장음표시 사용
51쪽
ut meminit Euseb. Caesar. lib. Eccus Sacrae literae, statim post tempora Apost lorum ibidem floruerunt. Atheniensis,
quam quidam Graecorum dixerunt Graeciae Musciam et Pindarus culmem , sir mamentumque: Tucidi des, Graeciae Graeciam: Pythius, Ucstam Graecorum , 5 Prytanaeum, Calius lib. I 8.cap. 23. Romana, ubi, resei cnte Gellio lib. II. Ma. attre. cap. 2I. Rhesores,& Philosophi cathedras habuerunt, omneque Doctrinae genus, quod hominum deceret ingenium, illue inuectu insuit. Praeter has, caeterasque Europae insigniores non desuerunt quani pii res, ut Druydum in Brittannia. Hector. Sorab. lib. a. de rebus Scoticis . Banauensis . Meacensis. Caiana. Negruensis. Hoiama ,
α Frenotamq in Iaponia Indiae insula, qua rum singulae ter mille, & quingentis, & eo
amplius auditoribus frequentantur; eam demque ob causam, illis quoque remotiusmis plagis, magnae fcmper extiterunt cxiis stimationis; Ioannes Metillus in sua Eρ stola .
Cum autem, non tam Cathedrarum va-a-rietas, spectabilisque multiplicitas, vcrum etiam summopere Magistroruin, Doctrinarumque profunditas,celeberrimas scholas ei liciat non cnim Cathedra , Magistrum; led Magister , Cathedram , vertius
vice constituit; Gl a maiorem eap. I. g. q. . ex o. dis cap. vlt. Iumina cura , maximaque sedulitas ab iis quoium uni itersitatiis Bus interest aptos proii idere Doctores, prae cipuE est adhibenda: Quandoquidem nec Chalcidica, nec Antiochena , nec Laodicea, nec Caesariensis, neque Nicomediensis. aliaeque id genus vetustiores, illustrem amplius perfunderent famam , nisii Arist teles, Strabo lib. io. Geu. Malchio r Epiphanius Sophista, & Apollinarius: Iulia itas,&Gallus martyres. Baulicis Mag lus, Jc Na etianaenus, Lactantius, dc Libamus, bonas artes inibi pro sessi filissent Eus h. lib. 7. Πi 3 flor. Ecclescap.ro. Huiusce nodi profecto ad Cathedras eligendi munus , Ωιnmis Prin. cipibus in suis dictionibus. Ecclesiasticam. siue Laicam obtinent.bus dignita rein Universitatuni idcirco semp er habita ratione o maximopere conuenire, nemo est qui am- is bigat. Nam magni in rerest ad bonum re-e, glinen , dc conseruationem Reipublicae ,, inquit Percyra de repub. lit. lib. 8. diis. D. M ia 3 in attendere, quibus subditi doctrinis, & per quos magistros inbuantur . Quamobrem, apud nostrates non tantum , sed&olim quoque apud Thurios, &omnem fore Graeciam lege cauebatur, Ut pueris cum primum adolescerent, magistros studiorum doctos aetate , dc Ulu , Irae primo tyrocinio, publica impensa praefice- cereiit, atque plures unius curq, ac disci-
iesing mandarentur, qui Magisteresset, dicomes, sicut deTuscis,&Maiulientibus tra.ditur . Idem apud Iberos, Sertorius secit, ut Magistris scientissimis, qui artes docerent liberales, ingenuosque educarent, stipendium de publico daret. Alexander Macedo, multis millibus puerorum ex
Pcra de Magistros dedit, qui graeca instit
ta, mores, militaremque disciplinam prae. ciperent. Vespasianus, graecis, latinisquo Rhetoribus, annua centena dedit. Marcus Antonius Pius , Rhetoribus per om. nes prouincias, annua salaria constituit. Traianus quoque , adolesccntes ad quinque millia boliae indolis, ex omni Imperio selectos, publice ali,& parentis affectu,
paribus disciplinis, erudiri curaui ex Alanab Alexamlib. a. cap. 23. Quae tamen leges,4 non adeo compresse , summos sunt arbitrandς concedere principes, vitali eligendi
munere, Academiarum Conditores , fundatoresque omnino Censca luur vacat et
Quandoquidem, aequitatem oppido pinstulare tradit PetruS Gregor. lib. s. de rein pab. cap. I. u. I g. vi Magistri designentur in is Academiis per earum conditorcs, vel iis
, praesentibus saltem: Possunt sinquit) dcre-- quiri tersonae Ecclesiasticς , ut Summusis Pontifex, vel eius Vicari j,vcl Patriarcha, is &alii in eligendis Magistris scholarum.
A quae sunt ex illotum fundatione, & eorum is aluntur stipendiis, ne sit in pol cstate alio- rum contra illorum intentionem , alioso quam ipsa statuerint praeponere. Non mi-- nus insuper addit, quam in Ecclalia pa-
is tronata, nullus admitti, vel institui debet, is sine prisentatione Patroni, vel in eius ne-- gligentia, per Episcopum . aeterum, quia prouisio, siue potius ele.s ctio, ex Fermosino rit. de elect. ad rabrie. praemisi.m. v. . bifariam usurpari solet; proprie, scilicet. pro ea, quae plurium consensu per vota vel suffragia sit secundum Ca. non es, de qua, Gigiu rub.de ρηstula. Prant.
fit Supetiore, & qus propriem B cneficiis
vocatur collatio, inuestiti ira , siue institu. tio iuxta textum in cap. Ad laxm .evis oliis
seque n. 63. dist. Viri quoque i i incipes, cConditores patroni, litis Cathedris, modis duo s prςdictis, iuxta locorum pra-xim prouidere valebunt. Si ergo. secunda hac electione id agere ma int; ipsis pro&cto sufficere arbitror si dignos , habiles, capacesque duntaxat s dignioribus, habilioribusque relictis docendi at Milant ad opus
52쪽
cus, Reges, Principes, caeterique Dynastae, anxii corde continuo vagarent, ut digniorem inuenirent, quod a Papa, & Rege exigere durum esse asserit Regina t. tom. a. lib.
m. an siu.coxtra Lusium lι b. m. dei κθ. O iur. cap 3 . dub. tq.n.66.apud Fermos. ad rub. de elect. q. 7. n. 6. Nimis tamen absurdum i utroque foro,quini in no & iniustum,quod praeferrent imperitos peritis, novellos an liquis, ac rudes emeritis , ex tradit ιs per Ioannem de platea in I. I.co L .de prisc.agem. in rebus lιb lo. Boet.de dιsciplina Schol. cap. 6. apud eum em Fermo ibidem n 27. Verum enim vero Rex, si ire Princeps a culpa cuacitabitur nequaquam, si super elio gendorum vita, literis, moribus, oc aptitudine a melioribus iudicium, vel non exquirat consilium Aurissιn prom. ca . prator.
, , Ecclesias. 32. habeatur: Fili line consilio ni- is hil facias; dc post hactum non paeniteas. Et is Tobiae 4. Consilium semper 1 sapiente is perquirit o. Et Prouerb. g. Ego sapientia is habito in consilio, dc eruditis intersum C -- gitationibus. Et Ir. Via stulit recta in oeu-M lis eius; qui autem sapiens est , audit conis silia. Et I 3. Inter super hos iurgia sunt, quiis autem agunt omnia cum consilio, regun is tur eum consilio . Ideoque Adrianus Augustus, teste Dionysio Cassiano in eius vita, de quolibet negotio libenter patiebatur admoneri, oc corrigi , ne dum a Magistra ibus, verum etiam a quolibet gregario. Quod , & initio sui regiminis Tiberium Caesarem non renuisse alituit Suetonius in
eius vita. Nam, ut Epistola aro. ad amicumia Lucillum scribit Seneca, quasi interrogan- , , ii respondens : Quid sapiciis sapienti pr is derit. Impeium illi dabit,occasiones acti δε num honestarum commostrabit. Praeteria haec, aliquas suas cogitationes ea primet, is docebit qiiς inti enerit : Semper enim sa-- pienti restabit, quod inueniat ,& quo ani- ω mus eius excurrat. Qua de causa, & merito quidem futura cauens, tempestatisque suae praesentia mala coerceus, Caesar deero uit Augustus apiad Middendor pium deae- caden 6s, ut deinceps docendi, ne quis sibi usurparet iacultatem, nisi Principis aut hinritas accederet, iliter ueniente publicatum
Gymnasiorum examine. Et Adrianus Imperator ibidem apud eumdemin Viris quibusdam praetoris,citra examen de iure respondendi ut nunc codicillares pret sumunt Dina, ctores munus petentibus respondit: Eama, rem non peti, sed praeitari solere : Princi- ,, pes non conferre, nisi prius se idoneos eseri se demonstrarent ,&publica aut boritate M optimorum Curialium consensu prominis uerentiir. Sicut Iulianus Imperator etiam is in t magistros C.de profess i medi. lib. Io. ita
is rescriptit: Quia singulis Ciuitatibus ades ,, ipse non possum; iubeo quisquis docere
is vult, non repente, nec temere prosiliat ad , , hoc munus, sed iudicio ordinis probatus , is decretum Curialium mereatur, optiminis tum conspirante consensu.
Si autem prima illa, dc propria electio-7 ne, idem agere permittat't, atque adeo Scholasticorum votis augitorum, qui Oppositorum, seu Competitorum mores , aescientiam maximh callere solent ut par cli, undecunque comittant sScholaribus enim,& studiolis, de Doctoribus creditur scientia, ut ex Ioanne de platea in i ex agentibat
C. princ ageu.in rebus lib. I a. tradit Rebus
priuil.lis. in Meliores inter bonos, dc intecti incliores , Optimi ut eligantur, Principesis sedulo curare debent. Nam quo prgelseis orertet inquit Philosophus 3.Potit .cap. I a. ita sunt praeficiendi ut custodes legum , atque ministri. Et lex profecto, nautiores ad honorifica prestanda munia, iubcteisse vincandos, cap.esta dilectus de ele'. ubi glos dia
ot .di' Iinitumam adsis. Et is , gradu .caeter santecedit, quem labor prolirior, vel supendia meliora, fecerunt anteire C. deost. ι.nemo. Quod & lato tradunt Doctores adtexi in isι feruus struum S. si fornicarius hyadlegem aquiliam. Quinimmo digni res nota astumetitςs, in foro qonscientiς, amortali non esse exemptos diserte tradunt
dus. 3. n. 7. Et si ad officia iustitiς , vi ad rem nostram summopere iacit cum ex Accadem ijs Consules, ludices, Magistratus,
ac Praelati non raro cxtrahanturi meliores, ac digniores non eligantur , CugenteS ad damnum teneri, non inepte putarunt prae
fati Doctores , aliique non pauci apud Fer-
Harum autem discrepantia inde oritur electionum, unde Principum, csterorumque munera discriminantur eligentium. Teis
nentur itaque isti, Oppositorum , Candidatorumque actus indagare omnes,samam discutere, mores, literasque perpender , ac plenam omnino cδrpere notitiam, eaque Omnia , quibus confirmatio, vel ap
53쪽
probatio incumbit, fideliter praesentare, ex
I a. ast ili quod elisci tes non saluant cou- scietatias suas cligendo illum, cuius pistitam non habcant notitiam, cum ad eos spectet Principem consulere circa Os hcia
., dicitur: Sed licet hoc liquido conitare nonis possit argumentis, tamen cognoscendum is est, & si honus miles ante existiniatus sue.,, rit; propi est ut amrmationi eius credatur, M si emansbr, aut negligens suorum, aut so
credatur . Summi Vero Principes cum non seni per propria iii spectione adhibitata ne anxio nimis, ut diximus, flectantur Iahore) sed procerum ita eligendo consilio, relationeque tantum an specia plerum' ac iudicent; suo muneri penitus satisfecisto
censentur si, meliori etiam relidio, idoneum falleui assiincant ad opus: eo vel maxinte, quod Principuni aures: voluti mendaciis, ut plurimum assuetae ἱ vcritatis aliquando perceptς stupent nouitate, ac falsitatis vice, i plana non senaci arbitrantur atintigisse veritatem . Siquidem , nimia reuerentia, seu potius maximo latenti dolo, ex
Principis familiaribus icta, quisque permotus, vix Ial deminuenitur, qui ipsi vera piaenunciet, Bald. eo Ul. vlt col. s. par. I. Dec cons. 19. in sin. Petrus Gr T. de concessione Ieadi p. i in pytne.η.7. Auries in proaem.cap. pra , , tor a n. l. c. barc Seneca de Lenes ad Euri buiιum Bb.6.cap.ro. Monstrabo tibi inquit)- cuius rei inopia laborent magna fastigistia, is quid omnia possidentibus desit: scilicet il-M le, qui verum dicat. Quibus etiam addenis dum non pigeat illud GD . qualitatem ne- eaps quando descriptis ex C.de peti bo sublal. l.Itb. O. nimirum, ob p Ocacem quandoque petentium importunitatem, mὀgnatum fauoribus gratiisque plerumque stιpatam; ne talia parvipeia dat osticia , mi is de caulis,alias niti melioribus troii concedenda ι Prouidiis Princeps, saluo collationis iure, interpellatus concedit.
Hoc tamen praecipue Summi Principes
sibi cauere debent, ne apud i pios oblocuis Io rores, adula I OreS, ac maledici quorum minime aetas nostra laborat inopi λὶ impctrcnt, quae digni consequi neque uni: nam sic frequenter res virtutis defraudatur a vitio, ut adulatio pr. aemia praeripiat. & linguax occupet dignitatis tali igia. Quisque nolit uni, sui primus adulator est, ideo dc adulatoribus gratus,& male licis geneto.
sus, quasi de alienae gloriae obsculationis nobis cstulicrit spicnuor, dc de . adulatione amplior emicuerit ivlgor. Vir de Plutar. opust. quemadmodum adulatorem ab amis. cte.
δε Cum sita sentator si qui0 qutique sui priis mus, & maximus, haud grauatam recapit, , externum, quem exitii inat, & vult testem is iuxta, atquc stipulatorem sibi accedere . , , opportune satis, citato loco costis, vermiis is culisque adulatores idem Plutarchus etiam
is comparauit: Ut com saddit) potissimum.., in teneris lignas, & dulcibus nascutitur; sicis ingenia generosa, proba, & lenia, adulato.
rem admittulat, aluntque adhqrentem .
Quare, clim nulli magis. quam Plincipes, urbiumque Rectores inter mortales emineant, atque ideo improbi adulatotis magis exponantur blandit ais: aequum est,
optimos sibi adbiberi consiliarios , atqui minit ros, quibus haud aliter, quam stabili nitantur fundamento; quibusque tuto aliquarum rerum delegata cura in Principi obediendo sit tota solertia,& auaritiae is pestis non officiat- Necessarium probat is esse reipublicae scribit Casliadorus io. -
riar.6. personas dignitatibus aptas eligere , is ut cui iustitia committitur, malis moribus is non gravetur; alioqui inesticax est ab ho . is mine cxigere, quod agnoscitur non habe-- re: contra confidenter quaeritur, quod ines. is se sentitur. Qirandoquidem . ab incepto, . ne recedamus instituto. Quaestuosa res caeri pit esse 5cliolarum regimen ut scire t b. r.
is de caus corrupι. arsiAin, admonuit Unies &is emptum est noli lacus ac ni ercimonium is pro inercede, ut Icuenderct, qvi erat met.
, , catus, quaesitum est praelio, ambitu ,& ne is quid deesset dedecora, ac indignitati, armis is quoque. Qui erat adeptus agebat propteris quod quaesierat οῦ nullus locus, nullus ti is nor, nulla dignitas delacgara est ei, qui nu-
is moraret. Sed ut sciretur qu inti ordinario is emeretur dignitas, statuta est certa si amma pecuniae, qua miNOrcm ncias est accipere,
, , dc maiore fas est liceri z delinitum etiam tempus, & assignati, qui examinarent.
De scientiae quantitate, Doctoribtis ad do
cendum, maxime necessaria. sVM MARIUM.
I Perfictum dicitur illud, cuias extra non ea at via accipere, vel cui nihil deest: qaur8inus idem est eum toto, aut fere idem. a Scientia, triplici modo considerari potest , vel scilicet, ut es eminetis, vel nudiocris, U. ι
54쪽
i denique ut so Hera. Et quanam unaquaque praedictarum sit. 3 Eminentem scientiam , nullus Doctor pomere tenetur, cum H Sancti Spiritus gratuitura
Di cillimum, quandoque pro imn iis apud
Itiristas usurpatur.5 Suscientem scientiam, quilibet Doctorum tene tur habere, qui praceptaris, magistri offitio, rectὰ fungi praesumit. 6 Malar Doctorum , luim diripulorum, semper debet esse peritia, quae multis lucubration bus, laboribusque, Mn autem somno, σ etia
7 Modiocrem possem scientiam, perfectam tamen eiusdem Me lis informotionem dicis
tur habere .s Perfectism diuiditur in perfectam in quantitate, in qualitate, O secuntum finem, O quomo
do eorum unum excellat aliud , uncin
quodque in suo genere perfectum sit. s Mens humana, nicticoraceis oculis silensibus scilicet) plerunque diuina , o cael stia cernere praefrimit, ιn qua obtutus corporeus , o si
eleuatκs penitus b betatur. 1o Iu varios emores, temerarios esse prata os,
diam caelestia, O diuina scrutati sent nimis , Graditur abunci ; unde meruὸ obiurgan
II Ad Deum per eunitionem accedere , nou ρr hibretur homines, sed non Diuina Maiestatis veluti censores; sed eius fumina gloria
1 a Nimia quo tindam lepiad irridetur curiositas , vana, ct superflua, quam par est diligentius
tas; c subtilitas, iuris imposbilitas sit, o quam maximὰ nocera veritati.
EA persecte laire , vel addidicisse Docto
rem, quae alios docet, vel docere potest, superius cap.r .n cum dictum sit; forsan quis arbitrabitur, Ha doctrinae apicem, ac Rientiae necesse sit attigisse limitem, ut transilire, aut ab eodem, nullo pacto desi-x lire liceat. Persectum sane dicitur illud ex Philosopho s. met.tex.a I. cuius non est extra aliquid accipere, cum nihil illi deesse possit:vel ut habetur strig. ivr.l. I.quod ex omnibus suis partibus constat ; eo vel mari me, quod persectum, & totum , vellunt idem , vel serE idem, 3. pDstex.6 ciauamobrem non erit inutile id sedulo perpendere , quod recte notauit Panor. cap.qualiter de elea. g. eum in euoctis: Scien-Σ tiam, nimiruml, qua noster intellectus ta-cundari solet , triplici modo considerari posse. Primo, ut eminens est , quatenus, scilicet, per ipsam prompte absque praeuia librorum volutatione desinimus, explica:
mus, ac dissicillimas,& flexuosas resolui mus quaestiones; ut de Salomone legitur 3.
, , reg. Io. Quod non fuit sermo , qui eum is posset latere, & non responderet. Secunis do modo, ut mediocris est, per quam ei Dficultates, de quaesita utique resoluimus non vulgaria, licet Authorum volumina non semel meditando ; quemadmodum aliqua facultate, caeteris praestare ambientes, velint nolint, quotidie tenentur experiri . Tertio denique, ut susticiens; quae legitime requiritur secundum qualitate ossicii, siue beneficii, iuxta loci conditio. nem, ubi quis vivere, x conuersari habet.
nomine Doctoris insignitus existat, nemo possidere tenetur, quippe quae Sancti Spiritus cum donum gratuitum sit, vel saltem naturaliter non patum secum afferat dii scultatis; neque desidia, neque ignaui αν , qui eius omnino caret assecutione videtulis notandus. Spiritus enim ubi vult spirat. Ioan cum dii ficillimum humanis i legibus pro impossibile quandoque usiit.
petur, Dist.6 i. Catanensis Ecclesia f. de ver . Qui si nepos proculo ad ipsum neino tenetur,1 6. decret. de reg. ι r reg. 6. Sufficiens autem, scientia, sicut indigna videtur maiora, de
nobiliora studia prontentibus ita necessaria est, ut sine ipsa penitus ignoretur, q uomodo docentis praeceptorisque munereo, quilibet fungi valeat. Maior enim Do-6 ctoris quam Discipulorum debet esse peritia, s vet: proam. S. his igitur. Alias quippe, fiet iude, aduersus talia molientes, ut cuim,, Socrate apud Platonem in Alcibia. . de vn ,, quoque vicatur eorum: Furiosum quidem, , aggredi o vir optimε,statuisti docturus illa. is quae nescis, neque discere cures. Caeterum cum nullus Elicus, talicitatis tam secun-dς amplius existat, qui omnium rerum cognitionem , admirando modo in ex epulo colubrino adeo sit adeptus, ut teste Saxone grammatico lib. s. Hist. Danorum serarum
quoque, &auium voces intelligeret , sed rigidis potius laboribus, crebrisque lucubrationibus, quςlibet ars, & scientia com-7 p-retur: perienam cuiuslibet scientifici habitus, ille profecto habebit informati nem , qui mediocrem praedictam scientiam ad plenum obtinuerit. Gusmagis mile
l. I9.S.illud sciendum fatis aedilitio edicta. Et licet extra talem mediocritatem aliquid videatur esse accipiendum, illam videlicet eminentem scientiam; non idcirco in pers laetione putandum est istam deficere.Quo. niam sicut ex eo, quod persectum in quantitate, in qualitate persectum excedat tali enim distributione, a Plillosopho, pers ctum diuisuinsuit a. G. tex. 2IJ choc rut
55쪽
sus, perseetum secundum finem, tameM non sequitur aliqua impersectio, cum nihil ipsis in sino ordine desit, & omnes tuas amplectantur partes; ita seruata paritate ἔ& si eminens doctrina mediocrem vincat, ct haec item, sussicientem, quaelibet perbe Eta in suo genere nihilominus erit, cum extra ipsas in proprio genere, nil aliud a cipiendum sit. Compertum tamen est plerosque sciendi cupiditate esse affectos, ut mentis
ς humanae impedimenta conniventes, nil,- coraceis ocialis, aeterni Solis nitorem collimare praesumant, in quem licet eleuatus corporeus obtutus penitus hebetatur, D. 2.arr.3.σ A. ideoque opprimuntur a gloria dum scrutantur, Prau., Ut enim, qui fulgidiorem solis rotam, apertis oculis praesumit aspicere, temerariae auda-- ciae dat paenas, ipso lumine repercussus,&fulgoribus obcaecatus: ita,qui lucem illam, diuinitatis candore fulgidam,& interminato iubare scaturientem praesumit dist Iotere, pro Paena tulit errare. Turpiter i circo Epicurus offendit, dum curiosa scruri ratione numinis dotes Venat me eius ma
., gnitudini quid detraheret, septuin ingentiis quodam, & inexplicabili muro, diuisum-M que a contractu, & conspectu mortalium, is prorsus desertum, sine animali . sine ho- ,, inine, sine re aliqua cogitauit; Immo non
,, exaudire Vota, nec erga nos, curiosa agereis prouidentia. Petulantem quidem virum, . de Bene ins I9. strenue iam impegerat Seneca, qui talia dixerat, ita redarguens a. Tu Deum inermem facis, omnia illi tela, omnem detraxisti potentiam, &ne cui- ,, quam metuendus esset, proiecisti ipsumis extra metum. Nec leuius ipso eiusdem indaginis caeteri quoque errarunt inquisitores; Deum nanque ex eo quod Iudae dicerent promissum, Ap. Ligabit ad vitem asinam suam; & quia asina Balaam pro Iudaeis. Deique populo steterat, Nu--er. a asinina iurma praeditum esse,
dissima Gnosticorum secta putabat, Epiph. Deria6. Precibus flecti polle, negarunt Stoi
PP. Ad instar hominum, animaliumque membra possidere corporea astruxerunt Antropomonphitae, siue ab Λudaeo insti
Atque vide reliquis sileam , semel quotidie uasti cum Galli crista scilicet, expalle icit, cum Du as. Quis dedit Gallo intelligentiam expresse habeatur: quotidie aliquid Iegendo discitere', diei scilicet horis quatuor primis: hierosolymitani post excidium Templi . soli nisi tres, vel quatuor ad summum, ubi lecturus sederet,ipii non
remansisse cubitos: Quid plura i Minorem
late, grauiter peccasse eondendo lunam i
atque alia non pauca similia figmentata; Talmud istae apud Hieronymum a sancta
runt. Hanc proinde temeritatem, satis in- culcat, ad Rom. I a. ita scribens Λpostolus et is Duo enim per gratiam, quae data est mihi, is omnibus qui sunt inter vos; non plus sa- M pere, quani oportet sapere, sed sapere adri sobrietatem, unicuique sicut Deus diuisiitis mensuram fidei. Deo utique accedere iubemur: Accedite ad eum,& illuminamini, Psal.33- at non maiestatis censores, sed eius II voci obsequentes: unde Seraphim , & li-hratis volabant pennis,& oculorum aciem operiebant alis, da. o. quo nos erudirent, Deo non accedendum tam ingeni, acumine , quam affectionis amore: oculorum
aciem, alijs idcirco perstringunt, ne in
merso gloriae pelago naufragentur: amoris expandunt alas, quo arctius per momenta uniantur . Ego opinors Serm. q. de vertis,, Isaia propterea addit Bernardus non in-
,, congrue pennas istas agnitionem,& deuon tionem intelligi posse, quibus in eum, qui ., supra ipsos est, Seraphim rapiuntur. Leiratis quippe cognitionis ala, sed sola non ruinis cit. Ruit citius, qui una tantum ala vola,
is re contendit, & quo magis attollitur peius ., colliditur. Experti sunt 'hoc Philosbphiis gentium: qui cum cognouissent Deum , ., non sicut Deum glorificauerunt, sed eua- nuerunt in cogitationibus suis,& obscuram .is tum est insipiens cor eorum. Denique tra- diti in reprobum sensum, usque in ipsas is etiam passiones ignominiae corruerunt. Eorum idcirco, ad comprimendam vit rius iactantiam; apologum ipsis, eundem proponere quoque liceat, quem Esdrae 4.cip. q. Uriel, Dei superni nuntius, pro so- Iutione narrauerat: Condixerant enim cin-- quit aliquando syluae; venite, & eamus,dcis faciamus ad mare bellum,ut recedat coramis nobis ,& faciamus nobis alias sylvas. Et
is similiter fluctus maris, & ipsi cogitaueruntis cogitationem, & dixerunt: venite asceno dentes debellemus sylvas canini, ut& ibi
,, consummemus nobis met ipsis aliam re- gionem. Et factus est cogitatus sylvae in ,, vanum et venit enim ignis, consumpsitis eam. Similiter dc cogitatus fluctuum uiatis ris: stetit enim arena. & prohibuit cos
A od si eum ipso Esdra, recte respondenis tes: dixerint: Vtique vanam cogitationem is cogitauerunt ; terra enim data est sylvae, de ., mati locus portare fluctus suos: Certe pu- ., tarem, Vriclis dicta, ad rem optime cadere,
cuilibet illotum, sic improperando . Quam Te non iudicasti tibimet ipsi 3 Queni ad ino- , dum enim terra sylvae data est, & marc flu-
56쪽
ctibus suis: sic qui super terram inhabitant, is quae sunt super teriam intelligere solum, modo possunt: dc qui super Caelos, Quae, , super altitudinem Caelorum. Nec gradum sistit ex hoc. humani ingeni j des tota a citriositas:amat instabilis vo-a a litare per omnia, dc maiora suis tentari viribus, adeo ut, otium in ludicra ,& vana omnino terendo, id quaerat, quod non erid quod est non inueniat. Indagare pro inde non pauci sunt enixi : Si vete , ligno intellaetus fuerit Abel; dc qua ligni specie. Ex qua insuper arbore, virga Moysis, miraculorum cffectrix fuerit excisa, a quodam Antonino Consule urbis Romae, tradit saltem quaesitum suisse Galat. lib. I 6.cap.
Nimia pariter, esto frustranea subtilitate scrutati sunt alij, apud eumdem ex eodem Galat.tib.8.cap. s. quas vestes, scilicet, di calceos habuerit Dei para Virgo: an secum in hethlemitica peregrinatione Bouem, &Asinum duxerit, qui postea Dominum s uerent in praesepio: aurum ne in massa, an nummoS aurcos a Magis acceperit. Quae quidem, vel certe ad rem non pertinent 3 vel curiositatis, ac subtilitatis plurimum, parum certe fructu sic soliditatis habent.13 Odibilius quippe nihil est subtilitate, ubi est sola subtilitas. Quid enim prodest in
illis expendere dies, quae nec domi nec militiae nec in foro, nec iii claustro , nec in Curia, nec in Ecclesia, nec alicubi prosunt. Scribens enim Seneca ad Lucillum Epist.., 33. Quid est inquit in acutius arista, & in is quo est utilis Tale utique est ingenium, ., quod sola subtilitate lasciuiens, nulla in se ,, residet grauitate. Reprobatur idcirco cum in verbis, tum in rebus , si aequitas praeci
Pue contrarium suadeat , glos marg. l. si tibi pecuniam F. de rebus credit. si cert. pet. Cum nimia subtilitas iuris impossibilitas sit, nimium subtilitatem , t si mulier. s. ex asse. 1. de inr.cit. Sapiant ergo qui eam affectant ut tandem cum ipso Seneca, epist. 88. scientiarum anathomistas,& arcanorum moneam exploratores Quantum mali faciat nimia
subtilitas, & quam infesta veritati sit.
De Scientiae qualitate, qua unusquisque Doctor in docendo praestare debet.
3VM MARIUM. aηtitas est ratis, qui substantia qualitas a
heret,ideirco pro Doctoribses, assignata scientia quantitate; de ei dem scientia qualitat bec loco rem dissereaiam videtur.
a Gualitas, vel Dbstantialiur, vel aecidentaliae qualificat: qua vel substantiatis, istacei dotalis dicitur . De substantiali fel Mia quatitate agitur his precipue; de accidenta. ii vero tantor remisa8.3 .asal eatiuum essentiale , fiaὸ eonstitutivum scientia in propria specie, nil aliud est,quam Media, s principia, ex quibus talis derivatur scientia, intra eandem abstractionem ἐ
materia; qua utique, usque ad ultimas eon
clusiones, tenetuν unusquisque Dievimus
libet scientia, est de specie habitus, qui datar ad intellectivam Deititandam potentiam, ut ea Dauiter attingas,qua veι ex electisne, vel ex imposito sibi munere inquiris.s ciuilibet Dinor, ea tantum seire tenetur , qua ratione fri Vc , vel status Hos docere habeι.ε Incassum laborant qui ad pompam sciratias eo fundunt tradendas: quare potus nimio str pitu discipulorum obtundantur aures , erra res, qui verborum in Mandantia labuntur ut piarimum, ne percipiant ; quam aliquid dignum, ηecessariamque sitis eommunicent. et Dictum illud: Omnes stilicra aues inter se commane habere vincaluis, quomodo intelligo dum sis ostenditar; unde oportet in doctrinis tradendis; lectionum copia ,s nimia vani. rate semota, inum tantilm eurare fractum , discipulorumque utititate .s Iaseriores scientia, quo pacto dicantur mutuare sua priscipia 4 isperioribus: σ in quo se fusbolastici, Graioribus ab uratur.
ditar . Ex quo proinde faciιὰ osteηditur , quomodo unius saeuuatis Doctores, quadam Hiena valeant mutuare praecepta . Io Ua quisque, ut sibi benὸ eonsulat, nec aliqnod fame, nominisquesubeat perieulum;propria quam prosetur arti ineumbere tenetar. II Artes omnes, er scientia sunt veluti tabaIa p cta: nam sicut pictura aliquid addendo, vel adimendo, statim is issa peret ideatum . ita scientia se propria negeatur,ey aliena Dyoeragentur, non eadem, sed a seipsa diuersa penitus reputabitur. xa Pictor quidam gregarius , o infulsus ; ob pleonasmum in pictura commissum , Bonarratio stupenti, immoderati risus, opportanam ma. teriam prabuit.
O Vantitatem scientiae, iure sequitur qua
litas: etenim, eum quantitas siue m I sis, siue fuerit virtutis) medium, ec tota nuncupetur ratio , cur substantiae qualitas
adhaereat, Henr. Gaia. p. 3. an.68. q. I.n. II.
hactenus com naeniurata , scientiae ad docendum quantitate, Doctoribus penitus necessaria, comes eiusdem indiuidua qu a litas, statim examinanda videtur. Perpen-
57쪽
diter autem, vel ut accidentaliter qualisl-cat, cuiusmodi persectiones onanes sunt accidentales; vel ut substantialiter constituit, sicut essentialis quae sibet differentia , superius diuidendo genus propriam constituit speciem. Primo modo accidentalena , se cundo substantialem idcirco denominant
qualitatem, Hevrabidem art. 66.q. u.4. Prio
ris consideratio tunc redibit. cum de tradendis doctrinis opportunitatem suggesse. 3 rit in sequentibus materies. Posterioris vero uberrime absoluetur tractatus, si scie-tiatum omnium constitutivum indagabi.
tur eientiale, quod prςter ipsarum diuersa media, & principia. ex aliquo primo , vel
ex alterutris nequaqua detiuata intra eamindem, ut vocant, a materia abstractionem sex Philosopho I. post. eap. 23.tex. 62. et bina
Thomas lect. I. oe alibi, nihil aliud esse putat ut . Talia itaquc media , & principia , Non quomodocunque , sed quatenus specialeni,& ab aliis seiunctam, intra propriam
lineam constituunt scientiam,tenetur duntaxat ad ultimas usque conclusiones, non ignorare scientificus quisque , eaque rei ciendo, quae nihil,Vel parum astinitatis
hent cum ca, quam profitemur scientiata . , , Homo docens extra sinquit Henr.ρ. Icari. I.
q.6.n. I 3. ex habitu scientiae, quo debet esse se perfecius in actu, habere debet in promis tu conceptus in se ordinatos a primis prin- cipijs, usque ad ultimas conclusiones et aliis ter enim non esset idoneus Doctor. Qua-6 mobrem, cum quaelibet scientia, simul &habitus sit, atque habitus idcirco tribuatur potentiae, ut ea, non quomodolibet Isuaui ter attingat, sed vel quae tantum voluptate ambit, vel ex imposito sibi munere inqui.
rit, 2. et hic.eap. 3. qualitatem protecto scit
tiae ad docendum possidcbit necessariam, ,, qui ea tantummodo callere studet, quibus,, alios cludire tenetur . Etenim quilibet 5 scire debet ea quae sibi competunt, vel ra- , , tione ollicit, vel status, vel alio modo, Pa.
- r.in cap.qualiter de in cunctis cum
scholasticis, siue iis, qui sunt de scholis,vel
eius societatibus, ut notat Gloffcholasticis, L
ditum nihil esse debeat in ea arte cui stu. dent, J. pream.g. quod iam . Gratis igitur laborant plurimi, litusques penitus arant, qui multitudinem demnlcentes, aliena ςruditione adςO propriam reserciunt; ut non praescriptam sibi doctrinam, sed noupm quandam , & inopinatam encyclopςdiam, ventosi, ac tumidi. ςdete videantur. Quare , sicut in Didast. ,, lib. 3.cap. s. Hugo testatur: Nulli arti,quod is sui im est, tribuere nolunt, scd in singulis is legunt omnes. in Grammatica . de Syl-
,, logismorum ratione disputant. In Dialo: Olea inflexiones easuales inquirunt ι Acquod magis irrisione dignum est, in titulo
rotum ponunt, legunt librum, & inceptum , tertia vix lectione expecuunt. Frustra quidem labore teruntur; nam rerum tam diuersarum strepitu, dc fragore, di- stipulorum potius obtunduntur aures, ne distona , quibus plurimum scatere solet Ostentata peritia , Percipiant; qu4m suaui oblectentur harmonia veritatis. Sicut enim eorum, qui ad tibiam canunt , errores plerique latent auditores, ita abundans, atque Ornata superbiens eruditio, animum auditoris perstringit, ne reni draqua agitur intelligat. Quoniam non pompulus sequendus, sed docendus est. 6a ist.
Nec tullianum illud, ad initu telam ν obiiciant dictum pro Archia poeta orat.26.
fect. I 86. m. a. nimirum, quod omnes, , artes, quae ad humanitatem pertinent ha-
,, hent quoddam commune vinculum, ecia quasi cognatione quadam inter se contiis nentur: quamobrem noti in egram, sed mutilam plerunque traderent disciplinam, si a caeteris bonis artibus ipsam amputarent et Etenim eruditio, si parce adhibe tur,stylum exhilarat, si inferciatur, obruit; lectionisque salubritatem , varijs distractionibus confundit. Ad quas igitur resis inquit idem Tullius 4. is aptissimi erimus, in iis potissimum elabo.
rabimus. Sin aliquando necessitas, nos ad ea detruserit, quae nostri ingeni j non is erunt et Omnis adhibenda erit cura, mediri tatio, diligentia, ut ea si non decoro, atri quam minimum indecore facere possis is mus. Nec tam est enitendum, ut bon quae nobis data non sunt sequamur,quamis ut vitia fugiamus. Proinde Oportet, nimia lectionis copia , & vanitate remota, ipsum prosequi fructum , imitarique non eas, quae serta plectunt mulierculas, sed apes illae enim florida, dc odorata sectantes in Ita conserunt, atque pertexunt opus, tu cundum quidem illud , sed in die induntaxat durans, atque in frugi serum: hae saepenumero prata peruolitantes, hyblqarum rosarum, hyacinthorumque copia consita in Tymum asperrimum , atque gustus..acerrimi deferuntur, eique assident mel meditantes flauum, perceptoque utili suc co , ad suum reuolant opus. Sic itaque syncerus , artisque studiosus Doctor, i
fructuosa, & vana omnino respuere tene tur, documenta, eaque sucorum sophi- .nicen ambientium pro pabulo putare;ani
Ino autem in ipsos sibi ascriptae lectionisi senius penetrare , ic quod utile est, atque commodum, ad se trahere, & exinde disci
58쪽
seipulos docere . Familiarem hanc vanita. rem , fatuumque laborem , non semel Regum sapientissimus execratus est Salomon , qui plurimos aduertens. in his praecipitanter corruere, Eectef. I. ita testatus,, cst; Λgnoui quod in his esset labor, &a D, , nictio spiritus, eo quod in multa sapientia, ri multa sit indignatio, &qui addit scien
,, tiam,addit & laborem. Me tamen minime latet , permultas s scientias, ita ab aliis mutuare media , aemendicare principia, ut illis peremptis , vix iubsistere queant. Quocirca Philosophus a. post. cap. 7. rex. m. calath sic fatur: δε omnino quod unius scientiae est conueni. re alteri non potest , nisi serte cum vna ,ri erit ad alteram affecta , ut in una altera contineatur, quomodo ad Geometriam
., Optice, & ad Arithmeticam Musica affeta cta est. Venatoribus idcirco assimilantur
Scholastici, Eati de verb. sian. cap. a. ubi Gloss-Eorum nanq; principia,quae astruunt,& causias ι quibus in latebris constiterint, ei plorare nituntur. Quemadmodum cari nes venatici inquit Philo Iudaeus lib. deis somniii 4 Deo immisi in a longinquo ad feras
M perueniunt odorem sequentes, cuius cxi.
mio sensu a natura sunt praediti et eodem, modo a iustitia , cqterisque virtutibus,
, exhalantes suaves auras, amator sapientiae is vestigat, cupiens originem tantae volupta-
,, tis assequi, huc illuc cursitans. & vel ipso
is honestatis odore, tanquam sacro nidore ,, se recreans. Ea propter, Iurissae ex Sacrae Theologiae penu, non pauca produnt, ut in C. de summa Trinitate, o D. Cath. de Sa erg ια. de Epist. o Cler. σε in aatb. mu sistiti ubi de diuinis tractatur: cum Iutis prudentia sit diuinarum , atque humanarum rerum notitia, LIo . de iust. o Hrij I.
Et Physicus, finem physices, in principijs
Medicinae statuit, Arist. lib. de repub. cap. I. O lib. de sanit. tuenda .
Verumtamen est, quod si principia hos iusmodi scientiarum, ut vocant, inferio.
rum, earumque media, a superioribus sunt mutuata scientiis; mutui ratione, ne quaquam orbari debent, sed ditari quam maxime . In mutui autem datione, Opo tet dominum esse dantem: & mutuum damus recepturi non candem speciem squam dedimus alioquin, aut commoda tum erit, aut depositum sed idem genus, ι. a. de reb. ered. si rem pens t a. Non enim qui mutuat, quod suunt non est erogare potest, cum appellata sit mutui datio ab Lo, quod de meo tuum fit, ibidem . neque
recipere teneatur diuersunt genus rei Ira uitiatae; cum mutuum cola trahatur datione Ica consissςntis pondere, num cIO, Vel incn
tu Id, non in aliis: quia in cis, aut te pingnat natura mutui, aut regula iuris, quae aliud pro alio, inuito creditore solui, non patitur, Asem ibidem s. mutω datio. Inferi tibus itaque icieirtiis nullum ius, imperium nullum, super haec inest mutuata
principia haec enim non ab inferioribus, cuius sunt principia, sed a superioribus ,
cuius sunt conclusiones oporret probari, ex Phil. I. pess. cap. Io. ubi D. Tho. Iem a S.
ideoque si a superioribus repetantur scientiis, eadem genere, pura Theologico , Mathematico, Arithmetico occ.cuius sunt conciuliones, minime vero eadem specie, . inferioris scilicet scientiae, cuius sunt principia , rellituentur. Quamobrem causa penitus ignoratur cur tanti plerique aliena faciant, ut quod sua interest ignaue, ac desidiose negi gant 3 Falcem nefas est in salienam mittere messem, Glus collectores,
extra comm. ne sede mea. aliquid innovetur .
Hoc quidem non astruxit, neque Inquam somniauit Philosophus, qui potius oppo situm, licet non tam clare, sapienter ta-
,, men Omnino docuit, i. ωι. cap. a. Arbi-M tramur inquit scire omnia tapientem,
is sicut contingit , non secundum unum. ri quodque scientiam habentem ipsorum. M Vbi dicit antiqua translatio et Non sing is Iarem eorum scientiam habentem ; Quod
mirifice, I. pari art. 3. 3. - . .ex
is plicuit Henr. Gana. ita scribens: Vnde &ri Philosophus, qui hoc bene sentiebat ,
,, quando occurrebant ei talia, quae scien ,, tiam philosophicam excedebant, de hocri se non intromisit, sed considerationi ait ,, rius commisit; secundum quod de hoeri habemus unum exemplum clarum I inbis.,, cap. t I. ubi quaerit inter alia, de faelicitate,
is an sit donum Dei; dicit sie r Siquidem δε aliquod aliud morum est donum homibis nibus , rationale est stlicitatem donum ,, Dei esse maximum , quanto optimum. is sed hoc erit alterius perscrutationis magis is proprium . Quo plerumque fit, ut Catonis fortu- Io nam pauci assequentes, qui cum ars nulla , neque priuatae , neque publicae rei gerendae ei defuerit; natum ad id unum disceres quodcumque ageret, Gaius lib. 39. plurimi, vel se te omnes, dum alienas erv. dite non satis peragendo doctrinas, se Famae putant fore venendos ad arcem, Iudibriolum ad ima ab omnibus exploduntur inglorii. Ad rem idcitco erit illud Luciani adaersus indoctum fortasse coli mentum:
uod Neanthus Pittaci Tyranni Mitylenium filius, Orphei ex Apollinis templo clam sublata lyra, aliam similem substituit, sperans ob ipsam , se diuina quaedam
carmina , quibus sylvae, atque serae mul
59쪽
diu , se in Ciuitate parum tutum esse arbitraretur et noctu in suburhio citharam incondite pusians, canes ea ciuit, qui in s licem cithargdum discerpserunt. Itaqui Orpheum non modulis, sed mortis genere imitatus est ; nisi quod is a mulieribus, hic vero a canibus laceratus est. Utinam& illi mordaci detractorum non dilania rentur dente , qui alias ab aliis, quas profitentur artes inepte, imprudenterque do-- cent: cum fieri non possit, ut qui multas is artes exercent, multa praeclare faciant, Tenoph. de instit. Cyri. bb. 8. Verum enim vero, esto persecte, stren Reque fccerint, quid amplius ipsorum doctrinis ornamenii , & decoris tandem asciscent, quam perforando aures, nares, ac labia, lapillos atque illis in locis, variis insigendo distinctos coloribus, humanae formae Brasilienisses tribuerint venustatis Or. lib. a. reis
quidem ii vagi, instabilesque Doctores,
qui latebras scientiarum omnium inutiliter perscrutantes , vix tandem, quam cu
piunt ins lices in inueniunt doctrinam.
Quamobrem ipsorum . excogitatis comomentis, literariam rem aut quatiunt, au tdcformant. Proderit igitur eis, si inexplete , illud Horatii pocticae in principio ad lis serit incinoriae: Sumite materiam vestris,qui scribitis squam Viribus: & versate diu, quid serre recusent, Quid valeant humeri. Cui lecta potentet
Nec facundia deseret huncinec lucidus ordo.
De accidentali qualitate, sed praecipuis
eius doctrinae quam veri Doctores profiteri debent, requisitis .
Ceu tabulam eleganter depictam, litexi rarum quamlibet se habere facultatem,est qui ambigat nemo: nam quod de Pictura,& Poesi, scito dixerat Plato lib. Io. de repab. illam, scilicet, esse poesim tacentem, hanc autem picturam loquentem, cuilibet doctrinarum gcneri appropriari non dedecet: etenim pictura , quae exprimit plane representat; Scientia vero omnis , quae tradit vehementer imprimit. Illa oculos: haec mentem pascit, & recreat. Illa intuentes: haec audientes mirifice oblectat.
Fiet inde, quod sicut picturae addendo vel adimendo quicquam,perit facile ideatum reodcm explorate modo, si extraneum tradendae doctrinae supererogetur, proprium autem denegetur g non eadem quidem, sedi, liquido apparebit diuersa . Mirandum illud Simulachrum Noctis, Bona rotii scalpro astabre elaboratum, atque in D. Lauis rentis sacrario Florentiae magnifice erectum, rudi penicillo imitabatur quidam Iulianus satis iactabundus Pictor apud Vasari par. 3. de ritis PQ. qui sculptae Nocti adiunctam Bubonem insuffciens ad distinguendum rc putans signum: ita Aluconi-hus non tantum, Noctuis, Nieticoraci-hus, Oditi hiis, ac Vespertilioribus,verum etiam candelabris, lucernis , lampadibus, laternis, ccrtaicalibus, puluinaribusque a te deducta in viter ius circundedit imaginem , ut non amplιus Noctis, sed propolarum ossicina , vel nundinarum atrium facile cacdcretur. Inopinato itaque aspe. etu Boiiariolius, qui aderat e funam opere delectatus, uni plici talem admirans unde- cumque artificis ue tanta delectatioae illic astccius fuit, ut nisi in solutos erupisset riuis , iatu citata ta , oppressa coitu silentyia. . Osui4 Dc sidcntuL 1uclico, L Iticinia
SVM MARIUM. I Scientia , συι ὰ Doctore procedit nuηcupari soleι doctri a , duo μηι genera summa ue ars scilicet, o disciplina a sicut σ
ου .Orantia, iacapacitas , o error.
etiam, ini ignorantia remedia sint adhi
benda , ex Platone ab=gnantur .
a De Disciplina , iustitia pa/te potentiali sub
3 Doctrina , qua etiam positio dici soles I ut in discipulo ν eripitu ν ratio sciendi , seu disciplina solo ace/dote ὰ doctrina distincta, ab
4 Mens humana , quae a Platone gratiarum sedes, ac progenies quadam illius causa, quae omnium causa est, dicta fuit; noη -ηem indisserenter, vel impuram auet doctrinam ssed tantum d/gvam se .s Doctrina basis, o fundamentum est Deritas, uam ita tradendis siemiis qυι Iibeι doctor , maxim8 curare debet. cum soli. , σ mali-gηὸ docere decipere H ; quare in omnibus veritas spectanda est. 6 Veritas formalis, ct traηscendentalis quid sint. Formalis semper immobilis est : idcirco ἐIudaeis , pedibus quadratis, ct sol dis ad disereηιiam mendaι - , effigiata fuit. Immutabilitas, ex imorν Aptibilitate; incorru ptibilitas ex simplicitate ,'simplieitas ex
uniformitate nascιtur , qua omnia υerita ti conoeniunt , ut ex ipsius leone late ι o. it
60쪽
s Doctrinari si mratarabum certit ado omnis , est' in Gabi is . princi 1 desami. tur, cum priuipium uniuscintisque rei sit potissit in pars. Gare ιιιe Doctor in nulla persistet sententia, qui per disero princi- t
io Doctrina integra, ct iscoirruptibilis, siue saηa debet esse, tam sanitas integritatem signifeet ἔ qua utique talis eru, si ex ιηι gris, sanisque pendeat principitys nam error iuprin ejus fit tori/ maior ιn progressa. i I Gra e malum , senumque periculis committitur scandalam , dum non humana , o philosophica, per sacra, theologica, sed vice Dersa ue caera, ct theologica, per ba-mana , est' philosophica ostenduηtur principia , quod muliorum, σ praecipuὰ Origenis,
ia Doctrina pariter integerrima, in nuda debet esse , non falsitatis , erroris ae lenocim sornata. quare Dinoribus sub graui intimatur pana, ne adulterinam discipulis tradant doctrinam , quod utique Veteres libenter fecerant f Neoterici verὸ ab hoc non pa-
νὰm abhorrent.13 Plus studendum est proficere, quam sacere,
tam verbosi euit di sim commentariνοῦ quare sermo phaleratus, subaνata montiacmparatur, qua ad Decimem ditat, revera depauperat. Non idcired verba, sed magis sensus auendere aquum est .
seruare, vel amittere uniformitatem . Is mantum a veritate aberrent, qui eam aliter philosophice, aliter matbematic/, alucrque theologied inscuant, eum veritas, alia philosophica , alia matbematica, aliaque theo
Iulea non sim, sed ona, car simplex , in quacuoque fumatur facultate.
Substantiali scietitiae qualitate lassicienter
exposita , accidentalis opportunus erita utique locus, si doctrinae perfectioncs,in . persectionesque assignentur aduentitiae :ete uiui, cui accidunt scientia, dum a D ctore scatet, doctrina nuncupatur, Henr. I.
p. arn I. q. Io. n. Ia. Doctrinarum aulcm,
duo esse genera summa, si ignoranti an , cuius pharmacum doctrina est, geminam esse consideremus, Plato in Sophista : purae
scilicet negationis, & prauae dispositionis:
una scientia caret, altera erronea afficitur, MI. met. text. 3, uberius docet Philom.
hus. Sicut idcirco erga corpus, his duo-us malis linquit Plato duae quoque artes sunt repertae; aduersus , scilicet de sormitatem Gymnastica, aduersus morbum racdicinae peritia: ita gemmis his animae desectibus, haee sunt adhibenda remedia suimirum, priorem aduertua iSn Orantiam,
artium doctrina; posteriorem vero, disci-2 plina . Cum autem disciplina, iustitiae pars
sit poten.tialis, iubἰhumanitate compraeis
hensa , dc haec sub amicitia; in discipuli
rum emendationem, castigationem quo Ordinatur duntaxat ex amore, puroque a
sectu, dum praeceptores, quorum interest , , eruditio iuxta illud Matth. 2 a Fidelis setis uus, Sc prudens, quem constituit Domi- ,, nus se per familiam suam, sedulo tuean-
terum, Disciplinae tractatus, cum alibi exispendendus sit ; de artium doctrinis ad imbuendos addis dentium animos . quibus censentur vacui, utpote necessarijs, omnis in praescntia est adhibenda cura .
Id itaque huiusmodi doctrina valet,quod
Positio, Clem. I. pomis, de summ. Trin. e.
3 quod per Magistrum in discipulorum ponatur , dc condatur mente: idcirco, ut in
discipulo est, disciplina etiam vocatur, non quidem , ut humanitati subiecta cum haec moralis virtus praeceptoris sit; sed vestiendi ratio, accidentali solo discrimineis d,screpans ab ipsa doctrina , I. post. cap. I.σι phlas cap. 3. tex. I9. Mens autem humana,
cuius in gremio reclinatur doctrina , cum utriusque naturae intellectualis, scilicetideri corporeae Confinium sit, gratiarumsedes,
is ac progenies quaedam ut cum Platoniis in Philebo, loquar in eius causae, quae causa
is dicitur omnium; non communis cuiuscunque rei, vcl impurae, sindonis ad instar submissae de caelo, ac Beato Petro immundum serpentium pabulum deserentis , εα Io, sed eorum duntaxat, quae in dilhcultatum oceano cynosuras , in artium litores pharos, atque in tenebris, ne ignorantiae impingamur syrtibus lumina se produnt, decorum receptaculum semper est habenda . Quamobrem, ea mens nostra maxime tragale videtur videtur doctrina, quam te inanime respuat, Vt indignam. ignorandum ideoque non est, doctrinae
basim , ac fulcimentum veritatem existe-b Ie q. mei. rex. 4. quo remoto , ipsa quoque facile corruet; cum enim doctrina eo col. Iimetur, dirigaturqli ea Doctore, quo auditorum mentes recte informari queant; consentaneum quoque videtur, ut omni fuco , ac falsitatis lenocinio defaecetur. Se cus nanque, non tam Doctor , quam erit seductor: non imbuet, sed inficiet; non
insormabit, sed deformabit; non instituet, sed destruet: quoniam malignε docero, decipere est. l. rectisme g. de liberas. eaus. Quocirca Erod. a s. diuina sanciebatur lege , ut Icationali iudicii, unde Summus oracula fundebat SacerdoS secundu in D. Aug. q. II 6. lixc duo nomina , vrim , α,, 4 uvinum, hoc cit, doctrina, dc veritas simul