Meteorologia Aristotelis.

121쪽

piuntur qui dispiritus procellarii dicuntur. Haec α similia de veritorum principio coniect ant philosophi fi Verum enimvero curri certitudine huiusmodi pernoscere solideo arbitror esse integru/qui larducit ut insit Psal vetos de thesauris suis id est. de occultis causis

opinio Democritia

Quid est Ventus secudit Democritus Athomoru in aere cogrega teneratio torii dissociatio Nam cu angusto inani multa sunt corpuscula quae entorii eae ille Athomos vocat I seiventu asserit Democlitus.Accotra quietu democrito ac placidum esse aeris statu.cu in multo inani pauca sunt corpuscula. ueadmodu in foro aut vico=q;diu paucitas est/fine tumultu ambulant ubi vero turba in angustum cucurrit, alioru in alios inciden tiuiiκ fit. 4 Hanc opinione reprobat Seneca tribus experimentis. Reproba ι Primuγquia tunc minime ventus est. quado aer nubilo grauis est: tio per tres Atqui tu plurima corpora sed angustii cotulere.α inde est spissior rationes nubium grauitas. si Secundu quia circa flumina δί lacus frequens nebula es artatis/coiuncstis ii corporibus nec tame ventus est. Tertium . quia interdum multa caligo estiuidit ut conspectum in vicinio stantiu eripiat Atqui nullum tempus magis'; nebulosum caret vento .Relinquitur ergo haec Opinio tanq; improbabilis cum Athoniis Democrito peculiaris. Nunc ad textum philosophi reuertilibet. De Etesiis re aura paucula referodo. Etesia vcti Etesiae grxc dicunt annui latine. inter omnes vetos hi mazis annui. sitiit stati=singulisse annis certoape redeunt. De quibus sic scribit Pli .li. ii. Etesiae nosti desinunt nare/α, tertia diei hora oriuntur. Plinius In Hispaniae Asia ab oriete flatus est eoru . In Ponto ab Aquilone reliquis i partibus a meridie. Spirate a Bruma. Q vocant ornithiae sed leniores C paucis diebus ei Et Seneca li. v. Etessiae insit hyeme Seneca non sunt. quia breuissimis diebus Sol desinit priusq; frigus euincacitas nives coponunt durant. Aestate incipitii flare ciciu logius eκtendit diesλα resti in nos radii dirigunt Veri ergo simile cst concussas calore magno nives.plus humidi efflare. Item terras egonerarias nive retectas spirare liberius. Item plura e Septetrionali parte coeli corpora eκire dc in haae loca. quae submissiora sui ac tepidiora deferri. Sic ille Etesiam flatus aestatem frangit=α, mensium feruentissimoru grauitate defendit. Vocant aute Somniculosi ac delicati a nautis: q, nesciunt mane surgere. I Praeter Etesias sunt re alii venti=extra comunc vetorii astagnatro Alia vel , nem. vi subterranei Auraee Antelucani rii genrea.

122쪽

LIBER TERTIUS METE ORORVM

subterra is De subterraneis quide sic scribit Senecati. v. Nd tota solido conne Venti teκtu terra i Unu Vsci fundat=sed multis partibus caua re calcis suspe, fg Scia. a latebris alicubi habet inania sine humore. ibi etia res nulla iura

discrime aeris mostrat,dica tamen nubes,nebulast m obscuro consistere. Eκ illis ergo subterraneis nubibu γ sciemus inter obscura nutriri flatus qui tantii viriu fecerint, luantu aut terrae obstatia auferatγaut aliquod apertu ad hos efflatus iter occupet S. hac cauernam inta Plinio nostras sedes efferant. Et Pli. h. ii. Sine fine inar Meto generant quida etia specus. Quahs in Dalmatiae ora vastori praeceps hiatu: in quem deiecto leui podere/q uistraquillo die turbini similis emicat pcella Et in Cyrenaica Funacia rupes quaeda Austro tradit Lacra: qua lyphanti sit attacetari hominis manu ,cofessi in Austro inuolucte harenas. In domibus etiam multissemanufacta inclusi opacitate coceptacula auras suas habet: Adeo causiatio deest Scit plurimi inter est,tiatus sit an vetus. illos statos at leti spirates=quos no tractus alias: Verii terrae senti ut: iurio aura n Icella maris sed appellati Oe quo coipsa voti sui. Aura aut inat Sen lenior est,ctus. Virgilius i. iiiia Dulcis compositis spirabat crinibus aurae inlute gratili ima in aestate aestuatibus. Ab aura derivat aurora: quaeipite est,ipse solis ascensus: id est/prima pars diei: in qua solet

pulsu Solis aer comotus aura facere. Naetia ante et appareat liam irae so valet: Eaera quc non duo stedit/radiis impellit. ia tantulacem

k imitat luce praein illia. Nam cu ipse .pcesserit alia sup us rapiunt/alia repore finiunt. Ideo no ultra matutinu illi fluere dat. na omnis illoruitsco spe diu solis κtinguit. Facit enim ventu Solis ortus/no calore tantu=sed etia ictu. LuXcni m. quae solem anteceditμ nondum aera calefacit sedi cutit tantu Percussit aut in latus cedri. fi Q ctus antelucanus. Hoc aute ventoria genus mcipit Ver D ultra a state darat. HxcScn C Caeterum De Auris ita canit Pontanus.

Saepe etiam rapidum ad Solero medios ier aestus Colle vel aerio=autidi prope littoris oram Aut propter liquidas nebulosi fluminis undas Aestatem indomitam increpitans/zephyrolc silantes Aurarum gelidas sensi properare cohortes Solis anhelantes pellunt quas aκe quadrigata ipsae iter intendunti fuga,trudunt c,repul sum

Aera,qui tenues motu fovet incitus auras

Adiuuat Cinare conrotuni fluuiic recessus Hinc mulcent tenerae summotis inllibus aurae,

Aurat te. De venti Aurora etinantelucania Pontanus

de Auris

123쪽

Poetae aut fabulant=vetos patria habere Aeolias insulas resem FabuIa Aeolum illis pra esse. Testante Vimidio.i. Aeneidos his versibus poetaruNimborum in patrian oci et furentibus Austiis deictis Aeoliam venit hic vasto reκ Aeolus antro E VivLuctantes vento tempestates Nonoras silio Imperio premi ac vinclis occarcere frenat. Illi indignantes magno cum murmure montis Circum claustra fremunt,celsa sedet Aeolus arce Sceptra tenens mollitc animos/α temperat iras. Ni facietimaria ac terras coelum o profundum Quipppe erant rapidi secum verrant per auras. Sed pater omnipotens/speluncis abdidit atris Hoc metuens,molem Q montes insuper altos inposuitγregem ψ dedit qui foedere certo Et premer k aκas sciret dare iussus habenas. Iax poetae. ceteru Varro scribit Aeolum rege suisse Aeoliam: Estpositio qua sunt postfetu Siciliat,eκ quam nebulis 6 eκ fumo Vulcaniae huius Fa insulae praedices futura vetorii flabra:ab imPiri visus est veto sua uiae Potestate tinere. idcreserui cc Pliai. iii.o Straboli. vi.

SECUNDI CARNOTE.

Inhabitabile male habitabile. Prodromi venti Prodromi octo diebus fere ante canis ortum exorientes emi Ad circulus cancri. Ne circulus Aequinoctialis esscirculus Capricorni. c d Zodiacus .gh circulus arcticus. h. circulus Antarcsticus L polus arcticus nobis apparens.-polus antarcticus occultus Spacium ac d CZona torrida.Spacium edti Zona media habitata. Spaci et lilaeon arctica=frigore inhabitata. Spacium 44 quarta Zonao medico habitatae opposita.i m Zona antarestica frigore utili l/inhabitata.Minor circulus terra est: in qua secundu pportionem consimilite doconsimilibus litteris hae quini Zonae sunt signatae. O .mare Indicu p mare Gadistanum. p maris Indici ad Gaditanuvi Herculeas columnas distantia. .

124쪽

LIBER TERTIUS METEORORVM

dissipans ac dissolues/cito terra exiccas.priusq inultu

125쪽

CAPUT SECUNDUM FO. LXI

habet exhalatione:vetos cessare facit. Queadmodasse paruu obustibile in magnu ignexieceris:ispe priusque fumii emittat aduritue,quapropter circa Orionis ortu ec usq; ad Etesias re proci mos:maxime fit tra equillitas. Secudocide sit validustigus poros terrae costringens ex nihil expia e suam vero his oppositae:Uetoria faciut 5motione C in , on m terrae declaratio.Quini sunt intem Zonae.Vna ubi Sus, ol sempiliscurrita tibiisti uer

uae frigoreocaestu temperata:habitata est.Tertia est inta rare ac quae sem a sole plurimu distas:frigore riget tata frigore inhabitata. Quarta est ex opposito secudae

inter illam torrida 8 sole sustineante stam: occulti poli circulum media.sic temperie se habes: ut quFest ι et Cis apud nos habitata.Qumta vero est antarcticad ver ticis semplarentis. Vnde sit ut terra secundu circulux .et habitari nequeataNam secundu longitudine quae de habita ipolo ad polum altendit :phibet nuc frigus nuc calor no potEt secundulatitudine quae de oriete in occidentem dc occidete in oriente existit:defendit aquaru multitudo Et multu differt habitationis longitudo a latitudine. ut distantia maris Indiei ad Herculeas columnas e

ex Aethiopia ad Meotide & extrema Scythiae loca freta est plus que quinq; ad tria Nouerunt haec qui nauiga

tiones c vias percgerula: Mitinera ipsa &spacia mesi sunt. Et xircina horum locorum inhabitata manent rhaec frigore=hac aestu haec aquaru immensitate.

Et sicut ventos in nostra habitabili collocauimus f

126쪽

LIBER TERTIUS ME ORO M

eosimiles ex parte alterius poli intelligere debemus Vt sicut a nostro polo spirat Boreas e non pertingit alterutolucit quot ex alterius poli parte alius sit Boreas:qui ad nos usq; nostrum polum nonitingit. Auste C Neq; Auster ab altero fJat polo:sed ab astiuali flat

versione dccxusto loco. Ille nim locus p pter solis viciniam no habet aquas neq; pascua neq; gelu neq; nive: propter quoru liquefactione fieri post int Etesiae

Quia tam elocus ille maior/amplior ex expassiori ma

gnus est Austero verior Borea & magis huc ptinges Sed de his hactenus. Nunc de ventoru positione di

cendum est.

Posita ventorti generatione d eius causa ianc deictorii cematide duas affert causias:iubnectito quin a zonam terrae dii tinctione. Ut comodius postit in sequentibus intelligi ventorti positio. Tripleκca PMelta ite triple colligi causa interpolationis ventoria Priinaeestationis Aestus solis. quo vaporienti Osuinit. Secuda frigus intensum. quo Ventorum ori terrae claudunt,eκhalationc Φ ηpirare phibet. Tettia imber=qporos terrae replet spiritus intus coceptu includit. Aut κhalatione Plinius brsum ductam secti sine flatu deprimit. Pli. li. ii. Sol inquit CC augeto coprimit flatus Auget κoriens,occidens' coprimit meridianus estiuisipibus. ita si medio diei aut noctis. pla runq; sopiunς quia aut nimio frigore aut a tu soluunt. Et imbribus,cti sopiunt. EZpectant aute maginae unde nubes discussa adaperuere coeluin.

Terra diuisio.

Aitemidorus Postidonius Eratosthenes Stradmo Ptoleinatus Pomi mae ponius Plinius aec omnes inqua,terra innia iret onas distin Luxit: 'nx Secundu quin taleslos=sianaros in coelo. Quarti differetia praeci.

Puee habitu caloris accipisur. Nam mediam it ait Mela aestus in Sestat/frigus vltimas. Reliqua habitabiles paria gut anni pa-Vem DO pariter: Antichthones altera nos altera incolimus. De iis quin lizonis sic canit Virgilius. i. cor iCorum. Virgilius Quinq; tenent coelum zonae quarum una coruscis

127쪽

CAPUT SECUNDUM EO. LXII

Semper sole rubens d torrida semper ab igne est

Quam circum extremae deκtra leuaque trahuntur Cerulca glacie concretae ate imbribus atris. Has inter mediam duae mortalibus aegris Munere concest diuum. Ouidius. i. Metamor. Vro duae denra coelum. totidemq; sinistra

Parte secant zonat quinta est ardentior illis Sic onus inclusum numero distin κit eodem Cura dei totidem plagae Tellure premunt. Quarum quae media est,non est habitabilis aestu thriwtegit alta duas: totidem inter utras a locauit. Temperiem laedit miκta cum frigore flamma. sit De eisdezonis p pulcre scribit Macrobius i. ii. de somnio Scip. Cuiusverbacq eiustaciti iis sint sentetimi praesen riaru omittere libet Cia uestio est. Quare Aristoteles Geographis cotrariat in terra positioibus Ponit enim latitudine ab oriete in occidentc. Longitudine vero a meridic ad Septetrione Geographi aut cotrario in statuut. Respoclet. id ideo accidere. Edi philosophus terra positione suis mice positioe coeli Docuit aut in secudo de coelooc naudo. Longitudine attedi a polo ad polu=taq; a suisum ad deorsum Latitit dine vero=ab oriete ad occidcictaqua adeκtro Psinistru ideo terra easdequo positiois dimeretias ascribit AlveroGeographi habitabilis terrae qualitate mcsurat. quae utiq ab oriete i occidentc logius 1 teditq; ab Austro ad Aquilone. ideo hinc latitudinc illinc longitudinc recipitit. Qualitate logitudinis sic definit Pli. li. ii. Pars inquit nostra terraru/ambicte Oceano Nelut innatas insula longissime abortuα occasu patet Hoc est ab India ad Herculis colunas,Gadibus sacratas Ocluagies qnquies celena septua inta es o milia passuti. ut Artemidoro placet Authori. Vt vero lsidoro. Nonagies octiesecdeccecoelo milia. Latitudo aute tetra A meridiano situ ad septetrione: dimidio fere minor colligit=quinquaginta tuor militi. sexa inta duo. Quo pala fi qntu α hic vapor abstulerit, linc rigor ἰe enim deesse arbitror terris/aut noesse globi forma=sed inhabi tabilia utrinis incoperta esse is idorus tame adiecit. κx. miliais ad Tylen: qua coicesura diuinati Ois est. Ego D minore q Oxime di cto spacio Sarmataru fines intelligo. Vnde ulteriore inhabitabilis plagae mesurai nullo esse maiorc rbitror Nare Germaniae messes esse insulaskno pride copertas cognitu habeo. Hax Pli. Et revera longe maior est habitata nuc terrae uaensura qua veteres isti Geographi

Ouidius. Metamor. trarietas inter Ari istotele αGcogras phos Cocordia Logitudo terrae habitabilis. Latitudo MaiornuC qua olim terra habitata qnti,

128쪽

LIBER TERTIUS METEORORVM

Ambitus

terraeqntus

Myrias spissitus

do terrae Terra coe

lo corata puncti insitarest

Duo Hesmisphaeria descripsere. Nam ultra Gangem india immensa prendit tetra cuminaκuna orientis insula Tipangri Africa quoc ultra tropicum a.

pricorni longe fertuteκtensa. Ultra Tanais item ostia plurima habitatur terra. ad mare, sq: Glaciale. Quid sq, noua illa Americi terra, admodum nuper inuenta. vel tota Europa maior esse dicit. Quo fievi longiores nunc tam in longitudine/q; in latitudine termini habitabilis terrae assignari debeant:quam aut hic Aristoteles. aut Straboli. iii .definierit. Totius aute orbis terra ambitus inquit Author Sphaerae AuthoritateAmbrosii/TheodosiiγMacrobii S Euris he. nis philosophorii. ducenta quinquaginta duo milia stadiorum continere dimit. Unicuic quidet n. ccc3κ. partiuzodiaci quas gradus vocamus septingenta stadia deputando. Ptolemaeus autem viai graduum in coeloὸ designat solum quingenta stadia/in supficie terrae. Alvero ipse Aristoteles in fine Secitdi de Coelo asterit: Mathematicos ambitui terra tribuere Quadraginta stadiorum Myriadas . hoc est. Quadragies decem milia stadioru: Una enim Myrias deco in ilia cotinet. Faceret ital totius terrae ambitu, adringcta milia stadiorii. εἶ Spissitudine alit terrae qua secudii eius Diametrii sumit Autor spharrae definit octogita milia .clκκκ i. stadioru . insupec semis c tertiae platis unius stadii. Qualitas sane Di ametri e Periseria cognoι scit'dccotra e Verueni vero quaq; ha cadios relata. p magna esse vident. Ad coeli tamen pactum Authore Boetio i ii de consolatione philosophiae Tantus ille terra ambitus. puncti rationem obatinet. id est. vi si ad coelestis globi magnitudincco serat. nihil spacii prorsius habere iudicetur. Huiu, igitur tameκiguae in udo regi Cis quarta fere portio est Probante Ptolemaeo quae nobis cognitis animantibus incolat. Huic quarta, si quantu maria. paludes Q premur. quantucuq sit vasta regio distenditur cogitatione distraκeris viae angustissima inhabitacli hominibus area relinquet. Sed ne longior sit digressio. de Terra mensura fatis. Quando dicit reκtus. Ab altero polo alius flat Boreas id certe ideo accidit ut docet Strabo li. ii. Quia orbis terra per Aequinocstiale bipartitus est: in Hemispha risi aquilonare i quo nos sumus ciciri Australe in quo stitit Antichthones. Sunt autem ambo He mi sphaeria eiusde rationis i κcessi re defeetu caloris. Proinde sicut terra climata in Australi Hemisphaerio collocantur similia iis quae in nostro designata sunt: ita cicio similes ventos assignare/admodurationabile est. Nam alter polus. ut noster. frigidus est.

129쪽

CAPUT TERTIVM ZAEO LXIII TERTII CAPITIS NOTE.

Oriens Aequinoctialis: est ubi sol oritur quando

intrat arietem.

Aestiualis ubi oritur quando intrat Cancrum Hyemalis vero ubi oris quado intrat Aegoceroteu Et consimiliter occidens Aequinoctialis/Aestiualis&hyemalis:ubi in illis signis occidit. Aparestias Phenicias Caecias He Afric0 Libs Notuslespontius G Eutus Vulturnus in Corus/Zephyrus Meses impios dicitur,2 Boreaevi Pheniciae mediussit. Euroauster. L LibanoruSM M

130쪽

LIBER TERTIUS METEORORVM

Ertici cap.continet ventorii situatione 5 qui adinvice sint contrariti Eotu natura & comuplexioneS.C Quomodo venti silvcni qui υ ' adinvice sint cotrarii. Id hoc modo dcpreheuo ori dimus Antelliga circulus Horizon est enim is circulus:qui partem coeli visam dirimit a non Visa Sitq; as L,-orietis Aequinoctialis punectus.b occidetis puctu es

oppositus .Et intelligae recta a b Sit iteru . puctus