장음표시 사용
311쪽
et ture ecfefiae vel minori, quibus ius regulariter restitutionem concedit .p.c. i. Ideo licet e c. clesia,vel minor,non restita tantur aduersus deis negatam restitutionem, restituuntur tamen ad appellandum aduersus illam denegationem, si fuerint negligentes in appellando. N in tex. O
ECCLESIA post quadriennium non admittitur adpetendam restitutionem contra sententiam , NI
Ovi A ecclesia in restitutione petenda,
fungitur iure minoris facti maioris.gl. i. hic. Et quoniam minor, factus maior, mon auditur post quadriennium , die maiorietatis, ad petendam in integrum restitutionem. I.patende C. de tempor. in integr. restit. Nam ita est ei per hoc beneficium subueniendum , ut tamen lites non fiant immortales. Vt not. ext r. in c. constitutu. Ideo, ut ecclesia restituatur,debet intra quadriennium a tempore laesionis petere restitutionem. vi intex. ct in . Clem. ynic.
NIS I rationabilis aliqua causi hoc deat. Qv I A restitutio in integrum est fundata
luper aequitate, Sc datur , iure propter causam probabilem. c. ex litteris . extr. eod. Et quoniam esset contra qquitatem, ut ecclelia indebite iure suo priuaretur , ct alicuius dolo fraudaretur.gis . hic.vers.commentum, oec penult. ext de reb.eccl. Non alien . Ideo, licet fit transactum
quadriennium X die litionis, si rationabilis cau. a suadeat, ecclesia restituitur. vi iniex. ct extric. tum ex litteris.
ECCLESI A contra convionem, qualisafuit Lmittitur intra quadriennium per benescium resi- tutionis in integrum,postea non.
Qv i A per huiuimodi restitutionem consulitur indemnitati ecclesiae,q uam, aequitas non patitur,per aliquem e me laesam .ex et r. c. i. Sed quoniam ita est ecclesiae fauendum, ut tamen Iites non fiant immortales. svr. cap. prox. Ideo, si aduersus confessionem in iudicio a se factam, laesa ecclesia beneficium restitutio-msi Rintegrum, intra quadriennium ab ipsitis confessionis tempore computandum . petere negligenter omittat; Hon est (nili aliquid ratio
dum ad hoc petendum ulterius admittenda.pt in tex. Sargi.certum ., Fn .s e confesNI SI per viam iuris commvUu. UIA ubi habet locum auxilium com- mune, non debet miraordinarium peti . in cause. Ia. r. Is enirnor. Et quoniam sunt aliqui casus, in quibus confessio facta de iure communi Non nocet, ut est confessio faeta per errorem facti .glosi hii. Oc n.extr.de confessId
eo ubi per viam communem reuocationis er
roris, quem in facto praetendit, vult aduersus tuam eonfessione ecclesia se iuuare, hoc quandocunque poterit. rt intex. Odi de conseis. Et sic patet, quod una via conceditur id, quod alia
prohibetur;quod videtur esse contra regulam, cum quid . infr.deret. ivr. Sed dic, quod regula procedit, quando aliquid prohibetur, habito respectu principaliter ad ipsum prohibitum; secus, fi prohibitio se habet ad viam, aut modum, non autem ad rem. Vt hic glin d c. cum quid.
In Clement. Cap. vni c. ECCLESIA probam se iasam per lapsum temporis,
ad illud tempus tantiιm restituitur.
Ov in qui restituitur propter laesionem.
non debet esse melioris conditionis, quam antea esset, ii non fuisset Iae s. glos. in I. sed dis 3 quoties T. exquib. cavs maior. Cum restitutio fit prioris status restauratio. l. quod sti. i. restitutio.is de minor. Et quoniam si quis restitueretur ad longius tempus , quam ante laesionem habuisset . non solum reponeretur in priori statu, sed in meliori. dg g. in ,.quotius; iuste in lucro esseta&plus haberet.glos lac. versiiminus. Ideo restitutio aduersus la plum temporis, datur solum ad tantum tempus, quantum fuit tempus laesionis, non ad longius. xi in temo l.nec non . s Jquis j exquib.cau maior.ET inrea quadriennium a tempore vanis. QV IA ecclesia in restitutione fungitur iure minoris. extr. c. i. Et quoniam minor habet tantum quadriennium, post completam minoritatem , ad petendam restitutionem. I.petenda C de tempor in integr. restit. Ideo fi- militer ecclesia debet intra quadriennium continuum, a tempore laesionis computanta dum, petere restitutionem. vim lex. O stupra cap. Lut 6.
312쪽
LIBER I. TITULUS XLII. Liber Primus. Titulus XLII.
In Decreta l. Calp. I. Ex quorumlam. θ - mil. Item si paratus est subire
t I iudicium, acu poseideret. I. quia e tram, instines is inquemfacta est alienatistrat, causa mutanti irum' res Competit autem hoc edictum, quando fiedicti . conitrantur per rescriptum impctratum con ' alienatio causa mutandi iudicium futurum . retra alienantem. non illud, quod iam sit. I. ex hoc edicto. s. ait prae
vi A omnibus modis debet superior tor grad. quia si fia alienatio rei litigiosae, alie-8 t prouidere, ne ex alieno facto cuiusqua nans incidit in edictum de litigiolis CD
conditio deterior fiat. hi grad. Et frau- Un. Et hoc debet fieri, libello Principi dato redibus quantum fieri potest, est obviandum. ca sedes. de rescript . Et quoniam saepe contingebat, quod quis timens sibi controuersiam facturam super aliqua re, illam malitiose in potentiorem alienabat. vi sic pars duriorem aduersarium Ilistigando haberet; Ex qua alienatione etiam eis Iudebatur rescriptum superioris, impetratum contra personam, quae tunc possidebat, ct non contra illum, cui fuit cessio facta. Vt intex. cetae l. i. Ideo , licet regulariter rescriptum non extendatur ad personam in eo non expressam ut in c. Petro, OG de ossic. deIeg. Tamen nemperioris mandatum illudatur, ct ad prouidendum indemnitati partis aduersae, ct in odium sic malitiose alienantium, & alienationem talem acceptantium, statuitur, ut per tale rescri
per eum reo insinuato, authent. litigiosa C. d. tit. Tunc enim res alienari non potest fine poena litigiosi. ID. C. Qtii. circ.ecclesia.IUr.rt litepend.Cap. 2. Ex parte. CLERICU S, causa mutandi iudicium, non debet recipere cessionem a taco.QVI A talis cessio, siue sit vera, siue simulata praesumitur facta in fraudem, Ut aduersarius in altero iudicio magis fatigetur: de Clericus videtur illam recipere, auaritia motus . vi alienis rebus etiam illicite potiatur. N intex. iuncta glos . hic. Et quoniam fraus , ct auaritia. praesertim a clericis sunt euitandae. I r. procoecap. clerici id. I. . Ideo ubi praesumitur, quod talis cessio fiat, laico in fraudem aduer
ptum, non solum possit conueniri alienans,sed sarii, clericus debet se abstinere ab illare api
etiam ille, in quem fuit alienatio facta. ut in tex. o I. ynic. C. eod. Unde contra alienantem datur actio in factum ad interesse. d. l. i. Ol. 3.sseod. Contra possidentem vero datur rei vendi catio. d. l. Vnic. C. eod. Sed nota, quod tria sunt necessaria ad hoc, ut talis actio in factum habeat locum, scilicet, quod sit res alienata causa mutandi iudicium futurum. Item, quod dolo, ut duriorem mihi constituat aduersiarium. Item, quod mea inter fit ; alias talis actio locum non habet. gloss. hic. mlo .ind. L pnm. Unde cessat hoc edictum, si quis ex necessitate alienat. lnonenda, ri in tex disimile in I. a. C. ne liceat polint. Quando autem cessio dicatur fieri in fraudem, re ex quibus coniecturis contractus prae sumatur simulatus, ct quo pretio sit aestimandares litigiosa, vide hie latius per Abb. de nouissime per Illustriss Cardinalem Manticam, de Ambag. O tacit. conuent. lib. . tit. is. Inter laicos autem emptio litis est permissa, ct eis datur actio usque ad quantitatem datam, dum tamen non fiat in potentiorem, de non fiat paetum de quo
In Decreta l. Cap. I. Sane. R B I T RI sunt in dissari numero assumendi. VIA homine; lavi faciles ad dissentiendum, O c um V.F. principastre .cod.Prae-
sertim arbitri, qui comm uuiter sunt compatres, ct amici partium. Abb. hic. Vnde si eligerentur in pari numero, non esset de facili dare maiorem partem in sententia. d. Lirem se rnus.
Et quoniam si partes discordantes essent hinc
313쪽
inde aequaIes, nullius Iaudum , siue sententia valeret d. F. principaliter. O c. causam, ii. i.de osc. de g. Ideo vi facilius causa per arbitros teris minetur, illi sum in dispari numero assumenis
di. ut intex. O c. r.eod. in o. Non quod tunc conissentire omnes, facile sit; sed quia, chfidissemtiant, inuenitur pars maior, cuius arbitrio stabitur. d. s. principaliter. Sed hoc, quod dicitur, vi in dispari numero assumantur, est legis consilium, non praeceptum. Abi .hu ; unde ii eligantur in numero pari, tenet compromissum, ct si in laudo ferendo non conueniunt, commpelluntur eligere tertium, cuius auctoritati, clidicto, erit standum. d. s. princip. Etiam si ille discordet ab aliis duo bus glosin da.ET eis discordantibus, statur sententis maioris D
Qv I A arbitria sunt redacta ad instar iudiciorum. I. i. festae Et quoniam in iudicibus statur sententiae maiorIs partis. cap prudentiam. de osset. delet. Ideo limiliter standum est in arbitaris. vi in tex. O l. si tres f. cod. quod enim fit a maiori parte, censetur factum ab omnibus. cap .i de hic,que iunt iu malet i parsicap. er L quod mare
N V LI. U Is est arbitrium, seu arbitramevium, continens peccatum per partes non remissibile.
Qui A inferior non potest tollere Iegem
superioris. M. cum inferior. extride maior. Oobed. Et quoniam si arbitrium, seu arbitramentum contineret in se peccatum , esset contra omnem legem diuinam, & humanam, quae prohibent peccata. c.erit autem lex. dist. .dic qui resistit. M.q. s. Ideo nullus arbiter , vel alius. potest sustinere actum, qui in se continet peccatum. vi in Iex. Sc n.depraescript. O S. Tho. a. t. q 6oart. s. Ubi vero solum tractaretur de praeiudicio partis, illa posset fauori suo renunciare, di ius suum remittendo, arbitramentum teneret, ut notatur in cfldiligenti. destro compet..
Cap. 3. Peruei . it...ARBITER assumptus in patrimoniali causa Gersici, non potes adiudicarerem Ecclesiispositandam. etiam ad ritam Clerici
Qv i A huiusmodi arbitrium, ecclesiae pos
set in po sierum perniciosum existere. Nin tex. Nam occasione illius, forie iste, qui taliter possideret rem ecclesiae, vellet etiam post mortem Prassentis clerici illam retinere,
di ita ecclesiae praeiudiearet, si non de iure, saltem de facto; Nam compelleretur I tigare cum illo, ch expensas sustinere.glos hic. Interest enim ecclesiae, ne sumptibus vexetur. Lminor. t . annorum. f. de minor. Et quoniam clericus non potest conditionem ecclesiae facere deteriorem. cap. frater. de donat. nec potest alienarerem ecclesiae in damnum ipsius ecclesiae, vel successoris. ra. q. r.c sine except. Ideo ipso iure tale arbitrium non tenet. ut intem Iose hic. Vnde licet redditus beneficii de praetenti possint
capi in solutum pro debito clerici. cap. pervenit. desdeiussor. non tamen potest clericus alicui a signare facuItatem colligendi redditus in futurum. BuIr. hic. Nec potest clericus, absque auctoritate dioecesiani, facere compromissum, per quod sua ecclesia obligetur. cap. de carem de
IN mulierem fingularem, tanquam in arbitratricem, compromitti non potest.. IA regulariter hemina est remota ab omni officio publico. Bart. in L i,ss de legib. ct Decius in I foemina.g. deret. ivr. Et intellige de officiis virilibus; nam officia non virilia, quae deferuntur in republica, tenetur mulier subire, sicut masculus; de quo tamen dicendum, ut plene not. Bart.in I. i. Case muner. ct in quo loco mun. lib. io. Et quoniam suscipere in se arbitrium, est officium virile. abb. busnam. arbitria sunt redacta ad instae iudiciorum. l. s. I. ead. Et quia mulier non valet iudicare. d. Idaeis minae, ita nec arbitrari. Nintex. SI Fn. C. d.. Secus dic , si fieret compromissum in mulierem, tanquam in communem amicam,& amiocabilem compositricem Nam tale compromissum potest mulier acceptare, quia e ramarbitratore non est forma iudicii, sed absque: tali forma amicabiliter proceditur. O. devinMuallis. de iureiur.&facit hic. tex. 1 contrario sensu, ibi, ab omni iudiciali examine, cica. Ovid Specul eod. tirs. aiucaprinci p.
SECUS mulier habet alias iurisdictionemdeiure
Qui A de similibus idem est iudicium: can
ter corporalia. de excus praeias, et quoniamiarbitria sunt ad instar iudiciorum, ut d ctum est superius. Ideo mulieri, cui per iumcommune . . vel per consuetudinem competit Potestas iurisdustionem exercendi similitem HS i con-
314쪽
com det i potestas arbitrium in se suscipiendi. v rantex. cillecta de excessprael. NAM tunc, etiam super temperalibus Ecclesiae,potes in eam valide compromitti .
QVI A super rebus temporalibus possunt
clerici cum consensu episcopi, compromittere in laicum. inst.c.contingit. O c. exposita; nam arbiter non habet iurisdietionem, sed quandam notionem. Leitpraetord .dere tutic. vnde per huiusmodi compromissium clerici non subiiciunt se iurisdictioni laicorum. Abb. hic.nx m. i. nec persona laica est incapax arbitrii temporalium, licui est spiritualium. d. c. continis ait. Ideo licui caeteri laici possunt esse arbitri su per istis temporalibus, ita potest esse mulier habens iurisdictionem , quae in hoc officio viris comparatur. Vt iniex. Od.c. exposita.
Cap. s. Cum tempore. ECCLESII exempta non potes, in pratu licium
Qui A subditus non potest laedere ius, re
auctoritatem superioris. c. nimis. detur a-
nctis hen .insum. huim iit.,.sequitur. Perssed nunquid vasallus. Et quoniam in priuilegio exemptionis tangitur, ne dum fauor exempti, sed etiam fauor ipsius superioris, qui eum ab aliis exemit . ct immediate suae iurisdictioni subiecit ; unde interest sua non perdere istam immediatam subiectionem. arg. c. omnis. depa nit. O remis S per compromissum posset sequi laudum contra exemptionem. Butr. hic. Ideo, licet regulariter quis possit renunciare fauori pro se introducto. c. ad Apost de regular. Tamen ubi renunciatio tangeret etiam interesse alterius, ut est in priuilegio exemptionis, per re- friectum ad superiorem, priuilegiatus non potest ii ne licentia superioris illi priuilegio praeiudicare. rt in tex. Oc suborta.dere iussic.
ARBITER non habet potestatem iudicandi rhra
comprehensa in compromisso, ideo ccram ipso non sire comuntio.
QVI A ratio finalis, quare non habet lo
cum reconuentio coram arbitro, sicut in
delegato, est, quia iurisdictio delegata est de iure; re sic merito succedit iuris dispositio edita in materia re conuentionis; unde datur ibi potestas in causa re conuentionis beneficio iuris abb. hec .nv. 6. Sed quoniam arbitrium pro- edit ex mero facto, de sola voluntate comprimittentium .ins. c. exposita. Ideo ius ibi non sup plet, nec ampliat potestatem arbitrorum. rt latex. Sed cum procedant ex sola voluntate partium, non debet eorum poteitas extendi vitraea. quae partes expresserunt, seu expresse voluerunt. Abb. hic. Ex quo enim partes recessieruntii dispolitione iuris , relinquendo iudicem, de adeundo arbitrum, recessiecuut etiam ab alia iuris dispositione, ut ius incompromissio suppleat. a C. hsu. Cese pac.conliem. Praeterea, iudex communiter aditur ab actore, unde actor eligit iudicem ordinarium, vel delegatum, reus a Utem necessitatur ad comparendum, quia iudicium redditur minustum. I. intersitati lantem. is
Stichum s. de rerb oblig. Unde fuit merito subueniendum ipsi reo, contractu inito, ut ex quo ab eo aliquid petitur, audiatur volens petere ab ipso actore. Hi ne dixit not. Bart. in authent. Et consequenter, insin. C desint. O interlata T. omn.iud. quod coram delegato impetrato communi consensu partium . non habet locum recon-uetio; quia est, quod imputetur reo, quare causam re conuentionis non fecit exprimi in rescripto. Et quoniam compromissum fit communi consensu partium. d. c.exposita. Ideo non debet habere locum reco uentio. Vt intex. Cum hoc casu cesset ratio, super qua fundatur re- conuentio, Non enim hic actor elegit iudicem. seu arbitrum, sed actor, de reus simul. Ideo imputetur reo, quare causam suam non fecit exprimi in compromisso. Abb. hic.nv. f. Et licet arbitria sint redacta ad instar iudiciorum.I. i. grad. istud est verum regulariter, sed tamen in multis differunt, ut late hic per Eutr. O Abb.
si VI per arbιtrium tenetur eligere cum aliquorum consilio, tenetur illorum consilium in tractat lectionu requirere.
mensurantur a viribus. deforma compromissi .s r. c. prox. Et quoniam qui tenetur eligere cum consilio aliquorum, per conditionem impositam a compromittentibus, si non requireret illorum consilium ita tractatu electionis . non obseruaret formam compromitasi. abb.hie. Ideo habens potestatem eligendi se a alium actum explicandi clam consilio alicuius, non valet,quod gerit, nisi prius requitietat consilium illius. ut in tex. O c. cum in reteri. de elia .
SED sequi non adstrinotur. Qv l A necessitas requirendi consilium .non
315쪽
importat neeessitatem illud sequendi. glas hv.
nam iusticit, quod consilium fuerit petitum, re congruo tempore expectatum, ad deliberandum potiea intra se . quid magis sit faciendum. d. ccum in reteri. Nec poteti dici tale consilium superi inina, etiam si non sit de necessitate sequendum, quia potest esse utile ad pertrahen- cum in tuam partem, S ad facilitandam cognitionem eorum , quae erant consideranda.a .c Nisali g. dist. U.ors. de qui bis.dis .eto. Consensus vero, quando est habendus, ita est necessarius, qIod actus habitus line eo non tenet. s. P-nic ibI Ssnestae vac. in 6. Aliquando tamen consilium ponitur pro consensu ita cori sensus pro conlisio, quod sit improprie; sed quando ii facienda talis impropriatio verborum, est attendenda subiecta materia, ad cognoscendum quaenam significatio ilioriian verborum magis adaptetur. Host et Abb.hli. Et quoniam auctoi l-tas arbitri commensuratur a forma compromissi, ut dictum est superius Ideo ex quo arbiter requisiuit consilium, vi ei filii incompro-m illa impositum ad ulteriora in tali actu non tenetur , dic sic non debet de necessitate , conlibariorum sequi sententiam. vel eorum habere con tensu m. rt in tex. - c. hcet.ile regularis
potes. ivi A spiritualia negotia lalai tractare non
dc bunt. c. m. Cava de ei. I. ne illorum arbitrio talia disponantur,:n quibus eos manet necessitas obsequenai, non auctoritas impera n di .c, ne quidem. dis p 6. Et quoniam ii res spiritualis in laicum compromitteretur, exil- Irus Iudicio videretur pendere talis rei dispositio glos hsi. Ideo non decet, vi laicus in talibus
Cap. P. Per tuas. AUCTORITATE: iudicis causa, etiam delegati, potest de causa stirituali, in clericum , ct Ia cum
Qv I A arbitrium de re spirituali , non est a
ctus spiritualis Io. Andr.hic. Sed prohibeturio Ins laicus, quia non decet ipsum de talibus arbitrari sur. c. prox. non ergo prohibemtur ratione incapacitatis, sed ratione honest lis. Abb luc. Et quoniam honestas fatis conseris a-tiar ex mixtura clerici, in qua clericus magis dignus trahit ad se laicum minus dignum, ut sic Bocaiax ci I lea , quam Pereat. Fo upr in s Prox.
Ideo lieet solus Iaicus, dehonestate non posset esse arbiter de rebus spiritualibus. Apr. ca. prox.Clericus tamen illi associatus facit eu idoneum talis arbitrii. vi in tex O Felin. in c. 2.col. pen. deium dic. Non tamen extendas casum huius tex. adactum spiritualem,quia in illo laicus non potest efiici capax etiam per mixturam clericorum .d. c. massanata cfacrosancta de elech. Sicut nec seruus potest effici ea pax compromissi per mixturat
liberi. t Pedius i. n y.de arbitr. ET Jarbitrium est a partibus receptum, debet. tiom mansati, licet per generalem procuratorem factum fuerit compromissum. Qv I A pars recipiendo arbitrium, videtur
approbare factum procuratoris. I cum antea. C eod. Et quoniam ubi quis approbat aliquod gellum, illud per nouum consensum
incipit valere, ut ex nunc, licet ex defectu potestatis in ger ente, non valuerit, Ut ex tunc. I. t. C. commvn. ytr. iud. Ideo licet procurator sine speciali mandato non possit compromittere. .
qui ad agendum, di ibi tos de procu .in 6. C l. mandato fae procvr. Tamen ii compromistum ab eo factum, , partibus fuerit receptum, debet iridistincte mandari executioni, non habito respectu, an procurator habuerit ad hoc ma datum, vel ne ut in tex. Shmandatos de procur. Sicut lien tentia lata a iudice, quantumcunque sit nulla. potest rati sicari a partibus, ut habeat vim pacti ex nouo contractu. Bari inj c. C. Tvi pro sua tuis
S I autem non fuit arbitrium approbatum , ompru- invisibili su Iam per gentralim pr ui Ioram non
Qui A compromitteris videtur quodam
modo in causa transigere, vel pacisci ci re sponte, nulla necessitate coactus, promit tat stare mandato arbitri. Abb. hic. III reperit nu. 3. Et qironiam pacisci. vel transigere procurator non potest line speciali mandato. d.c qui adagendum .di ibi glos Per pacisci de procvr. in o. et L manis daso generali is de procur. Ideo ex quo talis procu rator non habet compromittendi potet atem, de pars postea arbitrium non approbauit. tale et compromissum partibus non nocti. Diu rixi .
O l. ignorantis irae pro. ur. SED tunc. si fuit poena apposita, potes agi ad patium e
Qv i A cum ex sententia arbitri actio non,
oriatur ob hoc inuicem poena Promitti tur, ut metu eius a placitis non recedatum. i.Qtud. Et quoniam Procurator, qu Istobrii liraticu
316쪽
a lenae defensioni sine sufficienti mandato, te-n cur ipse ad condemnationem, non dominus. I. Plautius.ys de procur. Ideo sicut ageretur contra dominum ad poenam in compromisso apis positam, si procurator haberet speciale mandatum, ita non habens mandatum est ipse conis ueni edus,qui illicite alienae causae se immiscuit. ut in tex. ct auth. de Ilid. ,.qκia pero.co c.
ALI AS ad interes. v I A interesse est poena respectu contrais
uenientis. csnem sti. de Al. O contumae. Et quoniam ad executionem laudi est agendum metu poenae, ex quo non potest agi per aliam actionem. Π i. C. eod. exceptis quibu Mameasibus not. perglo.in l. assecd. Ideo ubi quis non se obligauit in compromisso ad certa poenam, casu quo laudo contraueniat,intelligitur se ob Iigaile ad interesse , cum talis conditio huic con tractui tacite in fit. Abb. hic in repetit. nu. H. Os . ct siccum in tali casu sit obligatus procurator, ipse, , non dominus, pro tali interesse est conueniendus. rt intex. Olybul. I. a. c. de verb.
SI per duos electos ad eandem praelaturam, in disco
dia compromittitur in ordinarium, morte alterius compromsttentium expirat compromisium. Qv I A compromissum non extenditur,nisi ad ea tantum, de quibus expresse in eo cauetur. Spr. . cum dilectis. Ogeod. l. non dum utinis. f. deoscio. Et quoniam per tale comis
promissum non cauetur, ut post mortem alte- eius compromittentium arbiter procedere
Possit, cum, etiam si compromittentes vellent, non habeant ad hoc potestatem. BuIr. hic. Ideoner tale compromissum non potest arbiter c uidquam facere post mortem unius,ci eo mi- .m:s post mortem amborum compromittentium. Nintex. O Lesemproferies. t. seM.
ORDINARIUS tamen, ex potestate ordinaria, procedit superauresti perstitis, antequam stat transtus ad aliam electionem.
QVI A cata validitate prioris electionis,
non vadet securida. c.con deravimus.de elect. Et quoniam ad ordinarium spectat prouidere. ne quis indebite in eius dioeceii bene fi cium obtineat. c. . deosc ora. Ideo, pendente e lectione illius superstitis, non est alia electio ce lebranda . ut in tex. O c. i. O t.ut sit.pendii. d. Debet ergo electio prior reprobari, antequam fiat transitus ad secundam. c. est electionem, insm de concessprab. O c. auditis .cteuci.
Cap. II. Exposita. ARBITER, post rem iudicatam , si per discordis nouis assui rus, noti pctes presuum arbitrium sen
QVI A transactio , siue eompositio , fieri
debet de re dubia, ct Iite incerta. l. i. g. de transact. Et quoniam res iudicata facit ius
inter partes, ct peream constat, ad quem respertineat. dc delinitiis, quae erat. c. cum inter derelud. Ideo super decisis per sentefitiam, quae transiuit in rem iudicatam, transigi , siue compromitti non potest. ira intex. Ol si causa. C. de transact. Praeterea, arbitrium non extenditur. nili ad ea, de quibus cogitatum est, ct ex prensum in compromissos r. c.cum dilictus. Et quoniam hic non fuit compromissum super rebus decisis per sententiam, sed super discordiis nouiter ortis. glos hic. Ideo non debuit iste arbiter extendere manum ad non complehensa incompromissis. Frinitae. Ol. non de ii aemia. S.
questum j de recipiarbst. ETI A M , si de componendo inter partes, mandatum
acceperit a Papa.Qv I A per huiusmodi mandatum Papa non
intendit immutare ipsam sententiam , vel sopitas per eam querimonias susci:are; sed nouiter ortas termin re. Printex. Et quoniam mandatum non est extendendum ultra intentionem mandantis. cap. licet deos. ordiu. Ocap.petitio. de procurri deo per haec verba generalia, de componendo inter partes, non habet arbiter potestatem a Papa retractandi sententiam , quae in rem iudicatam transiuit. vi in rex In generali enim sermone non veniunt ea, qui in specie non fuisset quis verisimiliter concessurus. c.ingenerali de g. ivr in c.
Cop. u. Innotuit. No Nivalet compromissum factumn duos,seu Imres, hoc adiecto, ut in casu discordiae eligatur tutius per eosdem, relatios.
v I A quando partes dant potestatem iudicibus delegatis vel arbitris, seu aliis, eligendi tertium in casu discordiae. tunc res possunt esse sine exitu ; Nam si arbitri non conia cordarent, non posset iudex compellere illos,
quibus est data potestas eligendi tertium, quia cum illi fungantur iure partium , ficut partes non possent ab initio compelli ad compromit .
317쪽
iendum. vi in L hss cod. ita nec isti, qui funguntur iure partium, compelli possunt. are. .ecclesia. ut sit. penae Et quoniam curandum est, ut lites amputentur , di quam citius commode fieri potest, terminentur, non autem quod fiant immortales,& discordia ex discordia oriatur. c. Dem. de dol. ct contum. Ideo ne partes, vigore huiusmodi compromissi , contingeret diutius litigare, voluit lex a principio prouidere,statuendo,uttiae compromissum non valeat. vi in tex. O latem si unus. in duos saepe Nam
melius est ante tempus occurrere, quam post caulam vulneratam remedium quaerere i n.
Can quibcaus in integr. re'. non est neces Et quod
rer mari, vel vituperari potest, praecauendum eli. cap. l. desera. non ordin. Sed quando compromissum est factum simpliciter in duos, non potest res esse fine exitu, quia si auo discordarent in ferenda lententia, Iudex teneretur compellere arbitros ad eligendum tertium. c. cum peciali .de appeti. ord. Litem si uni g. s. princip. Praetermea, in prrino casu,cum illi, quibus est data potestas eligendi tertium, habeant hanc potestatem a parti bus, pr t sumendiim eii, quod induceremtur ad eligendum gratum partibus; Et cum vo.luntates partium sint discordes, quia quaelibet pars vellet habere tertium libi gratum, de faei. Ii isti non concordarent in electione tertii; sed in secundo eam iudex habet potestatem compellendi arbitros a iure et unde praesumitur, quod tam ipse quam arbiter exequeretur Otaficium suum laudabiliter in electione tertii. yt
iis eligerint. Qui A cum arbitri, si nolunt per se causam
definire, debeant in hoc casu eligere alios ab initio, qui illam terminent, cessat ratio incontimientiae . ne . post Iongum tempus litigii res sit futura sine exitu, prout esset in casua. prox.praeced. quando, i cilicet, fieret compromi sum .ut arbitri et gerent tertium in casu discordiae inter ipsos. Abb. hicidi s r in .prax. nu. S. Ideo eum hic non sit pericratum, ut discordia addatur discordiis , cessat illud malum fundam tum longitudinis litis,quod videbatur obstare,ci poterunt arbitri ab initio causta, antequam per ipsos illa examinetur, alios ad eam deputare. Vt in sex.&I. non distet. s. quaestuum f. eoi. v et dic, quod per hoc cap. intelligitur, quando Par- Ration. Iur. Pontis Lib. I.
tes dant potestatem eligendi incertum arbitratatorem,& amica bilem compolitorem qui facilius admittitur,ct in eius electione facilius coriis cordabitur , quam in electione incerti arbitri; quia si dictum arbitratoris est iniquum, redigitur ad arbitrium boni viri, re sic non potest multum offendere.I.societ. i. arbitr.f. pro foc. Sed cap. proxprac. loquitu de electione incerti arbi tri, in quem difficilius concordabitur; quia eis ius arbitrium, di laudum , siue sit aequum, siue iniquum tenet, ct ei est parendum. d. s. arbitro quod intellige , dummodo non fit dolosum. et contra leges. c.examin.de confr. viil.res inutilia
COMPROMISSUM , ante sententiam iatam,flnitur morte alterius compromittentium, unde non tranfit in haredes compromittentium, ni de eust cautum in compromisso.
QVI A arbitria sunt stricti iuris. gla hic. de
compromissum non extenditur nisi ad ea tantum, de quibus in eo expresse cauetur.
niam arbitri communiter eliguntur amici, sccompromittentes recesserunt a iudice ordinatario propter confidentiam specialem quam habent in arbitris, in quos compromiserunt, quae ratio non vendicat sibi locum in haeredes Nam haeres quandoque non est ita amicus. vel notus arbitro, sicut erat defunctus. Abb hic. Et facit propter eandem rationem, quod in simili dicitur de executoribus testamentorum, quorum officium iniunctum non transit ad haeredes. ut not glafinc.sn. detestam . in s. Ideo cum arbitri fuerint assumpti sub specie amicitiae, reconfidentiq personalis,non debet compromisi sum ante sententiam latam , transire adhaeredemide quo in compromisso cautum non fuit.
vi in rex. di d. l. non disting. s. quaestium. Sed si se n
tentia, vel laudum esset latum ante mortem vis nius, vel amborum compromittentium, licet non fit mandatum executioni , nihilominus
transit in haeredem. I. quamuis. SI. diem proferre. s. et flata. Nam,ex quo fuit lata sententia ante ilia jorum mortem, cessat ratio, ut haeres possit propter diffidentiam grauari , ut dictum est superius, oenors r. in c. exparte. Vnde nota quod natura compromisti tenet medium inter naturam societatis, ct iudicii; Nam societas nunquam transit in haeredem, etiam si fuit dictum. quod transiret Iicet haeres teneatur ad reddendam rationem re ad alia accessoria ad societata
318쪽
Iudicium autem transit in haeredem, Iicet non fit di etiam quod transiret. vi patet in c. presenta ra. de testam. O in l. oratione. Is de fer. O I. rnic. C.
ne ex dedici. defunct. Compromisi am vero nora transit in hae redem, nisi sit ductum. N intex. θ
sed, S interpellatur. F. in .eod. In Sexto. Cap. r. Si ex tribus.
SI ex tribus arbitris duo concordant in summa, reverissoruinsententia.
Qui A arbitria sunt redacta ad instari
diei orum. l. i. f. eod. Et quoniam in iudiciis, quod fit a maiori parte iudicum, centetur factum ab omnibus iudicibus. c. v extri de osse. deleo. Ideo similiter standum est maiori parti arbitrorum. vi fi sint tres, sufficiat concors laudum, siue sententia duorum. vi iu
SI omnes concordant, tenet histensia de Amma minori.
QVI A maior numerus in eludit in se mi
norem. c. is semper.in'.derest iur. Ol. 3.f. de adini. legat. Et quoniam, ubi verba sunt diuersa, si fieri potest , reducenda sunt ad con sonantiam communem, praesertim adactum sustinendum, ut potius valeat, quam Perear, Gemin. hic. num. 3. Ideo licet arbitri sententiantes in summa diuersa, non conueniam pere pressam, re explicitam sententiam in eadem summa minori, conueniunt tamen in ea implicite, di consecutive per naturam rei, in quad.summa continetur. Pt in tex. O arg c. st quu D-
EI ex trilis arbitru rmia nolit, examinando, vel hsiniendo,negotio interest, duo procedere poterunt, a si epraesens esset. Qui A si omnium arbitrorum esset nece latio habendus assensus, ct expectanda
praesentia, quaestiones, propter eorum Umiuntariam, seu malitiosam absentiam, plerunque manerent indecita. rt in tem Et quoniam superiores debent prouidere, ut, quam citius commode fieri potest, finis Illibus imponatur. gsnem de DI. in centum. Ideo licet de iure ciuili duo arbitri, absente tertio, quamuis fuerit reis qui situs, procedere non possint, nisi dictum fuisset tu compromisso, quod, si unus eorumini cresso non Posset,alii duo i sausa Proscde
re valeant in intres feod. de iure tamen eane nico, ut litibus finis celerius imponatur, statuitur, ut duo arbitri procedere possint, requitato tertio, dc venire nolente. N intex. Olup .cap. prox Lex autem ciuilis requirebat praesentiam tertii,& volebat, quod eius contradictio non noceret, sed absentia sic, quia si ille fuisset aesens, forsitan traxisset alios in suam partem . d. I. in tres , O facit c. Nicana. disti. 3i. Et est fimile, eum dicimus, quod quando quis tenetur consilium requirere, non tenetur illud sequi. ut notatur extr. in c. tam olim. Et sic in electionibus
plus nocet contemptus, quam contradictio. CFeneras. oec. bona. it t. extr. de elec . Sed decret
tis ista voluit fingere tuum praesentem, S c -- tradicentem, ex consideratione aequitatis e litibus citius finis imponatur. vi in rex. ex quo fifuisset praesens, ct contradix siet, adhuc aIi rum duortim laudum tener etsi r. cprox. Et si diuerso respectu fuit utriusque iuris bona conis fide ratio ; Et est simile, quod notatur in c. cum contingat. eor de iureiur. O c. . de prascript. S ed quaeritur, quando lex civitas contradicit Canotani, vel E contra . in foro saeculari cui sit standum Distingue, quod, aut loquimur in spiritualibus, de pertinentibus ad fidem, di ubiquc stamus canoni,c.Ecclesia Sancta Maria eor.decem litur. Aut loquimur in temporalibus, ct tunc,. aut in terris subiectis ecclesiae, sc sine dubio stamus Decretatibus Franc. hic. Aut in terris subiectis Imperio , di tune, aut seruare legem est inducere peccatum, ut quod praescribat poli sessor malae fidei, di tunc stamus canonibus glis in c. r. infrderet. iur. Aut non inducit peccatum , ct tunc in talibus terris stamus legi. utra inqui Pt legit. cper venerab. distis hic. Pres lea Et Bart. in I. priuilegia C de Sacr. nr.eulis. Quando vero discordant canones, cx dicta sanctorum, potius iudicandum est secundum can nem , quam secundum dicta sanctorum , ni fiilla sint fundata in novo, vel veteri testamen se
glossin c. de libelluaef.m CIRCA iudices autem antiqua iura seriuntur. QvIA iudices maiori maturitate creantur, quam arbitri. cstatutum si'. de rescrip.Et quoniam lex ficut ex caula potest motari, ita non est fine causa varianda . c. mi autem x. dist. q. O c. non debet. exir. de consang. O affinita Ideo circa iudices cum fuerint antiqua rura sufficienter statuta, non immutamur, sicut supinplentur ea, quae non ita complete disponebant
319쪽
rigor attenditur, quia elementiores lege esse est prouisum. vi intex. S glis'. hu. Quae an- non debent. Autheni de iudic. s. oportet coss. o. A tem sint iura antiqua disponentia de iudicibus. hitri autem pronunciant, prout ipsis videtur, circa eorum facultatem in pronuntiando, latessi plerunque eliguntur amici. in possunt esse euumerantur hic per glossct non in cap. viles. exin c. compromissum. Ideo ius magis circa prudent. exre. de os illos prouidere. ct considerare voluit, quam delet.circa iudices, quibus sufficienter per vita iura
Finiae Primi Libri Rationaliae Iuris Pontificii
oudem omnipotentiae Dei, Patris, ese Filii, cfi Spiritue sancti A M EN
320쪽
LIBRO AP ii quampite rem haleat in monasterio.
abbas quis eligi debeat. da. F 366 Abbati. Ci erciensis priuilegia. i Sabbas quos ordines conferrepossit. 162 abbab quando toneatur ire adi=nodum. 26 Abbatissa excommunicare non potest. Digabsoluendus ab excommunicatione. pe eccatu, quid exprimere debeat. IZ absoluere in articula mortis quis possita absolutioper vim extorta, non tenet. 362 a Iulio ab excommunicatione a quo demandar, possit. I*3 absentia quando aequiparetur morti. III. Actus cui attribuatur in litterus ultatis. 33 adulterii causa quando non possit agi per procvraeto
Aiuacatis quis es prohibeatur. 26 .ct ita Alienatio facta causa mutandi iudicii, non impedit M. scriptum obtentnm contra alienantem. Iosaltaria quando iterum benedicantur. . Ire anima rationalis es descerenenda forma hominis. planimarum cura cui committenda. xta annalia habentes in benesciis intra quod tempus illa percipiant. iis a veilatio cur nan admittaIur a picario ad episcopum
appellationis forma qua sit, ct illius omisso quid pi-
iter. ii Appellationi per quem actum cen statur renunciacum
pellationi. remotis quid importet. tit pellatio aquosubdelegato pat. aop. ct ad quem.
pellatio cur non interponatur a correctione n eo cedatur. 2 L
aibi iri sunt in disseri numero eligendi. io Loquid sit faciendum, eis discordant ibis. Jost arbitri a gnant terminum ad probandum , O es
quomodo erit dicem compellantur. xj ab arbitris iuris appellatur ad Papam. De Arbitrium continens plicatum, non Palat. 3*yarbiter et tua clerico non potest praeiudicare ecchyia, etiam ac ritam clerici. Ioy
Arbitrium non potesseri ab ecclesia in praeiudicium
superioru- Ii arbiter non potest iudicare ultra compromissa ; ideo coram eo non si reconuentio Si arbiter quando teneatur requirere conssum alicui iagi arbitrium de Oiritualibis in laicum solumferanon potest, sed ut cum clericos. si Arbitrorum sententia quomodo in paenu interpreteturi 3 Iarbitri duo quando procedant sine tertio. gi Arbitrepost sententiam assumptus, qui asst. Sit
archiepiseopa. quidpositi anti parium, O quid post-
archiepimpus a quibus consecretur. MI Archiepiseopi iurisdictio quandos extendat in ubdiutossuffraganeorum. rao ct ras Archiepiseopinquomodo puniat situ paganeos. ad Archiepiscopius quibis pomi committere causam a J
Archidiaconi Ocium. ipsi. O eius iuris ictio. iso S, l . Archipresbiteri oscium. io et Auditor causa quando recusetur. tost auditor in Romana curia quedpossit. Arumaritia uia usticio in impositone crue euitanda-
Belli tempore qua persona debeant sicuritate gaudere. 2I, Beneficium primum in impetratione secundi coram quo fit exprimendum. IJ Beneflciigratia attenditur ex data. Ii Belusicium expectans, quando perdat gratiam alte