Schedae criticae in Senecam Rhetorem selectae

21쪽

potissimum appendicis loco Xpromemus nostram de toto illo colore sententiam, diversam et ab illorum et a ceterorum criticorum rationibus. Edidit autem iesstingius receptis certissimis quibusdam emendationibus, quarum auctore qui Sint ab ipso requiratur, aliquanto lublilius quam antea actum erat haec: Arge, farius hoc colore declamoris duo liti ruriantur uim in domo alter iuvenis, alter uer ilitas, aster pater; terque aeque licenti cultu per publicum incedit alter vobis hoc ait concessis aetati voluitutibus utor et iuvemati lege defungor bona ego aetate coepi simul 1 rimum hoc tirocinium adulescentiae quasi debitum ac solemne persoli ero, revertar ad bonos mores id facio quod i ater meus fecit, cum iuvenis esset negabis 8 qui qualem causam ha Heat τίλ-

ritis faciat etiamsi non quod oportet feri, o quod solet. Alterast: scio me novum civitatis miraculum incedere, luxuriosum semon, sed hoc tigandi genus commoventius visum ut em

dure u lium, Pse peccare coe M. Ita si vos iveret, ut nemo in domo luxuriosus esset, tres luxuriosi fuissetis. Atque . uellerus quidem verba id facis . . . negabit illuc ubi nunc legunturti ansposuit in codd. Xstant )ost defungor. At Vero ista ratione, si quid video, dispescuntur, quae arte coniuncta Sunt. Optime procedunt haec: iuveni ego luxurior iure luXurior, nam et pater motis iuvenis idem fecit sed si aetati satis socero, ad bonos mores revertar. Et habemus hoc modo etiam probam clausulam, adimissa transpositione Sententia claudient. Cur igitur rationem

illum iniit uellerus An putabat istis verbis aptius adiungi

illa qui qualem causam traheat . . solet In his, quae sane sicut eduntur intellogi omnino non posse contendo, cardinem rei verti equidem putaverim. Ne multa sic Scribundum et distinguendum arbitror Alter vobis hoc nil concessis o toti voluptatibus' toret . . defungor id facio quod . . fecit . . negesbit bona ello aettite

coepi stam . . persolvero, erertar ad bonos mores.' qui qualem

ociusum δει set Moritis facit' otionis non quod oportet feri, at

quod o t. Alter ait: scio me incedere . . sed . . ut emen- Sic Bursianus codd. opim. An verius otiis I Seil. adolescens. quod codd. habent foetot proelivi errore inde ortum est. quod

ut 0do praecesserat haheat.

22쪽

darem filium 19se peccam coey i ita si vos viseret . . tres luxuriosi fuissetis sue Res igitur haec est defendentes sese facit rhetor filium et patrem, Simulque suum ipsius interponit iudicium excusat filium, patrem irridet. - Antiquiorum criticorum curaS, ne nimis prolixa in loco prolixo fiat disputatio, percensere nolo; sed Suadeo, Si qui discere velint, qualia p0rtenta olim in his libris concocta Sint ut evolvant edit. Grono v. a. MDCLXXII. p. 2l2.

TranSeamus nune, Si lasset, ad tractandam materiam ut

multo uberiorem ita et graviorem et difficiliorem, ad supplendos orationis defectus. Etenim si quis vel paucas Annaeanorum librorum pagellas perlustraverit, intelleget, quam Saepe homines ei, a quibus nobis nunc omnis illorum librorum memoria repetendaeSt, Socordiu munere suo fungentes ita peccaverint, ut nonnulla,

quae in Xemplari suo perScripta erant, plane omitterent, pellecti plerumque earundem similiumve litterarum vel Syllabarum repetitione. Atque saepenumero quidem peropportune accidit, ut certe non omnes librarii dormitaverint possintque alia ex aliis codicibus reciperari: Saepe quae in codice omissa sunt suppeditat codex B, geminu eius frater Saepe hic ex illo suppleri potest rarius fit, ut plura praebeat duobus illis codexo vel V); contra per- Saepe omnibus plenioribus codicibus subveniunt excerpta, tenueSillae alterius cuiusdam codicum stirpis reliquiae. Talia autem diligenter attendenda sunt, ut, quid in eo genere factum sit serique potuerit, diSeamus SSequamurque normam quandam, qua ibi utipos SimuS, ubi ab omnibus membranis destitutis solius ingenii operes administranda sit. Atqui licet plurima iam ingeniose et sollerter viri docti redint0grarint, suppetit etiamnunc silva eiusmodi Vitiorum emendatricem manum desiderantium. Quibus it pro

in Ad illustrandam argumentandi rationem rationisque formam Haehac interpluieti0ne statuitur e multis iis haed p. i5,6 p. 94 23. p. 10l,25. p. 34b,l8. . 25 8. . 440,8.

23쪽

me in solo Satis lubrico probe Scio tamen spero memorem Catoniani illius rem tene, verba Sequenturi certe non mera omnia pro ipsa veritate me Venditaturum neque Sanctissimum illam nesciendi artem nimis saepe temere violaturum.

Proseiscamur a perpendendis locis nonnullis, qui nisi singulis quibusdam vocabulis trunci recte Suppleti perSanari nequeant. Conti . I. 2, 17 p. 89-9 Kiesstingius ex Ribbeehi coniectura edidit Fuscus pro puella colorem hunc introduxit voluerunt di immortales in hac mella rises suas ostendere, ut fppareret quam nulla vis h Mnana disinae resisteret: nil magis' IMitti erunt posse miraculo esse quom in captiva libertatem in 1 rosistula pudicitiam, in homicida innocentiam Emergit ita Sane aliqui Sensus, sed vide quum licenter duo vocabula diversis locis inserantur. Immo scribendum Videtur quam mula vis humana divinae res

sterit haiestati putaverunt posse miraculo esse eqs. D. p. 381 2 Violatorum numinum talestasse compulsa est, ut tori et i ellet et deberet et non pOSSet.

Contr. VII. 20,12. p. 340,5 Gravis scolasticos morbus invasis exempla cum dixerunt, olunt illa ad aliquod controversiae thema red0ere; - deinde narrat Seneca Musam rhetorem inepte notissima quadam de Croesi filio sabella usum esse. In verbis illis quae exscripsi mendum nondum detectum inesse et pro exemfla cum diserunt utique reponi debere didicerunt, qui rem ipsam Spectaverit, libenter, puto, concedet.

apud Caesarem cun Timagene coni lictere, honini acidae l. nguae et qui nimis liber erat: puto quia diu non fuerat eae caPt CO COCUA, eae coco lectkarius, ex lectkario usque in intimam amicit.n Caesaris feli. usque eo utramque fortunam contempsit eqs. Primum monendum est ie8Slingium operam perdidiSSe, cum non contentus bona codd. V lectione in amicitiam ex iis, quae in cod. agnoscere sibi visus erat, efficeret in intimam amicitiam , demonstravit enim II. . uellerus' codicis A lectione diligentius Xa-

24쪽

minata meram ibi Subesse illographiam inaminamioiciam. Mihi autem alium erupulum hic locus iniecit prorsus absonum est 1llud elis. Pro quo quid restitui debeat dubium non videtur: Scripsit, nisi egregie fallor, Seneca ex lecticario usque in a)ni Atiam Caesaris eniaeqι usque eo . . contexupsit . . Semel ortoenia usque fieri sere non poterat quin nix abiret in elia. Similiter dixit en de brev. it. XX. l. quosdam an equam in sum'

mum ambitionis eniterentur, inter pri λὶ luctantis aetas reliquit,

et Veli Pal. II. 127, 1 novitas familiae haud obstitis, quominus

ad hiltiplices consulatus triumphosque et complura eniterentur sacerdotia.

Eorum porro locorum, in quibu integrae voculae addendae nobis videantur, primus Sit qui habetur Sua S. I. . . ,2 . . de Oceano tamen dubitant utrumne terras velut vinculum circumsuat,' an in suum colligatur orbem et in hos per quos navigatur sinus quasi spiramenta quaedam magnitudinis eaeaestuet. Quid in spiramenta magnitudinis mihi certe non liquet. Sine dubio xcidit adiectivum, neque video quid aptiu Sit quam quasi spiramenta quaedam amplae magnitudinis. Suas. III. . p. 26, 16 Solebat autem Fuscus eae Vergilioni illa trahere, ut Maecenati imputaret toties enim po o benescio narrabat in aliqua se Vergiliana descriF9tione 'lacuisse; sicut in hac ipsa suasoria dixit: cur iste inter eius ministeium placuis' cur hoc os deus elegit cur hoc sortitur I otissimum Pythius', quo tantum non iniqui aiebat se imitatim esse Vergilianum plenade, In quo loco ut de singulis recte iudicari possit, quaerendum primum est, quale Vergilianum quali modo imitatione expresserit Fuscus KieSslingius margini appinxit: Verg. Ecl. 59 3 At vero hoc ne tam dubitanter quidem sacere debebat quid enim,

in Non satis considerate de h0e voeabulo lubitavit ursianus spicit. crit. p. 4 pr eoque substituit cludat. Cum c0d AB exhibeant Iinluat, cod. V cum ap0graphis circumpluat, apparet, quoniam hoc ab interp0lat0re letum esse nequit, in archetypo exstitisse circini pluat in codd. AB auteni post vinculun omissum esse circura. Ceterum iesstingius, si modo rationem Suam g0nstanter sequi v0luit exarare debebat hoc ita stirmum suat.' Apparet 0tius sic distinguendum esse, ut post Pythiu ponatur interr0gati0nis signum, post plena deo punctum. - Liceat mihi ecasione 0blata rectius interpungendo emendare Cont r. I. praef. 20. . 65,l ad

25쪽

quaeso proficimus tollat, illo versu, quem irimus, mi tallor, Sehottus adhibuit, Ab Iove priac iam Musae: Iovis omniti plena 3 Multo rectius olim, ut Nic. Faber iudicaverat, ita iudicavit

ipse tessi ingius Neu Leiti'. p. 9-20), locum illum Vergilii

nunt nunc quidem non XStare, utSSe autem pSa eius verba ἈL,in

deo demonstrari et verborum collocatione et Galli0nis festiva illa usurpatione et Ovidii aperta mutuatione. Quod si est, tollemus fallacem notam atque tenebimus imitatum esse Fuscum hoc ipsum plena deo, praeterea nihil. Nihil autem agit - ut iam ad id quo tendimus veniamus, si quis ipsius Fusci verba quibuslibet aliis et gilianis locis allatis emendare studeat. Ipse ait illud potissimum sibi ante oculos fuisse nos licet iudicemus valde

liberam esse imitationem, aliena ei Obtrudere non debemus. Quam ob rem emendaturi haud dubie corrupta verba cui iste inter eius ιuta Ateriun pliacuit' non Sic argumentabimur, ut suci Schultingius not. p. 34): Nihil video in his Virgilianum . Cum quo

aliquo modo consentit ursianus Spic crit. p. b), qui, p0Stquam recte mendum patefecit Scribendum dicit vel in triste vel in foedius, et addit: utrumque enim Vergilianum est; cf. Aen. VI, 223

triste ninisterium et VII, 19 foeda nisisteria . Iam vero per se utrumque a tradita memoria tanto opere recedit, ut nullam

habeat hae ex parte probabilitatem, Stque iste in triste κακονωνία, quam delicatae rhetorum aures Sine dubio respuebant. Ego Fuscum credo dixisse cur iste in interiit ministeriam placuit'Ch. iv. XXXXII. 1 7, fg om amicitiae interioris. Tac Hist. I. interiorem 1 olentianὶ - Eadem praepoSitione in inserta Suas. I. 15. p. 10 2 legendum puto nemo illorum potitit tanto Dritu dicere quesnto Pedo, qui in nrexigante Germonico dicit eqs. Tradita et pervulgata lectio mihi Latina non videtur'), Siquidem, de quo vix sanus quisquam dubitabit Pedo hoc epicum carmen, cuius

hunc modum ψε quoque hoc liturum Provideram, ut memoriae eiu quotiens occ98io fui. 8et. listiculier avellerer. 0vissini editores ut pri0res p0st eius comma ponunt, quod Si sit, necessario Scribendum etiam est a memoria, sicut lini vulgabant. i Sic Contr. d. 7 5. p. l22 4 tunc primum egere queritur iste, cum monus meas vidit, ut Latinum fiat, Scribendum egere 66 queritur . . .

26쪽

notitiam uni Senecae debemus, non compoSuit, dum ipse Germanicus Oceanum navigat. y Ch. p. 409,25 dixit in Flaminino, similiterque p. 411,5 507, 14. - Atque nescio an etiam Cont r. I. 7, 14. p. 127, 15 et adiecit, quod aiebat praeceptore suo dicente summa cum admiratione exceptum, im d mmeri Priamo aptum eqs., in quo iam . uellerus haesit, restituendum sit illud Homeri in Priamo dictum. Sua V 2. p. 31,22 Haec ego tropaea de te in posui, haec in

totius consp)ectu Graeciae statui, ne q)ias timeret Xerxem minantem.

Codicum scriptura de posui nihil est, deposui, quod quibusdam editoribus placuit, repugnat Latinitati. Quare tessiingius deipSius coniectura inseruit te; sed idem praef. p. XII παλινογλῖhoc modo: nunc me paenitet quod coniecturam fallacem de te posui certissimae Schultingit emendationi: ideo posui praetuli. Verumtamen serventius egisse mihi videtur etenim, ut quod ipso proposuit ferri nequit non habet illud te quo reseratur), ita Schultingit ideo

aperte falSum propterea St, quod pessumdat rhetoricam orationis consermationem. Habemu αναφοραν, quam grammatici Vocant; haec agitat, ut aut utroque aut neutro loco ponathi ideo Immo rectam viam ingreSsus est ies stingius est autem oratio itareSarcienda haec ego tropaea de Persis yposui eqs. Suas VII 8 p. 53,4 Arelli Fusci patris. Quoad humanum genus Rcolume manserit, . . . admirabile posteris vigebit ingenium et uno proscriptus saeculo l= oscribes Antonium om)χibus. Demiror neminem sensisse post ingenium restituendum SSe tuum, quod hic non minus necesSarium est quam infra v. 19. Cont r. I. 2, 10 p. 86,1 non poSSum a me impetrare, ut adstipulor ursiano, qui, cum libri Xhibeant castigationem eae 1pontiscis maximi meruerat sacerdos, si te panari redemisSet, X- pungere no iubet voculam ex Rationi magis convenit expleto desectu Scribere eae ponti cis maximi im 19erio meruerat sacer

Cont r. I. 2,20. p. 91,20: Multum 29otest ad sectendum quoque pudici animi pro osseum hostis, gladius non sit cumbet, immo si

in De qua rivigatione cis Tac ann. II. 23 Sq.

27쪽

ius fueris pudio PMm xtadicatis. Ioc loco rituum non possum non improbare Grono vianam coniecturum receptam ii iesSlinio, de sua scribitur sed sectendum p/ωyue pro eo quod omne codd. Praebent ii re tuo quoque Praeterquam enim quod illud porse displicet male enim post, ectendum ponitur quoque, quod poni debebat post pudici, optime Sese habet tradita memoria. Sunt sane ambigua verba, tamen quam in partem accipienda sint,

res ipsa satis dilucide docet Vult prosecto Silo Pompeius, etiam pudicum et honestum animum sere perturbari et frangi saevi hostis adspectu Deinde idem ronovi obsecutus est iossiingius parum probabiliter coniicienti hostis, stadius pro tralaticio hostia

gladio. Atque ui Sianum certe verum non inveniSSe concedo: lui uin ederet multum potest adrectum quoque u se animi)yrbosi tum hostis gladio' non succυmbo eqs., minus attendit, ne attingamu ulla, totius orationis tenorem. Ita enim

persequitur Pompeius quam proposuit guram, ut depingat Semper aliquod periculum, deinde vero Xponat, quomodo e gesserit puella ch. v. 10 et 12 . Mihi veri simillimum semper visum est:

-uuum potest ad rectum quoque pudici animi propositum hostis cum gladio: non succumbet P. Cont r. I. 3, 1 l. p. 99,21 Othonem Iunium patrem memini colorem stulti m inducere, quod minus ferendum est, quod libros colorum edidis. Miro consensu olim vulgabatur hodieque circumfertur quod im/s pro eo quod XStat in omnibus codd. quominus. EuimVero perspicuum est propter ipsam orationem inde efficiendum

fuisse quo d eo minus ferendum est, quod . . edidit Cis., Si tanti est, p. 61, quod eo mogia in illo sectile videri potest, quod . . scribebat et p. 349,2 quam eo magis desidero, quod . . afui. In Contr. II. 9 proponit Seneca explicationem vegetissimam Fabiani Papirii invehentis in pestiferam divitiarum vim luXuriaeque

praVitatem, contra laudantis sobriam paupertatem. Est autem tota haec pericopa tam misere corrupta, ut nesciam an nihil in hoc opere Sit traditum corruptius. Nonnulla recte emetidata Sunt, multo dilura Sananda aestant: mos, itiamsi cim prioribus

in Idem postmodo spic erit p. 7 hanc vocem et lite servavit et ante vindicabit inserendam esse Suspicatus est.

28쪽

minuta quaedam menda corrigere poSSe nobi Videmur, nune unum tantummodo rem, quae hue maxime pertinet, tractabimus. Etenim g 13. p. 159, 16 optime restituta sunt haec quis enim tam 1 raΓis oblectare nin=rum imitamentis possit, si vera cognoverit J Sequuntur

haec, quae manca esse iam pridem intellectum est: Videlicet ut infantibus quae tangi comprehendique manibus aut sinu possunt. Quod nemo' ausus est hiatum explere, inde, ut mea sert opinio, laetum est, quod plura desiderari augurabantur viri docti. tqui possumus facili opera praesen remedium adhibere insere post possunt unum oeabulum 'lacent: nihil amplius desiderabitur, constabit verborum Structura, conStabit Sententia, quae eadem tissime excipietur sequentibus verbis cum Hausio sine dubio sic

constituendis nam magna non vi exigua menS.

Conti'. II. 11,18 p. 191,16 Eadem Aura declamavit et

Hispo Romanius, sed transiit mollius scio quid res 9onderi possit mihi facile est do mestico iudki satisfacere videro te, cum ad T 'tae 19atrem veneris. Haec neque ego intellego neque intellexissovidotur tessiingius ipse in adnotatione haec propoSuit ab raFfae patre Tenero, quae lateor me non magis intellegere. Dilucida sunt omnia, si ita scribitur et distinguitur: scio quid responderi I9ossis mihi: acile est domestico iudici satisfacere: idero de te, cum ab raptae patre veneris,' id est cum iudicaverit de toraptae pater. D. Ter Heo. IV. 4,T post de matre videro. Ut hic ad pro ab scriptum est, ita contra . 181,2 pro ad alienam cod. B. Xhibet ab aliena. Pauno post g 20 p 192, habemus locum a lesstingi aliquanto melius quam a prioribu distinctum scriptumque, Sed tamen nondum ad amussim emendatum Cestius ex altera parte hoc colore

usus St, quia I9riorem rosa Set raptae patrem: Su Pensum esse

=nolui), volui statim illum fecitrum esse de me queritur eqs. Primum offensioni mihi est quia, ex quo leni mutatione efficiendum est quare cf. p. 348,13 Latro colorem abii parte, quare non iti seti Video nuper tamen perieulum fecisse Sanderem in Heckeis ann.CXVII. p. 789ὶ qui quod nobis obtulit videlicet ut infante8, qui quae . . pomunt arripiunt . an magna eqs., si simpliciter repudiabimus, nem fastidii 0s

incusabit.

29쪽

methei Parrhassus M ub Ucimn his ocisset. Deinde vero desideratur in cilis colore subiectum nil quod referri otiam possit illum Quod quidem dei peramus simpliciter repetito praecedenti vocabulo atrem suspei sum esse biolui. Potiti statim e/ys. δ)Cont r. II. 2,4. p. 196,I0 nemo Ahe vitio est in Cestone moderatio, in Cicero te co=istantia, in Sulla clementia desideratur Vulgo hic omnium codd. lectio manca suppletur adiecto desiderotur.

Cui additamento recte diuisus Sehultingius not. p. 166 aliam

viam frustra quaesivit. Fallor, aut Seneca dedit nemo sine νὰλ est: deest in Cotone eqs. se. p. 66, nec deeri in illo hoc fundamentum Sc subtilitas . Contr. II. 4 3. p. 2l7, 12 ostendi tibi tua vitia quae in te 3 on vid bas. Pleniores codd. hic omnes exhibent tibi lumina ;in te, id quod videlicet sensu caret. Longe aliud praebent excerpta tua triam quam in te, quod olim vulgo receptum St, poteStque prosecto primo obtutu blanda specie fallere. Ego ut verum putem

adduci nequeo constat sane excerpta Saepissime omnibus codicibus plenioribus lucem asserre verumtamen non minu Saepe S,

qui haec frusta in usum suum collegit, ingenio sat pingui orationiS

formam et ipsa verba mutavit cautione autem vel maxime opus eSt, cum, ut fit n0Stro loco, discrepantiae cauSa et origo

non patet. Invita Minerva coniecerunt Sehultingius plurima quae et Haasius u. riae damna quae, et ne ieSSlingius quidem, qui audaciu Seripsit tua vi t. quae, quaestionem absolvit. Mihi persuasum est Sub lumina latere crimina, Sententiamque uniVerSam Sic Sse reparandam ostendi tibi crimina . tua quae in te non ridebas Fac autem animadvertas, ut apud alios posterioris aevi scriptores, ita in his libris persaepe crimen idem valere atque

culpa, scelu/, ita istium Sufficiet haec attulisse: p. 179,12. p. 195,26. p. 96, 9 p. 2l5,20. p. 77, 13 qui locus nostro imprimi consimilis est . p. 488,21.

' Cum deteris l0eis ubi particula quare sic ponitur recte adhibitus sit m0dus qui v0eatur e0niunetivus, ut etiam Conta . II. 3 l4. p. li ,3 Quoeris quare non peperit restituendum esse pepererit. Vahlenus aecepta mea emendatione aliquant tamen simplicius et pr0babilius restituendum enset: opto patrem: nolui patrem sume -

30쪽

Cont r. I. 14, 13. p. 224, 1 placet obis frugalitas mea, quod patrimonium servavi, quod acquisivi, quod uxorem mature duxi, semper deleaei, quod omni me tutum fabula praestiti. Cur hic locus suspicionem mihi moveat, cauSa est haec videtur Hispo Romanius concinnitatis cupidus deliberato consilio orationem per minutas particulas concidisse quod Si est, efficitur reponendum etiam esse: quod semper Aeaei. ' Iam vero, ne Qui scrupulus resideat, addenda pauca de illo quod acquisivi. Si hoc, ni fallor,

Secundum anaphorae membrum, O SuSpeuSum e praecedenti,

valetque quod plane idem hic atque ceteri huius peric pae locis; puto enim acquirendi verbum abSolute ita positum esse, ut intellegatur acquiri rem familiarem. Cuius Sus exempIa apud posterioris temporis scriptoreS, Quintilianum Juvenalem, Suetonium, obviam fiunt, ex quibus unum certe ad illustrandum nostrum locum apprime appositum proferre iuvat: XStat in Declamationum, quae sub Quintiliani nomine feruntur, corp0re CCCII extr.): Quomodo postea visit quam frugaliter acquisivit' quam parce' quam laboriose 'EX c. Ont r. IIII. 1. ext r. p. 262,3 qui locus, ut totius libri reliquiae, Solis excerptorum codd. Servatus est): Festo die sodales amicique mecum, quorum unus: quid hunc miserum perire patimur fApparet Verbum, quod qui excerpta confecit misiSse non putanduS St, abSumptum esse antecedenti noverant, ut fuerit Grano festo die eqS. Contr. VII. 21, 11. p. 346,18 hoc quod obicio qui in pluribus fecit, occisus est. Desidero hie belum. Unum SerVum antea plure VitiaSSe nusquam commemoratur, infringeretque filius

ipSe ita quodammodo accusationis vim. Res ipsa fidem facit scribendum esse hoc quod obicio qui tyranni temporibus fecit,

occisus St.

In eadem porro Contr. VII. 21, 16 p. 349,12 dubium non est, quin legendum sit Varius Geminus de abstinentia servi sic. Addendum est serni, quoniam Varius Geminus minime dis-Serturu de abstinentia est in universum. Et ibidem 4 20.

λ Admodum frequenter in anaphoris maxime sic lapsi sunt librarii. cf. . 84,3 tantum, p. 88,24 ut , p. 336,2l dabo p. 420 23 per'.