbae Liberum et erectum praesens hortatur et aptat γ0uodsi me populus Romanus sorte roget, cur

Non ut porticibus sic iudiciis fruar isdem, 72 Nec sequar aut fugiam quae diligit ipse uel odit,

Olim quod uolpes aegroto cauta leoni Respondit reseram: quia me uestigia terrent, Omnia te aduersum spectantia, nulla retrorsum'. 76 Belua multorum es capitum nam quid sequar aut quem γΡars hominum gestit conducere publica sunt qui Frustis et pomis uiduas uenentur auaras Excipiantque senes quos in uiuaria mittant; 80 Multis occulto crescit res aenore. uerum Esto aliis alios rebus studiisque teneri: Idem eadem possunt horam durare probantes γ Nullus in orbe sinus Bais praelucet amoenis' 84 Si dixit diues, lacus et mare sentit amorem Festinantis eri; cui si uitiosa libido Fecerit auspicium, cras serramenta Teanum

M. 56 delent eis tua taliique nam turbato in sequentibus ordine et Porphyrionis silentio Meo augentur suspicione' ut facere non pOMi L in humo uersum eae serm. I 6, 74 perferam huc tran8latum esse arbitrentur nos retinuimus lectionem libris traditam, quoniam Pors r. silantio nihil probatur Ment M. 56 odices norari ad vinum omne8, testantur etiam schoLisi s. rilegium Nostradamense M. 57 ante M. 58 habent a corr. oriles. Nostradam. α 58 ante M. 57 Memit

202쪽

188 EPISTULARUM Tolletis, labri lectus genialis in aula est: 88 Nil ait esse prius, melius nil caelibe uita; Si non est, iurat bene solis Asse maritis. Quo teneam uoltus mutantem rotea nodo γ0uid pauper ride mutat cenacula, lectos,s2 Balnea, tonsores, conducto nauigio aeque Nauseat ac locuples, quem ducit priua triremis. Si curatus inaequali tonsore capillos occurri, rides; si sorte subucula pexae 96 Trita subest tunicae, uel si toga dissidet impar, Rides quid, mea cum pugnat sententia Secum, Quod petiit spernit, repetit quod nuper misit, Aestuat et uitae disconuenit ordine toto, 100 Diruit, aedificat, mutat quadrata rotundisγInsanire putas sollemnia me neque rides, Nec inedici credis nec curatoris egere praetore dati, rerum tutela mearum 104 Cum sis et praue sectum stomacheris ob unguem De te pendentis, te respicientis amici. Ad summam, sapiens uno minor est Ioue diues, Liber, honoratus, pulcher, rex denique regum, 108 Praecipue sanus, nisi cum pituita molesta est.

Troiani belli scriptorem, Maxime 'lli, Dum tu declamas Romae, raeneste relegi: 0ui quid sit pulchrum, quid turpe, quid utile, quid non, Ρlanius ac melius Chrysippo et Crantore dicit. Cur ita crediderim, nisi quid te distinet, audi.

Fabula, qua aridis propter narratur amorem Graecia barbariae lento conlisa duello, Stultorum regum et populorum continet aestus. Antenor censet belli praecidere causam. Quid aris ut saluus regnet uiuatque beatus,

203쪽

LIB. I, 1, 87-2, 45 189 Coo posse negat. Nestor componere litis 12 Inter eliden estinat et inter Atriden: Hunc amor, ira quidem communiter urit utrumque. Quicquid delirant reges, plectuntur Achiui. Seditione, dolis, scelere atque libidine et ira 16 Iliacos intra muros peccatur et extra. Rursus, quid uirtus et quid sapientia possit, Vtile proposuit nobis exemplar Vlixen, Qui domitor Troiae multorum prouidus urbes 20 Et mores hominum inspexit, latumque per aequor, Dum sibi, dum sociis reditum parat, aspera multa Ρertulit, aduersis rerum inmersabilis undis. Sirenum uoces et Circae pocula nosti: 24 Quae si cum sociis stultus cupidusque bibisset, Sub domina meretrice suisset turpis et excore, Vixisset canis inmundus uel amica luto sus.

Nos numerus sumus et rugis sonsumene nati,

28 Sponsi enelopae nebulones Alcinoique In cute curanda plus aequo operata iuuentus, Cui pulchrum sui in medios dormire dies et Ad strepitum citharae cessatum ducere curam. 32 Vt iugulent hominem, surgunt de nocte latrones: Vt te ipsum serues, non expergisceris atqui, Si noles sanus, curres hydropicus; et ni Ρosces ante diem librum cum lumine, si non 36 Intendes animum studiis et rebus honestis, Invidia uel amore uigil torquebere. nam cur, Quae laedunt oculum, sestinas demere: iquid Est animum, disser curandi tempus in annum γ40 Dimidium facti qui coepit habet sapere aude; Incipe qui recte uiuendi prorogat horam, Rusticus expectat dum defluat amnis at ille Labitur et labetur in omne uolubili aeuum. 44 Quaeritur argentum puerisque beata creandis

204쪽

190 PISTULARUM 0uod satis est cui contingit, nil amplius optet.

Non domus et undus, non aeris aceriau et auri48 Aegroto domini deduxit corpore labris,

Non animo curaS ualeat possessor oportet,

Si comportatis rebus bene cogitat uti. Qui cupit aut metuit, iuuat illum sic domus et res, 52 Vt lippum pictae tabulae, lamenta podagram,

Auriculas citharae collecta sorde dolentis. Sincerum est nisi uas, quodcumque insundis acescit Sperne uoluptates nocet empta dolore uoluptaS. 56 Semper auarus eget certum uoto pete finem. Inuidus alterius macrescit rebus opimis; Inuidia Siculi non inuenere tyranni Maius tormentum qui non moderabitur irae, 60 Insectum uolet esse, dolor quod suaserit et mei S, Dum poenas odio per uim festinat inulto. Ira uror reuis est animum rege; qui nisi paret, Imperat hunc frenis, hunc tu conpesce catena. 64 Fingit cum tenera docilem ceruice magister Ire uiam qua monstret eques uenaticus, e quo Tempore ceruinam pellem latrauit in aula, Militat in siluis catulus. nunc adbibe puro

68 ectore uerba puer, nunc te melioribus osser. 0uo semel est inbuta recens, seruabit odorem Testa diu quodsi cessas aut strenuus anteis, Nec tardum opperior nec praecedentibus insto.

Iuli Flore, quibus terrarum militet oris Claudius Augusti priuignus, scire laboro. Threcane uos Hebrusque niuali compede uinctuS,4 An reta uicinas inter currentia turriS,

205쪽

LIB. I, 2, 46-3, 36 191 An pingues Asiae campi collesque morantur γ0uid studiosa cohors operum struit' hoc quoque curo.

0uis sibi res gestas Augusti scribere sumit 2 8 Bella quis et paces longum diffundit in aeuum γ0uid itius, Romana breui uenturus in ora, Ρindarici sontis qui non expalluit haustus,

Fastidire lacus et riuos ausus apertos 212 Vt ualet ut meminit nostri fidibusne Latinis

Τhebanos aptare modos studet auspice Musa, An tragica desaeuit et ampullatur in arte γ0uid mihi Celsus agit, monitus multumque monendus, 16 iriuatas ut quaerat opes et tangere uitet Scripta alatinus quaecumque recepit Apollo, Ne si sorte suas repetitum uenerit olimGrex auium plumas, moueat cornicula risum

20 Furtiuis nudata coloribus ipse quid audes γ0uae circumuolitas agilis thyma non tibi paruomingenium, non incultum est et turpiter hirtum: Seu linguam causis acuis seu ciuica iura 24 Respondere paras seu condis amabile carmen, Ρrima seres hederae uictricis praemia. quodsi Frigida curarum omenta relinquere po8SeS:0u te caelestis sapientia duceret, ires. 28 Hoc opus, hoc studium parui properemus et ampli, Si patriae uolumus, si nobis uiuere cari. Debes hoc etiam rescribere, sit tibi curae 0uantae conueniat Munatius. an male sarta 32 Gratia nequicquam coit et rescinditur ac uos Seu calidus sanguis seu rerum inscitia uexat Indomita ceruice seros ubicumque locorum Viuitis, indigni raternum rumpere foeduS, ac lascitur in uestrum reditum uotiua iuuenca. 10 haustus Hausim num hausis δ' 'h Porph 1 cornicula

206쪽

IIII

Albi, nostrorum sermonum candide iudex, Quid nunc te dicam facere in regione Pedana 2 Scribere quod Cassi armensis opuscula uincat,4 An tacitum siluas inter reptare Salubris, Curantem quicquid dignum sapiente bonoque est 2 Non tu corpus eras sine pectore di tibi sormam, Di tibi diuitias dederunt artemque ruendi. ς Muid uoueat dulci nutricula maius alumno, Qui sapere et sari possit quae sentiat, et cui Gratia, fama, ualetudo contingat abunde, Et mundus uictus, non deficiente crumina212 Inter spem curamque timores inter et iras Omnem crede diem tibi diluxisse supremum: Grata superueniet quae non sperabitur hora. Me pinguem et nitidum bene curata cute UiSes, 16 Cum ridere uoles Epicuri de grege porcum. Si potes Archiacis conuiua recumbere lectis Nec modica cenare times holus omne patella, Supremo te sole domi, Torquate, manebo. Vina bibes iterum auro diffusa palustris Inter Minturnas Sinuessanumque etrinum: Si melius quid habes, arcesse, uel imperium fer. Iamdudum splendet ocus et tibi munda supellex.8 Mitte leuis spes et certamina diuitiarum Et Moschi causam cras nato Caesare estus Dat ueniam somnumque dies inpune licebit

Aestiuam sermone benigno tendere noctem. 12 vivo mihi sortunam, si non conceditur uti γΡarcus ob heredis curam nimiumque SeueruS

207쪽

LIB. 1, 4, 1 6, 10 193 Adsidet insano potare et spargere flores Incipiam patiarque uel inconsultus haberi. 16 Quid non ebrietas dissignat operta recludit, Spes iubet esse ratas, ad proelia trudit inertem,

Sollicitis animis onus eximit, addocet arteS. Fecundi calices quem non secere disertum, 20 Contracta quem non in paupertate solutum γHaec ego procurare et idoneus imperor et non Inuitus, ne turpe toral, ne sordida mappa Conruget naris, ne non et cantharus et lanx

24 stendat tibi te, ne fidos inter amicos Sit qui dicta foras eliminet, ut coeat par Iungaturque pari: utram tibi Septiciumque Et nisi cena prior potiorque puella Sabinum 28 Detinet adsumam locus est et pluribus umbris;

Sed nimis arta premunt olidae conuiuia caprae. Tu quotus esse uelis rescribe et rebus omissis Atria seruantem postico alle clientem.

Nil admirari prope res est una, Numici, Solaque quae possit sacere et seruare beatum. Hunc solem et stellas et decedentia certis Tempora momentis sunt qui sormidine nulla Imbuti spectent. quid censes munera terrae γQuid maris extremos Arabas ditantis et Indos γ Ludicra. quid plausus et amici dona Quiritis γ0u spectanda modo, quo sensu credis et ore γ0ui timet his aduersa, sere miratur eodem 0uo cupiens pacto pauor est utrubique molestus, 1 dissignat γω ψλ δ' Aer epis . I ira designat αρφευ Porph inter . verae a inertem ERε gloss. Γυ- inheriem νδ

r inermem

208쪽

194 EPIAT ARVM, Inprouisa simul species exterret utrumque. 12 Gaudeat an doleat, cupiat metuatne quid ad rem, Si, quicquid uidit melius peiusue sua Spe, Defixis oculis animoque et corpore torpet γInsani sapiens nomen erat, aequus iniqui, 16 Vltra quam satis est uirtutem si petat ipsam.

Ι nunc, argentum et marmor uetus aeraque et artes

Suspice, cum gemmis Tyrios mirare colores; Gaude quod spectant culi te mille loquentem; 20 auos mane forum et uespertinus pete tectum, Ne plus frumenti dotalibus metat agris

Mutus et indignum, quod sit peioribus Ortus Hic tibi sit potius quam tu mirabilis illi.

24 Quicquid sub terra est, in apricum proseret eisS, Deladiet condetque nitentia. cum bene notum Ροrticus Agrippae et uia te conspexerit Appi, Ire tamen restat, Numa quo deuenit et Ancus. 28 Si latus aut renes morbo temptantur acuis, Quaere lagam morbi. vis recte uiuere quis non γ): Si uirtus hoc una potest dare, sortis missis Hoc age deliciis. uirtutem uerba putas et 32 Lucum ligna caue ne portus occupet alter,

Ne Cibyratica, ne Bithyna negotia perdas;

Mille talenta rotundentur, totidem altera, porro et Tertia succedant et quae pars quadrat aceruum. 36 Scilicet uxorem cum dote fidemque et amicos Et genus et sormam regina ecunia donat, Ac bene nummatum decorat Suadela venusque. Mancupiis locuples eget aeris Cappadocum reX 40 Ne sueris hic tu. chlamydes Lucullus, ut aiunt, Si posset centum scaenae praebere rogatus, 0ui possum tot γ' ait; tamen et quaeram, et quot habebo Mittam'. post paulo scribit sibi milia quinque

1 exterret utrumque γυFλ δ - exterrit utrumque RP exterruit.

209쪽

LIB. 1, 6, 11-7, 2 19544 ssisse domi chlamydum partem uel tolleret omnis. Exilis domus est ubi non et multa supersunt Et dominum allunt et prosunt laribus. ergo Si res sola potest sacere et seruare beatum,48 Hoc primus repetas opus, hoc OStremus mittas. Si fortunatum species et gratia praestat, Mercemur seruum, qui dictet nomina, laeuum Uui fodice latus et cogat trans pondera dextram

52 torrigere: ii multum in Fabia ualet, ille Velina; Cui libet hic fascis dabit eripietque curule, Cui uolet inportunus ebur' Dater' pater' adde;

Ut cuique est aetas, ita quemque acetus adopta. 56 Si bene qui cenat bene uiuit, lucet, eamuS0uo ducit gula, piscemur, uenemur, ut olim Gargilius, qui mane plagas, uenabula, Seruos Dissertum transire forum populumque iubebat, 60 Vnus ut e multis populo spectante referret Emptum mulus aprum crudi tumidique lauemur,

0uid deceat, quid non, obliti, Caerite cera Digni, remigium uitiosum Ithacensis Vlixei, 64 Cui potior patria sui interdicta uoluptas. Si, Mimnermus uti censet, sine amore iocisque Nil est iucundum, uiuas in amore iocisque. Viue, uale siquid nouisti rectius istis, 68 Candidus inperti si nil, his utere mecum.

0uinque dies tibi pollicitus me rure suturum,

210쪽

Si me uiuere uis sanum recte pie ualentem,c Muam mihi das aegro, dabis aegrotare timenti, Maecenas, ueniam dum ficus prima calorque Dissignatorem decorat lictoribus atris, Dum pueris omnis pater et matercula pallet, 8 mciosaque sedulitas et pella orensis Adducit febris et testamenta resignat. Quodsi bruma niues Albanis inlinet agris, Ad mare descendet uates tuus et sibi parcet 12 Contractusque leget te, dulcis amice, reuiset Cum Zephyris, si concedes, et hirundine prima. Non quo more piris uesci Calaber iubet hospes Tu me secisti locupletem uescere sodes'. 16 Iam satis est at tu quantum uis tolle benigne'. Non inuisa seres pueris munuscula paruis'. Τam teneor dono, quam si dimittar onustus'. Vt libet haec porcis hodie comedenda relinqueS'. 20 Prodigus et stultus donat quae spernit et odit: Haec seges ingratos tulit et seret omnibus annis. Vir bonus et sapiens dignis ait esse paratuS, Nec tamen ignorat quid distent aera lupinis. 24 Dignum praestabo me etiam pro laude merentiS. 0uodsi me noles usquam discedere, reddes Forte latus, nigros angusta ronte capillos, Reddes dulce loqui, reddes ridere decorum et

28 Inter uina sugam Cinarae maerere proteruae. Forte per angustam tenuis uolpecula rimam Repserat in cumeram frumenti, pastaque rursus

x sanum recteque ualentem γ Rπ recteque ualentem π

recteque uidere ualentem σε recteque ualentem I, sanum fore ab alti m. in I recteque uidere ualentem sanum recteq; vadente, ut Mid.