장음표시 사용
21쪽
Omnium Doctorum tam antiquorum , quam recentiorum , quibus ab aliis descrini inari hahent, fere recoluntur, dc explicant ut Insignia.
Sacrarum Intei pretibus Scripturarum, apud Christicolas , Hebraeosque non modo; verum etiam apud Ethnicos , & Gentiles , cultus narrantur exhibiti , α ho
Symbolicae Theologiae Doctores quanti sc-cerit olim antiquitas;& quibus honoribus sit ex animo eos prosccuta.
Nysticae Theologiae non modo, Verum etiam Philosophicae contemplationis veri sectatores, religioso cultu esto inaequali adhuc viventes manserunt honorati et illi quidem sacro, siue Uuliae; isti vero superstitioso , vel Idololatriae.
Diuini Uerbi Praecones, utpote Superni Regis euangelici Nuntii, caeterorum non modo Legatorum gratus sunt plerumque gauisi; verum nobilioribus praemiis adhuc ostenduntur affecti.
Scholastici Theologi, cum Militantis Eccle- sis validi defensores,& fortia propugnacu. Ia sint: armatae militiae, omnes praerogatiuas, & gratias, Spiritualiter saltem hahent Obtinere .
C A P U T IX. Morales Theologi Christi Fidelium, spirituali pabulo reficientes animas, eadcin eum Pastoribus ovium onera , propor tione habita, suscipiunt, non tamen eadem sortiuntur praenata; sed eo ampliora quo ovibus, rationales animae nobilitate praestant.
Iustitiae, ae Gratitudinis lege , Canonistis Theologis fere ab omnibus non vulgaria praestita sunt obsequia.
Metaphysicae , siue naturalis Theologiae magnifica recensentur Encomta , In quorum gratiam eius Sectatores plurimum obsecuta , dc venerata est Λntiquitas . Cum Iuri periti satiς apposite appellati sint Sacerdotes ; aequabiles cum illis . & forte
Medicinam Honor ibili uni uc g. nere prae clata in esse artem , eosque , qui ipsa bene sunt v si, insignes non lemel recesussc h nolcS, ral Ioi. ι ous, & cxcmplis ostenuitur quamplurimis ,& probatur.
Naturales Philosophi apud omnes non se-ciis praeclara adopti liin: obsequia, quam omnium aquarum I isces quih is illi naystice denotantur) sibi apud Ethnicos via- quam usurpaverint cullus.
Mathesis certitudinem, veritatemque plurimum admirantes homines I fauoribus, honoribus, di gratiis, illius quoque ita venerati sunt cultores; ut eorum nomen, famanique Caeli usque ad sidera, quam saepissime tulerint.
Cum valde Musica Deo cutae sit, hominibos autem ad stuporem perutilis: eius proinde maximo in honore , cxcellentes semper habiti sunt professores.
Poetae utpote diuinii in possidentes ama. tum ; velut supernae mentis interpretes plausus, & dona quana plurima, Undique iunt assequuti.
Astronomiae innumerae expendunt ii r utilitates, totidemque Astronomorum hono
Scientiarum veluti defensores, & domin tores Dialectici colendi, & amplexandi sunt: cum eorum insignis ars, Gladio, utpote ac sensionis, & potestatis symbolo designetur.
Cum Rhetorica, at aue Dialectica ex eodem quasi proficiscantur trunco; non minora encomia, antellationes, dc praenii a Rhetores, quam Dialectici sibi merito coege.
Historia hominum mores ad viuum non minus
22쪽
minus quam rictura ', omnium rerum Cum repraesen Ni imaginei: Historici cum Pictoribus fere aequalia sibi pnoinde retu-lCIum pIaenita.
Cum studia humanitatis, humani generis prςcipua sint ornamenta.Grammatici humania ς merito potioribus prςmlis,dc zra-t ijs undique lutat cohonestati.
de Mesembus, Visivique malorum Doctorum cum in genera , tum in Decie, res et me dissu OIur .
CAPUT I. ΙN quatuor praecipuas superbiae, inanis-
Que gloriae species, heruersi comesu niter ostendere solent Vociores: pro quibus certis, statisque prorsus se subjici uini
Quilibet Mesae Sciiptu 2 non' est aptanens proprium tribuere : Discordias in scholis
parare: inepta inserere iudicia: Aures ad rationes naturς prorsus occludere: Curiosas,& superfluas profanς Philosophiς noli amputare sententias et Scholasticorum h cfere sunt usitata, dc consueta Theologorum vitia. sensus et sed qui Oecumenicis duntaxat Ecclesiae praeceptis,patrumque traditionibus discors non eu . hius idcirco grauiter e
Moralium Theologorum portentos E e Ppiantur lumina cum nimis laxas, aut ni mis rigorosas, Fidelium conscientiis m- rare ollenduntur Interpretes, qui his no Iuntur iii serere opiniones glectis sanctionibus, pro libito suo, diuinT temere exponunt eloquιa
Sacris Eniginati biis , Figuris , phicis supellimum , aut dimittat CAPUT VIII. Ius Pontificium , per huius saeculi fluctus ceu Nauis, ad optatum salutis portum
nos quide ui ducit, & venit; Seu probarorutia , reprobator inque Canonum ignoratione: arbitraria, dc superstua Ci-
ticam profiteatur doctrinam,hoc plerum. Quo vitio laborare nanent.
Concionandi munus, quo dissicilius, eo periculosius redditur,& timetur: cum ela- ionis ventus, aurique fames ipsum praesertim exturbare soleant . Sacri idcirco eloquii Praecones, nisi sedulo ab illis caueant 3 ambitione, & auaritia, enormiter plerumque conuincuntur peccare.
nituntur vexare Nauem , ut pene mergi, ac naufragari spectatoribus videatur . CAPUT IX 'Naturae lumen quia naturale est; ad notitiam hominis naturalem illustrandam li-nritatur duntaxat . Humani proindE antellectus imbecillitate , temeritate, piada oudientium institutione, alijsque de causis, haud parum impediri , dc debilitari, potest ne aliquando suum sortiat ut effectum . Quamobrem praefati luminicio inla illustratione Metaphysici suffulti, dum putant quoaci singula gelaetum, sive quo ad sin stula de sintalis periectam se posse obtinere scientiam , atque subtili sum a quaeque de ipsis, in ili curiolitate nituit.
23쪽
tur indagare: non sine graui. literatorumeensura, plerumque delinquere , & errare vehementer solent.
Qui leges, in docendo super leges tantum adiiciunt, earuln penitus vim ignorando, atque rationem c quod alias nil aliud est , quam plures tenete Ieges, intelligere nequaquam Non Legum interpretes, sed ipsaruiti animati indices ad sumntiam, deis ne liti nuncupandi videntur. Quorum praesertim hic, ad censuraui cum in gen re , tum in specie, grauiores reddun ur, fit reuocantur errores.
Qualem utrumq ue crus ad ambulandum,la. cultatem exhibet; talem in Medicina ex. petientia , α ratio obtinere solent et adeo ut earum altera, vel in Medicis depere unis te utraque, eosdem, quos hic ipsi praesertim detestantur; suae incutere arti cogun
Diam ethnicis nimis indulgendo sententiis..iacram Dogmaticam naturales Philos phi, in scepticam curiose transferunt Diis sciplinam, naturaeque vires vanis iuperstitionibus augent ζ veram ,& rectam haudarum contaminant, & labefactant Plii. ologiam.
In supputationibus, ac diuisionibus, ut seruetur iustitia . & rixae evitentur, di contentiones ι Λrithmetica , dc Geometri probe adinventae fuerunt a sed Λuaritiae 3ngenio, numeros, figurasque ad parcitatem , tenacitatem, usuram, fraudemia, dolum , superstitiones, di veneficia, deprauati Arithmetici. dc Geometrae inique, de indebitE non veremur quandinque applicare.
Musicorum, lasciuis ex vestibus, dissoluto risu, a flexuoso, te erratim gressia ι non tam gravia , quam varia ipsorum, ut plurimum deteguntur vi tu .
Eadem eum Musicis non modo partieipant Poetae libidinum vitia, sed eis adhuc p--.. stant rigida mordacitate lingue.
Genethliaci Astrologi, dom futura certo, de infallibiliter praesagire nituntur a aperinta falsiitate, superstitiosa diuinatione , de sacrilega impietate laborate conuincun.
Venatorum Typo rnystich Dialectici notantur: sed non mimis curando isti,quam negligendo illi errant venationis, princepta,
Dialecti eis. Rhetores, neglectis rationibus, veritatis iudicium ita debilitaent, Ec extenuant ; ut falsa confirment vera rei eiant; de nugacis Sophistae, mendo sique potius Assentatoris munus , onusque suscipiant.
Historia tune εrauiter tabescit, de hebeta- tWr Prudentiae, quam sane gignit, conuam ab Historicis vitia aluntur atran
Grammatici, de Humanistae, dum quidam
seuerirer quamplurima notare, de erit, care nituntur: aut vetustatem extrudunt, vel scripturas deprauant, aut propria tandem vocabula turpiter vitiant, dc eon rumpunt.
FINIS QSΛRTI, ET VLTIMO. IBM; DE
24쪽
LIBER PRIMUS.. Vbi de Doctoribus, & Magistris in genere
Uoniam abstractis humanae nint intelligentiae notiora concreta a. met text. comm. I. Doctoratus profecto de cuius Iure hic agere percupimus . non segregatus, & 1 rebus penitus auulsus, sed in Doctoribus, Mag strisque repertus , examinandus proponitur. Caeterum eum ordo, ex D. Λug. lib. I. de ordine eap. 7. sit omnium rerum congruentia,& simul pulchritudo; ut dicendorum quoque aptam ingrediamur viam , ordis nem negligere non licebit: Etenim certum deserens ordinem , teste Boetio metra.&lib. I. Laetos non habet exitus . Ipsum autem Philosophicum Aristotele i. Elemb. cap. I. or 3. vheia eam I. lib. defens. in princ. a. degeu. avim. ωρ. . 1 .pbIs text. 37. a. de ani. text. 6 . o Hibi , duplicem constituunt; naturae unum, doctrinae alter uiti οῦ Quotum praetermissio primo , secundum qui maxime Disciplinis fauet, ipsis scilicet facilitatem praebens; s.-ι. text. I. aequo , gratoque amplectemur animo; primo videlicet ingressa, communia , particularia deinde ,& quae ipsis posteriora videntur , tradendo. Communia etenim , atque uniuersalia notiora , de , clariora censentur 1. phs text. 6. Hoc namque omisso ordine sinquit Henr. I. p. art. II. M q. u M. 12. art. I.qu. a. urn. I 2. ) mδgnum instructionis est impedimentum. Et qui nonis obfetuant in addiscendo, modicum proficiunt, dc sepius errant.
Nomen Doctoris unde descendat: Quibus proprie conueniat, & quibus
a Ius Docto ratus est id, qaod bonam, re quum est Dinoratus excelleat . a Nomen Doctorii est nomen verbale a doceo, illitaritim conueniens, qui sciens est in acta, vel saltem habet babilim scientia. 3 Doctoris eumologica definitio per Henricam Gandatiensem tradita , unde fumatur. 4 Doctor tenetur perfecia scire, vel saltem as didicisse ea , qua alios docere paest .s riri stadiosi quantum laboris pro comparandis scientiis i rederint, ut ea teras erudirent. ο Hamaηa scientia, cum vix absque igηο alia reperiatur ρον mistione; ideireo Viri studiosi minimὸ se iactabant, sed summa humilis te, stultos se reparabant. 7 Scisti plerunque tument, ac vultuoso opere Iio, plenos sapientia se ostendere emaritur. eum ipsa omninὸ careant. s Selesi, suis ineptas, leues, o inanes lieti inuitu, tandem se produnt.
br3s eorripitur, O irridetar. Io Ceilara Srnodi Casaraugustana in temeτὸ sibi agamenses nomenclatarum Doctoris. II Zumres bullati ,σ codicillares, qui ' prspridicaniar; ct quid de iHi saera Trident na decreuerit sy'odus remis e. Ia Ia MMrellor , seu buttitos, o Codicillares Doctores quaedam dicteria.
Doctoratus excellentiae quid aequum , ω bonum sit , quamobrem, & ius eius Λ dem
25쪽
I dem merito dici solet eupientem perdi Rere Ius namque est ars boni , di aequi .
I. i.fde iusi. iar. in prius nosse oportet, Vt cum Ulpiano ibidem exordiar , unde no-
a men Doctoris descendat. Est autem Dinctor verbale a doceo, ut placet Grammaticis notissimae , ac decantatq significatio. nis, pro eo, qui alium docet, aut ad id potestatem legitimam habet, σέ. in pro m. o. deeret. Idcirco ex Henrico Gand. I. p.
,, detur, sui sciens est in actu , seu habet lia. bitum scientiae, & considerat secundum is ipsum : Cum nemo doctum faciat indo
3 tione idem Henricus ibidem s. n. f. se cundum etymologiam ipsum definiens, is inquit: Donor est, qui in se habet secunis dum actum perfectam informationem is scientiae. Quae utique definitio non parum habet fundamenti in D. Augustini
M Nam quid est aliud docere , quam scien- ,, tiam dare, & haec duo ita sibi connexa
,, sunt, ut alterum sine altero esse non pose, , sit. Nemo enim docetur nisi discat,&is nemo discit nisi doceatur. Tenetur itaque
,, quilibet Doetor ea saltem perfecte scire,
4 vel addidicisse, quae alios docet, vel do- is cere potest et Docibilis namque omnis is scientia videtur esse si ex praecognitis fiat, M o. et hic cap.4. Cum omnis doctrina, om- nisque diiciplina r. mst cap. I. ex praeexistenti fiat cognitione. Quod si res secus
euenerit, non plena malitiae admiratione, ut cum Chrysostomo hom. 43- ιu Danu.
loquar, quam de increata sapientia insidiose ostentabant Iudaei; sed ingenuo stu ,, pore illud Ioannis T licebit proferre: Quo- ,, modo hic literas scit, cum non didicerit Ut persectam igitur scientiae haberet in-s formationem, atq; inde alios ubertim docere possent viri studiosi cum indoctosis docere debeat doctus, Glos . ad quos Tu- ,, rares ι. Titium, tit. 7. deam. periesui. veris earat. sapientiam omnium antiquorum ., exquisierunt,& in prophetis vacaverunt. is Narrationem vitorum nominatorum coais seruauetunt, de in versutias parabolarum ,, simul introiuerunt. occulta prouerbiori rum exquisiverunt, dc in absconditis p ., rabolarum conuersati sunt. In terram alie- nigenarum gentium pertransierunt: bonari enim , dc mala in nominibus tentaveis runt, Ecelas. 3 p. Nam , dc Regina Saba , ,, audita fama Salomonis , venit ab austro
tentare eum in aenigmatibus, Reg. . eap. IO.
Plato , una cum Euripide , oc Eudoxo AEgyptum adij t. vi doctrinam de motibus siderunt, Geometriam, dc Historias
ex Sacerdotibus AEgyptiis agnosceret Ince in Italiam transgressus est,ut ab Archyta Tarenti, a Timaeo, dc Arione, dc Ceto Locris, Pythagorae, praecepta, & instituta acciperet: &apud Gymnosophistas libros Moy iis legisse creditur; Volat. lib. I 8. Antipater Cyrenaicus, ex assiduo luerarum studio, oculorum aciem amisit, Br Iιb.3. cap.3I. Iulιanus quidam , licet grandaevus, discere tamen cupiebat, & si alterum pedem in tumulo haberet, I. apud Iutianum . de fideicommisi a. tiberia. ubi etiam Glo . an haec. Λtque, ut caetera mittam , D. Hieronymus , seu alter Plato, aut Pythagoras,doarinam per totum terrarum Orbem secutus, Syriam, Iudaeam, atque AEgyp
tum peragrauit, ut ea prius oculas suis lustraret , de quibus postea scripturus erat . Fulg. lib. 8 cap. 7. cum bonum sit semperdiscere , Glas. marg. t. ct f. praedictis. Quia o tamen tot crroribus usque adeo scatet humana cognitio, ut nulla sit sine ignorantiae permistione scientia, non se idcirco iactabant intelligentes, sapientiam suam huccis crepantibus ventilantes, cum minime eos lateret; Amrmantem se sapientem, sibi praeiudicare, Gloss. Uessori. t. F. qua qηiRae iur. in al. eu.sed illud Ietentiae is 3I. inter te meditantes, quod stultus , sciri licet, factus est omnis homo a scientia ;M Vna cum Apostolo I. Coraηt. g. compulsiri sunt proclamare : Si quis se existimat aliis quid scire , nondum cognoscit quemadmn modum oporteat illud scire . Proinde quo iure, nescio, quibusdam liberalius Otio, ac somno aeque se donanti et bus, quam homines decet studiosos , nomen Doctoris conuenire queat: quin imo, dc quod iniquius est, sibimet ipsis anihili
sa aut horitate imponant; atque, ut asserit Zasius ad i. a. de origine lar. s. σ ut obiter sciamus nam. vlt. titulos sibi asciscunt, ampullis verborum iactanticuli, vultuoso su percilio in inabundi , peritiam foris ostentant, quam asserere, tam non possent,
quam sunt ab omni studio alieni mini.
s fit, ut saepe saepius ingerendo se ubicunque seuerioris doctrinae , vel eruditae eloquentiae discursus varius distraxerit,admiranti ne vulgo imperiti fiant; delirando verbis ineptiisque garriendo, deridentium sapientum turbae , ad summum sciolos, vel inuite se produnt. Sed cum iam istis eam partem , oratione delatus sim, quae lepidissimam a me historiam prstetiri nousnit; utique ad rem erit summopere, de qua agitur licet sestiue aecomodata , si eiusdem aliqua compendiaria enarratios habeatur. Aderat enim, ex Mascardo , prolusionum ethie. 3. Francisci Galliae Regis conuiuio inter doctissimos aulicos, lueris
26쪽
tis leuiter tinctus; omnisque disciplinae setis ignarus nescio quis semidoctus , qui
audiendo a Rege inter prandendum, nunquam dulcius , niisquam lautius se ep latum quam suavilliino pastum epigrammate quodam, dono , accepto i putans intalia , nouitate vocabuli quandam eduolii speciem esse poeticum illud figmem tum, ad eam peruenit dementiam, ut adapilato peteret , si non gustandum , cet nendum saltem epigrammaticum illum suauissimum bolum sibi praeberet. Res quidem chachinno digna ue sed utinam idiptum caeteris eueniret, qui plenos, qua vacant doctrina , immerito se iactant: cienim pro ineptia, verbera, & ludibria expertus fuit. At merito quidem, tales in nebulones , tenebrionesque homines Io duodecim Episcoporum in Concilio prinuinciali Caesaraugustano cap. 7. numerusis decreuiti Ne quis amplius doctoris men sibi imponat, praeter has personas, is quibus conccssum est secundum, quod ,, seriptum est ad Hab. s. Ne quisquam suis mat sibi honorem, sed qui vocatur a Deo M tamquam Aaron. Ex quibus profecto non obscvtε elicitur , etiam quid astruendum sit de aliis, qui nihil solidae eruditionis habent, nisi inruis Diplomatibus , quorum vigore, nul Ioadhibito experimento, nullo literatu a I rae periculo, ex sola Bulla, seu Reserim to , aut priuilegio alicuius Principis,Doctoratus adipiscuntur honores , quare communiter Bullati Doctores, cum ad instar Bullarum turgescant, & codicillares hodie vocantur. Fortasse, & isti nomen Doctoris simpliciter merentur, cum nihil sapiant, cum nihil doceant, sed ta tum titulo pascantur inani l Minime quidem ἔ nam praeter ea,quae ex Summorum Pontificum, ac Sacrae Tridentinae Synodi sanctionibus obstant, de quibus alibi; id etiam satis concinne aptari poterit, quod de Heliodoro, quem eloquentiae expertem , Adrianus Imperator epistolarum suarum magistrum instituerat,aiebat Dionysius e Potest Caesar pecuniam inquit
ri α honores tribuere, Rhetorem facer non potes . Dionys. in Adriano, & Men. dos. supra Igaar. grat. de licentia, docto .di, apud Middend. acad. cap. 3. , de quisbus b. uiati s c. Neque tandem de condigno nisi vel, mus tantum disputare de nomine i toris appellatione gaudere videnturii, quorum idem non pigeat modo recant re elogium , quod olim laureatus, Petrarcha, dial. i a.de sapientia , in ipsos venustio
sime impegit Faelicior inquit aetasn ,, stra, quae non unum duo sue, 'ei septem, ., sed in singulis Vrbibus ἰ eeu pecudum
is numerat sapientum ι nec mirumri sine multos esse, qui tam ficile fiant. ,, Venit iuuenis stultus ad templum; prae- ,, eeptores illum sui praedicant, celebrant, A seu amore, seu errore 3 tumet ille,vulgusis stupet, plaudunt a fines, &amici Ipse, ri iusius in cathedram scandit, euncta iam ,, ex alto despiciens, & nescio quid eoni ,, sus murmurans: tunc maiores certatim, is & ceu diuina locutum, laudibus ad c ,, tum tollunt, tinniunt interim campanae, is strepunt tubae, volant annuli, figunturis oscula, Vertici rotundus, & niger panis rius imprimitur. His peractis, descenditis sapiens, qui stultus ascenderat. Mira is prorsus transformatio,nec Nasoni cognis is ta . Sic fiunt hodie sapientes&c. Etenim
non sufficit studuisse, sed bene , Gisg. in L
circo ob paruitatem materiae, non et res, sed Do celli, apud Authotes nuncupantur . Ia insipidos quosdam proinde luserat Iuristas, nescio , quis cauillator apud Andream Mendo I i. selem quam ad academ. q. I s. rythmis hisce satis ele
In Institutis, comparo vos brutis sIn Digestis, nihil potestis; In Ciaice scitis modice ἔIn Novellis comparamini Asellisi
Doctoris,& Magistri titulis,nomiinibusque
indiscriminatim non omnes gaudere
habent; sed quidam simpliciteride proprie ; quidam cum addito ,
27쪽
iubenti nullum votari Magistrum super
dito. Icilicet meduinae, σ Auιum .s Septem arιιum, quas vocant Iιberales, neque. Mat pariter simpticiser, o absolute appellari Magistridea cum addito tuarum araιum, quas prasitentur. ao Magistri nomenclatura cum addito, non tan tum publiιο aliquo fungentιbus item ast Micatur Magistratu νυeri m et 1am mechanicas exercentibus artes , licet notabιli non sitie different a.
II Nomen Doctoris etiam suam amplitadinem
habet, adeὸ τι ναονose aliquando, pro eo scilicet , qut per varios eruditionis gradusa octoratum est adeptus t aliquando verbre nis rigoros/ , pro eo se ilicet, qui alium decere potest , vel ad tale mm us, potesta tem legitιmam habet, accipiata .
bus , Δηιaxat, Doctoris nomine gaudere solent . I 4 Licentiati, O qui rigorosum stibierunt examen, ih fauorabilibus paruer , raclum Doctoris titulo βαι, o potiri valent . a 3 Regulareri qui in suis Ordιtubas , ereandι D ctores potestate carent legendo, o scribendo quoque , in rigore Doctoris, o Magistri non adipiscuntur nomen ; hi et quibu1dans ex Stim morum Pontificum priuilcgιo.Sacra Panitentiaria aperiendi lueras ιribuatarpotestas.
ES O Magistri, Doctorisque nomina inter
se conserantur, eamdemque re in , ge a mina cxprimant voce, Gloss. Nagistra legum in proxm f. Hostien. in sum m. tit. de magistris,dc Glias iactim. a. de magist. l)octor nanquc dic itura docendo; Magister vero a monendo, siue monstrando, cx su Derius dictis, & ex Gloss. magistro de magistris cap. I. er ι.eui Ude turb. si j. Quae in idem re deunt , inquit Perespa lib. g. reιmb. liter. num. II 6 . in Doctoris tamen ,& Magistri, cui pioprie, & cui cum addito tribuenda tantum sit nomenclatura minime arbitram ut scire si aliquod inter ipsa discriti mea adducere nesciamus : Quandoquidem per alteram etiam distinguimus legem , ubi altera non distinguit.Glolis P -- Ii. t. liberti s de officio assess. Gloss. iurisdict/onem l . quamuis 1 demtus me. GlosL ρο- Rea l. licet f. de recepti. aνbu GIO T. prator edixit, i. ab Hostibus ς. sed quod sinpliciter fex kibus causis Oe. Qitam ob rem Ioann. Martius a costa in addit. ad tractatam libellorum Caminha, an t. s- m. 22. huiuscemodi asteti distinctionem : nimirum, nomen
3 magiliti, amplius quana Doctoris se disi fundere et hoc quippe .ad docendum ido- , , neum, & approbatum; illud vero iam docentem significat: Doctor enim iuridiceis tantum ille est, qui suscipit Do toratus
insignia, licci actu non doceat, bylia. verb. Doctor, er Steph. Orat. discept. forens tom. a. cap. 29 I. num. T. Magister vero, qui magis
quam caeteri, quas profitetur facultatibus, diligentiam adhibet: cum a magis , sicut minister a minus, dicatur; ut tradunt Maschardus de probat. conet. 999. nu. I. α Petrus Greg. lib. q. de repub. cap. 3. num. 2. ex l. quibus pracipuast . de verb. rer.
6 signis. Hinc non immerito colligunt Doctores, in fauorabilibus duntaxat, talia
ψ Doctoris, & Magistri indiscriminari nomina. Ita prae caeteris Felin. in procm. crct. v. Gregorias col. II. post princ. versnomen appellatiuum num. 38. ubi scite traditis quod summis labiis minime est attin- , , gendum) quandoque fieri legata ni erca- , , toribus, vel scholaribus, & si ita ilibus sinis rellige Doctoribus) a quibus non excluis dentur, seu legata percipient, qui sunt
M tales habitu , Ac nomine, licet non exerci tiO, Bartol. tu l. I. C. de eoileg. libis II. m- όνι. Ctae nautea. eodem libro pos Glah.in cap. Statatam de elect. in o. In odiosis namquei ubi iuxta regul. Odia, o regat. in panis de reg- iur. ιν o. quicquid sancitur, ad prinpisi sititia in reli tiligendum est signi licati
nem Magister, seu Doctor actu docens,
cum approbato tantii in Poetore, minimo confundi solet, ut tradit Sancti . lom. a. de ea isse Iib o. cap. . num. 06. Ex quo perdocte
interi a Doliores , ii docendi muner non iungantur, quamuis Doctoris grada,, ii ligniti lint, non incurrere excommu- nicationem , quae in cap. vi periculosa , ne
is clerici, vel Monachi imponitur ipso facto, Magistris, qui scienter docent, aut in io is litis tuis scholis praesumunt retinere Rcis ligiosos, suo habitu dimisso, audientes is lcgcm , vel physicam . Videantur AZor.
prΣfatae distinetioni, validum praebet sun-camentum .
Quo prosecto dato discrimine; haec duo:
Omnes, scilicet, Doctores actu docentes
sum Magistri: & omnes Magistri actu docentes sunt Doctores , nec reciproca, nec conuertibilia censentur; cum a superiori
ad inserius, nisi negatiue , consequenti
28쪽
non teneat, ut ex Philosopho, a. toplastra cap. a communiter docent Dialectici. Quare Magistri huiuscemodi latissima appellatiis, Doctoribus nedum proprio munere fungentibus, ut dictum est; verum etiam quandoque semel approbatis, utque alijs 5 non paucis, conuenire iam cernitur. Hinc Sacrae Theologiae Doctores , ob praestantiam, maiestalemque obiecti,quam sectantur scientiae indifferenter nuncupantur Magistri. Rotericus I. par. Decretiad cap. m seri . dist. 6 I. u. 3. in quo satis assentire videtur Sylvestro et . Doctorat. I. asserenti ;inter magistros, Theologum proprie dici magistrum,aliosque vero secundum quid,& Rebuis ad g. I. de collat. υ. Magister . Est enim Theologia rerum diuinatum sapientia, hoc solo genere, vis eius optime exprimitur, utpote certissima principiorum index, amplissima scientiarum ominnium princeps, ct sapientissima omnium
actionum, rationumque arbitra. Diuina inrum rerum adiectione, dc obiectum eius diuinum iudicatur, & modus eius 1 u peris naturalis, principio, actione,&effectu suo notatur, ac denique finis eius perfectissimus significatur. Caeteris idcirco dignior, ac praestantior scientijs semper caelitat, &
Ob eandem serὰ causam, Iuris Pontifi-
cij, siue Sacrorum Canonuin, etiam indis. 6 serenter magistri nomine vocantur pro fessores, Holiten. in summa de magistris , dc Gloss. in chm.2. de magis. Caeteri item Iuristae, utilitatis ergo, quam reipublicae leges 7 ferunt, praeclara, in lignique Inasistri appellatione gaudere valent. Glos l. magistri lagum in proam. f. t. magistros C-de preess. lib. O. O cap. I. de magi Dis. Quinimo ait Rehum ad g. I. de collat. v. magister ita obseris uari ex consuetudine. Et puto addit Ro- tericus loco sup=acitato, n. eos recusasseri nomen magistri, ne facerent contra dicturi Christi, Matth. 13. Ne vocemini magistri, is quia magister Vester unus est Christus
Quoniam; nihil porro est tam aptum adis ius, conditionemque naturae 3.de legibasis fer/ in principio asserit Tullius)quam imperi tium squod pro lege sumitur sine quo,
is nee domus vlla, nec ciuitas,nec gens, neeri hominum uniuersum genus stare, nec re. rum natura omnis, nccipis mundus po.
, , test. Unde Fast. s. lepide sic luserat Naso. Inde datae leges, ne fortior omnia posset, Caeptaque sunt pure tradita sacra coli. Exuitur feritas, armisq; potentius aequu est, Et cum cive pudet conlaruisse manus. Verum enim vero, Medicina, quae hominis admirabilem fabricam, naturamque ex-8 plicat: ossa nimirum Omnia, cartilagines,
musculos, ligamenta; partes item nutri tioni famulantes, & propagandae species
inseruientes: Cordis praeterea structuram.&ipsius functioni ininistrantia organa. Cerebrum denique, & huius actionis deis
stiliata3 partes; in fiamma, corporis ni inuintissima quaeque ,horunaque omnium usus prosequitur. Nec talia tradidisse contenta 3 quomodo haec omnia ex elementis nata sint, qualemque ex horum commistione consecuta sint temperaturam ostendit: non ergo minoris utilitatis, dignitatis. que locum inter caeteras huius generis facultates obtinere debet . Quare Vatum petitissimum Homerum a. Iliadum , ut
Medicis digna rependeret prςconia in ligo prorupisse verba ferunt. Vir Medicus enim aliorum instar multorum est,
In excedendis telis, & benigna pharmaca
inspergendo. Itaque, totello, latitarumque pariter re rum peritia , ornatos esse oporteat Medicos , non tantum tamm a Theologia is,
verum etiam a Iuris prudentia, in hoc cum ceteris excidere videtur facultatibus; quod, scilicet, non simpliciter vocentur eius sectatorcs Magistri, sed, ut aiunt, st- eundum quid, α cum addito, nem Medicinae Magistri ι. Magistros, .de professo ibat lib. I .
, , Item,et si Philosophiam Iair OratfectM.
nata. 9. iure optimo, Artium omnium
is procreatricem quandam, re quasi paren-ri tem, Tullius dixerit; ob idque. Philosophi a viris Prineipibus adeo in hon re habiti,ut Lucio Lucullo scaeteris omissis teste Plutarcho in eius visa, tanta fuerit in omnes liberalitas; & beneuolautia ,
quod eius domus, Graecorum Romam venientium, Prytaneum vocareturueideoque, Omnium acclamatione, etiam Maogistri lint nuncupati, Glossi Dia ratus mclement. a. de Magistris, a Stepbaxo Dae Ig. v. Doctor. num. 3. Felata et non tamen simpliciter , sed cum addito Artium, siue in a i liis bus, apud Pereyeam reipublua liner. lib. 8.nam. II 3 .SVluest.υ. octor.num. I. cum alijs
ipsos appellauit, Caeterum, cum septem illae inseriores
artes, hoc unico comprchensae carmine avidelicet,s Lingua, tropus, ratio, numerus, tonus pangulus, astra;
quae libero homine dignae , idcircin liberales dicuntur, Parrisius lib. . d. instractio
ne reipublica ut.6. . Turre eis. in cap. equi.
busdam in D. 37. dist. apud Cassau.catel. F. Io. Uid. s. adeo reipublicae faueant, ut ob Imperatorum,ac Dominantium incuriam iam diu manerent sopitae s Constantinus
Leonis philosophistater, eas excitauexit,
29쪽
Cedrenus in eompend.-Leo decimus , Romae restituerit, Iouuius in eim visa. Maximilianus r. imperatot in Germaniam intulcrit ; Ioannes eus nivius in eius vita 3 ac
tandem omnes sere Reges, ac Principes maxime fouerint: nullo iure , ab ipsas profitenribus magisterii honos est abigendus , t. quibus praecipua gis vesi. o rer.Rη. o Gloss. Doctor in eliment.a.de Magistris. Praeterea, cibia nomen Magistri cul. men , de excellentiam undique sonet;
qua de causa, epistolaos. ita Stoicus deis Io se testatur , dicens: Ego illos Magistros scilicetin veneror , & tantis nominibus semper assurgo: Viris quamplurimis in dignitate constitutis censetur esse,ac semper fuisse commune . Magisteria proinde non pauca ex tribus Codicis postremis es feruntur libris: Equitum, scilicet; Peditum, Militum pro tempore, Militiae utriusque, Uffciorum, Scriciorum, Coguitionum sacrarum , Epistolarum, Libello. Tum, Memoriae dcc. quae tantum, honoris , praemijque causa conferebantur ingenuis . Quin etiam inter Mechanicos insignioribus, ob artis peritiam, usus, ac leges eandem Magistri tribuunt appellationem , Glo M appellantur, ι quibus praeeipud Is de ver rer. signi'. σ i. s. S. 3. Τ. ad
DP aquil. Stephan. tamen Grai. tom. . discepti forens cap. 693. num. 77. ex avne infumma de pactis col. . ante medium num. I 3.
hoc notabile ponit in transpositione di- . scrimen; nempe , Magi ster Petrus, de Petrus Magister, ut primus de scientifico
dicatur,secundus e.g. de carpentario,qua
si putauerintIuris prudentes, Magisterium in illo esse praeserendum, in hoc autem postponendum. Ex alia vero parte, Doctoris nomerus suam etiam patitur limitationem, cum II aliquam praecontineat amplitudinem: magis namque, vel minus rigoroso apud Doctores usurpari solet. Magis rigorostivi denotat tantum illum, qui per varios eruditionis gradus, summum in aliqua superiori facultate apicem, apud aliquam ex publicis Λcademiis, rite consecutus
est; ex Sylves. v. Doctor. num. l. minus au
tem rigorose , ut eum significat , qui alium doeere potest, aut ad id potestatem legitimam habet, de quo supra cap. r.
a. Quare Doctoris nomine maxime, in omni rigore decorari merentur, qui: Sacrae Theologiae, vel legibus cum caninnicis , tum ciuilibus, aut alicui ex supre mis, aut superioribus, ut vocant, artibus operam nauantes; publicum de doctrina, per Quod io supremo talium facultarum gradu, eum authoritate eas profi
tendi constituuntur, approbatae acade mire testimonium acceperunt.Quod prae . cipue de Theologis, Canonistis, ac L. . gistis plane habetur per tradita de nobili. . tate, priuilegijs , praecedentiis, & gratiis
eorundem apud Cassanaeum catalis glor. Mundi par. Io. θνὰ per totam 3 aliosque permultos,ubi tam in fauorabilibus,quam in odiosis, Doctores astatim denominantur.
De Medicis quoque, ae Philosophis, qui
superiorum artium dicuntur Magistri, quoad omnes effectus, & immunitates, cum similiter in fauorabilibus, tum in
odiosis aeque manifeste idem statuitur per Iulium III. in fauorem Collegi, Romani, diplomate quodam, anno Domini 15 33.
a haec habentur: Pro parte vestrum asse ,3 rentium vos a Sede Apostolica indultu mis ad Doctoratus huiusmodi gradum . tamis in Philosophia, quam in Medicina. Et is paulo inserius. Λd Philosophiae, Medis
is cinae, seu earum alterum Doctoratus gra- , , dum. Item fauet ι. reddatur. C. de professis σ Medis. lib. io. ubi manifeste suprenis is rur, Doctorem esse, qui in Philosophia is supremo gradu insignitur; Sic enim ha- bet lex . Reddatur unusquisque patriae is suae,qui habitum philosophiae indebite,dcis insolenter usurpare cognoscitur , exce
,, ptis ijs, qui a probatissiniis approbati ,
is ab hac debent collusione secerni. Idem docent Ferre. in sua pract. tit. forma lux menti, quod praestatur is parte, parti . Glossi
Haesitant plerique, an Doctoris nomen ita rigorose receptum, ad Codicillares,&
que Magnatum per rescriptum graduatos etiam extendi valeat 3 veruntamen, om ni ambiguitate semota, utrique adhaerebunt contradictoriae, si hanc admittant distinctionem e Codicillatorum , nimirum,Bullatorumque quosdam inani qua- , dam sui aestimatione ventosos esse, & inflatos ; quosdam vero modestia plenos,b eruditione graues. Primi suidem , Doctorum in albo, nec habendi, nec retinendi sunt, secundum Rehuff. de nominat. cum Princeps, illis pel r
scriptum indulgens, seruatis temper procedat seruandis , nec unquam ad tale munus per abusum censeatur admittere ;
di vero, nisi fortius obstet aliquod ius
rescripto, merito, dc in omni rigore, Do- .ctoria assequemur appellationem , Demus
30쪽
pote i maiore, re digniore peractae, maior praedictis exhibendus est honor ue cum maius donum,dc emcacius 1 maiore concessum, censendum sit, Gloss. in i restit.6.
Non sanE In toto praedicto rigore, sed adhuc mitius , & in fauorabilibus, grati ID Is que duntaxat, inferiorum, seu vidi- eunt) liberalium artium , in Academ ijs nomine gaudent Doctoris , Magistra; quippe qui doctoralia, licet, non adipiscantur insigilia, actu tamen docent, perfectamque habent informationem scientiae, iuxta ea, quae capsuperiori.num. 3. circa huius etymologiam nominis explicata
sunt et Dolioris nanque priuilesia, ipsis
saltem non repugnantia, suis una uertit tibus participant concessi, arebid. cap. de quibusdam 37. distinct. Modest.in I duas S. D. F. de excus tui. Rebus in priuic sobolas priuil.
I in aliqua ex superioribus facultatibus, qui rigorosum, scilicet subierunt examen, suo, ad lauream, & doctoratus insignia iure habilitantur , in fauorabilibus item doctoris nomine insigniri debent. Ita
Fetin. in p-mio decreti num. 18. Tiraqueil. post leges connubial. Gloga. num. 2. Garnia de nobis. Gisg43. s.f. num 37. Phabas taeeis I 62. Num.7. atque ass. Nam esto doctoralia nedum receperint ornamenta, quae extrin secam qualitatem potius, quam rei essen tiam prae se ferunt, ut ex Menoch. lib. 2. centuria .easu IS9. num. IS.Se Oressi cons. I. Ο Aleiat. resp. 721. lcite notat Pereyr. de repubL liter. lib. 8. num. i 37 . In fauorabit,bus tamen , nomine douorum venireis
debent: sicut Religionum, seu ordinum noui iij in tali casu, nomine professorum,
Sed nullo denique pacto, huiusmodi sibi asciscere quibunt uomenclaturam Reis gulares quidam, qui pontificia , siue su- rema, nulla supposita concessa, vel de-egata facultate propter literarum dumtaxat exercitia ab eis praestita, Magistri in ordinibus creantur ab ipsorum Superioribus , cum aliquibus priuilegiis, iuxta varia ordinum instituta, Sanchaib.8.3 a trinis .dHput. q. num .6. σώ- . Non enim sunt veri Doctores,sed tantum in suis ΟΘdinibus priuilegiati. Eclicet, aliquibus
tanqua in veri doctores, ae Sacrae Theologiae, Sacrorumque Canonum Nagistri. Sacrae Poenitentiariae datum sit aperire stiteras, quae Theologiae, Canonumquidoctoribus solummodo diriguntur: hoc tamen ex praecipuO, S incommunicabili Summotum pontificum sequitur priuilegio, ut sedulo prae caeteris aduertit
Doctorum , Magistrorumque nomina , eorumque promotiones semper extiti si se probatur ; licet eadem ad meliorem,& firmiorem regulam,recens usus dei ceps redegerit. sVM MARIUM. I Geas Hebraea quae etiam Dria dicta fui Optismarum artium, scientiarumque vetasti ma parem, o indagatrix eredita est.2 Ea semper extiti e probantur, qua ad primam, usque originem, νunquam inutata repe
3 Tubal, antiquissma facultatis, Minerastiliae et inurator, er doctor ; quosensu in sacris literis appellatus sis Pater organo cane tium, o cithara. Setb, Astrologiam docuit; ectui posteri quoque binas erexerunt columnas, ibique scriptam reliquerunt, quicquid ad talem , a quo spectabat sciemias .s Apud antiquo1, scientes, oe Dinores me bantur Dii;de quibus malia Sacra Scriptura addueuntur loca . 6 motb edidit tibrum de rebus naturalibus . σAngelorum natura ; σ Nod malia doeais de rebus d uinis,s humanis; vimis Thes. logiam, Arithmeticam, Geometriam, Afro ισrames e. 7 Cham, Magie adinventor fuit, sicut Belus, Daὸ Memrod Hob latriae Anabam, emphiaticum Gymnasium incoluit, ubi profitentes, Vates, meropbanta, Propheta, ac nee dotes dicebantur, var que insignibus disscriminctamur a cateras.s Persa, quorum sapientes Magos voeabant ν secut AEthiopes, quoram trem doctores Baiasamari, o Tegnati appellabamur, variastandiderunt se,otas.s Verulama Gymnasium in Italia d macto in. stituitur, o Etrusisapientes, aruspices nuncupati fant. Io Moyses S botas, ct Dηagogar instituit, in quibus, qui probantur, Sanhedris , Scriba,