장음표시 사용
321쪽
quod Nouellas , in matris,- filiae, quae
ita vocabantur, memoriam, nominauit quod opus mirifice a Baldo in pratadfami. extollitur ue atque alia. Ius itaque Ponti ficium ita accurate laripsit, exposuitque, ut per centum annos, nemo doctius ipso locutus fuisse dicatur. Vnde in iudicando, dc consulendo, non patum eius valet
authoritas, quippe qui grauissimus, αeracti iudicii habitus, Tuba, dc Iuris Canonici Pater vocabatur. Quare dum legatione epud summum sungeretiat Pontificem comitet exceptus nou tantum . sed lumen mundi ab ipso appellatus fuit. Cum ob saeuietes factiones anno MO3.1 Napoleone Ursino Clementis V. Pontificis legato, Bononienses , censura Εcioclesiastica notati essent, eorum dei lituta est Λcademia , quod inferorum paenis
tenerentur , qui eo studior una caula. pro.
iecit fulgeat . Itaque primo Flor lae,d in senis, anno salutis 32O. Gymnassium creaum suit, ubi magna, studiosis disciplinarum immunitas est data. Qua de causa , FDderici Petruccij Selaeniis cia. ra tunc erumpente fama , primum inter Iutis Pontifici, Interpretcs ibidem locum obtinuit: cuius etiam inlignia extant resel onsa, & de permutatione beneficiorum ther, quem pluribus additis Lappus Flo. reotinus illustrauit. Vesum enim vero,&si tantae gloriae inuidente morte , plurima
alia, quae sorte meditarat, edere nequiuerit;in sui tamen memoriam,marmoreuinsepulchrum, pluribus sigiris exornatum,
de mira et antia claboratum, erigi sibiri meruit . Ioannis L gnani Mediolanensis utique Urbanus V. bene nouerat ingenium, cuius iussu , annum circiter salutis i 365. librum de pluralitate beneficiorum, publicae utilitati iam ipse mandauerat,cui alios, de Horis, scilicet, Canonicis, Cen. suta Ecclesiastica, Duello, Haeresibus , de Amicitia etiam adiecit. Eiusque praeterea
serunt, in omnes Decretales Commcntaria, Pataui, in maioris Templi Bibli
theca i manuscripta conseruari . Qiram, rem, nisi constanter tenuisset, ab Urba. Ul. quem scriptis desuiderati maiores viaque recepisset honore Demum Boninniae decedens, hoc Epitaphio in Diui sa. cello Dominici decoratus inspicitur. Frigida mirifici tenet hic lapis ossa Ioannis,
ruit in ast triferas mens generosa domos. Gloria Lignani titulo decoratus utroque, Legibus, & sacro canone diues erat. Alter Aristoteles Hipocraterat, & Ptol
Sigiuisum, dc aequi nouerat astra poli. Abst ut it hane nobis inopinae syncopa mola
Heu dolor,hic niudi portus, dc aura iacet.
Ia In Decretales, Sextum,& Clementinas, Petrus Ancharanus, ab Alberto II. Ait stino antequam Ferratiae ius canonicum profitendi causa conduceretur, egregias interpretationes scriptas reliquerat: quibus proinde tantum nomen accepit, ut
pro Reipublicae Venetae consiliatio sub Antonio Venerio Principe ; certo illi
constituto honorario, haud eliseretur indigne, Uerusque Interpres,& luris appcllaretur lumen; atque a principibus Vitis, de ambiguis quaestionibus iudicaturis , quas non minus docte , quam prudenter
resoluit consuleretur plorumque . Obiit Bononiae , ubi ius canonicum diu explicauerat, valde senex, cui maerentes amici, ad famae perennitatem, in eodem Daui Dominici Templo, hoc item monumen tum posuere.
Canonis hic speculum, ciuilis, dc anchor is Iuris heuὶ iacet, aeternas mens tenet alma d
Nomen erat Petrus, genuit Farnesia proles: Nunc Ancharanum dat tibi laudis opes.
Quis superabat eum virtute micante 3 Quis isto Consilijs hominum clarior ante suit Pro meritis nunc astia dedit sibi Iuppiter alb
Et voluit gelido membra iacere scio. Nullus ex Iurium professbribus, aut vitae sanctitate itis tamen exceptis, Qui inia Sanctorum albo, authoritate Eceleuasti.
ca inuenitin tui descripti in aut morum grauitate, Antonium a Butrio naperasse creditus est, qui cum ex temporali studio parum meditate semel contra Iuris praecepta respondisset, cognito errore , Velut aliquid rιέponso additurus, consulentem reuocauit ι ac restituto honorario, hominem ad transigendum cohortatus, mirabundum dimisit. Tantae denique authoritatis fuit, ut clarissimi Viri eius opini nem, veluti integerrimi Iurisconsulti amplecti malint , ubicunque haesitarent . Praeclara tesponsa, & in ius Pontificium, quod Bononiae, ac Ferrariae publice dici uerat commentaria edidit. Duos quoque Indices, alterum in lute ciuili,alterum in
Pontificio composuit. A Benedicto XlLui Gallia ad Regem . ad tollendum schisema, iam multis annis ortum legatus miseius , morte praeuentus, optatum finem videre nequiuit. In patriam inde relatus extra Urbem in peristylio Diui Michaelis 1
ne mole, hoc carmine conditus fuit. Qui legum ante alios interpres vixit acutus Scquota pro Iuris cognitione nouus.
Et canonum Prinsieps,nulli pietate secundus
322쪽
Traiano, & eompar integritate fuit. Consilio aequauit , magnum. & grauitato
r Duui vero Florentiae noua erigebatur Academia, celebris esse caepit Laurenti Rodulphii , omnium Ciuium clarissimi existimatio. in mobrem ibidem ius cainnonicum, summa cum laude est interpretatus, ae nobilem illum de Vistis itis
tum pmmulgauit , nec non in Decretum, Iuculentum edididit commentarium
Sed genetias inde missus , ut contra Philippum Uicecomitem eos Senatores , ad percutiendum cum Florentinis faedus impelleret; re bene gesta , maiorem proinde gloriam est assecutus, adeo ut vivam eius e*giem Florentiis , Carmelitarum iro gemplo ante porticum, qua in Peristylium exitur, cum aliis nobilibus viris, opere Masacci, egregii pictoris , anno 14 o. graphice posuerint. Antonij item a Butrio, clariores inter Auditores it sacris canonibus plurimum se exercuerat Dominicus a Sancto Geminianoet prim que ob id Mutinae sub anno t4o7. honoras ergo, Episcopi Uicarium egit, ubi etianonnullas Homilias in Sacerdotum Synodo recitauit, quς postea eius consilio
impressae reperiuntur. Deinde Bononiae prosessus, eruditis interpretationibuS,non parum sextum, & alios Decretalium li-hros illustrasse creditur 3 quaedam etiam non in lilia responsa rc liquit. Post rcmotanti Viri ne sub modio , sed super candelabrum eruditionis poneretur luccrna, Romae Camerae Apostolicae Auditor ius dixit. Marianum Socinum seniorem , sui vors nerali fiant apprime Senenses conciues, chim adhuc vivens , omnibus in patria sit petianctus honoribus, & a Pio i I. cui imgatus extiterat benigne exceptu S, aduoca. rusque conciliorialis deelaratus suerit: morte deinde absumptus, Augustinus
Datus, vir ea aetate celebris. coram populo, ob claros Dctuncti natales , ac dotari
nam, funcbrem orationem habuerit: Uea illa ex publico, eius supra tu in ulu suspensa prodierint; atque ex ς re statua , , vivam illius exprimens imaginem, quae pro monumento ponenda erat, in post toru ςdibus cunctis exposita hactenus per maneat. Scr: pserat crenim in ius canonl- cum praeci ara responsa, quae in omnium studio torum manibus partim versantur.
Famoso illo de Legitimalione, Antonius Rosellus Arretinus edito volumine, ad eam nominis peruenit famam, ut licet Adolescens, luris vocaretur Monarcha:
quare clarior iam factus. a Martino V.
Rom1 accitus est,apud quem, bigis mundi Caesaris in graui causa , quam cum La.dislao Polonorum habebat Rege, patro. num egit. Regis quoque Apuliae, in alia nobili lite , a Summo Pontifice dissilitem da aduocatus extitit, ac Collegii Cardin lium, Pauperumque patronus. Interea
defuncto Martino, Eugenius lU.successit. cuius cum SigismundoCaesare simultates. ad eum missus Antonius sedauit. Rursus ad eundem , a Pontifice, cum Comitis Palatini titulo est obligatus; qua dignit
te, natalibus restituendorum spuriorum, tabulariorum, equitumq ue creandorum, di mancipandorum liberorum authoritatem obtinuit. Praeter has, tertiam quoque
apud Albet tum Caesarem legationem 4 liciter peregit. Nec multo post Galliis tumultuantibus, ac Pontificiae Dignitati, Basiliensis Concilii authoritate detrahe tibus , ad Carolum UIL Regem mittitur, qui eum Patritium factum, etiam equestri dignitate honestauit: Unde Renatus Darensius Dux Lotharingiae, pedibus caucaria apposuit , ensemque pro more M. cinxit . Ludovico pariter Caroli VII. priamogenito Delphinatium Principi, Guidonius Papae praeclarae lucubrationes iam in notitiam venerant, dum ad Nicolaum V. Ρontificem Maximum, deinde ad Regem Carolumi Ua legatus destinatus fudirat . qua in re, ea fide, dc probitate, ita se gessit, ut suo Principi, qui postea Lud
uicus XI. euasit, admodum charus extat
rit,ab eoque in Curiae Delphiuatus Sen tum sit allectus. Qiranto vero in honore apud Estenses
manserit Iacobus Aluarotus iunior, eo
16 sepulchrali elogio, Diui Pauli, Carmelitarum in aede, his literis Ferrariet exarato, abunde comperiri potes ,, Iacobo Aluatoto Iurisconsulto, α,, dc Equi it clarissimo, qui cum petis triennium ad praeturam, magistr ,, tumque consilii iustitiae euocatus,, Florentiae resedisset ; ab Alphonso,, Duce Ferrariae II. inuictissimo, in is eius consiliarium Iustitiae conductus. is cum eiusdem integritatem, acit is rebus peragendis dexteritatem exper- ,, tus esset; post varias legationes ad ,, Omnia eius secreta consilia admittit, M recuperataque Mutinae Ciuitate, ad ,, eius regimen ipsum proponitiquam is cum per quinquennium, cum om
,, nium illius ciuitatis maxima sitissa-o ctione gubernasset,ab Hercule Dueeis Ferrariae Illusitissimo in suum colla- ,, teratis consili tim introducitur, quiis opera eius ad supremum usque vi
323쪽
. M tempus utitur 3 ac clamum cum is-- hil aliud phaeclari,quod ιn rerris age. is dum ci Iet, naberet, ad caeleste in pro-
De Rocho Curtio Ticinensi insuper habetur, quod Iute Poni licto in patria crudite explicato, eoque scriptis sapienter i l. ruit rato, Mediolani tandem Senator fuerit creatus cum prius, anno scilicet I ro.
Gulielino Marchionis Montuferrati , ai' consiliis extiterit. De Marii no Nauarro, hqc item aniplius scribunt, quod ob insignem eruditionem primo Tolosae, mox rialma mice, Conimbriae deinde, demum Cathulci in Galliis Ius pontificium, clara
nominis fama tandiu docuerit, donec ex illarum Academiarum decretis , iure e natus a profitendi mu nere cessarit; cum
longe antea, insigne beneficium,titulo,' evocant, Commendae a Villati prope Vil- Iagram Legionensis Dioecesis , cum me. O . & misto imperio obtinuerit . Obscoquia quoque fortunae in se nequaquauia minora Hieronymus Pari fetus Regiensis andem expertus est, dum Archiptae tuli Spidaurensi, qui postea Pius lV. eatitit, Piceni, ince Bononiae Prεlegato assedit staec non in Urbe, Ioannis Moroni Caro,
natis amplissimi r 33 o. fuit Λssistens Comsultor . in eo uaque Gymnasio publicas
Iectiones exorsus, primo Ius Civile, tificium deinde , magna Auditorum st quentia, interpretatus est. Cum autem. Ier potentum quorudam inuidiani, Pau-ol V Pontifice Maximo regnante, Cardinalis prςfatus,haeresis insimulatus, ac in custodiam traditus, extremum penes indiscrimen adductus ellici, in huius causam Hieronymus omnibus neruis incubuit a non defuit periculo, neque notentis sortune amicus, amictam, ut fit a plerisquet. destituit. Hunc tandem a RO IV. calum. nia illa absolutum , Legatumque delat re, Tridenrum ad Concilium missu ni k-Hrtus , mirum in eo munere o undo, ut iuuerit, 'ut ehristianae pietatis specimen dederit, praclaraeque eruditionis, atque doctrinae, eidem aliis legationibus, diuersis temporibus , ad conuentum Augustε, ad Imperatorem, ad Genuenis varia, ct a dua ob negotia functo, ad ea, ex sen. tentia con tenda, plurimum contul/t.
in Romam Λeademia, annos amplius figinta , summis cum laudibus professus est, eique plimae inter Canonistas perpetuo delata sinit, euius sapientiae tantum tribuit Gr iratus XIII.ut ad Decreti, Decretaliumque emendationem , eum praecaeterit adhibuerit, Demum, anno I 386.
D.ectute iam mvecto, Sixtus V. a publicis bHIohao vacationem dari, idem
que stipendium, quo a Gylanasiaresita
conductus fuerar, quo annis emeritorua, nomine clargiri iussit. Principibus Viris, atque Romanis Ipsis Pontificibus acceptillimus, honores ta incn nunquam p
ll l ὲ iiDo vero Epistopatum Sancti Maseci, & Archiepiscopatum Spidauriensem,
ultro sthi recusauit oblatos et Privata enim vita honestoque otio,nes bat quicquam esse dulcius, ni agitque expetendum. Missis itaque cum ex antiquioribus, tum
Ex recentioribus id genus quamplurimisi de quibus idem Panairoius loc. fumas et .ὶ utique narrationem, silentii terinino silerem inc piam , nisi me longius impe
tus eueheret prouocante materia, cum
longe maiores ibidem apud eundem, pleriqtie alij honores inueniantur adepti. Quare ad proposita nunc reuellendo. eos praeter obsoletos, qui ne dum Canoniani peritia, velum etiam vitae sanctimonia ,
sacras sibi meruerunt Insulas; ij dubio procul quoque videntur addendi . Quandoquidem, Decretorum librum. Eugenio III. obIatum, adeo gratum eatitisse ferunt,
ut ab eo comprobato, Gratianus author,
Clusinae Ecelesiae , unde ortus fiserat praefectus sit. Bartholomaeum item Brixi e sem Castellionei discipulum, quod anno salutis ias& Alexandro IV. sedente , quaedam Ioannis Teutonici glossis adiecerat.
quibus non modo illius errata notauit,
sed vel omissa suppletiit, vel quae postea
immutata sunt apposuit, ab eodem nosti contemnenda retillisse munera, nonnulli scribi int. Venetiarum nanque Patriarchae,
seu Gnadensi aliquando asses it, ac Ferr rientcna texit Ecclesia1n . In Graiiani opus , multi ediderunt glossas,inter quos Hugutio, vel ut aliis placet, Hugo Vercellensis merito connumeratur, qui pinsea Fertariae Episcopus fuit consecratus. Verum enim vero, & si Ricbatdus, adeo extrema laboraret inopia, ut tres in eodeui cubiculo degentes, unum tantum capiatium possiderent, unde duobus domi m nentibus, tertius per vices eo tectus, dum Bononiae iuri operam dabant, aci audien-oas cxit et lectiones et eam tamen ad celsitudinem Pontifieii iuris beneficio peru nit, ut Episcopus Cisterciensis in Anglia 1 lutaretur . Oito no Cardinati Sanctiis Hadriani, qui postea Hadrianus v. Sua mus Ponti sex dictus fuit, Gulielmus Durandi egregium opus, tribus voluminibus partitum, quod praenotauit Speculum iuris, Rationale diuinorum, Repertorium iuris , ac quaedam alia, summa gloria i crauerat, eo quidem tempore, quo Cl mens V. Viennam Sr nnodum indixerat ,
cui & ipse quatenus Epit copus Minaceum
324쪽
siue Minnensis obi singularem erudi..tionem creatus interfuit. Gregorio vero
XL sedente, AEgidvis Bellamera inter R - Λuditores praecipuus maxime elaruit, cum plura in Ius Pontificium comment ala, decisiones, & responsa edidisset. v nde 3Λumionensis Episcopus declaratus ad diuam sedem se conserens, anno salutis 13sa. em ibidem clausit extremum. Λnato deinde.r as. a Martino V. Monicense obium Messianensis Diaecesis Nicolao Tudisco Catanensi, ob Sacrorum Canonum disciplinam, fuerat commissum, unde. Sisatis recentiori ad Antiquioris dis 'criment, cognomentum tulit. Praeterea
Leserendarius , ae Camerae Apostolicae t generalis auditor declaratus ; demum P. normi Archipraesul, vulgo Panormitanus est appellatus.Has item Pontificales quam.
plurimi alii ea insignioribus Canoni
ς secuti sunt dignitates , ut Nicola Piceolomineus, Ludovicus Comesius, Didacus Couaruuias,caeterique non paucinaediae aetatis, quos sedulo recensent Ciaconus, Panat rolus,& Ughellus et eum nostrum iactum sit institutum, obsoletos dimittere, dc nuperrimos reticere, quorum Gmnes praesertim adluae nulla latet memoria.
Nec tandem purpurae nitore, triplicis, que supremo nonnulli praeterea diade-m tis etiam caruerunt honore; Nam Henricus Secia quis cum omnes, qui ante se sto. ruere superasset, iuris utriusque Monar cha , bc Subalpinae regionis , splendor a
Francisco Balbo,non tin inertio dicebatur: qua de re innocentio.IU. graius Ebred nensis Archipraelut suerat creatus. Circl- ter demum I rso. salutis au nuin, ab Al andro iU. cuius hortatu in Decretales scripserat, ad Cardinalis dignitatem extitit promotus, Hos niisque Antistitis, unde α nomen habuit, titulo meruit honorari.
Postquam aut a Bonifacius VIII. murutorum Ponti um Decreta collegit in ynum, & sextum Gregorii XI. volumini v Iibrum edidit, in ipsum quatuor interpretes, Glossis composuerunt, quorum primmus habitus est Ioannes Monachus Ci-serciensis, genere Heduus, vel Picardus. vii de & bacram Purpuram condigne adeptus est. Quamobrem Franciscus Z. h rella , Petrus Maurocenus, Ioannes a Turre cremata , Ioannes Antonius a Sancto Georgio, Placentinus aliique perplu res, eandem consecuti sunt dignitatem .Exi quibus deinde non pauci riui Cath cram, ficile, faeliciterque pariter ascende. . runt; quorum diserte, abundeque memia .
nit Ciaconus, quςm s breuitati studendo quoque consulandum, ccus .
Metaphimae, siue Naturalis Theologias
magnifica recensentur Encomta , in quorum gratiam eius Scistat res plurimum obsecuta, de venerata est Mu- '
potitas appetitam, natura Aribor, homini bus is tum isdideris et non enim triem propensionem illis communiere fune itaret, nisi maximam ex ea aliquanta bonian . rprodiret. 6 Ueteres idciria, eam Dato prose rebantur ba nere, ut tuter atroamati eas , si is auscultatorias reponerent scientias, de qaibus, ist
325쪽
- , o princeps, Da palsim meminit in Metaphasica; hsi enim brae profis fuerint scientiam, eorum veluti e ιι- ,σ
Exeusatione, qua, nescio. ab inuissa M
Detractores eximere valeam mordae,3 tate. qui apud Fons aut in proaus. f-laph. cap. bucio dente tanquam, dci commodam Metaphysicam, siue natur
lam lacerant Theologiam. Nam ut ipsi aiunt quod necessaria quadam mentis abstractione, sae qua talis facultas vix acipi, auriaraginari potest, a ciuilibu sauocer actionibus, Pl- ν. domuλ ννορι init. Magnarum, & sublimium rerum quam pollicetur cognitionem, suis sedi toribus non attendat,cum non consideret diuina, quorum promittit notitiam, nisi confv e, dc in uniuersui, in quantum, scis licet, principia sunt entis simpliciter,uν ex
Philosopho late probat Henrio Gand u.
I.ρανι. q. . tW.4. Breve aetatis spatium . quod in aliis scientiis humanae v tae appri- me necessariis esset .muendum , pre ter rerum dissicultatem haud parum immi-mrat , cum ipsa omnium minime sit necessatia, ut docet Artitoteles I. meti eap. I. Quod demum Taletes, Anaxagoras, alii
que Philosophi, qui primis causis rerua
inuestigandis, contemplandisque, se totos consecrarunt Sapientes quidem 6. GH . D p. 7 sed non Prudentes idcirco sint a f
pellandi , di quicquid aliud phantinue ii
obiectant Sycophantae, calumniat potius sunt arbitranda, quam iustas, & rectae vina dictae. -ndoquidem, a ciuilibus auo care studiis tantum abest ut id inutile sthumano generi,ut maximε putet me ssarium t Necesse enim est in republica recte disposita, ut alii rebus vacent diuinis s. alii ab illis instructi. actionesad earundem rerum cognitionem accommodent ciuiles: Si qui vero sunt,qui utrunque praestare valeant, is ocellentes viri, dc veterinii haberi debeant a Dionis propinquis , de auricis episto. eodem inibente Platone, ut is armurati ei dem epist. tradit Remus: His manum genus non prius desinet in malis , versa quam taut Philosi hi dominens, tur, aut qui dominantur, Deo allustrante... philosophentur . Qv od autem multi. quasi se conquerantiu deceptos, quatenus '
326쪽
post in sum tempus , mi suam quandam diuuiarum rerum e nitionis tarticulam sint assecuti 3 vitio eorum ascribendum est, vel quia eriguum Gistiment, quod maximum habet momentum, vel quod varia I ut ita di eam in temeritate, altius sperarint se posse conscendere , quam h mana conditio, mortali in hac vita serat. Id siquidem non pollicetur haec facultas. vita male coereita sciendi cupiditas, quae
tamen intra modum , ut caetera human continenda est , ad Irmo. ra. reclamanteis Apostvio:Non plus sapere, quam oportetis sapere , sed sapere ad sobrietatem . Ex quibus prosecto, intelligitur satis , quam parum etiam habeat virium id , quod as. versus huius scientie utilitatem extrem adducinit loco i Nam quod philosophus inquit: Ceteras omnes disciplinas magis eira necessarias , de ea necessitate est in te, ligendum, quae ad victum caeteraque cooporis emolu menta solet, reserri, ut ibidem constat. Sed haec diffusius apud eundem Fonsecam ue. est. Quapropter si quis aequo attradat an, rno , banc disci viam , humano generi 3 alae utilem omnino esse, planὰ commorietur. Vrea nanque utilitasterum , ex sup remo fine aestimanda est, adeo ut quae ad cium magis conserunt vere utiliora merito censeri debeant, diuente philoso. o a. mra. ter . . iapi tollunt finem, tol. Ium rationemramnis bonis hoc est, siue honesti , siue delectabilis, siue utilis, ut misis I in explicat D. Thomas. Quare
eum milia humanae iacultatis scientia. .gis ducat hominem ad altisimarum rerum contemplationem . in qua praesertim ultimus sinis,& humana naturalis cutem consistit felicitas ID. rahic. 7.quam Metae physica, cuius principale munus , & ossiscium est, ut talem exquirat cognitioncm,3. I. hinc est, quod manivista ab sque iniuria, ab ea fiamma utilitas adimi, non liceat. Sed adhuc mittenda minime est, & alia utilitas , quae eius ex alia manat
sinctione, quae caeteras Omno aries conis siluit, aut communit, vel unictique pro. Brium praescribendo obiectum. Anerroras. de ciso comm. 4. vel carum probando, de stabiliendo principia, Ι. post. cap. . r. ιερα
aperte cognoscunt caeteri Artifices, qui initia sua m scientiarum considerant, quique accuratius aliquid tractandum suscipiunt. Dicant itaque ii, an sine primae Philosophiae praesidio, aliquid magni mininenti , ad prima usque principia persequi possint . Iam Theologi, quid non desen, On t om Edraico , α saepe quoqu- . aduersus haeresim 1.t primae Philosub , siue Theologiae naturalis principiis c do- , mina munici ρ Non enim tam sit, ilιter disceptarent de cognoscibilitate Dei quo
ad communes conceptus cum creaturis
dc propricas ex communibus i de disti disse attributorum inuicem, re a D, nica Essentia, de eonstitutione Divinarum. Personarum 3 de Relationihus ori misae distinctione Spiritus saneti a Filio si 'non procederet ab eo , O naturai Diuinae Incarnationis, vi cuius natura humana ,
hypostulae ruit unita Diuino Supposito, aliisque quamplurimis, nisi prius Met Purucae cote, eorum Disset acutum iura 'nium . Certe si adhue alii Attifico, as m a propriis, synceto distinctant ii obvio, dubium non esset,quin masnam invdolarinae partem, ptimae Philosophi ηδ ceptam tetulissent . Nunc autem cum pius aequo, in eius irruperint terminos splerique sunt, qui eius opes , quas vel
possident proprias, illi dederi non agnose eant. Denique , vel unum illud in eius
utilitatem commendandam setis esset, quod maximum mus capessendae appetit tum,naturae Auihor,hominibu indiderit, a qua sententia Aristoteles merito suum opus exorsas est, dicens: . Omnis hom. . tuta stire desiderat. Neque quidem . nostra, sed maximi potius alicuius emo. . . .lumenti cauti, ea propenso humanae na- entae ingenita est. Quamobrem,qui Macdistiplinam utilem non esse contunderet sins is ne im,rantiae nomine, an impie Utix crimine notandus esset non lacu. quiuis iudicauerit. Veteres itaque, hane adeo disciplinamo simmo metiti sunt pretio, ut teste Gellio,
cas, siue auscultatorias scientias, in quia hus Phi Mophia remotior, subtiliorque agitabatur, merito, numerarent. Nam de eisdem, vel nihil scribebant, sed audistoribus, voce tantum communicabant auel si scri tent, id tam obscurε faciebant, ut ab iis solis, qui non erant ea tranei, in- .eelligeretur: quos non temere admitthhant praeterea , sed eotum ingenium, α eruditionis elementa , atque in dicendo studium, laborem de ante, sedulo explost
,, rabant. Quare sabum est, uti cum in se vulgus tinquit ibidem Gelliusὶ ab Λt stotele suos aeroamaticos libros edito
'ν Rex Λlaativser e senouitat . atque e M tempestate armis,exercitum omnem pro
is pe Asiam teneret. Regemque ipsum Da- ,, rium praeliis , dc victoriis vigeret in illis tamen tantis negotiis literas ad Aristote- ιem misit, Non eum tecto inisse, quo4
disciplinia aerua istas, quibus D im
327쪽
, se eruditus foret ,' libris λraseditis innul- ' gasset. Nam qua tinquis 3 alia re praest
Pete caeteras poterimus, si ea, quae ex te u cepimus, omnium prorsus fixur comm nia Quippe ego doctrina anter re malim, a quam eo His atquc opulentius. Rescripsit,saei Λristoteles,ad hanc senteturam: Acroa- is uiaticos libros , quos editos. quetetis, de non perinde , Vt arcana absconditos, ne 'ue editos: seito esse, neque non editos,
in amniam iis αlis,qui ros audiunt cognin sibiles et unt .. Perindeque Pythagorascipua Ludovic. Viuuis tib. a. uti verv. D.
Parmenides , Heraclitus. Plato, Aliique Aristotele, priores, si quid sibi de Diuiseris, vel abstrusis in naturae rebus viderentur asi uti, cultabant sedulo: vel si es
renim de rebus metaphysicis; ieba et--
illus, apertiusquc unquam mit . L M. i di si Platovicii, hae parte praeturant uiasse
inrum suum, 'a quo Theolosiam lotam natu talem asoceri, aiunt, tu Parin Aio,
siue delaeis .de ea tamea pleri'ue aliis - potius logice, quam metaphysicό dispi. tat, ut apud vossium de philos is cap.1 s. Galenus censet, & Mariam Procii ccessor. Nec eiusdem Proci, de Plato ans Theologia libri cum Aristotelica uinctrina conterri.merentur, cum sint mystici, de symbolici, ac nimis omnia, ad is suas reuocent TVadas. Occisionem a rem tot triadas congerendi Opit Proclus ex Platonis lib. II. de repab. ubi agit de trishus illis Dei typis honitate, immutabilis
fient paucis admodum pariter commun cabant, ijsque amicissimis, fit adiurati sitia mis, non committebant monimentis liis eterarum, aut si id facerent, obuelabant emis taris . exquisitis, obscuris. Hincipiato , Dionysio scribens Syracusano - . a. de quibusdam Philosophta muste,
riolis, iubet ut epistolam e vestigio com cerpat 3 ne deueniat in manus indigno, metum. Cave inquit ne excidant haeeis unquam in aures hominum disciplinaeis eluditionisque ea pertium . Nulla suntis enim, ut mea sert opinio , quae dicta ad M Topulum magis ridicula videantur, ut
is que quae apud ingenuos prolata, magis is in irabilia , di diuina. Exinde quoquo octauius Augustus , hae platonica λrtabis disciplina imbutus , cum Romae pro tribunali de priuilegio Sacerdotum Attiacae Cereris cognosceret. 6c quaedam sec ei ora proponerentur, dimisso Concilio, di corona circumstantium, solus diseros late, dc veritate. Μeminit itaque Philosophus I. r. cap. 3. cuiusdam Hippasi Metapontini, de quo Dertius in Mas vinhb. 1. prop/ pa Fuerat enim pythagoricus. docueratque dissicitum esse tempus mum danae mutationis, finitumque hoc totum esse, ac semper moueri, atque primum omnium rerum principium esse ignem . Qui licet o ullum reliquisset opus, tanti nominis tamen apud antiquos extitigra et possumus interpretari, ut ipsum Aristo- reles ex albo bapientum non ademerit',
sevi ob intellectus simplicitatem. Hi,
nem penitias ademit; interpretatio enim,
secundum id, quod verisimilius est fieriae t. L sempeν is Hyalac fide raucium
Meminit paritet eodem is Deo Hetaeliri
Epheiij, qui dc ipse pro omnium rerum
principio posuerat ignem et tali autem in rer conciues suos aut lioritate floruit, ut omnibus leges imponere rogaretur. LDbtum de natura mirabilem edidit tres ad
pantes audire voluit. Sueton. is eius.vita
cap. 93. inod si tantae molas apud. ipsos stit, ne uam debito se udaretur limnore, diuinam sic eolere Philosophia in et
non utique minoris curae, eius erga sectintores extitisse credendum est impcnsua1 . .
dum eidem Dionysio ipse Plato ita scrib. is ret ibidem; Si nostra tibi placent , nosti quoque maximε honorare debes. Q in. imo , ea rest eiusdem Platonis, teste Fich. no as argineat. de patibro, constans, di si
via sinientia et Metaphisicum, scilicet stanquam Deum esse colendum. Vt autem ex ijs quosdam, qui non vul. ε garibus assecti sunt obsequiis recenseamus Praecipum,. tanquam in hac arte Prineispem, dc antesignanum consulendum omnino Aristotelem este, recte censeo, qui passim in Metaphrsicis, eorum recitat . . Perpenditque opiniones, quae nisi Meta. physicam saperent, utique relinquerentur
ab ipso, veliu exoticae, α alienae; nullus
huc in partes diuisiam, cum in eo de Unis uerso , Republica, dc de Theologia disi rat. Cuius rei causa, gloriae tantum pro meruit , ut Sectatores haberet, dicere turque Heraclitae; Persarumque Rex DM,3 rius, ita ipsi lubmisse scriberet et Librum Ais de Natura scripsisti obscurum ad intellis gendum, dissicilemque ad exponendum in plerisque denique, si ad verbum expo
P natur, vim quamdam speculationis com tinere videtur. Mundi quidem totius, κυ quae in eo fiunt, omnium, quae sunt in si diuino motu constituta, in quibus pluri- ,, mi haeserunt, asseniumque continere . is adeo ut, dc qui complura legerunt ambis gant,cum recta abs te ratio conscripta visedeatur. Rex igitur Darius Hystaspis fi- ' lius, auditor en tuus cupit, particepsque ' graecae eruditionis fieri . Venias itaque quamprimum ad conspectum meum , ac ,, regiam domum. Graeci enim, ut plurismumiapientibus uuia obseruandis minus
328쪽
is dediti aspernantur, quae ab his recte suerint ostensa stuώiois, α audienda, & distenda. Λpud me auterti aderit tibi om- nis nonor, primatusque omnis, quotidie que sollicita obsui uatio , 5c Erata allocu- uo , vitaque tuis monitis probabilis. Va
Clazomenium Hegesibuli tilium ipsius
Anaximenis valde iluat am . Hic cum Lampsacu in aliquando profectus, diem que suum ibiaein iabiirci; rogantibus eum IPrincipibus ciuitatis : Nuni quid fieri mandatet: iussisse serunt,ut puera quotannis, quo mense desecitat. ludere permitisterentur , seruatiqite hac euus honoris ergo ham coniuclud ineui. Gerι. ibidem
Caetetum, sicut prae aliis , septem illiro Graeciae Sapientes Viri, faecunda claruerunt fama: ita prς istis unus Milesius Tha.les , quem loco saepius ei lato item addu- ,, cit Philosophus, interminatis, ac variis is fulsit honoribus ἔ Nam praeter poti Ora Reipublicae munia, illi non semel collata, α summa obita prudentia; cum ad mare Coum, quidam Lebedii iuuenes, fi milesiis piscatoribus retis emissent tabumia . cum quo, sorte, Vulcani tripus extractus esset: saeua orta inde contentio, cui nam foret ex septem sapientibus tribuendus,
non antea sedata est , quam ab oraculo esset responsum; Huic impiaem addico, cui sit sapientia pri
Ex quo, communi voto, tanquam omnium praestantissimo , Thaleti tributus est. vel vi Callimachus is iambis tradit; relicta a Bathycle phiala ut sapientissimo
daretur, Thaleti lata fuit, quo recum sante, ad ipsum tandem per orbem rediit, quam ille post ei Apollini Didyneo misit. doecessit autem tantus vir infausto sidere; aestu scilicet, de siti, dum gymnicum sp xlaret certamen eius proinde sepulchrum, hoc epigrammate decoratum tDasit apud Laertium lib. I.de mi.ρbilas Αinbrosio C maldulensi interprete. Gymnicon aspiceret cum rursus agona MIetem
Traxisti e stadiis Iuppiter talis. Hunc laudo caelum propias, quam duxeris
Non poterat terris astra videre senex, Nempe hic erisaus tumulus; sed side standit Gloria;sunt cuius hge monumenta Thalg. Prosequinar ulterius idemmet Philolmphas, alios, α alios passim ea metaphysicis in medium addueens quorum pri
res fama, nisi me lallat opimo, extiterunt Parmenides Eleates, q ui ciuibus suis pomquam stripserat leges, a Platone ita protio habitus est, ut eius nomine Dialogum inscriberet, vocaretque Parmenidem, Gue de lueis. Lam. lib. s. Empedocles exi v de Λ grigentinus cui ob egregias lapientinootes, Regnum, Statuam , Divinosque quampluri ini obtulerunt honores: unde merito a Pythagora, Vir insignis doctrina
nuncupatus fuit. nis Laert. lib g. .
Nec minoris pensi apud eundem Py-l thagoram Democritus mansit Abderites, cuius sapientiam non semel admiratus est. Sed cum praeterea super quibusdam futuris contingentibus, secundus eidem succederet euentus; suis tantam fidem a praedictionibus secit, ut uiuinis etiam obseq uiss a plerisque iam dignus iudicaretur. Idem Laert. Io.9. Melissus item, ab eorum
choro sane non est abigendus, cuius ibidem ita meminit idem Laertius, dieens et Fuit autem dc ciuilis in primis vir, civibusque maxime acceptus, & cnarus et unde αPraesectus classis electus magna virtutis documenta dedit. Protagorae quoquea . hic non est silenda memoria. qui editis, de Λrte contentionis, de Lucta, de Di-. . sciplinis , de Republica, de Liberalitate , de virtutibus, de Prisco statu, de His,quae sunt apud instros , de His, quae non re ab hominibus geruntur. de Praecepto , uia, de Mercede contradictionum , atque aliis celebrioribus libris et Thuriis leges imposuit 3 in eumque Plato, Dis sum elaborate composuit . Latera. M. MDemum Zenonis Cittici inter ipsos plausibile,&valde nomen fuit. summo enim in honore apud Athenienses aliquando extitit, adeo ut Urbis, ac Maenium claues penes illum deponerent, coronaque a rea , & aerea decoraretur imagine. Hoc autem, re Ciues ipsius fecisse, terunt, magno sibi ornamento fore viri imaginem existimantes. Amplectebantur illum,ae Sydoni, Cittiei. Suscipiebat illum,& Rex Antigonus; &liquando Athenas comtendiiset, auditor eius erat, multumque
orabat ut se ad elim conferret, etsi id mcere tenueret: ut hae ipsius Antigoni epi, stola, affatim potest ostendi; Scribit nanque : Ego fortuna, me quidem, & gloria
,, vitam tuam anteite existimo. Caeterum
,, disciplinis, studiisque liberalibus, dc perfecta talicitate, quam tute possides, lon-Ρ ge abs te praecelli sentio. Quo circa tra
orare statutivit ad me proficiscatis; id mira hi persuadens te preces meas minime irri , , tas fieri passurum . Tu igitur modis om-n nibus enitere, ut tuo contubernio stua.
329쪽
o mur : hoe pro certo habens, te non mei tantum, ted omnium simul Macedonum eluditorem fore. Nam qui Macedoniae Regem eludit, atque ad virtutem imbuito eum,dc subditos quotque instruere ad soris N titudinent, & probitatem certum est et ,, Nam citiis smodi fuerit Dux , tales ut plu- is rimum subditos fieri necesse est. Gint. tib. γε Veruntamen in eorum subsellio , haudax humilem Atheniensis Anthistenes, i ,, eum, dc gradum tenuit. Hunc enim sinta tum ex omnibus Socraticis apud Laertiu ibae. Theopompus laudat, dicens: Fuisse P acutissimum , & ea suauitate colloqui j ' quemlibet capere, ac traducere quo velin a let. Liquet id autem ex libris suis, atque is ea illo Xenophontis symposio. videturis que, & vitilis Sectae Stoicae Princeps tui μse. Quo circa, & Λthenaeus Poeta epi, grammatum, sic de illis ait: o stoicarum P rerum periti. o qui praeclara dogmata saetis paginis imposuistis: virtutem unis cum animae bonum . Haec enim sola vis, rorum, & vitam liberauit, dc Urbes dcc. Hic & Diogeni tranquillitatis, & Cratiri continentiae, & Zenoni tolerantiae Dux, is &Αuilior fuit, ipse qui Ciuitati landa. is menta subiecit. .ia vero Platoni in s. Gymnasio successerat Speusippus ex illius sorore prognatus, & si platonicos non fuerit allecutus mores , intra eius tamen dogmata perstitit omnino. In Avunculi ergo obsequium, ciuidemque, quam toto pectore hauserat disciplιnae , byi--. .nides illi scripsit historias, in quibus Dionis, ac Bionis gesta signauerat. Et Arbstotelem ttibus talentis, hoc est mille octi
gentis coronatis eius enitue codices, F Dorinus in a. comm. ait thor est apud Laertium lik4. Cum adhuc in Agypto, na. εuralem Theologiam sectandi causa, Eudoxus una. cum Ichen pho moraretur Heliopolitano; Apis qui religiose coleb tur ibidem. illius s ut scrunt) pallium limgere visus est. Celebrem idcirco illum .ri re, nec longaeuum ex eo ostenso Sacerdotes dixere; sicut Favorinus in suis com mentariis apud Laertium S. his adiunctis carminibus, Ambrosio Camaldulcnse interprete, expresse resert 3 nempe: A Boue cornuto propriam praediscere soti tem
Eudoxum fama est quondam Memphitis in
Re quia sermonem Vitulo natura negauit, da xit, stolam lingens obliquus aperte Hie docuit morierectio, non Ocyus alter. Illi igitur celeri venit mors horrida passu, Annos intuito ter denos, trisque viginti. Exceptus exinde to p tria magno cum honore filii, cuius rei indicium honorificum est de illo factum decretum . Apud Graecos quoque clarissimus extitit: Quibusque fuis leges conscripsit; ut Hermip
pus tu 4. de βροι. fa est. lib. apud eundem Laertium ibidem , tradit. Inter antiquos tamen, praeter Aristote Is lem , eiusque auditorem Theophrastum, nullos inuenies , Amice Lector, qui seorsum, de ex professo, hanc naturalem tractarint Theologiam: Nam caeteri omnes,
quin & ipse Plato, metaphysica cum physicis miscuerunt; idcirco passim ab eodem reprehenduntur Aristotele, non tam propter res ipsas,quam propter inde exortam confusionem. Si enim rerum naturalium
ut ipse aduertiti naturalia quoque sint principia, absurdum erit metaphysica , α supernaturalia s ut ita loqui liceat) princ, pia statuere, qualia Parmenides, Melissus, Empedocles, Pythagoras. di reliqui posuerunt. Quamobrem , caeteris missis , horum duorum tantummodo, velut i ahae facultate Principum, quidam praxi pui recolendi sunt honores. Aristoteles nanque, cuius sapientiae, clara iam erupe rat fama, in Macedoniam a Philippo eu catur, multis rebus auctus, honestatusque
est, & Alexandro filio illi in disciplinam
tradito , maximam in Regno promeruit authoritatem,adeo ut plurimam eius prudentiam maxime admitaretur Rex, quasi decus ingens Regni, ae morum 1 elicit tern temporum aestimaret. Id autem, in
Philippi epistola, quam ad ipsum de Alexandro scripserat , manifestὰ apparuit .ri Diis sinquit in gratias habeo , ncia tam M proinde quia natus est, quam pro eo quod
M nasci contigit temporibus vitae tuae. Spe is ro enim fore, ut educatus, eruditusque ais te, dignus existat dc nobis,dcistarum re-M rum susceptione. Satis amplum propte
rea fuit illi quoque patrimonium, cum ex haereditate paterna fuerat enim Nicomachus eius genitor apud Λmyntham Macedoniae Regem , Patrem Philippi, Medicus, & amicus, unia non exiguas collegerat opes tum ea munifica Regis largitione. Praedia quippe in Stagiris habuit, plurimosque redditus. Vnde,&: ipsa Stagira dudum a Philippo mersa, ut ab Alexandro adhuc restitueretur facile obtinuit 3 legesque, dc formam Reip ice ipse descripsit, qua postmodis ea Urbs
usa est. Ques autem, haae ob praeclara merita, tanto in honore habere caepere eundem, ' t festos dies, & ludos quota nis, eo vivente adhue faciendos publiccinstituerent: Fina , ipsa celebritas, aristo telia truncupata. Et quidem Genus permultum illi debet humanum, quod
330쪽
seiplinas iste se varie dispersas in unum quasi corpus redigere dignatus sit. Itaque dascere qui percupierint, hunc amplectan-ctantur oportet,cuius ita scripti sunt libri, Ut paruulos instituere, & mediocres alere, & robustos exercere, ac perficere vinluisse appareat, omnis atque aetatis nostrae curam cogitationemque suscepisse. Gua-
veron. in eius vita ex Gen. lib. Acc
Munt prςterea eius in obsequium Summorumlvarorum firma testimonia, Tullii, praesertim lib. 3. de finib. sein se a. num. I .is ubi Brutum sic alloquitur et Commenta x, Tios quosdam aristotelicos, quos hic scie- ,, bam esse, veni ut auferrena,quos legeram,
is dum essem otiosiis, quod quidem nobis is tui scis in non saepe contingit. Diui Au- ,, gustini p. de Civit. cap. la dicentis r Aristo. Platonis discipulus, vir excellentis is ingenii, & eloquio Platoni quidem im- ,, par, sed multos facile superans. Qua de re Carolus Magnus in Academia Parisiensi, ipsum tradi, & explicari iussit,quod
nemo inter graecos, Iatinosque alius extaret, inquirendi veri absolutior artifex. Curio. Δε. a. ebronis. Et Fridericus II. Imperator , eius. Operum translationes faciendas curauit, easque Bononiam , ut ilii OD Lerrcntur Academiae, magnificentissitne misit. Collentilicis lib. . Dieophrastus denique ut cum pulli i-I sculo, aut ramento Opus reddamus increptum Aristotele praeceptore in Chalcidem profecto , eidem in scholae regimine iuccessit, olimpiade CXIV. Fuerat enim, ut lib. s. tradit Laertius, Vir summae prudentiae, studique singularis, atque ut apud cundem scribit l an phila 3O. coin-ment. lib. in Menandrum ipsum comicumital lituit. Item beneficus in primaS,Sc maxime affabilis extitit. Quare cum Cassander suscepit, Ptolomaeusque ad illuni mist . Aliacmensibus autem adeo acceptus fuit, ut cum illum Agnonides impietatis accia care ausus esset, parum abfuerit, quin ipse ob cam rem, crimen ipsum in se retorqueret. Accurrebant ad eum audicia-dum Discipuli ad duo millia. Hic in epist. ad Phamam peripat. inter caetera, de
se iudici' quoque ita locutus cst; Tantum M abest inquit) ut populi frequentiam con-M u'cem, ut ne confessum quidem eiusmo- is di admittam, qualem abiectissimus quisque . Cum tamen esset huiusmodi, secesilit ad tempus & ipse, ut Pliilosophi reliqui . Q ippe Nophocies, Amphiclidae filius logem tui crat uti ne quis Philosophorum praeesset scholae, nisi id Senatus, &Plebs accreuisset: qui secus faceret, capi tale erat. Verum sequenti anno , detruo
reuersi suiu, cum a Philone, Sophocli
dies dictus esset. Quo tempore Athenienses ea lege abrogata, Sophoclem talentis quinque mulctarunt,decrcueruntque PhIlosophis reditum , ut & Theophrastus remaneret, scholamque regeret, ut antea. Eum, cum prius Tyriamo illi nomen setat, ob diuinam elocutionem , Arist teles Theophrasitim appellauit . Fertur autem, Aristotelem de Theophrallo, dc Callisthene idem protulisse, quod de se , dc Xenocrate Plato dixerat: nimirum squod hic pro excellenti acumine ingenii cuncta facillime a mequeretur, dc exponem rei ; ille tardus , dc obtusus esset ingenio ;Hunc fraeno, illum egere calcaribus.Obij tautem valde senex aetatis anno 33. cum modice a labore quieuisset. Unde in eum, Henrico Stephalio interprete,huiuscemo. di Epigramma mansit appositiam:
Haud vane quidam Studii si sorte relaxes Rumpi arcum dixit, quisquis homo ille fuit. Nam vegetus Theophrastus erat firmusque labore , Laxauit postquam membra labore obij t. Ipsum vero sui fama est in Athenientes,
pedibus Omncs prosecuti, publice hon raucrunt. Reliquit tamen, dc ipse ingenii sui complura monumenta , dignissima quidem ut Laeli ius,loco supra citatO,lom ga serie reserret.
C A P U Τ XII. Cum Iurisperiti satis appositE appellati
sint Sacerdotes, aequabiles cum illis, & forte pares, cunctas apud Nationes obtinuerunt honores.
I Dignitas sacerdotalis, adeὸ excellens apud omnes ext ιιt, ut etsi plurimi veri, e Summi Dei caruerint notitia, oeculiὸ t men aspara , lumine naturae, eos qui Dei essent miηiliri, omni honore, omnique obbequis dignos ess putarunt. a Missis proinde legι obtemperanιibus Divina ἰcateraram adbue Nationum id ostenditur exemplo. AEthiopum enim Sacerdotibus iaserat cunctos sesso Reges) quolibet mundire , O Uita priuandi. A Dptiorum amem, Persarum, atque Gallorum purpuram , σaurum gestanssi, grauissimarumque rerum causas penitus decidens. 3 Sacerdotes apud Germanos aduersus sontes, o nouissima meritos exempla , tantummota procedebant. Tartari vero ipsos ita eokΡnt, τι Regibus sacras eorum manu , cie