장음표시 사용
12쪽
R C Π 1 T E C TI, qui tibi regias extruut Henrice regum iri uictissime &ea publicorum oporum miracula attollunt,qitibus urbium principem, quam ruinis deformem acceperas, supra orbis ornamenta decorasti: non ante prima ponunt fundamina, quam exemplaria
subiecerint, quibus opifici j futura dignitas conspiciatur. Ego contra Ciuitatem hanc Ves, siue Morum, regni I te feliciter efformati specimen ,tuae majestatis oculis conspiciendam non prius offero, quam tu victor efformasti. Nam quae in illa verbis ossinguntur, tu rebus praeclare gestis expressisti: quae virtutes praeceptis philosophicis destribuntur, tu regijs exemplorum documentis tracidisti: quae vitiorum morutra con ullo puliantur, tu manu fugam: quae votis optatur ciuium securitas, tu eam singulari ope in tuo imperio collocasti. Laus ista temporum tua palma est,salus populorum tuum munus,Votum animorum tua salus : tua omnium somnos vigilantia, tuus omnium otium labor , tua omnium artes tuetur industria. Quae etiam si
parua dicta sunt, tuarum virtutum amplitudini imputabis, M veritate pro laude contentus Ciuitatem hanc Veri speculum potius quam modulum aspicies, Vnde regni non constituendi peritiam rimari,sed tanto ciuium bono iam constituti gloriam valeas admirari. Illam quidem olim Auus Henrico III. nunquam silendae memoriae Regi dicandam construxit: sed cum subito coorta bellorum ciuilium tempestas regnum oppressisset, S tantae majestatis lumen extinxisset, iacuit illa in situ, squalore, ij ciem offusa tenebris , quae Regem, quae Regnum, quae bonorum omnium mentes ob-
13쪽
duxerant. Verum cum postmodu tuae majestatis iubar affulta sit, de ingruentem temporis infelicissimi caligine discustit, distordiarum faces extinxit, sanguinis passim fluentis rivos repressit,& pacis optatam tranquillitatem reduxit, tum illa cruta ex puluere,& eodem, quo tua Gallorum ciuitas omnis publice, priuatimque, lumine actata, propius ad eum Solem, unde nouum sibi ardorem aspirari sentiebat, accedere concupivit. Huc accessit, quod regalis haec tua munificentia, quae totum tui imperij orbem tanta felicitate compleuit, ad familiam quoque Delbeneam respexit, & quam regio semper numini deuotissimam cognouerat, nouis insuper beneficijs deuinctissimam esse iussit. Qibi enim dignitate Henricus III. Patruum meum decoratum esse voluerat, eandem, quo illius interitu minus angerer, tu in me contulisti. Qui sit,ut cum ego in Auum, in Patrem, in Patruu, in totam familiam congesta quondam regia manu beneficia in me renouata experiar, Aut vestigijs insistens, monumentum hoc vigilijs illius elucubratum , tuo numini dicare constituerim. Erit enim, quale parauerat memoris erga suum
Rege, Sc deuoti pectoris indicium, tale & obsequij, dc officij mei erga Regem, Dominumque meum testimoniu: Impar quidem tantς majestati, tantisque ab ea profectis muneribus votum: sed nec imparis famam metuo dum fugio nomen ingrati,nec ullus tam improuidus veniet rerum aestimator, qui non meae infirmitati ignouisse malit, quam tuae infinitatis obliuisci. Accipe ergo Regum munificentissime subditae , de addictae tibi mentis non ingratum studium: de quam sola dandi facilitate excolere nouisti , regiam beneficentiam sumpto hoc opusculo coli patiare Vale. Datum Lutetiae Parisiorum primo Cal. Febr. 16o . UAIEs T. T.
14쪽
Ciuitatem Bartolemaei Dei bene. di, Praefatio.
EBVS in humanis dominetur m inchia VIRTUS, Inclyte TX X, cuiuis facile hinc est sicire volenti. Illa tua fulgens amita subjectore laudum E Copia, me fecit, sterie infamatus honenti Tollire humo ingentia utpossem, contendere longe ente animi super σ tenebras, nubila vulgi. Nam velut exiguo nascens de semine nus, Turpurei surgit pulcherrima regis in horto,
. t'. alias inter frondoso vertice vir -. Eminet arboreas: Tusco devinus ab Amo Sic ego, re tenui, valeo nunc vincere magnos e guneribus regra, quos saecula prisca tulere, Fortunave etiam quos nunc fouet aura benignae.
Inter aArsacidas non est a gloria Xerxes, Et magni AEacida qui sanguine cremae Achilliso agni et exander,non magna sortis amicis Magnas donauere urbes sed perdere posset Motio quas terra, vel sua incendia sammis, Qui maris eluuio, aut annosis abolere vetustas. ego mine tibi nunc RE X HENRIcE, beatae Urbis, aterna ,perfectaeq. ofero munu Strummateria cariem haud metuente tumque Temporis,aut fortuna assum, aut capitalia Regum Iurgia, quapessum dant urbes, maxima regna
15쪽
Fundis tu euertunt, stis conuulsea ruinis. Scilicet hanc urbem,tibi quam nunc dono dico . Inclyte x, non discidij fax urere, nusta
Jrarum rabieu agitare, aut praeualet auri L.edere sacra fames, non exhaurire bonarum uas comportarat virtus ,e usio rerum.
Nulla hic ambitio viget, aula dira Ceiano Unguo armata, i properans liuentib. alis Tollere iners sese, lucem adfecitare,sibis. Traemia virtutis sollemnia poscere vecors. Ergo quam Ubi nunc ae dedico e I axime,digna es
Cunctas imperio regere urbes una inia Sub dicione orbem terrae ,gente . tueri. Lustrat enim mentes VIRTUTUM purior aum
Nostra ex urbe suens. Varum alari palatia cernis Ordine cliuorum hic plano, variantia signisAuaqsuis, atq. beroum distincta figuris. Quos bene de vita meritos aut prisca tulerata, qui hac secti Oident positos in culmine laudis.
Hos inter quoq. latin auos mirabere luce
Circum purpurea fusos ,req. ipse decorum Legibus atq. armis primaeuo in sore iuuenta Lucifer e coelo Ueneris, non pulchrius olim Mane caput profert undis perfusus Eois. Fer quoq. de hinc oculos per quadrua compita ciscum Tina voluptatum his facies. Fallaciter una In praeceps faciens blando quasi carmine vulvae, Saepe etiam magnos fato flub imagine reges Decipiens inoliumq. euertit sceptraque frangit. Hic etiam duplex dolor. Vnussernere so res Ante τiam laudi, dominaeq. anteambulo magna VIRTUT I s : V IT II relegens vestigia foedio ter, σ adsiduo male conscia pectora scindens Vulnere, uti vultur celsa sub rupe Prometheum. Adsce dehinc seminas media regione viarum Surgere ceu moles, duplicis bicoloria templa, Foraus amicitia duplex signanti verum
Et fictum. Vera in vulgus sum foedera saepe, Ficta sed aularum. Simulatio fingit amicos
Hic omnes: ad rem si ventum est, omnibus omnes
Hostes ambitio facit , stes blanda lucelli.
16쪽
Porro flammiferissummo stat vertice saxi
Templum ingens, Prudentia ubi, qua re ib. apta Inprimu , quoniam rebus praeferre geren sy a facem potis es, alto velut aequore lucem
Fluctibus in mediis flargit pharus: atq. ea Irteis Et breuia ostendit, scopuli q. auertere nim
Voce monet veluti missa, portumq.subire. Haec tibi REX INVIcTΕ talia, magnus in huius Urbis eAristoteles me interprete singula tradet Partibus, mentem ornabit , lucisque beata Inregione tuam sisset. Sic denique magni Maior Alexandri veniet tibi nomine fama. Maius enim gentes Drum in rationis aequi Flectere, virtutumq.animos compescere habenis: Urbes quam capere, aut arces exscindere, G amis Vincere, ' imperiis hostes Irenaresuperbos.
17쪽
ICTU Rus olim Romanus orator apud Caesarem, Caesar, inquit, qui apud te audent dicere, magnitudinem tuam ignorant,qui non audent humanitatem. Quo princia pio mihi videtur omnes uti posse, Rex omnium Chimstianissime ac potentissime, quibus ad te scriptio ductioue aliqua suscipitur. Nam & Regiae tuae maiestati nulla par inueniri potest oratio: & humanitas tua ne infimorum 'uidem obseruantiae & stud ij significationem respuit. Ac summa quidem tuae maiestatis amplitudo certat cum pari humanitate ac beneficentia: nos tamen tenuissimis opibus homines, humanitatis tuae & benignia talis admiratione ducimur magis,quam fastigij ac splendoris: perinde ut in ipsius praestantis aeternaeque naturae bonitatem animo & cogit tione feruntur citius homines, quam in opes ac potestatem : priusquo Opri Mi id est benescentissimi olim Iupiter a Romanis , quam MAXIMI siue potentissimi nomine assectus est. Itaque multi ad te scribunt aut dicunt quotidie, qui tametsi in Maiestatis tuae splendorem quasi orbem solis intueri non audent, clementia tamen tua & facilit te prope singulari alliciuntur. Quoru ut ego quoq; in numero adheres cerem, factu est non aliqua doctrina, ingeni, aut aetatis fiducia quoru in me flos & spes,magis quam res aut maturitas: sed blandiente occasione quae mihi valde cupienti, sed prorsus insperanti oblata est. Cum enim
BAR TOLOM Evs DEL BENIvs Patricius Florentinus C IvITATEM Veri, siue morum versibus descripsisset, in qua exposuit omnem Aristotelis summi viri de virtute ac vita beata sententiam, pocticae talium rerum descriptioni, meam adhibere interpretationem v luit, ut si quid in ipso poemate supra captum vulgi esset, hoc ipsum oratione soluta liberius, quasi ante oculos poneretur. Quae interpretatio tibi osserenda fuit REX IN v ICTIss. ET CHRISTIANIS Mquoniam ipse tibi opus siuum Poeta consecrauit. Est quidem haec iei nior mea dc leuior commentatio , quam ut recte in tuo principis tanti nomine apparere possit, ab Aristotelis tamen doctrina S ingenio,
18쪽
commendationis fortasse nonnihil accipiet, cuius e sontibus hic noster quasi rivulus emanauit. Argumentum quidem certe ipsum Poematis tale est, ut REGIA MAIEsTATE non alienum videri postit, cum ut auctor ipse in operis sui praefatione posuit, talis sit haec vε Risiue MoRvM CIVITΑs, ut omnibus omnium quae conditae unquam fuerunt ciuitatibus excellere videatur. Illas enim vel temporis vetuitate , vel mutatione fortunae, vel seditionibus ac bellis intestianis labefactari tandem & conuelli potuisse: hanc vero non illis tantum malis vacare , sed ne a communibus quidem his conuictus de societatis humanae pestibus, & tanquam furiis, auaritia, ambitione libidine, aut id genus aliis expugnari. Virtutes enim vitiorum expultrices tanquam ciues sunt incolentes hanc ciuitatem. Beatitudo autem ipsa quasi domina eius ac regina est , in cuius arcem munitissimam , mali adspirare nihil poteth Neque enim alia vitae beatae notio est , quam secretis malis omnibus, cumulata bonorum complexio. Eaque ut nauis duabus quasi anchoris prudentiae sapientiaeque fr-mata , nullis in cursu humanae vitae fluctibus frangitur aut iactatur. Non mirum igitur si adiungit auctor hanc illam ciuitatem es se, quae nata sit aptaque leges aliis ciuitatibus imponere , omnes. que hominum coetus ac societates a vitiorum semita quasi habenis rectae rationis reflectere in viam publicam de regiam virtutis , inque ipsam deducere sedem ac regionem vitae beatae omnibus malis vacantem , bonis omnibus circumfluentem. Quae cum talis tantaque ciuitas auctoris Poemate insormata sit, verissima nimirum eius ratio est , praedicantis ut pini arbores procerissimae de paruo semiane oriuntur, ita se a principiis tenuissimis prosectum, iam facultatis tantum habere, ut ciuitatem donare possit, qualem ipsi olim orbis terrae principes amicissimis suis nunquani largiti fiant. Persarum enim Rex refertus omnibus praemiis donisque fortunae Xe xes , Themistocli Atheniensi quinque urbes Asiae utendas fruendas dedit : M. Antonius Anaxenorem citharoedum quatuor ciuitatum V
chigalibus ditauit, Alexander multas plerisque amicis urbes obtulit: nemo dare talem unquam potuit, cuius ambitu & regione felicitas ipsa contineretur. . Itaque non dissido fore, ut liber talis, quemadmodum optimae notae vinum aetatem facile ferat, vigeatque non praesenti solum , sed etiam posteritatis memoria , quia praeclare
miscuit utile dulci, grauissimasque Aristotelis de virtutibus, deque ultimo illo vitae prae nato disputationes poetici mellis dulcedine temperauit. Longe disti mili quidem ut spero, euentu, atque hodie multi exeunt libelli,de quibus ille veteris Poetae versus recte usurpetur.
manescunt momentanti, ceu fumus in auras.
19쪽
Quorum de numero meus liber commentarius esset, nisi Aristotelis sapientiae principis inuentis , & genio niteretur. Eaque fiducia tibi Regum M A X I M E ET CHR Is Τ I AN I s s I M E hoc qualecunque ingenii mei munus offero , absque ulla diligentiori commendatione , & sine magnifico laudum tuarum praeconio. Nam & odio, ut inquit tragicus Poeta, sunt supenumero nimiς laudationes;& amens sim, si tam leui hoc & angusto genere dictionis tuarum laudum magnitudinem adaequare velim, quae solis orientis atque obeuntis terminis ac regionibus continetur. A. Lxiv. Kalend. Ianuar. Anno Salutis,
20쪽
ue,ut dicitur minutiarum ieiunis ratiocinatiunculis,ut soliti mathem lici, in puluere aut abaco subtiliter descriptis sed poeticae totius florum varietate, & uberrimis sapientiae fructibus anni sui partes omnes ita
compleuit, ut sine asperitate hiemis ubique aut veris am Iitas , aut aestatis & autumni maturitas & copia delectet.
In primis autem haec anni pars quam ciuitatem Veri siue morum inscripsit,&quasi Nouembrem sui anni mensem voluit, in qua philosophiae moralis, omniumque & animi & ingenij virtutum praecepta, sic ut Lucretius loquitur, poetici mellis sui contingit. dulci flavoque liquore, ut non solis iam virtutis aut sapientiae studiosis, verum etiam voluptariis hominibus &imperitis,grata&iucunda videri possint. Qua scriptione nihil, & in praesens,& ad omnem posteritatis memoriam esse debet commendatius. Quia enim praeclarius quam Aristotelis summi
viri de omni virtute ac felicitate mentem & sententiam ex umbraculis ocioque eruditorum, in priuatorum familias & principum comitatus perducere 3 Mihi quidem effector tanti operis ac muneris videtur non iniuria cum Lucretio dicturus. Avia Pieridum per agro loca, nullius ante Trita solo, iuuat insignem petere inde coronam, Vnde prius nullis velarunt tempora Musis. Sed non alienum fuerit,principio statim de occasione huiusce tanti
CIVITATEM VERI, SIVE MORUM, SIVE
POETICAM VIR TvTUM ET FELICITAT Is Ex
libris x. Aristotelis ad Nicomachum descriptionem, Praefatio Theodori Marciiij. Los Imperij Romani C. Iulius Caesar cum in epulo Cleopatrae sacerdotem Achoreum adfaretur apud Lucanum, de anno suo magnifice gloriatus est. quae C. Caesaris de anno suo & si non vanissima gloriatio fuit, tamen affrmare licet Del-benii Patricii Florentini annum diu moreny esse a Nec meus Eudoxi miscetur fastibus annus.