Hieronymi Vielmii ordinis Praedicatorum ... De divi Thomae Aquinatis doctrina et scriptis ... libri duo nunc primum annotationibus illustrati. Accedunt orationes duae, habitae in Gymnasio Patavino, altera Apologetica, altera De optimo episcopi munere

31쪽

ΙΙ. De D. Thomae Aquinatis Doctrina Scriptis Libri duo. Pataυii apud Laurentium Paliquatiιtm Is 6 . in A. Antonius Senensis alias gloriatus se Vielmii opera vidisse, omnino inepte libros istos vocabat, orntionem egre iam in commendationem D. Nomae , eg Sebolasticorum 70 . 'Eos scripsit libros Vielmius , quando Tridentino Concilio jam factus Episcopus intererat 8o , hoc est , inclinante anno 1363. lucem tamen publicam haud viderunt, nisi anno sequenti, opera memorati Faseoli. Prodiere deis nito, ab Auctore insigniter aucti, apud Iunias, anno I 37S. Hanc nos posteriorem editionem sequemur addentes in margine citationes aliquas, quae nobis vis e sunt magis ne cessariae, quum Vielmius ipse fere nullas apposuisset. Adii. ciemus praeterea ad calces paginarum , ubi opus erit , annotationes ad illustranda loca quaedam obscuriora ; vel ad propugnanda, quae Vielmius dixit, quaeque aliqui immerito carpserunt; vel etiam ad emendanda alicubi Vielmii ipsius errata : ut quisque noscere queat nos non ita Vielmium suspicere, ut velimus sequi etiam errantem. Caeterum ubi in lib. 2. Vielmius catalogum texit operum Sancti Thomae , nihil nos addere voluimus , contenti iis ,

quae praestitit diligentia incomparabili Echardus 3I ; nisi

forte fortuna nobis occurrerit aliquid, quod loci, & temporis ratione habita , pervidere nequaquam potuerit laudatus Auctor. III. De Optimo Episcopi munere, oratio. Scripturas Sacras in Patavino Gymnasio interpretari, anno 136 s. aggrediens Vielmius , praelusit oratione hac , quam moXAugustino Valerio inscriptam edidit 82 . Primam hanc

editionem ad manus habere nequivimus, sed alteram tantum Venetam , apud Iunias anno I 37s.

IV. De siex diebus conditi orbis, Liber. Veneriis apud Juntas Is 7s. Lectiones triginta complectitur, quas e suggestu Patavino recitavit , sacrarum Scripturarum publicus interpres , Vielmius , di postulante , atque auspice

a s editi paris. an. sas. Argolcentem i eam igitur primum edidit. tao a via. lib. I. di nuncupavit orationem ante anu. Is o. Tom. I. Seriptarum ind. Pria. ubi quo ad Episcopatum Amoniensem transla des. Thoma loquitur. tua fuit i atque adeo editio anni asIs. R

a ) in Epistola nuncupatoria oratI Iuniis facta non fuit prima orationis illius ni illi prafixa etiam in editione apud Junis editio.

32쪽

VITA ET SCRIPTIS a qce Aloyso Iustiniano, electo Patriarcha Aquileiensi, publi

ci juris fecit. Honorificam earumdem mentionem habue-Tunt nonnulli Scripturarum interpretes gravissimi ; sed aliqui tamen multa ex illis in suos Commentarios derivantes, ne dignati quidem sunt fontem coronare , unde hauserant : de quo merito Raphael Ripa conquerebatur 33 . Vielmii opera hactenus enumerata , in unum collecta in editione multoties memorata apud Iunias, justumessiciunt Tomum in . V. De Episcopis , quos Titularer appellant , Elucubratio. Venetiis apud Haeredes Francisci Ramparetii Is 8α in ψ. Quum Generalis ordinis Praedicatorum Magister Vincentius Iustinianus in Synodo Tridentina magno animorum aestu excitatam audisset controversiam de Episcopis riti larjbus , cujus controversae siepius mentionem

facit ejusdem Concilii Historicus Cardinalis Palla vicinus 8 , a Vielmio per Epistolas petiit , ut , quod ipse de talibus Episcopis sentiret, scripto significaret 8s . Casu quodam diu rescribere distulit Uielmitis ; sed rescripsit

tandem copiose , ct accurate hac edita Elucubratione . PCTrara nunc occurrunt ejus exemplaria , ita ut impres.sum nos habere non potuerimus , sed tantum ab amanuensi descriptum ex eo, quod habetur in Bibliotheca Ueneta, ad SS. Ioannis & Pauli. Nemo idcirco mirari debet accuratissimos Quetivium , di Ecliardum hanc Elucubrationem inter Uielmii opera inedita reposuiste 85 . Geterum etiam ante Auctores istos editam lucubrationem il

lam dixerant, Α ubertus Miratus 37 , Ghilinius 88 ,

VI. De Residenria Episcoporum . Quando in eodem Tridentino Concilio deliberabatur de Residentia Episc porum in Ecclesiis suis, an juris esset naturalis, aut divini , an humani dumtaxat : summus Pontifex Pius IV. Vielmio tunc publicum in Romano Lyceo Theologiae professo

) In I. partem summae s. Thomae.

33쪽

sessorem agenti jussit, ut ea de re aliquid literis consignaret 89). Scripsit reipsa hoc de argumento Vielmius,1 criptumque vidit ejus amicissimus Franciscus Uargas tunc item Romae degens; qui & nominatim accito hoc Vielmii Tractaru aliqua ex ipso defloravit , non tamen satis indicans, an praelo tantum paratum esset , an etiam imprecsum so . Simili ferme modo Michael Pius , Franciscus San vinus, Augustinus Superbius, aliique hoc Vielmii de

Residentia Episcoporum opusculum inter alia ejus opera enumerantes, neque edita ab ineditis secernentes, dubium reliquerunt, an typis vulgatum revera suerit. Ferdi nam

pauci aperte editum opus assirmanti non tamen tempus, vel locum indicantes , aut nomen ivpographiae. Nos innumeris in locis , & diligentius opusculum is ud frustra conquirentes , pene credebamus amissum, ejusque jacturam doIebamus. At ecce praeter spem nuper Tarviso ab humanissimo & erudito Bibliothecae nostrae apud S. Nicolaum custode, P. L. Bonifacio Turre per epistolas admonemur ibidem affervari Manuscriptum una cum aliis, quae mox describemus. Fortasse non multo post novam istius, di praecedentis opusculi editionem procurantes penuriae medebimur exemplarium , eaque ab interitu vindicabimus. VII. De Poenitentia, Lectiones XX. Das praelectiones recitavit Uielmius e Cathedra publica Theologica Patavit, anno Iss8. ut ipsemet in iisdem testatur. Easdem quoque habuit in monasterio S. Ioannis de Viridario excipientibus Canonicis Regularibus Lateranensibus , inter quos duo celebrantur viri doctissimi, Gabriel Flamina Venetus antea memoratus,& Ascanius Μarti nengo Brixiensis po1lea Abbas Generalis. Extant hae manu scriptae in nostra Bibliotheca Tarvisina ad Sanctum Nicolaum. VIII. Epololam D. Pauli ad Romanos , Lectiones VII. Hae quoque manu scriptae in nuper memorata Bibliotheca asservantur; quarum postrema ad caput V. Epistolae ejusdem spectat , aliae vero ad caput IV. In ipsis innuitur

34쪽

VITA ET SCRIPTIS. 3I

nuitur, caeteras ctiam praecessisse lectiones pertinentes ad capita priora : at quonam abierint illae , non indicatur. Non dubium has lectiones , illas easdem esse , quas Vielmium e suggestu Patavino in memoratam Epistolam recitasse antehac admonuimus.

IX. De noυo,'prisco Melcbisedecbo , Libri tres, hoe est , Excursiones scbolasticae ,'Commentarii in septimum caput Epistolae D. Pauli ad Hebraeos. Hoc Vielmii opus ine-ditum, asservatur manu scriptum in Bibliotheca nostra Ueneta ad Sanctorum Ioannis , S Pauli. Multi Scriptores operum Vielinii catalogum texentes etiam Commenta' rium i 1lum indicant ; sed nemo tamen manuscriptum vidisIe credendus est : quum omnes eo integram Epistolam ad Hebraeos exponi tradant, illudque propterea vulgo nominent Commentarium in Episolam ad Hebraeos, sive , ut nimio Iaconismo ajebat Ambrosus Goggaeus, super ad Hebraeos 93 . Sunt etiam qui opus istud typis editum dicunt 9 ), absque ulla tamen specie veritatis. Continet porro manuscriptum hoc portionem selectam earum pra lectionum , quas in totam Epistolam ad Hebraeos Vie I-mius olim in Gymnasio Patavino recitaverat. Hanc Portionem secundis curis limatam praeIo praeparaverat , ut si reliquos in totam scilicet EpistoIam Commentarios ) ob senectutem, crebras, gravesque meas aegritudines non ab. Iolυero , vel saltem bi tamquam Dominici panis fragmenta quaedam, non pereant, ita enim ipsemet loquebatur 93 ). Quamquam ne istam quidem portionem complere penitus potuit , morte fortasse interceptus : dum versiculum 27. capitis illius septimi interpretatus fuisset I atque adeo nondum exposito versu ejus dem capitis postremo. Ex manu scripto illo, lituris identidem, lacunisque interrupto, exemplar incomparabili tolerantia , & quanta fieri potuit diligentia , descripsit ; atque ad nos transmisit memoratus jampridem P. Lector Ioannes Maria de Moschenis . Polliceremur libenter nos horum manuscriptorum editionem suo tempore curaturos , nisi ab obliganda

fide

35쪽

fide nostra nos, prater alia multa, deterreret timor; quoveremur , ne duo priora , quorum exemplaria exscripta nondum habuimus , nimium mutila , neque publicae typorum luci ab Auctore praeparata ; nequeant satis Auctoris ejusdem famam sustinere. Certe tamen illud , de quo in hoc articulo loquuti sumus, Auctoris nomini apprime respondere potest, quum propter iminensem, qua scatet, eruditionem, tum propter incredibilem rerum, in quas cX- currit , varietatem; cujus ne minima quidem portio titulo significatur: atque adeo de ipso, quum primum per otium licebit , praelo committendo non omnino desperamus. X. De Notis moti .e Concio. Inter crimina , quae Vielmio apud Fidei Quaesitores Romae fuerant objecta , quinto loco numerabatur, quod dixisset, mellas eXIare no

ras , quibus dignosci petiit vera a fislsa Ecclesia. Ab hae

se liberavit calumnia inquiens , , Ad quintum dixi esse is meram imposturam , di produxi meam Concionem de , , Notis Ecclesiae, ante decennium a me cili tam , , 96 . Fuerit ne Concio ista typis improsla , an tantum e sug-gcstu recitata , non sitis indicat phrasis ista Vie Imit. XI. Iam inde ab anno Is6ῖ. annotationes quasdam parturiebat Vie linius ad D. Thoniae Aquinatis Summam illustrandam 97 . Quid illae continerent, ubi ve lateant, ignoramus omnino: certe mi inquam publicam hauserunt lucem.

XII. Adversus Matthiam Flaccum Illyricum, hominem e superstitione Lutherana, ct nominati in contra ejus librum de sectis, S di1fensionibus P istarum scribere moditabatur Vicimius, PEmoniae degens: ecimque ob causam a S. Pio V. cui gratissimum fuerat hanc inesse Hic ronymo mentem, facultatem obtinuerat perniciosi illius libri apud se retinendi,& perlegendi 08 . Caeterum divinari haud valemus, quid de toto hoc negotio actum fuerit deinceps. Toma sinus in cata logo operum Vielinii etiam opus hoc recenset qq . Alii sortasse nobis diligentiores, aut etiam feliciores, alicubi latentia detegent aliqua Vietinii opera , quae nos

fugerunt.

s63 Ex ea prolixa narratione memo- amo' iam scripta a a. Decembris is s. in rata annotat. 3 in Archivo veneto A. t. Alchivo Veneto A. r. ia i pie testatur vi ei iniustib. tr. νο) Ex monument. . moniensibiis. Ita ἁe D. Thema qui satis Doctrina π Sc veta. porro opus hoc nominabat Toma sinus.. R i ins s 39 Totum hoc narrat Aloysatis Itisti. pasta alle ovete di Mattia Flacco illitico vitanus in Epistola Venetiis ad vies inium is di Albona Calvim sta .

38쪽

HIERONYMI VI ELMI I

DOCTRINA ET SCRIPTIS,

LIBRI DUO.

NEC NON

orationes duae, habitae in Gymnasio Patavino.

40쪽

IOANNES FASEOLUS

LECTORIBUS.

Dum Nomam Aquinatem sumisma equidem semper sum a Lratione prosequatus ἰ cujus scripta , cum olim Pbilosophiae operam darem , vel ex Latinis Ρ-la , vel praecipue mihi evolvendia duxi. Horum autem cum partim quidem laudationem , partim etiam defensionem misi superioribus diebus ostendi et vir optimus atque eruis ditissimus Hierondimus Uielmius Argolicensis Epis opus ;primo quidem libentissime legi , posea vero o hominem mihi amici um rogavi , ut eorum mihi copiam atque potesatem faceret : qui , quae ejus es humanitas , atque erga me benevolentia , prompto alacrique animo id concessi. Re igitur accuratius inspecta atque cognita , non tam laudari Divum Thomam bis scriptionibus , ct adversus nonnullos ejus vituperato. res defendi i quam ejus libros dividi , atque iis , quod utilissimum es , ab hoc doctissimo viro vidi ominem dari . Eum itaque etiam atque etiam hortatus sum , ut suos bos labores in publicum exire pateretur , quos ct sudiosis plurimum emolumenti , ct ei pluri

mum pro certo haberem allaturos ornamenti. Ac primo quidem abnuebat vir omnium minime ambitiosus ,