장음표시 사용
11쪽
quotlam prolibor Maneat firmum, qui scopus nostri butur discursu,
est unicus,per illas e lumine rectae rationis, eqvὰ principiis certis deductas eoaclutiones, quae iuris sunt naturalis, omnis certissime probari. XIII. Ad hane porro mormam semel a nobis constitutam , pactum eonstaternitatis nune erit diligentius ex adendum. Pacisci cum altero,de re aut negocio quopiam, prout in se spectatur actus ipse.ρx il larum genere est,quae licita ac humani arbitrii libertati sunt concen. memadmodum veto in actibus aliis, ita in hoc quoque fieri potest,
ut libertari coeteroquin naturali, nat impedimentum quoddam morale, aut conditio perlonae, aut res vel factum aliquod in conventionem deducendum. Quod personae conditio ponit impedimentum, et aetas rebus administrandis impar, vel aliqua mentis infirmitas,vel potestas, cuiqvis iubest, essidiunt. AEtas,quae nihil aliud hic est,quam mensura temporis lG-,quo qνufuit in vita,quoad praesens negocium. in minorennem, c majorennem non incommode dividetur. Quam do desinat minorennitas, cum non Praecise definiat ius naturae, non uno modo tuis institutis videas hic incedere gentes ἡ hae longius, aliae brevius minorennitati spacium praescribunt. Gratem in pacisescentibus talem naturae jus requirit, quae vere possit consentire, ae Plenum habeatrei gerendae intellectum, coecera legislationis humaciae arbitramento liberius determinanda permittit XIV. i Mentis in semitas, quae quidem talis est, ut consensum prorsus exterminet, quin paciscendi libertati ponat impedimentum, dubitari
tum est. Potestas μου persona inpersonam, o propriam eae ad en m. notas, illiar tibertatem augens, hujuι vero dimu ens. In publicam M privatam dispesci, notius sere est,quam ut indicari mereatur. Pu blica voeatur imperium, quod est aliud κ τα νομον, ut His os
12쪽
Privata paretam, dominicam , eonjugalem, tutoriam denique ae euoratoriam species formur. Quomodo in illis, qui publicae alterius pote stati subsunt, distingui circa pactum hoc confraternitatis ineundum debeat, dissertatione prima fuit edissertum. Qui privato alterius imperio subjecti sunt, eo minus ad pactum hoc debent admitti, quo ma gis illorum, in res ac bona dominium, legibus non civilibus tantum.1ed ipsis etiam naturalibus est restrictum,& limitatum.
rn rebus, quarum proxima est inspectio, ne de illis paciscendi libertas impediatur, nihil hactenus desiderare juris naturalis simpli
citas videtur, quam ut I. res illae promiscuo hominum commercio,
quoad ius illas occupandi, sibique habendi, non sint exemptae; qua-us, si intra solius juris hujus terminos te contineas, it ae sunt, & quidem solae, quae , ut Neratium I LI .e de A R. D nonnulli capiunt,
a natura adomnium hominum usum proditae , in nullius adhuc domi. nium perpenerunt. Adde,quae nos contra Auberium pari. I e. i.* s fus
nem de rebus istis diximus. II. Ut paciscentium dominio, sive pleno, sive restricto ,res illae subsint: nam quod de rebus alienis,quod & ipsiae inpactum deduci interdum queant, ICtorum nonnulli tradunt, suo loco relinquimus, neque huc pertinet. Quia enim pacto confraterni
eatis id agitur, ut jus aliquod ,in rebus conventione expressis, alter consequatur i, & vero res alienae sint extra meam potestatem, sequitur exinde, frustra mecum pacisci alterum, ut actu meo,jus aliquod circa res illas sibi constituatur; juxta regulam pervulgatam , quae vult, ut nemo plus juris in album transferat, quam ipse habet. IIL Ut in rebus illis non habeat tertius aliquis pacto non inelusius, jus aliquod legitime quaesitum, quod adversus ipsum valeat pacistentem Γ huc enim praecipua dissicultatis istius alterius summa redit,in isc, quod quilaedit, injuriam faciat, quae laeso det actionem in foro humano, cujus inter diversas gentes, illarumque Rectores, vicem occupat bellum. Verum de illo jure mox plenius. Desceminis etiam, quae pacto hoc laedi quam maxime videntur,& illarum descendentibus,infra dicetur. IV. Ut specialem ob causam, de talibus rebus pacisci, jure civitatis, , in qua quis vivit, voluntario, non sit prohibitum. Talia namque juris voluntarii scita reverenter habenda, magistratuique parendum esse, tectae rationis est dictamen.
13쪽
PaJum denique,si quod in conventionem deducitur tale debet esse. ut ejus praestandi facultas sit penes illum , qui factum in se recipit. Huic autem facultati obicem ponit impossibilitas utamur sane voeabulo Ictis usitato ) quam faciunt aliam Physicam,& aliam mor tem ι cui tertiam, quae meri ficti est, quidam superaddunt. , Prima
fictum continet ejusmodi, in quo praestandi facultas simpliciter ac omnino deficit, quodque fieri non permittunt vires naturae: v. gr. si is aut caelum digito se velle attingere, aut cum vinolento isto mare .hgaeum exhausturum promittat. Talis obligatio delusoria est,nub
similis huie quodammodo est , per interpretationem tamen,&moralem loquendi modum, quae rem turpem & legibus vetitam continet; nam ut sanctissime ICtorum veterum sublimissimus Papiniamnus ais l. Is . de condit. insit. qua acta radunt pietatem, exsimationem , verecundiam nosram, o ut generaliter dixerim) contra breui mores fiunt, nec facere nos posse cred dum est. Quae verba, licet de talibus, quae naturali jure prohibita, ac in se proinde turpia sint proprie veniant intelligenda, ad ea tamen etiam, quae per aliquam te emeivitatis in vetitum ire coeperunt, merito sunt extendenda. Quae enim soro externo & legibus Reip. positivis, interdicuntur , acob id delicti habent rationem. quod ab imperium habentibus sint prolibbita; soro etiam conscientiae interno vetari, per discursum e principio practico, quod Magistratui parendum esse vult, recta ratio dicti,tat. E quibus, id quod dixi, liquet, pro turpibus & moraliter impossibilibus, quicquid hic in contrarium non nemo disierat, habenda videri δc illa, quae lege aliqua societatis civilis positiva ,seri indebita
XIX. Circa ea, quae facto talia sunt, ut seri non possnt, haud uno sorte modo suerit distinguendum. Aut enim conventionis initae tempore factum erat possibile , aut impossibile. Si prius, tum vel citra culpam promittentis, & ex eventu contigit, ut factum praesta- 'ri nequeat; & tum,siquidem non mutua fuerit obligatio, praestando id, quod vites ac summi conatus admittant, si vero mutua fuerit
14쪽
eonventio, quod ei ex altera obligatione respondebat, remittendo, liberabitur promissor, adde quae habet Gromta l. s. c. ZO. g. 7. COntra si dolo tecit, quo minus praestari possit, quod est promissum, ad
praestandum interesse tenebitur. Posteriore casu, quando nimirum tempore illo, quo conventionem paciscentes ineunt, factum est impo iubile, paulo est aliter distinguendum . Aut enim uterque hoc no verat, & non tam serio, quam joco potius agere, neque pacisci sed ludere tantum voluisse, dicendi sunt. Aut alteruter tantummodo
sciebat; & hoe casu de dolo solus tenebitur. Ex hisce, quae jam diximus, cuivis apparet, neque conditionem personarum paciscentium, neque res aut facta in conventionem deducta, pacto huic obstare;
quodque consequi hinc est necestam, juri naturae pactum hoc nouadvertari. XX.
Progredimur ad tertium, ad quod respiciendum I. diximus; quantum scit. domini voluntati in dissonenda horeditate fuimra tribuat j- naturae Per hereditatem hic intelligimus bonorum universitatem, quam morte domini jacentem, aut ιeres occupat, aut illo deficiente, cus. Non opus est autem, ut ad juris Rom. civilisse ita, quo/d praesens negocium, bat recursus 3 quamvis enim per illa, do minis, quoad rerum suarum d spositionem, facultas amplissima, ae illimitatum fere arbitrium permitti videatur; ad ultimam tamen de bonis illis testandi voluntatem, de qua nobis hie sermo proprie non est, haec solummodo spectare, ipsa legum, quae pro libertate ista possunt adduci,verba penitius inspecta ,statim docebunt; vide trio Ade V.S.I. I .de n. Eis. Sed & legibus postmodum variis valde circumseribi coepit liberior illa testandi legandi voce utuntur legg. XII. Τabb. compositores non tam libertas,qua licentia,ὰ jure si e nonnul. li volunt) Solonis Attico primam ducens originem. Quid ius natu rae decernat, nobis incumbit exquirendum. Paucis rem dabimus sieexpeditam. Dominii, pleni nimirum, hane esse vim atque naturam, ut res illo affectae plenissimo alicujus arbitrio subjiciantur ita quidem, ut rebus illis, de ad usum, dc ad compendium, non solum uti frui, sed abuti etiam, nisi in quantum ratio aliqua civilis obstat, de iisdem disponere , illasque, prout visum fuerit, alienare quis possit.
Et hi quidem sunt actus isti, in quibus tota dominii secundum se spe-B a ctati
15쪽
ctati vis 'eernitur: a quὶbus, quanta sit domino ejusque 'voluntati,
in rebus suis tribuenda facultas, fit manifestum. Nihil itaque hacte nus impediet, quo minus de rebus dominio suo subjectis, voluntate, non ultima duntaxat, sed quovis alio voluntatis inter vivos actu, disponere quis pro lubitu queat. Uerum quia scepissme contingit, ut in bonis, quae pleno etiam dominii jure ad nos spectant, de seceno illo, duod publica civitatis salus, privatorum circa res suas libertati nonnunquam injicit, nihil dicam ) jus aliquod quaesitum alter habeat, quod illi auferri citra injuriam non possita, sequitur exinde, libertatem domino, in resia, quoad actus jam dictos, alias competentem, hoc ipso valde rest ingi.llud vero jus . quod in alterius bonis alter habet nonnunquam quaesitum, vel ex pacto resultat, vel lege est aliqua constitutum. De pria ore praecedens monuit differtatio I Posterius vel ipsa naturae sti, vel voluntaria aliqua,in bonis alterius constituit. Sic ipso naturae jure, parentum bona liberis ex se procreatis debentur, & in bonis illis jus aliquod,jam tum vivis adhuc parentibus, habent quaesitum, v. vo quoque patre, domini quodammodo existimantur. uti g. a. s. de hered. quat s diff. loquitur Iustinianus Imperator: quae verba licet de suis tantum heredibus, quos ἀντοκληρονομyς Graeci vocant, ibidem di, cantur, de liberis tamen omnibus,re, intra juris naturalis termitios considerata, commode possunt intelligi. Iuris istius quaesiti intuitu parentium hereditas debita successio, & quidem, ut /n nsis addit Gothoreduι, iure naturae debita, dicitur a Paulo'IC. l. . F. de bou.
damnas. adde Interpp. ad c. a. g. a. Insi. de ber. q ac nobis enim non
licet hie esse prolixioribus, ceu fas est illis, qui praenobile hoc, deju re liberorum, in bona. parentum, lege naturali quaesito,es dignitate
Porro quia liberi parentum sunt alii natura, per procreatio'nem scilicet ἔ. alii facto, si lege aliqua, naturam imitante, nimirum per adoptionem: natum exinde liberorum in naturales ac adop ivos discrimen. Procreatio illa vel si legitime, & secundum praecepta legum, vel illegitime; hine liberi naturales alii sunt legitimi, quidam ill egi timii qui pro dirersis criminum gradibus, per species ab
16쪽
invicem varias distinguuntur. De naturalibus legitime natis quini praeced. F. dicta veniant intelligenda, in dubii periculum nemo temere vocabit cum quibus pari, quod successionem legitimum quidem attinet, jure censentur illi, qui per adoptionem nostri sinit facti, sive intra solius naturalis juris pomoeria te contineas, sive illius,quod Romanorum civile est, fines ingrediaris,g. 2. Insi. de adopt. f. i haereae quae ab imes. def. De istesitimis aliquod superesse dubium poterat videri, propter civiles quam plurium populorum leges, quibus a successione,in parentum liqya, tales omnino repelluntur,&quas obter variuus ipsum naturale praecipi; sed no si sic de Jure naturaesernio est, per quod, cessante Iege civili, nullui j, quoad hane in boni successionem, inter legitimos, ct illegitime natos, discrimen se gnosco. Quod si vitium illud natinitate contractum, Majestatis in dulgentia quod fit per legit mationem quovis modo factam J purgari contingat, quo minus, ipso etiam jure civili, parentibus sui t
Quaerere hic non inepte quis posset; b An post initum cum aliquo constaremitatis pactam, in filium liceat adoptare extraneum pqyod si quidem bona quis allodialia tantum possideat, negandum o mnino putarim, propterea quod talin adoptio non possit non hoc ea su fieri in fraudem confratris, ac alienationis habeat effectum, quae uti dissert. I. ostensum , confratribus permissa non est. Quod si bona fuerint nuda lia, quem possit effectum talis aὸoptio sortiri, non video, eum filiuι adoptivus infe udum non succedat, Peud. a. tit. ac.F. adoptivus, ea lege facta sit per principem arrogatio, ut adoptivus
succedat, aut cum arrogatione vel adoptione, jura naturalia concurrant; qui duo casus huc non spectant. Quod si aut pacto ea uotum , aut statuto vel consuetudine sid alicubi introductum, ut & adoptivi succedant, quod fieri posse, adhunc g. notant Baldus aliis Dd.
adoptantem hoc casa nihil agere, neque cum pacto confraternit tis hanc posse consistere adoptionem, certum est. II. An constateris
nitas intercedat, quo minus locum inveniat legitimatio, facta hoc fine,ut in bonis seu dalibus nam de allodialibus tanta non est dii si- .cultas constaternitate nexis, filius naturalis succedat ρ Tres suisse praecipuos olim, apud Romanos, legitimationum modos, est notis-
17쪽
simum, quarum quae per oblationem curiae fiebat, pridem iam eo
levit. Duae quae iunt reliquae , hodiernis adhuc temporibus usu is quentantur. si quis igitur , ex muliere, cujus matrimonium mini me legibus interdictum fuerat, filium naturalem susceperit, dubium suborituri an aut per subsequens matrimonium , patris voluntate Iegitimari, aut ad legitimandum, hoc pacto, ut in bonis succedat,Pri
opi possit a patre offerri ' quod utrumque censeo ais mandum. Et quidem circa legitimationem illam, quae si per subsequens matrimo
nium, magis pedita res videtur, tam tali modo legi timatis, de civisti & canonico jure , quod legibus seu talibus correctum non est, e dem cum legitii missuccedendi jura competant Lao. C. de nat. A b. e. 6.quisit. sint legit. ac talem legitimationem, quam conjugalem dixitGril. a. Obsem. 14 I. n. r. jus naturae ipsum quam maxime dici eossit
approbare. Plus dissicultatis habere poterat videri, legitimatio Pri ei palis, cum per illam facti legitimi, in nudis non succedant, quae
communis est sere Dd. sententia, adnud. a. tit. a. s. s. naturales. cc
terum & hoc modo legitimatos in nudis laccedere, dummodo disertis idipsum verbis,& nominatim rescripto contineatur, recte tradunt Gotho . ad d. f. naturales. My Uing. s. Observ. o. cae Gail. a. Obserm142. n. Ia. Quod non tantum de seu dis novis, in quibus de alias nishil agnatis debetur. Fod I. tu. I . in . sed antiquis etiam venit in telligendum. Cum itaque per utramque legitimationem , tam principalem etiam, quam coniugalem, jus legitimorum liberorum legitimati eousequantur, per quod non agnatis modo omnibus praeseruntur, sed cum ipsis etiam fratribus germanis legitime natis, pari, quod a junt, passii incedunt, sequitur, his etiam,qui sunt ex pacto con ira tres, merito illos anteferri. Verum de liberis plus satis est jam dictum.
Unicum restat notandum,a lege naturali, qua liberos ad parem tum bona vocari, supra diximus, & per quam jus illis aliquod, quod persectam dicere hactenus liceat, in bonis parentum constituitur,non
removendam paternae voluntatis conjecturam, qua, uti Grotius de ' I. R. l. a. c. 7. n. s. ait area es creduntur id pede, ut liberis quam ut,
meprospectum sit. Ut adeo ius hoe praesumpta parentum voluntare niti, etiam recte sane dicatur.
18쪽
Eadem, quoad disponenda bona, voluntatis domini ratio est, s jure societatis alicujus legitimo constitutum sit, ut de bonis vel non lis e t ullo modo disponere,vel non nisi de partis per industriam ; sed ut
proximioribus, intra certos necessitudinis gradus constitutis, ex lege civitatis, bona obvenianis qualem ante solonis tempora legem filisse Athenis,scribunt nonnulli. Hoc enim casu, quin jus aliquod, in . bonis alterius,ex lege civili, quam servandam ratio natura lis, ut supra quoque monui, dictitat, constitutum habeant proximiores isti,dubium non est. Huc usque dissertata declarant evidenter, domino rum voluntatem, circa bonorum suorum dispositionem , multum restringi, quando lege aliqua, sive naturali, sive voluntaria,jus aliquod succedendi certum, quodque ad juris persecti vim quamproxime ac cedat, viventibus adhuc dominis, est aliis constitutum. Extra hos vero casus, vi ac natura dominii, jus suum dominis, in alium quovis
modo transferre res suas upientibus,manere salvum.
sunt, qui de eo casu, quo heredi s,seu bona, lege deseruntur, a domini voluntate, saltem probabili ac praesumpta, siccessionem ab intestato, naturalem habere originem dicunt; vide otZa.c s. s. G ad eum in commeri. doctiss. Bocorum. Verum hic observandum a duplici modo per legem deserti hereditatem, I. Ut certis illam perinsonis, in casum mortis domini, lex adjudicet, liberrima nihilominus de bonis illis aliter disponendi facultate domino relicta. II. Ut omnem, quae in contrarium est, mentis testationem super bonis illis domino interdicat: quod ipsum quando st, an non ad scopum potius civitatis totius, quam praesumptam illam privatorum volunta. tem respiciat legislator civilis, minimum possis haud praeter rem dubitare. Testantur idem varia diversarum gentium instituta , nee ulla re magis sere, quam legibus, quae de successionibus legitimis, ubi liberi deficiunt, videas dissidere gentes. In hac, soli agnati, exelusis cognatis, etiam gradu proximioribus, ad bona admittuntur; alibi, jure aequali, omnes, ejusdem gradus qui sent, in portiones aequas succedunt. Est, ubi fratrum filii jure subitionis in locum patris tui, cum patruis admittuntur ι est ubi repraesentationi locus non est.
Et quis discrepantes hos in gentibus uutatos successionum modos
19쪽
oratione brevi eomplectatur Qui non poterant tamenn s uno stare modo habere, si ad coniecturam voluntars , quae constans hic esse creditur, ut aut gradu proximioribus & carissimis, bona obveniant; aut, unde venerunt,eo revertantur, semper fieret in hoc negociore- spectus.
Paveis adhuc notari meretur, cum res aliae dieantur singulae: quaedam vero universae; quoad actus alienativos, nullam, si jus naturae respicias, inter res illas eisse disserentiam 3 cum eadem cadat in utrasque a C ctio, neque minus sint in commercio res universe, quam singulae. Eadem ovoque dominii secundum se spectati est natura qua bonorum univerutatem, & qua res singulas tenemus 3 neque vim suam magis in his, quam in illis exserit. Adde,quod effectu; do mi, nil, qui sunt, liberrime de rebus disponere, res illas alienare,& amisissas vindieare, noti a rebus eidem subjectis,illarumque aut paucitate aut multitudine, sed ipsa dominii is dole ac natura veniant inlimandi. Sed quo dilabor ρ .i i
Ex hactenus dictis 'eonstare crediderim, iuri naturae non refragari pactum constaternitatis, sive iuris istius indagandi aut probandi
rationem principaliorem,sive pactum in se, si Vesa ultatem dominis, res suas,tam universas,quam singulas, in alium transferre volentibus, hoc eodem jure concessam spectes. Reliquum nunc est, ut de perso nis, tam quae pactum hoc ineunt, quam quarum poterat aliquo modo videri interesse, quo magis minusve pactum meatur, paucis, ut recepimus, agatur. Quae personae possint hoc modo Pacisci , pra, cedens dissertatio prolixius exposuit, quae ne repeti hic vitiose quis existimet, aliam nunc insistemus viam quid circa personas illustres,su periorem non recognoscentes, quoad jus naturae praeterea veniat observandum, operam daturi, ut perquiramus. Ad rerum publ. quae regimen unius praeserunt, Rectores; tota controversia referetur; fidiri quippe longe potest facilius, ut cum exterae gentis Principe, tale foedus hi pangant, quam qui polyarchicis Rebuspubl. praesunt; in
quibus των κυριευον ων t3milia, uno casa, de quo insetius, ocepto evenire vix Potest, ut omnis emoriatur.
20쪽
- Regum non unam esse conditionem, pervulgatum est ad eb, iit nec illos amplius lateat,qui ultra primos do tinae civilis ductus,haud
quicquam lapiunt Praeclari. Duo hic consideranda iura multum inister se diversa, primum in ipso regiminis actu vertitur, & spectit actus in Republ. gerendos. Alterum magi resertur ad regnum,mi terialitet ut sic loqui liceat) consideratum, & in dispositione bon rum ac rerum, ad regnum pertinentium cernitur , idquς dominii es-fectibus vim stam exserit. Jus imperii, resque summam reipubl. attinentes administrandi facultatem spectant ilia, quae& l. c. Io.s IL G ro, aliique, de regnorum disierentiis tradunt. Sed illa nihil ad praesens faciunt negocium. Quae de modis habendi. Gr rius, de LB. I. I. c. s. n. II., apto magis, ut intellisi voluit, significatu, quam loquendi modo, tradit, ad rem propius pertinent. Ut sermulas captem, quando de negoci constat, dissiculter equidem me patior adduci . alias enim, jus, quod in re homines habent, a modo habendi diverim. quid esse, dc quid alterum altero intersit, minime ignorasse nostrum, procul a dubii periculo pono. Philosophiae huie otiatue qui pressias inhaerent,triplex Regum cognoscere discrimen cogentur; quidam pleno proprietatis, ani usustuctuario, nonnulli temp0rario jure regnabunt. Posterioris an omninb detur, aut dari aliqRod possit exemplum, haud abs re dubitaverisi neque quoede Dictatore Grotiin affert, tale quidem est, ut rigorosius sustineat examen. Adde quae in Commenι. ad Grol. hic doctissime disserit Boeὐ- ω Rectius igitur huic substituisset Ici τυμνητην. cceterum cum
Reges ejusmodi temporales , h.e. vel ad certum aliquod tempus, vel negocii alicuius expediundi eausa constitutos, hodie non agnoscat
Europa, flustra de illis hic verba fiunt. i , i . XXX. Nobis, utut omniahaec Grotiana suis haud carere dubiis videantur, in duplici nihilominus ordine Reges collocabuntur quorum alii pleno proprietatis ut sormulas Grotianas retineamus alii usu-stuctuario duntaxat jure regna possident. Ab hisce , qui proximum a temporariis, si qui sunt, locum tenent, auspicium ducemus. Usu- fructuarii dicuntur Reges ,qui regnum . quo autρυμώ est, aut qui sum in ido Popula, Procerum, Des num i dfuerit disertino mia