장음표시 사용
381쪽
ligni, uniuersum illum thesaurum a militescede direptum,& iusto Dei lucticio profanatum. Hamel burgum,tunc tem- poris sectionem bonorum, decem millibus florenorum redemit.
Anno M D L i v. Georgius Ticelius patrio solo prorsus
.,isia. emigrans, Maguntiam concellit, ubi vitς quoque spatia confecit. qui de re in annali suo, & fuga Athanasiaca: Hoc anno Fu lunae ditioni omnino valedix adeo,ut aedes quoque meas, a filiis seculi Lurbera Jobatas ac implacabiliter exosas uendere actussiim. Cui enim usui domicilium Z in quo posthac habitare per uranni- , i. rim hy σμήν sicam misime liceret. Adegere nos, ut mutaremus . ., istia serimc vide haeresis hic incrementaὶ Centaurorum pariter ω cis. v. .f. staei πως ήtque ivsidia,ne Non aliquando macter, posteaquam, u- ante biennium mactandum, oldenburgius seu a me domi meae quaesierat. Attamen Antistiti Bonifaciano hactenus a cosiliis oble, uio τα erga patriam sic iis, quam eram,affectuusium. Fuidam igίtur, quando Mogunt s mutaui, idem hic quod istic ago nerotium asserendae nimirum m decorandae domus Mi. Plurimum temporis impertio libris, quos pro Repub. iam inde a retriginti duobus annis edidi, corrigendis, men sique,quarum nonnulti patent, tollandis. Haec de Nicelio; quem totiuga monumentorum lucubratio, pro fi-dci Catholicae vindiciis, & aerumnae tam variae hac de causa
susceptς, merito vindicent ab obliuione. At alicubi lapsus est. V 2 Ita quidem res habet. Et scitum illud, Fericulum ex albis sacere, tibi quod ex usu siet. Nec immerito Quoque ab illis ipsis patria exactus,queis,ut fr. aena laxarent Abbates, auctor fuit suasesi
E. tardotibus coniugis, laicu communione calicis. Anno MDLv. Ferdinandus Rex pro fratre Caesare Comia. tiis Augustae praefuit; ubi inter fluistus ciuilium bellorum, de Turcicae cladis vestigia, frequens de religionis & publiciet: -- tranquillitatis negotio habita deliberatio. Et tandem pax, ..--ό- etiam inter Catholicae & Augustan confessionis partes,quo dam inita; in qua vi Principibus & imperij statibus, quos iam pridem antia uae religionis pertaeduisset, fidem suam im pune & libere habere permissum est, ita, qui sacerdotiis praediti,aut cleri muniis alligati, si a religione veteri desciuissent, eos loco excidere ac fructibus destitui placuit: porro qui
382쪽
LIBER PARTV s. 3ι 3 neutrubi profiterentur, ut Retincti & Reformati, decretum Q. . ita est huius pacis sermula non comprehendi. - Sed grauis tunc de subditis Ecclesiasticorum incidit altem catio, quos pacis beneficio frui obnixe cupiebant Protestantes. Verum,cum eorum postulatis varia inesset captio, petitio isthaec Catholicorum Principum actione&Ferdinandi constitutione refutata in irritum cecidit.
Quare iam id a me silentio praeteriri non debet, viginti abhinc annis, Matthiae Flacci Illyrici studio supposititium
quoddam de spurium Decretum emanasse, IC' cuiusdam ingenio, Vt fertur, concinnatum ; quo, in gratiam Fuldensum male Balthasaro Principi suo tunc morigerorum, inquieti homines finxerunt, Ardinandum Regem XXI v. Septembris Augustae hoc anno,ordini equestri ciuitatibus & Communi, Ecclesiasticorum ditioni subiectis, pacem dedisse confessionis Augustanae;cuius dccreti inane commentum & Vanitatem , proceres Catholici in Comitiis Ratisbonensibus
detexerunt,anno DLXX v I. ut Franciscus Burchardus praeclare docuit, in Autonomia sua. Anno MDLvI Ii. xx Ix. Aprilis Nolssgangus Abbas Fraco. ' surti die supremo sunctus est; quo dc eodem anno homo Gemmanus non infacudus edito libro, luem a Scipione in scripsit, P sit in n. speciosius quam modestius Noli anguin ornauit, cu cum ECatone contendens. Habuit sicero tantus vir neminem, quem S ' satori praeferret. Ego vero quem tarc anteponam, non solum habeo D los sed quem ostendam; tantum omnes Latones rigidos superare, quan- :is ' tum in hocsideribus exornato mundo flem celeris luminibi magis
sttendere videmus. Is siquidem est senex lige optimus, ' o naviuFuid usii se uti digni mus Abbas; is,ex Francorum veterum antiqua profipia, in vere Germana ingenuitate pollim,etiam id a naturάconsecutus est, ut non contemptiorisformae editeris , statura adeo nobilis, liberalis, , tantae dignitati adpositus nasceretur. Studium fuit prisio illi ut micanis sivis oppressis patrocinaretur
opem ferret,ea quam summopere exercebat, elocutione commoda , perfecta: ac licet iuuenis Graecas disiiplinas contemneret, eas larem
senex didicit. Hic vero noster, optimis disiiplinis a puero imbutus, ad diuinae laudis patrocinium, , mentem e r cogitationem, insever, ZZ Σ
383쪽
3 6 FVLDENSIUM ANTIQv ITA Tu Metiam omnem sermonem transferendum duxit, a sabilis, retine pleianira, ω suauis. Illi,ut Romanus, cuius erat omnino immunis,
ex lege rei militari operam,hic sua θonte dedit armorum disiciplinam cie fortitudinem imitatussctisque exprimens bonorificam ingemtilitiam pro rebus bene gestis,praemia fortis Viri omnia consequi potuisset, ummam appetere, aut humanam gloriolam caelesti philosephis commutare voluisset umquam. Regressus igitur ad pietatis scholam,atque iis quae umentutis delicta videbantur ,expiatis sodalitatis instituta praecepta pientio eo solertissime obseruans, mox a Principe suo, familiaribus domessicisique negotiis praefectus,
continentiae exemplis, frugalitate in diligentia ita cuncta admini-frauit,Ῥt non priuatam domum , Nel tanti Colgegii res gubernandas
suscepisse mistus sit,sid regni incommoda instaurare. Elapidatas p
cunias , exhaustum aerarum, imminuta mectigalia, magna religione , summάside, breui ex minimis maxima reddidit: laborem unus cui iis multi satisfacerent, in se Fuscipiens ingentem, magna tolerantia, maiori in infracto animo ; m quo etiam eum sipraebuit, qui sinceritatis laudem ab omnibus ferret, absique is tantiά, nullius sufficione uolaretur. Haec ille. Benedictionis munus per temporum iniurias dilatum,non diu ante obitum tamen indeptus est. LXIV. NOLprCANCvs II. Schuirpara Milchling, pq quem ex militia Teutonica nobilem Commendatorem ie- p, , cessor stibi pro Coadiutore adlegerat, Abbas creatus coclem anno. Hic, magno olf angi decessoris iudicio, assumptus erat, quo praesentem quasi haeresis pestem,visceribus sui corporis implicatam auerteret Ad illa tamen,huius ope, sugata,
Anno MD Lxv II. Prid. Kalendas Decembris Nolr D gangus Abbas mortalitatem expleuit. LXV. GEORCivs Schenk a Schweinsberg, trime- Cisit
stre non amplius gubernavit & ob morbi vim, captus
sere membrorum ossiciis, mature ereptus est: nam Anno MDLXvHl. xxv. Februarii vita excessit.
384쪽
Anno MD Lxx. hac luce migrauit.
is LXVII. BALTHAs AR a Dernabach , cognomento' 7ψ' Grauel, in Hassa Petro Dernabacbio & Clara Clauria no- bilibu, parentibus ortus , ex Decano Ecclesiae primariae, ipsa memoria Conuersi B. Apostoli Pauli, rerum summam
adiit. Electus canonice, quamquam aetate minor,a Maximi liano regalia,a Pio V. confirmationem accepit. Recens tummaoni eteli, de auctoritatis doctrinaeque non modicus, ex
urbe venerat Nicolaus Elgardus Ersortensi Ecclesjae a Da-αniele Archiepiscopo datus Proepiscopus, siue Suffraga lacus. iis . Is a Pio Pontifice ad Balthasarum mandata serebat, Vt inu-T neri gnaviter inuigilans, huc scilicet animum aduerteret,quo Ecclesiam domi forisq; longe famosissimam, pestiferis erroribus & haeresi liberaret. Nec ulla luc cunctatio. Anno quippe MDLXXI. de auxiliis & idoneis operis ad eam rem gerendam motae curae. Et ad praelibandum operae fructum,aFriderico Landatio,qui vir consiliis & fide in Principem spe-ectatus. Nircibureto euocati interuallo sacerdotes de Societa
Inter haec Daniel Archiepiscopus Moguntinus anno MD- LXXI. die X. Decembris currentem bene Balthasarum excitat, & missa paraenesi, de complectenda Societatis I E S V iis, Dahist. opera,calcar addit. Atque ista eius ordinis incunabula Ful-dae nascentis exstitere, Quae mox , Anno MDLXX I I.adoleverunt;& gratulatione,benignoqι fauore Capitularium etiam cxcepta sunt. Vnde aperto gymnasio, & collecta iuuentute, Anno MD Lxx Iir. stabilius quoque, quae tenera crest bant, laetis iuxta aduersisque radices egere.
Basthasar etiam in aede Societatis, quae a Franciscanis de- e lis
relicta, benedictione solenni affectus a Stephano reuerci ADM.tissimo Suffraganeo Magontino.
Constitutiones itidem tunc salubres edidit, disciplinae monasticae sanciendae & releuandae; easque per principis Ec-ctistii nori
385쪽
& in usum reuocari voluit, ac certe optauit.
Et hoc tempore, Os aldus Redlingius & Christianus
Haluerus, Societatis I Esu Theologi,concertatione non ignobili, Mytthiam Flaccum Illyricum, e grege Centuriatorum vagum erronem oppugnarunt. At impar haeresiarcha, quod1 . , . in praesens nequiit, mendaci post edito libello praestare co-
k Pςr idςm tempus fine anni, XXI II. Decembris, Henri- γ,ώhia is cus III. Galliarum, iam tum Poloniae Rex electus, ma no procerum Gallicanae Polonaeque stirpis agmine Fuidam introiit, Suniri scam in Balthasarum Principem, atque etiam aduersus Societatis Collegium, beneuolentiam declarauit. Natalem Christi Domini diurna nocturnaque prece, communicato quoque Christi corpore, religiosissime in aede Societatis exegit.
se uenti biennio fluxere in diuersa ordinum huius ditio
Gisdia. nis animi, Balthasari egregios conatus,& insolitae lucis incrementa fuasu non optimorum, sibi posterisque rati ore damno iuxta ac discrimini. Per lenta itaque&obscura, &vt factio se raro premit, denique per aperta ruunt, ad Balthasari cogitata consiliaque,ceu parum instituto suo commoda, palam infringenda. Verum haec acta angustis Chronologiae tabellis includi nequeunt. Anno MDLXX v. Matthias Flaccus Illyricus, Philippi Me-- lanchthonis, omniumque Adiaphoris farum & Interimistarum acris insectator: sudes in symmystarum suorum oculis, ex quo Peccatum non accidens, sed substantiam esse docere coepit: denique subsessor ovilis Fuldensis, extorris ab omni fere Protestantium coetu, Francosurti ad Moenum peste emedio tollitur. Anno M DLXX v I. XX II. Iunij Hamesburgi Balthasar Abarorum,. ba',coitione partium,abdicare cogitur. Nec facile dixerim quantam ea molitio animarum iacturam & pestem secum traxerit. Exstat informatio iuris scripti, & aequitatis. ex huius 'praefatione,qui volet,uberiorem facti narrationcm hauriat. Ceterum Balthasar Hamciburgico tumultu elapsus, cum
386쪽
LIBER QUAR Tvs. 3 criam securior ageret;interea eartium primores Natali S. Ioannis Baptistae Fuidam ingressi , in verba sua ciues sacramento adegere. Legati cum Imperio in ciuitate relicti ex quibus Nit-thardus a Thungen Nirce burgensis Ecclesiae Decanus; qui postea Praesul Bambergae factus est. M'Eodem quoque tempore, per Maximiliani Caesaris Lega- . tos, mandatis interpositis, acta Hanael burgensia rescisi a &apparere apud Caesaris tribunal iussi rei. Balthasar Ham etiburgo di ' sius, perfugium in arce Hausena Moguntinae ditionis habuit. Inde Francosurtum abiit; ubi aliquot diebus in 'Dominicanorum monasterio commoratus, Ratis bonam ad
Comitia proficiscitur. Hic Maximiliani Cςsaris intempesti ua mors, restitutionis praesentem quasi spem discusiit. At se '' Praesul, nihilo secius annum integrum, quatriduo minus, haud sine magnis impensis illic substitit.
Annus MDLXXVI I. iam processerat, cum Rudulphus II. patris successor, multis super Fuldensi cata sa consiliis agitatis, dum controuersia magis liqueret, Sequestratu ditionem 4 νυν hanc regendam statuit. Itaque nominatus Administrator, Henricus a Buben hausen ordinis Teutonici magnus Magi- sis his
ster, qui XX m. Aprilis cum Achille Illiungo Caesaris Leetato Fuidam veniens, ditionis gubernacula luscepit, exeunte T Georgio ab Elirtat, qui pro Reueredissimo Iulio,Nircebur e
gens Praesule, magistratum gerebat. Porto vice Henrici, primus inde Proprinceps datus Ioannes a Gleichen ordinis Teutonici, pluresque interuallis submissi, functione modo
Anno M DLXxviI I. Balthasar Abbas Sextili mense Viennam ad Caesarem prosectus, quadrimestri illic posito, Mauritium T in chelm annum, virum consilio, rcligione, usuque sem rerum prael tantem,morte amisit. Ortus ille erat ex Bruns i gia,ciuitate Gottinga;& in Praetorio Spirensi clarus olim As.sessor, inde Faldae Cancellarius, magnitudinem ingenij ciuilisque peritiae,multis documentis approbauit Ceterum, Balthasari Vienna reucrsus Ascha Senburgum, Danielem Amchiepiscopum adit ; cuius gratia itudioque, Seli gen stadii sedem fixit,quoad Caesaris decreto attributa Bibersicinia prς-
387쪽
368 pvLDENs IvM ANTI QIIT A TvMfectura, ac certa pecuniae pensio, tum dignitati sustinenda tum prosequendae liti. .
derationis,patientiae hospitalitatis officiis indulgens, doctrinae pietatisque studiis ita se totum tradidit, ut in summa ac diuturna vacatione, oiij parum, negoti j ei plurimum supcr-Σiui Φ- Ceterum honestissu num hunc Balthasari secessiim magis': r quam exsilium , iuuat egregio ipsius diverbio claudere.
Quippe sciscitanti, ccquo tandem animo ferret, qui laedere voluisset neminem,prodesse suis vel maxime,lamc odia non cultasset,& principatu ac honore simul excidisset Z respondit,illim temporis venire in mentem,cum nec Princeps,nec as
fuisset. Et Deum adhuc plus sibi, quam optarat, reliquisse. Causam quidem suam, hortante conscientia, non negligere; at inimicorum nemini solitum irasci. Alius ex familiarium numero hortabatur, Vim tam acemba fortuna staret animo, Deoque fideret. Atqui ille: Deo equidem sidendum ess se ut tam lautὸ quam adbuc, me habeat, sperare non debeo, etsi de pane ω aqua prorsus securum esse me iubeat. Habes certe mentis honestae facetaininde a Patientia immortali,hinc ab animi magnitudine lucentem: quae quidem Balthasari ornamenta propria,& in paucis illustria fuere. Anno MDLXX cIv. Gregorij XIII. Pontificis,orbe toto cantata munificentia, Balthasaro adlaborante, & Rectore Colle j Soc. I Esu, Petro Loppersio Frisio,curam exhaurien- Hρ te in Fuldensi gymnasio nobilium adolescentum Sem in I:ι zia rium institutum est, qui ex Septemtrionibus orti, in spem collapsae maiorum fidei resuscitandae, gratis luc alerentur, M' ' ' in liberalibus disciplinis caste pieque educarentur. Salutare id, & Germanis utilissimum inuentum. Hinc namquc fecunda ingeniis ac auita pietate plurima iuuentus educta, Saxoniam ,Thuringiam, Nest phaliam, vicinaoue loca, quin&Sueuiam aliasque Germaniae qrouincias, ii dei Galliolicae, ac se antioris litteraturae fama fructuque compleuit. Anno Mo Lxxxvi. Henrico ordinisTcutonici supremo Magistro se abdicante, xx. Februatij Maximilianus Archi-
388쪽
duY Austriae Rudulphi Caesaris frater, & Magisterium or- Mariondinis. Fuldensis Ecclesiae simul administrationem accepit.
Missi itaque Fuidam Legati, Ioannes Eustachius Nesterna- Hm ira chius, & L nardus iarcheimerus Marienthem ij Cancella- 'rius, qui Principis nomine solennia muneris capesserent. Eodem item anno xv II. Septembris ipse Archidux Fuidam ingrediens,a Pr positis & nobilitate honorifice excipitur. Idem anno sequenti a procerum parte Rex Poloniae electus est. Anno MDxC. xi. Marth Fuidam iterum accessit;& secunda Aprilis abiit. Anno MDYCr. Christiani Electoris Saxoniae auspiciis, duce Christiano Antioltino, magna vis equitum peditum q. Galliam petiit. Ex his,quia Thuringiae & Bruns igiae finibus Rhenum spectabant, pars Fuidae intra moenia recepta, in Iudaeos consurrexit; quorum domos etiam, suasu quorumdam incolarum, rapinis, aliaque militari lasciuia, vexavit.
Iudaeorum etsi alij alio plerique dilapsi, tumultu tamen sedato, rei ipsi suae non defuerunt; sed & iniuria Caesari exposita,iusta se ultione vindicarunt. Itaque Legati Caesaris,duodecim millium florenorum indicta inulata, ciuitatem portarum clauibus spoliatam etiam exarma rvt. At Comitiis postea Ratisbonae habitis, bona pars mulctae ciuitati condonata, Balthasari deprecatione,&Oprimatum patrociniis . Neque Saxo, aliiq te confoederati diu fuere sua expeditione laeti. Electore enim morte rapto, miles coepit in Gallia tumultuari, ae inopia demum victus ac aerumnis ad sua sponte relabi. Anno M D XC i ii. Heresset densem inclitam Abbatiam, quam Lud uicus Landauus Abbas Catholicus morte sua do sini m. Rituerat,Crassio profanus & haereticus inuaserat, Ioachi inus Rollius, a Luduim ex parocho ordini insertus, ne prorsus etiam nomen Catholicum amitteret, res enim dudum abi rat canonice impetrauit; Balthasaro praecipuas in ea causa
Anno MDXCI v. Balthasir litis suae gratia, & quaerendi tandem exitus diuturnae causidicinς, Ratisbonam ad Comitia iit; quae tributis cogendis, & bello Turcico instaurando, indicta suerant. Venerat anni exordio X n. Ianuarij Fuidam
389쪽
o'-im Octauius Tricaticensis Episcopus, Sedis Apostolicae Lega- et I tus, qui de restituendo Abbate, reconciliandisque partibus,
curam quam potuit maximam, at frustra adhibuit. Anno MDXCv. equites Belgae hac in Pannoniam adue sus Turcam profectis amptu militari ditionem onerarunt. Sequenti Legatus Apostolicus iterum affuit, Clementis Pontificis hortatu, concordiam partium urgens in Balthas ti deiectione. Anno M D X C v II. pestilentiae lues Fuidam amixit; ci- uiumque salutem,Collegium Soc. I Esu, aliquot etiam capiatum iactura,redemit. Hasa -- Anno MDXCIX.Hispaniarum Regis hiberna apud Vesta
phalos,in Imperij finibus, collocata. Quidni Imperij salus in
dubium vocata, vindiceturὶ Ergo Hassica terribilι tremit horrida terra tumultu 3 Sed tamen ut Buchonia in partem veniat oneris, pars militum,ex Cattis in hanc ditionem deportata, iners & otiosa hic resedit; tanto colonorum & prouinciae damno,ut in hanc us- que diem mali sensum circumferat. Accessit & Archidux Fuldam xxiv.Septembris: ac Bibe steliniam in arcem comiter quoque Balthasarum salutatumiit.Inde Marpurgum prosectus,iter flexit in Saxoniam. Anno MDC. datus ex palatinis &domesticis Archidiacis Fuldae gubernator,nobilis vir, magnoque Catholicae religi nis studio, Vdatricus a Stotaingen ; qui decimus & vltimus proprincipum extitit. Quorum haec series: Domini.
i. Σ. Ioannes ab Holiri. 3 7'. 3 Ioanncs Georgius a Dachenbaus ,Vsque in sequentem i ,so.
. Adama Κlinget bach. I. Holiri, iterato in seq. annum. a 33r. Ioannes Michael ab Obentrauit,in sequentem annum. Adam K lingetbach iterum. cui successit 1 33. c. q. Ioannes Eustachius a Nesternach.
l. M. Obentrauit iterum. I 86.
. Eustachius a Schlita dictus Gorta, usque ad x I. Iuth annii, s).
390쪽
Eodem hoc anno monstrifera sorma partus hic editus: unica ei auris; os quale gallinae Calecutiae; duodeni manibus pedibusque digiti, sexus semina.
Anno MDCl. pons,quo Fulda versus D. Andreae iungitur. opere insigni persectus, cum Archi ducis, usui & ornamentociuitatis. Opus in longitudine pedes CCXXX vii. in latitudia
ne colligit vicenos duos. Annus MDCII .diu tu rnae controuersiae modum imposuit.
Quippe Rudulphus Caesar, iustitiae & aequi memoria tactus, vii. Sextilis sententia secundum Balthasaria in pronuntiata, lucem & vitam prcssae dudum causae retulit; Principem Abbatem Ecclesiae ditionique suae restituit, actores grauis mulctae damnauit. Ipse Maximilianus administrator, bonae causae non assuit modo, sed per splendidos nobilesque Legatos,iudicatum exequutusci Atque ita Caesaris & Archidii cis auctoritate, excitatis omnium ordinum studiis & obse quiis, xv I. Decembris Balthasarum, adparatu sane non in leganti, ecclesiam primum, & mox ciuitatem suam ingredientem spectauimus. Comperta sententiae latς fama, magni proceres ex Germa, statistiania, imo ex Urbe Cardinalcs, atque adeo ipse Pontifex, Eo norem ac reducem felicitatem Balthasaro gratulati sunt. CLEMENf PAPA VIII. Dilectesili salutem opostolicam beneHictionem. Ex litteris dilectionis tuae, extremo Augusto mensi datis, tum etiam ex Caesarei decreti exemplo, quod illis adiunctum erat, abunde cognouimus, qui actum, quidve definitum sit, in ea causi, quam in aula caesarea, consiliisque i is agitabas. Nos autem qui licet immeriti m im ligni,idius vices in terris gerimus, qui diligit iussitiam; cm iussit ia