장음표시 사용
261쪽
Vertitur ad cali sapiens flectacula: sacris
Sic operans litar, indomiti non sanguine muri Sed domito sensu, menti seruire parato. Et nec opes inhiat sitiens, nec curas honorra: Nec minus est solus, quam solus cum viget, unus
Pro populo sibi nam sapiens, celebri . thearri Est Cice. Sol meluti sius licer, adpuit usque Luce flua, nec eget trepidantibus aethere stellis. Luin satis est, de luce faces accendere cunctis micus ille se a ,si Fors exstinguere posset
Tatis senaxagora sapientia Clazbomenij, Lui pedibus terram peragrabat, s idem mente , Corpore terrigeno piger, ast animo incola cali Impiger, rerum solliri cognoscere casas. Illius eriles in calis picis arcem , Et digitum tendens ad sidera, voce videtur Sicere sic veluti missa, I HI PATRIA CAELVM. Stant aby SOPHI AE proceres clari ordine longo In primis numero sapientes graecia septem Luos dedit: exstensos quot nunc reperire saperdas
Sit labor haud facilis. Tanta est sapientia facti. uncta sub aurata magni testudine tempsi
Stant simulacra velut minitanti seria vultu,
Adspiciuntq. oculis quasi is atria cariSolu σ ut hummi sitientibus ora tueri. Hac postquam Sapiens docta sub voce peregit,
Cuncta beatisicam memorans visenda per urbem, Iam, dixit, Regina dies monet, ' que mera Urbis, hoc templo residens SAPIENTIA, fessa Uela ratis trahere, tuto requiescere portu. Te Regina tuus qui paruus lusitat auia Filioli, ωotis iampridem oculi . requirit, Te pater ipse domus, atque Eridanitides omnes Iamdudum reuocant 'mpha: m; sede manere Conuenit hac, acid . DEAE SAPIENTIsmade, Menti mente pia precibu . litare suprema.
Suscipiens Regina, imo sub pectore dixit
Hac oris mihi fra tui documenta manebunt Semper, σhac eadem de me meus audiet olim
Filiolus, regni severestqui solus auiti Heres, ingeneris stes magna sed unica nostri.
262쪽
BAR T. DEI BEN. Cui mea quid melius poterit pia cum vovere, quam gemina ut statua dignus PRUDENTIS in aede
Stu DOMI NAE argento nitidus, SAPIENTIs in aede
Aureus, geminae felicia praemia mora Occupos, aeternum caeli starione beatuspSic ait Gyapienti animae, Agratissima tantis
Grates pro meritis fassa est Regina ,su q.
Jnde lares repetens absit, labentibus annis
Culmine sub templi sedes habituna perennes,
Dans ubi perpetuo SAPIENTI A munere vitam, Ambrosio mentes contingit rore beatas.
OMNE s libri sui partes auctor ita concinne periteque distribuit ut a diebus laetis ad laetiores, & postrenab ad laetissimum sapientiae diem perueniret. Quid enim laetius ac festiuius,quid omni specie decoris ac dignitatis plenius, quam Sapientia, quae totius contemplationis quasi regina est Consideratio enim contemplatioque naturae, qui est unus suauissimus pallus animorum, eam adferre potest delectationem propter quam labores aerumnaeque omnes Vitae exant lentur. Itaque debella suscipimus pacem optantes,maximsque optabile omnibus sanis, o bonis, beatis, coem dignitate ocium, .vit. lib. x .ad Nicona. Conuenienter itaque Sapientiae templum de illustrius ceteris omnibus,& maiore artificio conitructum,& sublimius, auctor estinxit. Est
enim Sapientia mentis habitus limatissimus, sciciatiariamque ipsarum quasi magistra & domina. Principia enim & firmamenta illaru si oppugnentur ad sapientiam illis perfugium est, quae N propria scientiarum initia per caulam siue demonstrationem, & communia principia perinductionem.& ut vulgus philosophantium loquitur,aposteriori de sen
& artib.& scientiis formam tribuit, S quidem trifariam. Primum quia principia earum explicat deinde quia tradit eis principia postremo quia sic instruit eas ut ex iis quae acceperint a sapietia, ipsae ad suum sibi quaeque silem collinearo possint,&c. Quod autem Eustratius Sapientiam, siue σοφιζω, vocari ait primam philosophiam theologiam, cum discrimine accipiendum est,de quo dictum die xxv I. Merito igitur hanc virtutem plurimis nominibus insignem fecit atque honestauit Aristoteles. Nam & ςίαν, siue Sapientium , dc ςιλοσας M, siue primam philosophiam , c μετα si s. cpυσικα,
263쪽
adamante, & sapphiro. B. Anaxagoras Clazomenius digito in castum intento, iuxtaq. hunc in aliis caeliis SAPIENT Es alij. C. Aristoteles v ALE Reginae dicens.
264쪽
siue res natura superiores, & 'εολογίαν, siue rerum diuina rem scientiam sed gelauit, ut est apud Stobarum sermone x xlix. Idemque ς ιεισις ophilosophiam nomini tauit ut c. via. lib. M. Sapientiae.Et ας M. Primam Sapientiam c. m. lib. m. Sap. Et γευώροιν φιλαφίαι, sicundam philosophiam c. xi. lib. vi. c. VI .lib. x.Sapient. & siue Theologicam philosophiam c. v.& VH .lib. I. Sapient. c. ira. lib.i. De ortu & interitu, & absolu- te λγoc 'silue Theologicam , c. vi. lib.X. Sapient. Et πτίου , ὁ τιμι υ ταὐ- μα, Sapientiam, si scientiam honoratissimam c. x. lib. XI. Sapient. Et
λ; ι, , id est , Omnium maxime principcm ac ducem: cir cui ceteras scientias quasi ancillatis dominae, responsare aut obloqui fas non sit. Eandem vir diuinus Plato lib.va. de repub. ecticum vocavit, erademque ait 'γκον τοῖς μ ἡ ω ν - ω κῶ , qMasi apicem esse omnium scientiarum. Sed non sitne suo stibi discrimine, omnia illa nomina conueniunt in Sapientiam. ut nunc disserere longum esset. Digitum vero quasi ad fontes intendi supra die xxvi. PRAEvIA MAE MENTI EST. Sapientia enim rerum diuinaru ac praeclararum scientia est,qua moles inluminatae,surgunt ad praepotentis rerum omnium Dei cognitionem. Aristot. c. xxxv. lib. i. Mag. morat. Ergo & Sapientia ceteris omni bus scientiis excellit. Nam scientiarum dignitas e subiecta eis materia elucescit. Materies autem sapientiae praestantissima est, nempe res diuianae& praeclarae, longissimeque ab omni corporis & materiae contagione distantes. Quae disputatio est apud Aristotelem c. vii. lib. vi. ad Nic.
tem supremi nomine Deum Poeta intelligi vult, ut Orpheus in hymno Iouis, quem profert Eusebius Pamphili.
TEMPLUM HOC PENETRABILE MENTI EST.
Ad Sapientiae templum, & contemplationis beatitudinem, peru niri via moralium virtutum,ni perturbationum ventis agitetur animus contemplari volentis. Ergo & aetate firma robustaque plures ad Felicitatem actionis animum adpellere, quam ad beatitudinem cognitionis & veritatis. Quoniam prudentia quae dux & magistra est agendi, in rebus cum materia coniunctis versiatur, actionibus nempe humanis: S, pientia vero quae domina est contemplationis, rerum est seiunctarum ab omni materia. Itaque auctor distinguit hoc in loco munus atq officium , & quasi arbiter fines regit Prudentiae & Sapientiae, ut Aristo t. c.
Sapientiae templi descriptio magnifica. N am exaediscatum esse ait
265쪽
216 CIVIT. VERI sapphiro & adamante: Adamantem ad Intelligentiam, sapphirum ad
Scientiam refert. Nam ex utroque, scilicet Intelligentiae Scientiaeque habitu , sapientiae decus efforescit c. via. lib. vi. ad Nic. ubi etiam elegans illud Sapientium esse quasi ευri s o κες αλ ε ο ῖν,id cst, Scientiam cum cap te, S c. ut contra dixeris. Scientiam esse quasi Sapientiam is κε γαλι, siue caput non habentem. Cur autem sapphirus Scientiae: adamas Intelligentiae conueniens sit, iam declaratum est die XX uri.&XXIX.
Sapientiam potiorem esse Prudentia, nam Prudentia telis fortunae magis exposita est, quia in actionibus humanis versitur, at Sapientia quasi ex arce munit illima despicit omnes fortunae tempestates. Ac Prudentia quidem fortunae praemiis ad rerum magnarum susceptionem eget: sapienti autem in ipso thesauri omnes repositi sunt, pauchq. contento licet omnibus sapientiae copiis abundare. Quod ipsum Epicurus quanquam magister voluptatis, non ineleganter expressit, cum diceret Fortunam exiguam interuenire sapienti. Atq. hoc a tam multis usurpatum est, ut iam prouerbij speciem habere videatur, ut Cicerone lib. i. te finib. Plutarcho lib. de Fortuna. L. Seneca c. xv.lib. ra.de tranquill .&dixi ad
diem XXIa X. INfENs E NIL CURANS MURMURA PLEBI s.
Alia sapientis conditio.Vulgi ab eo laudes contemni, quia est αδερκη:,Quod poetica similitudine auctor inlustrauit. Nam ut Athonis aut
Haenii montis accolae non terrentur aestu, aut Inudatione maris:sic animus sapientis neque laudibus imperitorum, neque probris commouetur. Est enim philosephia paucis contenta iudicibus, multitudinem consulto
ipsa fugiens , eique si pecta oe invisa, inquit M. Tullius lib. 11. Tuscul
quaest. Qu'd a Lactantio c.xxv. lib. m. iniuria reprehensium est. Nam eadem quoque mente Socrates suit, qui U δίγμααm, M. Mas, o Kιων δειμα ne, Imperitorum Πιdicia Lamias vocare solitin est , σcassas puerorum terriculas. Nihil enim est,ut idem Cicero in libris de diuinitione posuit, tam vulgare, quam nihil pere. Concinneque ac rotundo Plutarchus, S F ας myois ase clν, G sit ν ά ἱ se, multitudini
placer est sapientibus displicere. Lib. de institutione puerili. Neque non fa-pienter Epicurus apud L. Senecam epist. xxix. Nunquam, inquit, volui populo placere, nam quae ego scio, non probat populus: quae probat populus, ego nescio. Quis placere potest populo, cui placeat virtus Z Malis artibus popularis fruor quaeritur.Similem tollis facias oportct. Sed pausam facio, ne quis mihi illud Ciceronis: Desii ne quaeso communibus locis,domi nobis ista nascuntur.
Alia sapientis nota purissimam & sanctis limam ab eo mentem Deo tanquam pro victima offerri. Quo loco bellissima auctoris allusio est. Non litare sapientem tauris indomitis, sed domitis sensibus. Tauros ve-
266쪽
to indomitos intelligit hostias iniuges, siue intactas siue οἰοῦ, ἡ τουι &Nultis inquam simulis,nustius operis excitatas conatu, ut Arnobius loquitur lib. vii. aduersus genteS.
Aliud sapientis adiunctum sue alia nota, qua secernitur a prudente. Solitudinem sapienti perplacere. Sapiens enim ossicio sitio in solitudine ac recessu perfungi potest: prudens in luce ac populi frequentia versetur necesse est. Nam sapiens cum discessit a multitudine ac negotiis, propius ad veritatis cognitionem, Deumque ipsum accedit: contraque in communitate hominum,uitaque operosa, L. Senecae verbis ex epist. vii . epe lamentari licet, Marior redeo, ambitiosior, luxuriosior, imo vero crudelior oe inhumanis quia inter homines fui. Et argute Symmachus. S
riam solitudinem , fli replebeia fusicari, hoc est, frequentia populari. Et
Romanus Dio εαχ α mmλυ Δ*αλει est,inquit,ὐ κρύ μνη-ηψα, πισακίς τους υινωπM. Multo securior oe melior solitudo,qua ocietas hominum I t nota maioris Africani vox. Se nunquam minus serum esse, quacum solus esset. Ex qua illud Poetae nostri de sapiente. Nec minus est solus quam serus cὐm viget, &c. Et pro populo dixit Poeta sapientem sibi,& pro
theatro esse, imitatus voces Democriti & Epicuri, quas laudat. L. Seneca epist. VII. TALis ANAXAGORAS.In prima templi sapientiae caelia statuam posuit Anaxagorae Claro menti, qui lautum & copiosum patrimonium prae studio sapietiae contemsit. Cumque admoneretur,ut patriae suae curam aliquam susciperet. ego vero inquit, sus lapio,& digito sublato, caelum eis demonstrauit. germanam sibi illam patriam esse intelligens. Diog. Laerti in Anaxag gora. Tangit quoque declamator Himerius. Neque dissimile illud hii iuste Anaxagorae, quod Philo Herennius refert lib. de immortalitate mundi. Interrogatum cur plerumque in agris sub dio pernoctaret, res pondisse, caeli contemplandi causa. Et intelligi eum voluisse ait Philo. α χνεiαι iam m*ο- σα ερων, id est, Choreas siue tripudia di conuersiones'llarum. Eiusdem modi est quod rogatus olim,cuius rei causa natus esset,caeli ac solis videndi causa, respondit. Quod reprehendit Lactantius C. IX. lib. m. quanto iudicio,ipse viderit.
Lusit ad dictetium Aristarchi qui Theodectae pater, quod refert Plutarchus lib. - pasia'. Olim vix septem Sapientes in Graecia exstitisse hodie non facile totidem idiotas reperiri. Et Derdas Poeta dixit pro insipidis. Sic enim Varro Terent. accipi voluit, non ut Festo & Marcello visiim, pro sapientibus.
267쪽
213 Tetigit fgurate summum bonum, & vltimum illud vitae praemium& finem, Dei visionem de facie ad faciem ut Hebraei loquuntur, &D.
Augia slinus c. x m. lib. x. de trinitate, siue m - τλωρίου, ut Origenes posuit lib. ti. αλ' - I. Quemadmodum etiam D. Ambrosius c. m. lib. 11.de spiritu sancto. Vitam aeternam esse ait videre patrem si spiritum sanctum. Et D. Cyprianus e M. Hx.Summam esse voluptatem admitti ut videas Deum.
Vela iam orationis suae contrahere incipit Aristoteles, ac finem facere, postquam Reginae ciuitatem Veri totam aperuit,rationesque ac vias tradidit perueniendi ad felicitatem,actionssique & contemplationis auxilio cum terreni exsili j tempus absolutum fuerit, reuertedi in patriam caelestem. Discessurus igitur nunc sapientiae magister, tempus esse ait Reginae post diuturnam dierum xxx. viam remeare ad suas caritates, coniugem& liberos, sibi autem ipsi illud Sapientiae templum incolendum esse,ubi continuatis precibus a Deo suppliciter ac Jemisse petat veniam erratorum, quibus deletis migrare postit in coeleste illud solicitatis domicilium, ubi beati fruuntur aeuo sempiterno. SusCIPIENs REGINA . Respondens Aristoteli Regina, eandem felicitatem etiam stiolo suo Carolo Emanueli tunc sere quadrimulo exoptat, multo quidem sapientior mater quam auiae illae & nut riculae,5 paedagogi, qui alumnis suis voluptates tantum, aut magnam pecuniam optant euenire, ut apud Persium in satyris. Hunc optent generum rex σ reginaeuel Hunc rapiant,quidquid calcauerit hic rosa fiat. Et apud L. Senecam ep. Lx. At Regina sapienter filiolum suum dii bus tantum statuis ornatiorem Videre expetit, argentea una,altera vero aurea: illamq.in templo ei prudentiae statui, hanc vero in aede sapientiae. Quibus in templis omnis vitae felicitas continetur. Quo tam sapiente voto &huiusce diei,&totius morum ciuitatis sermo sapienter ab auctore tanquam salutis quodam augurio conclusus est.
268쪽
p.r. ver c .Pto sto remum lege effuso rerum p. ea d.v. 1 . In praeceps iaciens t. In praeceps laetens p. s. v. et o legisse olim mihi l. lege te olim mihi p. 13.x.is. Cliotidis l. Chlotidis p 1 . v. t i.& meos conscia veri, l. α mens conscia veti p. ead. v. s. quae temperat actus'. quae tempetat aestus p. s. v. M .male,sanus t male- sanus p. 3 c. v. vltirietas l. varietas p. 3s .v 8 effusa caligo l.oisusa caligo p. 3 .v 36. ingenio sedem l logemo sedem: p i . v. 3O. ac bo ni propositi l .ad boni ptopositi p. 6 o. v. s.Tempus mite l. Tempus inite p.62 v. 3r tuta timere Omnia l. tuta timere Omina ut Aneide . Omina tuta timens p.ead. v. a.&adsiduis tepidos l. de adsiduis trepidos p. 43. v. antepen. Salmonaei l .salmonei p. 6 .v. .ex strinxit i exstinxit p. s. v. 3 fit,non dicam l. s.non dicam p. s.v. la pe liquo res i. saepe liquoris p s . v. 33. p. 88. v. penult. lat uti l daturi p. s 9 v. 1 . t uniq. sues. velut s. ruuntq sues velut,p.ror v.3r quibus hydrope ventet t. aueis venter hydrope p i O u. . Lucida l. Lutea p.rio. v.f. Sicut inexpleto tumet hydrope i Sicut hyalope tumet diro tum p. ii .v. s. saccis, indormit t. saccis inaoimit p.ra .v.3s vetitas l. veritas p .iss .v antep Attii usi Aristippus p.iues. lenit ac sedet s. lenit ae sedat p.r v. ro. antra illis,l .anita illi e p. a se . humanisl humanip is 1 .v. H.otate i orare p. 92 v. 13 Deos tua I Dea sutua p.rs . . Is.seruat, ignem s. seruat ignem p.re .u. 13.simulate i. sinulat p. M o. v. . laetissimia tantis. Pendentes i. laetissima, tam is Penden res p.:1 o. v. 6 syneetis l. sinceris p. d. v. 1 saydetat sideta p. 3. v. it. Tytiuit ius i. Ti-unthius p. iaci. v.x .eyibataei citharae p. 134.vtO.Patagrammariss mi l. Patagiam motis Quod autem estp.
letissimns,pro celeicimus te se est.Sic enim veteres poeta: de iuris auctores. Et quod p s s. est pugnate, intellige ut earlico p.rss.
v v v AN Tle priuilege du Roy nostre Sir il est permis a Ambioi se Drouati, Libratte, Iure en i uniuersite de patis, d imprimet ou salte imprimer, metire en vente de distri- buetvnhure intitule, Cutito veristi mortim. HI Amri Digene, de senses ledit Migne ut a tous Libraires, Impraue urs, v aut res,de non Imprimet ou falle Imprimet, vendreny distribueren ses pays, terres Ne seigneuires, au tres ouec x qualita Imprime ou Lict imprimet tediet Drouati, sut les peines contenues es dictes let tres, de cetusques autem ps & ternae desae ans,1 com ter dii iout & datte O il aura este ac heue d 'inintimer,comine plus a plain est con tenu es dictes lettres patentes. Velit aussi sedi et Seigneur quei extraliud ii priuilege mis au commen cement oua latindulture qu'il it tenu potat deuement signis e. Donne a Patis tera. iour