장음표시 사용
301쪽
In Clement. Cap. r. Instrumenta. stri silens sine rotestatione recipit infrumentum,
rei litteras Aa proc urationu,quibus constitum pro ipso cauebat ,super inclusa in procuratorio dominum defendere cogitur.
mnia, quae in talibus litteris, vel instrumentis continentur, procurator vide istur suum praestitisse assensum .n in text. Et quoniam fidem susceptam quisque adimplere tenetur, ne decipiatur is, qui negotium commisiti invitus. Cod.di I mutis s.fn feod.Ideo licet a principio quis non cogatur procuratoris o fietum suscipere. dI inuitis. si tamen illud su cepit, debet negotium susceptum adimplere. pr in tex. Ol. non cogendum feod. rufiex iusta cauta a procurator excusetur. l. stilisfamilias. , snss. eod. Sed requiritur, quod sciat contentam tali mandato, ut ad haec obligetur. ut in text. quia ignorans,vel errans, non consentit. cs beneficia. ille preb. in s.
PROCURA TOR habens mandatum iurandi, Somnia faciendi, qua requirunt speciale mandatum, contra electum, Fit prouisum, opponere non potest crimina,vel defectus.
I A sub tali generalitate no veniunt grais
uiora,vel maiora, quam in ipso procuraetorio lint expressa. v in texi. O l. Fn. g. derritica, vino Soleo. Ieg. Et quoniam potestas oppon Edi erimina est quid grauissimum, tum respectu illius, contra quem fit oppositio,quia per hoc agitur de diminutione eius famae ct status.cet. extra de Min. cogn. tum etiam respectu opponentis. & ad hoc procuratorem constituentis,quiasi deficit in probando , venit puniendus. c. i. derisit. in c. Ideo per tale mandatum non potest iste procurator opponere crimina, vel defectus in personam eIecti, vel prouisi,nifialiud super hoc habeat m mandatis. M in text. Se procurator. eclec . in c. Sed cum anima sit pretiosior corpore .caum is itag. eor. depanit. videbatur dicendum,quod potestas data procuratori ad iurandum de calumnia, esset maior, quam potestas ad opponendum crimina; cum peccans in tali iuramento ligetur propter peraturiumad paenam aeternam, dit deficiens in op positione illorum criminum ligatur in corpore ad poenam temporalem glaon. hic Respon, Ration. Iur.Pontis Lib. I.
detur, negando animam eonstituentis ligari ad periurum per procuratorem, nisi constituens sit in culpa, quod dic, ut in c.Fn. de iureimr. in s. Et qui falso opponeret crimina, etia ipse mortaliter peccaret contra proximum .dcligaretur ad paenam aeternam,nisi debite paenitereticori fitendo, ct satisfaciendo. c. non potest. depenit. distinct. i. Cum fit praeceptum Decalogi, Non dices contra proximum tuum falsum testimoni-vin. Et Dominus dicit in Evangelio: Qui dixerit fratri suo , fatue, reus erit gehennae ignis.
RELIGIOSUS etiam pro conreligioso non potestpr curatorconstitui ue licet Vesperioris. Qui A retiosi non habentne nolle. Ne
que velle. c. religio .ctetis .in s. Cu . . on solum iacultatibus,sed voluntat butyropriis in ipsa ordinis susceptione renuntiauerint, ct semper promissam obedientiam penitus aliorum potestati, ct imperiis in Christo, ct pro C hristo subdiderint.c.nim dica u. 2.quaest.
i. Et quoniam officium procuratoris est voluntarium, cim meo requiratur libera voI-etas , non solum constituentis in committendo, sed etiam constituti in acceptando. I.inuitus. C. eod es Ississem.grad. Ideo religiosus cum ex se non possit dare consensum voluntatis, non est eapax fine superioris licentia officii procurationis,quantumcunque sit pro alio religioso. vel alia persona pia .vr in text. dic. taxtr.de postul. Et hic intellige vera in religioso carente ad ministratione. Zata .hu.nam habens administrationem, ficut per se potest agere. c. cum deputari. exinde iudic. ita potest procurator esse, de Procuratorem constituere. c.ymc.extr. Asyndic. cum enim habuerit a superiore licentiam consenuisendi in concernentibus administrationem,censetur etiam habuisse illam ad procurationis mandatum dandum'acceptandum etatem.
constituere. NISIpro consorte eiusdem litis.
Qui A concesi principali, inteIliguntur
concessa etiam accessoria c. Prudentiam.
ita. Et quoniam licentia data religioso, ut pota sit interuenire in iudicio, ut procurator,cum Iio eiusdem litis consorte , est quid principale respectu licentiae acceptandi procurationis ora ficium ab eiusdem litis consorte F .rersc compituere. Ideo ex quo religiosus habuit licen tiam consentiendi in causa.vt procurator, cen-
302쪽
setur etiam illam habuisse ad acceptandii procurationis mandatum ab eiusdem litis consor te. N in text.&cpro.ex'. de o c.delet.NEC etiam alium constituere,vequbsiluerellicet hoc habeat in mandatu.QVI A non potest quis constituere, vel sub stituere alium procuratorem, nisi ipse pri 'mandatum, per quod talis facultas ei datur , acceptauerit. Ea ar. hic num. s. Et quoniam in religioso per illud suum velle acceptare, frageretur abdicatio voluntatis , , obedientia,
quam in professione promisit. glossvers. Abstiturae. Ideo non potest religiosus line superioris licentia suscipere offici um substitueudi, quam tiis ad hoc detur ei facultas a constituente , quir on sit eiu superior . ut et . Od.cFreligi opus.
PER Obuum rectoris ecclesiis,reuocaturprocurator ab eo pro eαIesia constiturus, etiam quo ad iam caepta OV I Aprocurator administrat nomine do mini. ig. eodem. Et quoniam per obitum
praelati extinguitur titulus praelationis, quo ad effectum c.ne pro defectu. extr. Delia. Et licet ecclesia non moriatur per mortem praelati, bene tamen viduatur,ta occupatur circa actus Iugubres , di habet suspensum exercitium sui coniugi c.νbi de elegi. in c. die, cum careat sponso,&rectore, ei te decipiatur. Gement. ne Rom.dee-lect. Ideo cum procurator non possit ad mmistrare nomine defuncti, qui no est amplius d minus, non poterit administrare etiam nomine praelationis I tum quia non fuit ad hoc constitutus ; tum quia non potuisset per praelatum solum ad hoc constitui, cum ipse non possit priuare iure administrandi eum, ad quem de iure communi, vel speciaIi, sede vacante,hoc spectat. Zabar. hic nunIG. Vnde cu m fit generale, quod re integra , morte mandantis expirat mandatum. I.mnd.C.mviris. in procuratore rectoris ecclesiae ampliatur, ut expiret, etiam renon integra ut in text.ut sic per talem procuratorem non possit aliquid attentari in pratiudicium ecclesiae.extr. nepede P .csn. ct ne praeiudicetur iuri capituli , vel alterius, qui sede va
In Decreta I. Cap. vni c. Sicut RELIGIOSI debent habcres fiduum, qui causu monasterii agat, Odefendat QV A bona monasterii non debent carere administratore, quia ea ab alioruin sultibus, ctvsurpatione in iudicio de Fendat. c. edoceri. de rescript. O c. quia vis.f. quaest. g. et quoniam no decet, ut religiosi per seipsos compareant in iudicio. c. uui. a. quail. T. Cum valde amarum sit, acIaustro ad forenses disceptationes ipsos auocari, in quibus nullo modo, quae a religiosis Deopromissa sunt, valent adimpleri ; Illic enim quies, oratio, labor manu um s at hic causarum cognitio, conuentiones, actus, publica litigia tractantur. c. de praesentium. 6. quaest. i. Ideo cum non deceat aliquem de ipsis monachis esse syndicum , ne monasterii bona remaneant indefensa, debent syndicum aliquem alium virum probum, siue clericum, siue laicum pro monasterii cautis deputare plintret.Wc te quidem M.ti. Si tam qu deputar tur syndicus unus de ipsis religiosis,ipsius constitutio teneret c. insuperaeelestib et c. cum deputa-si. de iam . quia ea, quae hic dicuntur de coniti tuendo syn dico,qui non sit monachus, intelliguntur dehonestate,non de necessitate glostic.A qua honestate etiam excusantur, propter defectum facultatum in exhibendo salarium glal in de uia epis Et, quibus fit deputandus. notat.
ETIAM (Foportuerit constituto illisalariδ. hi A expedit pro paruo incommodo,
strepitu causarum seruos Dei esse quietos ut in text. Et quoniam nemo cogitur propriis stipendiis militare. a. ad Corinth. cap. 3. Et dignus est operarius mere ede sua. i. ad Timis cap. s. licet quisque possit remittere, quod sibi debetur, , de propriis laborib. liberalitate exisercer in re mandate et mand. Ideo si quis nolit gatis esse syndicus, de bonis monasterii, de cuius commodo agitur , erit ei pro sua mercede salarium constituendum plintext. Sc quicunqM. M.q a.
303쪽
CAUSA FIUNT.. In Decreta l. Cap. I. Per
latum SI quis timore mortis, postea ratum non habens, religionemprofitetur,exire, O matrimonium contrabere potisi
Ovi A qqi profitetur aliquam religio
nem , intelligitur emittere vota illius religionis. c. reparte. de regular. Et quom niam votum factum per metum,qui potest cadere in constantem virum, non tenet. cIicet.deroto inam volutarium militem sibi eligit Chri stus.c deludaeis di inct. . . Et bene facere nemo potest meritorie, nili elegerit, ct nisi amauerit: quod est in libera voluntate c.ad Mem. 23. quas . s. nam penes voluntatem meritum consistita . qua2.3.c. non est. O ro.qOst. I cpraesens. Et votum est res consilii, non praecepti. c. integritas. Sibi gloss. 3 r. quail. i. Et quia timor mortis, qui potest cadere in constantem virum,impedit, reexcludit in illo actu liberum consensum c. cum locum.
oonsal.cti metum, Jheo.quod met. caus Ideo ubi in aliquo non fuit liber consensus a principio , nec fuit postea praestitus per rati habitionem, non potest dici eum esse religionem professum s Et per consequens ex professione facta timore mortis, non redditur inhabilis ad matrimonium carnale postea contrahendum. ut in texi O c.inter.cetera. et t. quali. . Et haec intellige in metu humano, non in metu diuino; nam si quis timore Dei, vel timore peccatorum suorum, vel times interitum corporis propter naufragium, vel quid simile, em serit votum, tenetur, quia talis metus non excludit consensum sed dirigit eum , ct est bonus, ct appetendus. cssitit nobis. O ibigi. de regu
SECUS haprincipio,vel expoli facto si e re constensisset QVI A ad obligandum voventem ad solu
tionem voti,sufficit illud semel valide es se emissum. .cvni virum. Olbigi de regul. Et quoniam ita principio, vel ex post facto ce L.
fauerit timor mortis, ct tunc quis voverit, non
potest dici propter praecedente, vel subsequeri . tem timorem , quod ille non habuerit in tali voto emittendo liberum consensum. c. significatum, de regular. Ideo talis voveris obligatur ex eo tempore,quo libere vovit. Nin text. O dict.c. inter catera. Et de voti vigore,ac virtute, vide S. Thom. t. a.quest. 8 8.ari. 3 .er Sotum de iusi. O iur lib.
Cap. a. Abbas.s V I per metum amissonis patrimonii dio beneficia
renuntiat, illud repetere potest.
Qv I A quae metu,&vi h unt, de iure debent
in irritum reuocari. vi in text. meta. Et quoniam vita nostra corporalis non potest sustentari sine adiumento temporalium. c. si quis obiecerit. i.quaeli. s. Ideo sicut metus m o tis elicusat.inse .c.cum dilectus; ita , metus ami tendi bona temporalia.n intret. Sc. presbyt. distinct. 3 o. Et intellige non de quibuslibet rebus, sed de illis, sine quibus vita corporis amittitur,
vel patitur grauem iacturam. c. innocens. Persico qui quu. a quaest. .ctaris 3. Ethic.cap. o. ct p. Ea vero,quae sunt facta per metum, a IiqUa Non tenent,sed subuenitur metum passo, ct contra ea datur actio propter metum ad illa rescindenda.ut late hic persos'. ct Innoc.infr.in c. ad aud. Vnde versus: Tutor, iudicitim,dos agrum,copula,rotum.
Hac sex vi facta, de iurescivisore nulla; tela ius patitur e sea restituuntur.
Sed nullus metus excusat a peccato .c. omnes. 32. quas. . quia potius debet quis pati omnia mala, quam committere peccatum. inst. cap.sacris. Hinc est, quod non est ignoscendum mulieri, quae praetextu paupertatis turpem vitam eIegit. IV. palam.j. de ritu nupt. Nam omne peccatum mortale meretur poenam ae ternam. c. non pote . depaenitdisin. i. Et quia anima est pretiosior cor pore. s.cumst.de aetat O quat ore Ideo imminente metu mortis, debet potius quis et igere mortem corporis temporalem, quam animae
304쪽
Cap. 3. Ad aures.s VI terrore laicorum elictioni desie factae renunciat, regimini,ad quod electus eraterascipoterit. Qui A ea,quq requirunt liberam voluntatem, (vi sunt electiones: in contrahendo. c. ubi de elec2. in 6. requirunt illam liberam etiam in dissoluendo. tabemptiones epin. omnis enim res,per quascunque causas nascitur, per easdem ditatuitur. cap. i.in'deret. iuris Et quoniam voluntas coacta non est libera voluntas infricap.cum dilectus licet sit voluntas.cap. merito. is.quaest. i. Ideo metus in spiritualibus,in quibus requiritur libera voluntas, ut est in electione , siue sit in consequendo siue in dimi tendo, vitiat ipsum actum. vi intrat. O Climen multorumd sane de paenis . An vero talis renuntia tio fit nulla ipso iure, vel fit rescindenda actione,quod metus caula, aut iudicis officio I die, quod est nulla ipso iure, ut late hie per Butri. Et se ad beneficium ita renuntiatum ille erit admittendus ex iure antiquo Labsque eoivi iudi-
SI renunciatio iuramento ,re de Jrmata nonfit i A iuramentum semper est seruariis
dum ; dummodo in eius obseruatione pe, rieulum ani mae non vergat c. cum quidam.
de iureiur. Et fides praestita hic iuramento aequi- Parat tur. Butr.hi num 3. Et quoniam iuramentum de renuntiando beneficium, potest seruari sine interitu salutis aeternae s.hic, di inst. c. cum dilectus. Ideo qui pro ter metum renunciauit,si renunciationem illam iuramento contam uit ius, quod super illo beneficio habebat, ami sit. rt in text.ctin'.c 'H. Poterit tamen a tali iuramento absolui cs vero de iureiur. Et ex nouo
iure poterit beneficium illud obtinere.tanter de
es V I per metum, qui caderepotuit in constantem rurum, Mnescio sua renunciare ivravit, ct renunctavit,illud repetere poterit. QV I A iuramentum non extenditur ad ea, super quibus non est praestitum. c.adno stram. de iureiur. Et quoniam qui iurauit
renuntiare, non iurauit non repetere. ut in text.Ideo ex quo talia adimpleuit iuramentum renuntiando , poterit uti iure suo ad beneficium repetendum, per actionem, quod metus caula
ex quo per metum . qui solet exculare quem-eunque,renentiauit ut intextiscit r. c.proxim.
bent robore firmitatis. ut in text. Si metum. feod. Sed quid, fi iurasset non repetere Respond. quod tune non repeteret. c vero .de iureiuncti. i. C. fiadures pendici Tamen ille, non obstante iuramento, posset hoc denuntiare Papae. c. que-adm de iureiur. Et verisimiliter Papa ex officio suo mandaret illum restitui.deiano ram. Et illi concederet absolutionem a iuramento, ficut fit in usuris, ad quas , per iuramentum quis se adstrinxi .i de iureiuris
EXCOMMUNICATVS non est, qui absolute coactui
U IA absoluta coactio est, cuius principium extrinsecus est, nihilque ad id confertule,qui cogitur. Aristor. 3. Et hic. cap i. uia. si quis inuitus trahatur in ecclesiam ad audiendam missam excommurmati,vel cum excomis municati sibi existentibus, re non permittatur inde exire,& similia. Butr. hic. Et quoniam tam Iia magis dicitur pati, quam agere. ri in text. Et virtus circa affectus, actioneique vertatur; in spontaneisque laudes, ct vituperationes s in inultis venia , ct interdum etiam misericordia existit.Aristat. d.cap. i. Vnde peccatum est adeo voluta tarium,ut ii non est voluntarium, non sit peccatum. c.merito.θ c. non eli. is quaest. I . Et quia excommunicatio non fertur, nisi pro peccato
mortali .cap.nemo. ct c. nullis ii. q. 3. nam per excommunicationem iudex ecclesiasticus exc
municatos excludit a regno quodammodo; unde cum no debeat excludere, nisi indignos: nec aliquis reddatur indignus, nisi per peccatum mortale charitatem amiserit , quae est via ducens ad regnum ideo nullus excommuni- cari debetim fi pro peccato mortali. S. Tho pari. 3 . q. a Lari. 3. in addit. Et sic is, qui communieat excommunicatis inuitus, per absolutam coactionem adstrictus, cum non praestet suum co- sensum in tali actu, non peccat, Sper consequens excommunicationem non incurrit. yt in.ux.ctc.presbyt. dis. io. SECUSs coactiosuit conditionalis . Ov I A coactio conditionalis est,euius principium impellens est ab extra ante tempus operationis, sed tempore operationis est ab mistrain operante a sicut qui pro alleuianda nauieijcit merces; hic simpliciter non vult, sed praeocedente caula impellente,hoc est, periculo, pro tunc vult,ut latuet vitam, ct peius evitet ei vel fi mens tyrannum, ne inferat mortem suis pa
305쪽
spontaneis tamen magis sunt similes i quippe eum eligen dae sint tunc, cum aguntur. Aristot. ibidem. Vnde dicitur, quod coacta voluntas, voluntas estiustc.mnuo .Et quia potius quis debet mori, quam committere peccatum mortale. inois r. in c.abbas. Et nullus metus exeunt a peccato. c omnes. 32, quas . r. Ideo talis, ficconditionaliter coactus communicas excomm
legerunt et sis hic. O criptura.de Pots.Cap. I. Super eo.
municato. non excusatur, licet talis metus attenuet culpam. xt in text. Oc. inprimis. l.quest. I. Cum enim huiusmodi actiones sint mixtae inter spontaneas, re violentas, sicut ex eo,quod sunt spontaneae,merentur laudem, vel vitup rationem ; ita ex eo, quod sunt violentae, merentur veniam,st misericordiam. Arist d.c. i.ubias. Ethicis.
Cap. c. Cum dilectus. METVM passa non subuenitur, si non fuit talis,qui
cadere potuit in conflantem virum . QVIA iura ponderant gestus hominum voluntarios, de inuoluntarios, per respectum ad x irtuosos , non per respectum ad vitiosos, ct in virtute defectinos. Arist. lib. 3. Ethi cap. L. Ideo non ponderant inuoluntarie gestum ab insipiente , quod voIuntarie esset gestum a sapiente. ut in texi O l. metum.ss eodem. Et fimiliter,ut gesta retractentur propter dolum oportet dolum esse magnae caliditatis, qui verisimiliter deciperet etiam sapientem non autem suffieit dolus , qui caderet in supinum, ct non sapientem. Butr.hic. Qualis autem metus, ct dolus dicatur cadere in virum constantem, ct --pientem, relinquendum est arbitrio iudicis attenta qualitate personarum,ssi faetis .hic ren. metum. St. 3 st ex quibus caus maior. Et regularia ter quis metus excuset,sciri per hos rersu. Excusat carcer status, ct mors,verbera prum. Excusare metus hos posse,puta quia nestis, Stapri sius tui,Trabem,atque neci ..
licet non competat actio , quod metus causa, subuenitur tamen ei per iudicis officium. I. non verisimile , .ss de eo, quodniet. vel prouid turper constitutiones principum. l. eniarim. 6' Lillicita. g. deosc prasiae vel per responsa, siue interpretationem prudentum. leg. messicis .ctuario extraordin.cogn. Et similiter,licet modiiscus dolus non sit causa retractandi gesta adhinmodum fatui decepti, est tamen punien-
PROBATA riolentia per testes, rei amisse probantur
Qui A difficile est probare singuIa utensi
lia. quando. Olbia C. Cocynda H. Et quoniam vioIentia legitime probata facit odiosum delinquentem, di reddit fauorabilem eum, qui passus est detrimentum s ct ob id operatur, ut magis ipse, quam delinquens, praesumatur dicere veritatem altis hic. Ideo in odium delinquentis , , propter difficultatem probandi singulas res amissas, ius voluit fauere
damnum passo,ut eius iuramento, quo ad illarum quantitatem, re qualitatem eredatur. vi intexi ct dict. I siquando. licet regulariter, ubi tractatur de praeiudicio alterius, non credatur a MIicuius i uram emo , nisi cum eo ad fuerit semiplena probatio.tan bona ei. C.de reb. hef. usuper valore rerum amissarum, taxatione iudicis
pramis, ecutopetentis iuramentost condem
QVI A hoc iuramentum, quod Eparte prae
statur est de veritate. dict. legssetando. Et quoniam si iudex prius reciperet tale iuramentum, & postmodum taxaret, si laxaret imminori quantitate quam ille iurasset, redaris gueret illum de periurio, quod esse non debet. . Authen .poli iusiurandum , Olbigi . Cod. de iussic. . Ideo iudex ante condemnationem rerumamiliarum. debet secundum suum iudicium illarum rerum taxare valorem, re postmodum, deferre parti iuramentum,ut iuret, an sint tanti pretit,quanti ipse taxauit. vi in texti se diras: quando. Secus est imuramento affectionis,nam tunc iudicis taxatio potest praecedere, ct sequi .. i. videamus , iurare De in utimum qui auri tali chsu non redarguitur iurans de periuriori, sed re fraenatur immoderata affectio, quam ille ponsetinetem suam habere.. glog ct Bari inae a tuae. Et in facienda hac taxatione est habenda ratio, personarum, ac negotii, ut quod:vera si init .m fuerit ablatum,id laxetaer Rranteac
306쪽
In Sexto. Cap. vnic. Ab lutionis. EXCOMMUNICATIONIS ,sius ensionis, vel inter
dictrabsolutio, vel reuocatio per rim extorta, non
Urieno a. c.sententia. i. quaest. 3. Et quoniam potentes. c audaces tape cogebat iudices, re praelatos ad absoluendum per metum,aliter quam deberent. Archid. hic. Ideo licet regulariter gesta per metum teneant, sed lint peractionem, quod metus causa, vel per iudicis officium re. scindenda. ut not.exIr.in c.abbas . in odium tamen illorum qui in coutemptum clauium, re in ecclesiasticae Iibertatis praeiudicium sic compel- pellebant ecclesiasticos superiores ad absolue-dum, statuitur, vitalis absolutio,vel reuocatio, per vim, vel metum extorta, sit nulla ipso iure. vi intrat. Os ver.Fac amis. ET extorquens excommunicatus est ipso iure.QVI A si non punirentur delicta, cresceret
audacia delinquendi. rt in text. O c.loci. 3 S. q. s. Et quoniam quis puniendus est, in
quo peccauit.c litteras. ex de temp.ordin. Ideo isti, . qui delinquunt in contemptum excommunicationis , ipso facto excommunicationi subiiciuntur. Pt intret. Sed quaeritur,quomodo pocsit excommunicatus iterum excommunicarii nam excommunicatio ponit excommunic tum extra ecclesiam, hoc est,extra communio nem fidelium. csiquem. extr. desint. excomm. vnde si est extra per primam excommunicatime, quomodo potest poni extra persecundam qui enim est extra ecelesiam, no potest magis poni extra illam c frequens inst. de restiti ol. Respondis
quod excommunicatio habet duos effectus. Primus, ut ponat excommunicatum extraecclesiam ; secundus, ut teneat eum extra illam, donec ipse fuerit absolutus. Secunda ex communicatio non potest habere primum effectu; scite intelliigiturdict.cfrequens.sed habet secundum essectum; quia retinet excommunicatum extra ectae fiam , ut ei non sufficiat absolutio 1 prima excommunicatione , nisi illam obtineat etiam a secunda ; ct sic quatum ad istum secundum effectum, potest excommunicatus iterum excommunicari in si ita quorundam extra de Iudaeu. ct in c. Engestrudam. 3. quali. q. Et etiam magis elongatus est a suffragiis ecclesiae, qui pluries est excommunicatus , quam qui semel tantum. S. Thopa 3.q. ta arco. is addit.
DE IN INTEGRUM REST DTVTIONE. In Dccretat. Cap. I. Requisiuit.
SI in contractu vinditianu, vel Iocati an ecclesiastitenormiter las. ,potest aduersus talem contractum petere restitutumem in integrum.
Ov I A non licet episcopo, vel alteri prae
lato, seu beneficiato, conditionem ec elesiae facere deteriorem. ut intrat. O frater. de donat. Et quoniam aliquando contractus est initus cum ecciesia in casu licito , heum debita solemnitate , ct ipsa non est decepta ultra dimidium iusti pretii, quo casu conistractus tenet, ct tunc contra illum e celesia iure communi non iuuatur. glesspenitit hic. Sed quia indecens esset,si ipsa in pretii quantitate esset eis normiter laesa, ut tali cotractui stare teneretur.
c silictum. . reg.tur in o. Ideo in huiusmodi casu
ius voluit, ut ecclesiae succurratur per restitutionem in integrum, sicut in simili succurritur
minori. ut intrat. O c. . eo in G.
EMPTOR tamen ,siue conductor , non debet'a
dari in pretio suo, rei in sumptibus per eum sa-
Qv IA in integrum restituere est ide, quod
in pristinum statum reponere.c n. 2.qtiast.3.Ol. i. C. desenten. paus. Et quoniam inde. cens esset, vi e celetia suum recuperaret. de alter defraudaretur pretio , quod thluit, , labore suo, ac sumptibus, per quos rem e celesiae bona fide reddidit meliorem .rt in texi . Ideo sicut ecclesiam damno morari non debet,ita nec in Iu cro , sed ex utraque parte est facienda restituti si I. hic. Ol. vnic. C. repet dind. Sed pone quod in alienatione non fuit seruata dchita formas tamen
307쪽
tamen fuit facta in casu licito, ct interuenit consen sus illorum, qui habent eo sentire, nunquid in foro animae sit tutus iste . qui habet rem linedebita solemnitate t Dicendum , quod sic snam quo ad forum conscientiae sufficit, ut e Intractus teneat secundum limites iuris nataturalis , seu gentium ; re de iure naturali seu gentium sufficit solus consensus , licetJnon
non fuerit seruata forma tradita a iure positiuo, quia illa forma est introducta propter scan. data , deceptiones euitandas; unde ex quo ista cessarunt, Sinteruenit verus consensus, satis ille est tutus quo ad Deum. Et hoc valet in omni actu, in quo est praetermissa solemnitas iurispositivi, ut in foro animae non teneatur quis sibi de hoc facere conscientiam ex quo ibi non interuenit aliqua deceptio, di affuit consensus habentium actum de iure naturali explicare; ex quo infertur , quod in foro censcientiae aequitas iuris naturalis praefertur rigori iuris po- vi. Abb. hic o Butranc. quia plerique. Aimmun.
tIam procuratoris ,qm utra ecclem non produxit.
QVI A eciae fia iure minoris debet semper
illaesa servari. pr c.eroxim. Et quoniam minor non prohibetur restitui . licet intademnitatem a suo tutore, vel curatore conseis qui post:t. I etiam Co p tutor. reicur.inter. Ideo, hi ecclesia fuit Iaesa per negligentiam prociaratoris, est in optione ipsius, an Velit agere conistra procuratorem ad interesse, aut, an velit petere restitutionem in integrum contra tertiisum.N in rexI.ctgl . reris. restituimis. Et hoc fauore ecclesiae, nam sua interest non vexari in sumotibus, quos faceret litigando contra procuratorem. Inuocen. inst. in c. suscit.:ta. Alii v ro, qui laeduntur ex dolo procuratoris, debent primo agere contra procuratorem , ct ii ipse non est soluendo . potest dominus in subsidium petere restitutionem in integrum. l. elegan
TCCtESIA iasi in probatione necessaria omissa, leti petere refluutionem in integrum, Mn obsam te termino iuris probationis exclusivo.
Qvi A ecclesia gaudet priuilegio minoris.
supra. i. Et quoniam minor,etiam ii quasi contumax condemnatus sit, potest ininis
tegrum restitutionis auxilium implorare. l. minor.etiam.Jde minor. Ideo, ne ecclesia propter negligentiam sui procuratoris,vel praelati, gramui iactura Iaedatur, restituitur ad necessarias probationes faciendas , licet terminus probandi de iure communi sit elapsus. ut iniret. Sins. c.
ET reflitutionem petere potest non solum contra prauatum sed etiam contra ecclesiam. IA restitutio datur ecclesiae laesae. r c.
.Ideo alia ecclesia, quae non est laesa in il lo articulo, non habet in eo hoc priuilegium. Abb. hic. Et etiam si tale priuilegitim haberet, adhuc eciae fia laesa debet restitui,quia v. bi duo pariter priuilegiati concurrunt, praefertur ille qui certat de damno vitando. hyerum'. snss.de minor. Secus autem, quando priuilegimiam concurrit pariter super eodem articulo iri acquirendo,uel in amittendo ex partevtMufill, quia tunc conquassantur priuilegia,&ambo Utuntur iure communi. Authent. desin tisi episc, sed Ohoc.SBart in authen. quas actiones. C.desacris fan .ec I.
RESTITUTIO, ex infla caussiemm maiori est tam
IA restitutio in integrum est fundata ta- per aequitate supr. cap.proxim. O ibi Abb. Ee
quoniam ubi quis non ex culpa sua vel ex defectu sui iuris, sed ex eo, quod fuit iuste impeditus, vel dolo aduersarii extitit circumue tus, contra eum fuit lata sententia,aequitas suadet , ut ex illa damnum reportare non debeata
I Prima S. ex quibus caus maior. Ideo non solum minor, ct ecclesia audiuntur indifferenter ii re speciali per beneficium restitutionis, sed maior , quando habet iustam causam illam petendi. vlinteo. Olet sed Osi dict. tit. ex quibus causDUMMODO iusta causapetendiprobetur.
Vi A non praesumitur, quod isti maiores
sint decepti, sicut facile pri sumitur de minoribus propter aetatis imbecillitatem, re de eciae fia propter administrationem eius, qur non est dominus. Abb. hic. Et quoniam ubi quis non habet praesumptionem pro se , onus Pr bandi incumbit dicenti. l. qui accusare. aede Ddend. Ideo si maior praetendit ex iusta causa se esse restituendum, debet causam illam proba in re. Nin text.ct dict.L issex quib. cati . maior. vnd respectu minoris, vel ectae lix,ad obtinendam
308쪽
restitutionem , sufficit enormistaefio, etiam si non habeant iustam causam illam petendi , puta quia fuerunt in negligentia. Apr. cap. a. dii sed respectu maioris requiritur , quod Iubiit iusta causa, sc quod illa probetur. plintrat. di. . SI autem non probatur plane, sed semiplene, conis
ceditur restitutio in causa fauorabili dumta
QVI A duo vincula magis stringunt, quam
unum a. . detrere opac. Et quando plura tendunt ad perficiendum mim totum Iie et singula non prosint,tamen unita iuuant .so.
fia. in I. instrumenta. Cod. deprobat. Et quoniam fauor causae debet aliquid operari ad obtinendam restitutionem in integrum per maiorem. vi in text.O D. Ideo, sicut si plene probasset, maior ex iusta causa obtineret restitutionem in integrum etiam in casu non fauorabili, ut dictum est superius, dc habetur in d. l. i. ita semiplena probatio, & causa fauorabilis debet mouere superiorem ad illam de benignitate ea. nonica in fauorabili casu concedendam. vi in text.dic cum Berihelaui. dare tuae
ETIAM contra sententiam Papa restituitur mira a Qv I A sententia Romanae sedis non nega
tur posse in melius commutari, cum aut surreptum aliquid fuerit,aut ipsa pro consideratione aetatum , ct temporum,seu grauioum necessitatum dispensative quicquam ordinare decreuit . ut in text. Et secundum iura ei- uilia,principetetiam contra res bis iudieatas inauditorio suo examinari restitutionem in integrum permiserunt. I g. minor aurem mag*raris is de minor. OIE. i. O . Cfisepius restit.in tin-teer. po uiat. Et quoniama sententia Papaebon potest appellari .c.cunμι. yii uia. 3. Ideombi quis per sententiam Papae, vel alterius principis su . premi,praetendit se laesum,cum non habeat aduersus illa remediu ordinarium appellationis. Lilfa qui bi appelli non lic.potest tentare extraordinariu remedium restitutionis. N in rex.vel suppileationis per recursum ad eundem principe.
Supplicatio autem tunc intentatur, cum nullaeausa aduersus sententiam allegatur, sed tantum innititur gratiae, di principis benignitati. Restitutio vero petitur, ubi contra sententiam
allegatur aliqua probabilis eausa, puta, min
aetas, vel fauor ecclesiae, vel quia condemnatus erat apud hostes, re non potuit comparere
tempore sententiae, vel quid simile, nam restitutio in integrum innititur iustitiae , habet tamen annexam gratiam, di datur ii iure propter causam probabilem unde ipsemet princeps ex causa indulsit beneficium restitutionis. risiu'. cproxim. Ideo apud eundem potest peti ista restitutio; Cum principi de honestate conueniat sua s Ieges ob seruare Gigna vox. Cod. vi Iegib. In hoc tamen casu potest etiam supplicata ; sed in priori casu, ubi non praetenditur iusta causa ex
trinseca, non concurrit remedium restitutionis. Abb. hiri eum restitutio sit fundata super iustitia causae. I.sn. Fexquib.caus maior. O I. id eminor.ET cavisa restituti is in integrum debet, praesenti,
Qui A merita causarum , assertione partiisum panduntur ut in text. O l.sv. Cod si perrim, vel alio meae Et quoniam restitutio in integrum est fundata super iustitia causae, ut diis ictum est superius. Et talis restitutionis petiti aequi pollet appellationi. Abb hic. Ideoncut in causa appellationis debet I s contestari, praesentibus partibus c. per tuu. de appellat. St. Tnis. Cod.ne sic. in una, Oead. cavs Et in omni actu,in quo vertitur interesse partis, illa est citanda, ut adsit ad dicendum ius suum. I. de unoquoquessilere iudic. ita est faciendum in hae causa re ititutiomaret in text sed si pars: sset absens conmmaciter,tunc posset procedi,ti tenori contestata. Abb. hic. cum contumax in sui praeiudicium habeatur pro praesenti. cap causam.de Loeso tum. OBart.in I snss. exquib.caus malis
PETITII restitutionis in interrtim contra flententia, suspendit regulariter executione ententia, in eventu imus causa restitutionis.
QV IA petitio restitutionis in integrum mqui pollet appellationi. abi hic. Et quoni.am, appellatione interposita, fiue recepta fit, siue non dum non estre futata, medio temporemhil est innovandum .c.renientes de iureiam
Ol. ynic g. mi. nov. pe . interp. Ideo similiter, postulata in integrum restitutione , omnia in priori statu esse debent,donec causa restituti nis admittatur, vel refutetur. rt in text. ct tunic.
Cilem integr. res, post. FALLIT,
309쪽
F a L LIT .si contra petentem restitutionem, spr sumptio malitia, quod cause disserendi executionem, hoc petat.
QVI A malitia sua nemini prodesse debet.
cap pleratique.de refripi. O I. a. θ. dedol. mal. Et quoniam si restitutionis in integrum petitio semper suspe fideret sententis executi nem, saepe malitiose interponeretur,ad subterfugiendum iusti iudicii condemnationem X ac cedens de accuset. Ideo ubi est praesumptio, quod quis malitiose petat in integrumTestitutionem, illa petitio sententiae executionem non suspendit. vi in rex. O Lauxilium S de minor.QUO casu executio sit, praestita cautione de restituendo sperem restitutionem, obtinebit in cavsa.
Qui A regulariter, ubicunque quis in dubio admittitur ad aliquod commodum, in actu adrnissionas debet praestare cautionem de restituendo in casu succumbentiae. I prator,in princ.Dedam n. insta. Et quoniam malitia, cum consistat in animo difficile probatur. d. l. i. dedol. Et iudex tape posset praesumere falsum circa huiusmodi petentem. c. litteras. de praesumpt. Ideo quadam aequitate, per hanc cautionem utrique parti in tali casu dubio prouidetur, ut nec executio, quae eli effectus sententiae retardetur, nec si petens restitutionem in causa praeualuerit,in vanum postea pro suarum rerum recuperatione laboret. Hintex. oec. e cle iit. i. pthisenae
Cap. T. Coram. POST peremptorium, non auditur ecclesia de iure
Qv I A terminus peremptorius dicitur ille,
ultra quem non dantur ulteriores dilatationes. Ladperemptorium, cum sequen.gdere ivle. Et quoniam istae praescriptiones iudiciales currunt etiam contra ecclesiiam .s r. c. auditis.
Oabb. hic. Ideo ii ecclesia non probat intra dilationem sibi peremptorie statutam , de iure communi postea ad probandum non admitti
AUDITUR tamen per beneficium restitutunis in
Qv i A ecclesia gaudet priuilegio minoris.s r cap. i. Et quoniam minori datur resti tutio, ut audiatur post tae em terminum. I minore etiam s. de minor. Ideo simi I iter tia Isrestitutio est danda e celesiae illam exposcenti. ytin rex. O d capistuditis. Ration. Iur. Pontis Lib. I.
RESTITUTIONE. 3os Cap. 8. Constitutis.
RESTITUITUR minor meo, . od contraxit, rel
emifit, sprobat ex in es tasum, oest intra tim.
pora restitutionu petenda.QV I A per rei titutionem in integrum ita subueniendum est minori, qui sui facilitate praesumitur deceptus, ut tamen moderatus finis litibus imponatur, ct alicuius negligentia non nutriatur. c. rvic. eod in dicti In.C.dein integr. resu. minor. Vnde ad subueniendum minori, datur ei restitutio in integrum. I. minoet etiam.gde min. Et ad euitandas lites immortales, ct in odium negligentium , statuitur quadriennium ad petendam restitutionem, post minorem qtatem completam.lsnssct minor. Et quoniam ubi plura copulative requiruntur, alterum soIum praestare non sufficit. gh in c. in tematiuis. deret. iar. in 6. Ideo ut minor restimatur, debet probare se laesum, se mino rem esse laesum , di sui facilitate laesum, S intra quadriennium, post completam minorem aetatem hanc restitutionem postulasse. rt in tex.
Cap. s. Causa RESTITUTIO in integram postulanda est ab ora
dinario administratisnem habente.
Qv I A causa restitutionis est mixti imperii,
nam expeditur iudicis officio nobili, licet ad instantiam partis. I.flii di ibi Bart. C. ubi. et apud quem cogn. Nulla tamen actio competit parti ad eam petendam . sed tota pendet 1 iudicis oracio. l. quod fi minor, in Fn.ss de minor. Et quoniam iudici, qui non habet administrationem, non competunt easquae sunt mixti imperii. I. imperiumss. de iurisd. omni iud. Ideo ordinarii non habentes adminis irationem , non possunt restitutionem in integrum concedere. vim rex.&el. .
VEL a delegato ab eo.Qv IA omnes causae,de iure canonico,pota sunt delegari. olos in cap. quo dem. deospicordin. Et quoniam qui per alium facit, per seipsum facere videtur. l. ita autem .sse se. .
admini'. tutor. Ideo sicut ordinarius potest in integrum restituere , ita potest delegatus ab eo. ut intex. ct multo fortius delegatus a principe. Hi n. C. ubi. O apud quem. Et etiam de iure ciuili, huiusmodi causa fauore minoris delegatur. d.Isn. ct ibi Bart. licet regulariter ius ciuile cautas meri. vel mixti imperii, prohibeat delegari. I. id . de Utc. cim.
310쪽
3os LIBER I TI SIV X haec causa sit oti liter delegara,situ incidat
in cavsgeneraliter ibi cominissa.QVI A mandatum iurisdiectionale ampliatur racione incidentiae, quando ille, cui causa est commisi a. est capax causa: incidentis. c prum si vero de Ias in I. r. col. 3 de iurisdio in n.iud Ideo poteli delegatus cognoscere, non solum de caula specialiter tibi com-nυssa. sed etia in de causa restitutionis. qtrae incidenter venit in illa vim rex. puta . Dclegatus super aliquo contractu venditionis in iudicio protulit aliquam interlocutoriam, perquam minor, vel ecclesia est laesa, poterit peti ab eo relli tutio in integrum ; quia non petitur principaliter, sed incidenter, nam incidit in causa sibi commissa. Abb. hic. Et eadem ratione idem est in mandato procuratorio . ut ratione inci . dentiae extendatur ad specialiter non coitimi Q, dummodo non sint de iis, quae requirunt
speciale mandatum glossis r. in c. 'scitata. Per. postviali It A B ordinario pero administrationem non habente, pel a delegato ab eo, ii non debet. Qui A ordinarius non habens administrationem, vel delegatus ab eo, non habent
ea, quae sunt mixti imperil .letem Don nouam.
C de iuvi. Et quoniam causa restitutionis est mixti imperii, ut dictum est superius. Ideo tali ordinario non competit haec causa. rt in tex. Et per consequens non potest illam alteri delegata Te. QDa bertum. i. quas. I. NISI reviat iris denter in causa.
QV i A ratione incidentiae iurisdictio amo
pliatur, ut iudex possit incidenter cogno-icere de causa, de qua non posset princiis Taliter, ut dictum est superius. Ideo tales iudi e es possint incidenter cognoscere etiam de causa restitutionis. ut intex. oetquotres. C.D Iliae ARBITER autem de causa restis utIotiis non cogim-
scit Qui A causa restitutionis est mixti imperii, de impartitur ex indicis officio nobili, ut dictum est superius. Et quoniam ar-hiter non habet ea,quae sunt inti perti m mo nec etiam simplicem iurisdictionem sed solum hahet quandam notionem. l. i. C. de arbitr. Ol. It praetor. fidere iv Ideo de tali causa arbiter cognoscer non potest. vi intex. Od. I. sn. C. Hi . di apud. quem
v LUS XLI. NEC potest assumi in maioribus causis.
VI A maiores causae exigunt maiores tuta
dices. Prin tex. Et debent tractari per eos,
qui habeant potestatem iudicandi glo in.
Scap. Tn. de transact. Et quoniam arbitri non sunt liuiusmodi iudices, ut ductum est superius, ct habetur in cap. per tum de arbiti. Ideo in m trimoniali causa, aut in liberali, vel criminali, cum maiores Iudices exigantur, arbiter nequitassumi. Nintem O l. non ius guemus. I. Iultatilis,
ct s. deliberali f. de arbitr. Cap. Io. Beneficio. RESTITUTIO denegata eccles, ulterius se non
Qv I A sententia lata super restitutione in
integrum, transit in rem l dicatam. etiam contra ecclesiam . S minorem .supr. c. coram. O l. i. Cfis .in integr. res postvl. Et quoniam sententia sic lata esset ludibrio, si directe contra
eam daretur restitutio. I. ipraetor. f.de ivd. de nullus esset Iitium finis: nam si audiretursecundo. eodem modo deberet audiri tertios de in infinitum. Nomen. hic. Ideo ficut ecclesia vel nis nor non restituitur contra quadriennium, quo de buit contra laesionem restitui. inst. c. i. In o. Ira nec contra restitutionem denegatam. Fran Icx Od.I. i. CFisv M.in itit r. NISI ex noua causa.
Qui A quae de nouo emergunt, Nouo indigent auxilio. I. aetate. h.excati a. st. Interret. action. Et quoniam ex notia caullan potest una res iterum peti, non obstante exceptione rei rudicatae ex alia causta. l. cum quaritvr, . cum I Q. f. de except. rei in . Ideo ea de In ratione potest iterum peti restitutio in integriam .ex D ua causa non allegata inpraori iudicio. Vt intex
O t. r.ethsaepius in integr.re tit. RESTITUITUR tamen ad appellandum a pententia denegationu.
Q v i A aliud est restitui ad totam causant,
aliud ad appellationem; nam in primo casu, perinde est, ac si non esset lata sententia ; secundo non, quia salua manet sententia, licet appellatione su pendatur. c. penientes. de iureiur. Et restitutio in secundo casu computatue pro una appellatione, ut non liceat tertio appellare. c. sua. de appell. dc si talis restitutus non prosequatur apoellationem intra terminum iuris, confirma cur prior sententia glasin disti. c. epiis, dic. Et quoniam per talem restitiatri nem non Iciluuntur ab Eua absuriia, in subuc-uitur