Traite' de paix entre l'Empereur, et le Roy treschrestien, et les electeurs, princes, et etats du Saint Empire, conclu à Munster en Westphalie le 24. Octobre 1648

1쪽

qui es truduite de Ioriginal Latin , avec Dute la fidelite tala netere que Ion peut destren

2쪽

INSTRUMENTUM TRAITE .

PACIS DE P A. I X ,

A Saetae Caesareae , & Christianissimae Majestatum,nec non S. R. Imperii Electo- . rum, Principum, de Statutina Legatis de Ablegatis Plenipotentia riis Monasterii est pliato una et . Octobris, anniis s. subscriptum.

Signe , Musister en V est phalic , la

singulis, quorum interest , aut quomodolibet interesse potest. Postquam a multis Annis orta in Imperio Romano dissidia; motusque Ci

viles eo usque increverunt, ut non modo universam Germa

niam , sed & aliquot finitima Regna , potissim din vero Galliam ita involverint, ut diuturnum & acre exinde natum sit bellum. Primo quidem inter Se renissimum ae Potentissimum Principem ac Dominum , Dia. FIR Di NAMDuM II. Eleetiim

Romanorum Imperatorem,sem

per Augustum, Germaniae, Hungariae , Bohemiae , Dalmatiae, Croatiae , S clavoniae , Regem , Archi. Ducem Austriae , Ducem Burgundiae , Brabantiae , Stiriae, Carinthiae, Carniolae, Marchionem Moraviae , Ducem Luxem- burgiae, Supetioris ae Inserioris Silesiae , Vvurtembergae &

3쪽

quis dii S. Empire, Sei eur de Burgau , de la haute de basse Lusace, de

sti en , Se la desolation de pluscurs

Provinces . Enfin il est arrive par une set de labonte divine, que par l'en tremi sede la Serenissime Republique de Veni se, doni la Chrestiente n'aja-

buigi de Goritiae , Marchionem S. Rom. Imperii , Burgoviae, ac Superioris de Inferioris Lutatiae, Dominum Marchiae Scia-vonicae, Portus-Naonis & Salinarum , &c. inclitae memoris cum suis Foederatis Se Adhaerentibus ex una : Et Serenissimum ac Potentissimum Princi' pem ac Dominum . Dominum

Lunovicu M XIIL Galliarum de Navarrae Regem Christianissimum , inclitae memoriae :ejusque Foederatos de adhaerentes ex altera parte. Deinde. post

eorum e vita decessum , inter

Serenissimum de Potentissimum Principem 3c Dominum. Do

minum FERDINANDuM HI. Electum Romanorum Imperato

rem semper Augustum, Germaniae . Hungariae, Bohemiae , Daumatiae . Croatie , S clavoniae, Regem , Archi ducem Austriae, Ducem Burgundiae, Brabantiae, Styriae , Carinthiae Carniolae . Marchionem Moraviae, Ducem Luxem burgiae , Superioris ae Inserioris Silesiae , vvitembe

chionem S. Rom. Imperii, Burgoviae , ac Superioris de Inferio ris Lusatiae . Dominum Marchiae Selavonicae, Portus -Naonis & Salinarum , &c. cum suis Foederatis 3c Adhaerentibus ex una: Et Serenissimum ae Poten tissimum Principem , ac Domianum , Dominum Lu Do vicia MX lv. Galliarum de Navarrae

Regem Christiali sui lyn, ej ia

4쪽

que foederatos 3c Adhaerentes ex altera parte sunde multa sanguinis Christiani effusio , cum ruri malum Provinciarum des

itione secuta est. Tandem Divina Bonitate factum esse , ut annitente Serenissima Republica Veneta, cujus Consilia dissi cillimis Christiani Orbis temporibus publicae saluti , dc quieti nunquam desuere,ὶ utrinque de Pace Universali sit scepta sit eo-

gitatio,in eurnq; finem ex mutua partium conventione. Hamburia

gidie is . stylo novo , vel die r s. stylo veteri Decemb. An. Christi

T6. I. inita . constituta sit Dies II. st. n. vel I. st . v. M. Iulii An.

Christi is s. congressui Pleni potentiariorum Monasterii &Osnabrugis Uvestphalorum in. stituendor Comparentes igitur

statuto tempore dc loco utrin

que legitime constituti Legati Plenipotentiarii , a parte quidem Imperatoris , Illustrissimi M Excellentissimi Domini , Dra. Maximilianus Comes a Traut-mansdorfide Uveinmerg , Baro in Gleichenberg. Neo stadii ad Cocrum , Negau, Burgau , de Toteteribach , Dominus in Tei nitet, Eques Aurei Velleris, Consiliarius secretus, & Camerarius Sac. C. Maj. ejusque Aulae supremus Praesectus: DomLnus Ioannes Ludovicus Comesis Nassau , Cataeneleiabogen, Vianen & Dietz , Dn. in Bell- in Consit. Secretus Imperatoris ,& Aurei, Velleris Eques: Dia. Isaacus Volmarus I. U. D. Sereni st. Domini Archiducis Ferdinandi Caroli Consiliarius,

obisque Camerae Praese3 : Ap M lpense es 1 une Palx Generale. Et a

Dunois de de Tancarville , Conne stabie hereditatre de Normandie, Gouuerneur de Lieuienant Gcnerat' de Ia menae Province , Capitat ne de cent homnies d'armes des Ordonia

nances de S. M l in deses Ministreo

5쪽

lens Seigneurs , Claude de Mesme,

ia gloire de Dieii , ω te salut de laci restiente a eis areste ce qui fuit,

te vero Regis Christianissimi,

nestabilis haereditarius Normandiae, eiusdemque Provinciae Gubernator , & Locum tenens Generalis, ioci. Cataphractorum Equitum Dux, de ordinum Re glorum Eques, dec. Illustri siluit item ac Excellentissimi Domini . Dn. Claudius de Mesine, Comes d'Avaux , doctoruin Ordi

num Commendator , unus ex

Praesectis aerarii Regii & Regni

Gallici Minister , &c. Donatanus Abel Servient . Comes dela Roche des Aubi eis , etiam unus ex Regni Gallici Ministris,&c. interventu & opera Illustrissimi & Excellent illimi Legati Senatorisque Veneti, Domini Aloysii Contarent,Equitis, qui Mediatoris munere procul Apartium studio totos pene s. annos impigrὸ perstinctus est. Post

invocatum Divini numinis a xilium mutuasque Planipotenciarum tabulas squarum apogr

pha sib finem hujus instrumenti de verbo ad verbum inserta sunt rit commutatas , praesentibus, suffragantibus , Aconsentientibus Sac. Rom. Imperii Electoribus , Principibus ac Statibus ad Divini Numinis gloriam , & Christianae Reipublicae salutem in mutuas pacis & amicitiae leges com

senserunt, de convenerunt te nore sequenti.

PAx sit Christiana , univer

6쪽

selis , Ze perpetua veraque &sincera Amicitia inter Sacram Majest. Caesaream de Sae. Majest. Christianissimam , nec non inter omnes de singulos Foederatos de Adhaerentes dictae Majestatis Caelateae, DO-mum Austriacam eorumque Haeredes de Successores, praecipue vero Electores . Principes ic Status Imperii ex una :de omnes de singulos Foederatos dictae Majestatis Christianissimae.. eorsimque Haeredesae Successores. In primis Serenissimam Reginam, R egnumque Sueciae ae respective Elechotes , Principe. , Statusque Imperii ex altera parte. Eaque ita sincerε strioque servetur Sc

colatur , ut utraque pars alterius utilitatem , honorem accommodum promoveat , Om

nique ex parte de Universi Romani Imperii eum Regno Galliae, & vicissim regni Galliae cum Romano Imperio fida vicinitas& secura studiorum Pacis atque

amicitiae cultura revirescant, de reflorescant.

Sit utrinque perpetua oblivio

de Amnistia omnium eorum , quae ab initio horum motuum, quocunque loco modove asiana vel altera parte ultro ciri 6que hostiliter facta sunt,

ita ut nec eorum, nec ullius alterius rei causa , vel praetextu

alter alteri posthac quidquam hostilitatis aut inimicitiae , molestiae vel impedimenti , quoad personas, statum , bona vel securitatem , per se vel per alios clam aut palam , directe vel

in directE , specie juris ant via Universelle, &une amitte perpetuelle, urate 3c sincere, cntre leurs Majestea Imperiale de Tres-Chrestienne; C

me aussientre totis de chacun des Ala

liea dc Adherans de s adite Majeste Imperiale, la Maison d'Austriche, de

leurs Heritiers de Successeurs , messprinc ipalement entre les Electeurs, Princes , de Elats de l' Empire d'une pari; δί tous de chacundes Alliez desadite Majeste Tres-Chrestienne , detous leuta Heritiers oc Successeims , principalement entre la Serenissime Reine de Rotauine de Suede, Ss reia pectivement les Electeurs , Princes, 3e Etais de l' Empire , dautre pari. Quo cette Palx & amitte s'observe de se cultive si sincereinent, queles deux Parties procurent te bien&l'honneuri'une de lautre ; de que l'Empire de la France eultivent de fassent refleurirde inutes paris la bonne intelligeiace

depuis te commencement de ces trou

bles , quelles γ'elles puissent Cire: de sorte que ni pour aucune de ces

tte, ou Vexation, ni quant aux perso

nes, ni quant a la condition , ni quantaux biens & a la seurete, soli par sol me, ou par autrui, en cachete, ou

7쪽

bien ouvertemcnt, directement , Ouindirectement , par vole de droit ou

de Lit, ni au dedans , ni au dehors l

der Empire , nonobstant tous Pactes contraires fatis auparavant Mais quetout se qui sest fati, dii, ouccrit de part S d'autre o tant aVant, que pendant la guerre, violences , hostiliteEoudommages soli eniterement aboli sans auculae distinction des personnes ni des choses , si bienque tout coquel'un pouroit demander S pretendresur I'autre de ce cote la soli ense velidans unetemel oubli. Et ata que l'amitte reciproque entre l'Empereur & le Rot Tres Chre

daucune sorte de munitions , ni nelai siera passer par ses terres , retirer,

m ies de quelqu'un des Traitans,& qui it membre de cete pacification. . Que te Cercle de Bourgogne soli &demetire membre de l'Empire , a presque les disputes enire la Francc & l'Est pagne, comprises dans ce Traile , se-

l'Empercur , ni aucun des Elats dei'Empire ne se melent potnt dans tes

facti, in Imperio , aut uspiam

extra illud , non obstat itibus ullis prioribus pactis in contrarium facientibus, inserat vel in serri faciat, aut patiatur, sed omnes & singulae hinc inde tam ante bellum . quam in bello , verbis, scriptis aut factis, illatae injuriae. violentiae, hostilit

tes, damna , expensae , absque omni personarum re tamve res.

pectu, ita penitus abolitae sint

ut quidquid eo nomine alter ad versus alterum Iraetendere positer, perpetua sit oblivione si pultum. Et ut eo sincerior Amicitia: mutuae securitas inter Imperatorem, Regem Cluistianissimum, Electores , Principes & Status

Imperii posthac servetur salvo alleculationis articulo inse,

descripto alter alterius hostes

praesentes aut futuros , nullo unquam titulo vel praetextu,

vel ullius controversiae bellive

ratione , contra alterum armis,

pecunia, milite, commeatu Miterve iuvet , aut allis copiis, quas contra aliquem hujus Pacificationis contortem a quocunque duci contigerit , receptum , stativa ; transitum indulgeat.

Circulus quidem Burgundi

cus sit maneatque membrum

Imperii, post controversias inter Galliam Hispaniamque sopitas, hac Pacificatione comprehensas. Pellis tamen in eo jam vertentibus, nec Imperator , nec ullus Imperii Status se immisceat. In futurum Vero, si inter ea regna controversiae

oriantur, firma semper maneat intel

8쪽

inter universum Imperium &Reges Regili inique Galliae , de muttiis hostibus non iuvandis, supradiciae reciprocae obligationis necessitas : singulis tamen Statibus liberum sit, huic illive Regno , extra Imperii limites suppetias ferre, non tamen aliter , quam secunddin Impetii Constitutiones. Controversia Lotharingi ea i arbitris utrinque nominandis submittatur. , vel Tractatu Gallo-Hispanico , vel alia amicabili via componatur , libe rumque si tam Imperatori,

quam Electoribus , Principibus de Statibus Imperii ejus compositionem amicabili interpositione, aliisque pacificisosticiis juvare ac promovere, non tamen alitiis aut belliςis mediis.

'ixta hoc Amicitiae mutuae te universalis Amnistiae sundamentum , universi de singuli Sacri Romani imperii Electores, Principes, Status scompte hensa iminediata Imperii N bilitate ) eorumque Vasalli, Subditi, Cives de Incolae, quibus occasione Bohemiae, Ger-

n ania e motuum vel Foede

'tum hinc inde contractorum, ab una vel alteia parte aliquid praejudicii aut damni quocum que modo vel praetextu illa tum est , tam quoad Ditiones

de Bona, Fredalia , Sub lauda-ua, de Allodalia, quam quoad dis litates, immunitates , Jura

obstant cela, la necessitό de la sus site obligation reciproque , qui est de ne

9쪽

M Privileges, solent relabiis de part &

d'autre pleinement en l'Etat spiri- tuel ou temporet , auques iis elotentavant la destitution , ou duquel iisoni pu legitimement jovir , nonObstant tous les changemens fatis aucontraire

Que si tes possesseurs des biens a

, Et bien que par cette preceden. te regie generale on puisse juger ai- sement , qui soni ceux ,1& jusques ou ii faut restituer , toutes mis enen faveur de quelques Causes de tres - grande impouance qui sui-vent , it abeste trouve bon Sen faireune particuliere mention ; sans que paria ce qui ne sent pas expressement

dite Assemblee a Dite de laJurisdiction

narie in eum utrinq; Statum in

Sacris de Profanis , quo ante destitutionem gavisi sunt . aut Jure gaudere potuerunt , non obstantibus , sed anitullatis quibuscumque interim in con-.trati una factis mutationibus. Quod si restituendorum Bois norum & Iurium Possessores , exceptionibus se justis munitos existunaverint, eae quidem restitutionem neutiquam. immdient; hae tamen peracta , coram competenti Iudice examinentur de distimantur. Et quamvis ex hac praece.

denti regula generali facilε di judicari possit, qui& quatenus

restituendi sint , tamen ad instantiam aliquorum de quibus- dain gravioris momenti Causis, prout sequitur, specialiter mei tionem heri placuit, ita tamen , ut qui expresse non nominati vel expuncti sunt , propterea

Iro omissis vel exclusis non ha-

eantur.

Cum Arrestum , quod mobilibus ad Principem Klectorem

Trevirensem spectantibus . de in D scatum L embui gensem transatis, Imperator per Con-eilium Provinciale antehac imponi curavit, relaxatum quiγdem de abolitum ; attamen ad quorundam instantiam iterum renovatum , iii super etiam si questrum Piaefecturae Bruch ad Archiepiscopatum, de medie'tati Dominii Sancti Ioannis, ad Joannem Rheinhardum de Soe-

10쪽

teren spectanti a praelato Con.

cilio indictum est , concordatis inter Electoratum Trevirensem& Ducatum Burgundiae publica Imperii interventione anno millesimo quingentesimo quadragesimo octavo Auguste Vim delicorum erectis repugnet , conventum est, ut praedictum

Atrestum & Sequestrum a Concilio Lux eburgensi, qtrantocidstollatur , dicto Domino Ele. ctori bona sua, Praesectura &Dominium , tάm Electoralia, quam Patrimonialia una cum fructibus sequestratis relaxentur & tradantur , ae si quid

fortε amotum fuerit, reponatur , pleneque atque lintegre restituatur , impetrantibus ad

Iudicem Prinspis Electoris in

imperio competentem, pro Ob

tinenda juris de justitiae admi

nistratione, remissis. Quod aqtem ad Castra Ehrn-brettstein & Hamerstein attinet, imperator tempore & modo infra in Articulo Executi nis definitis , praesidia inde deducet , aut deduci curabit, illaque Castra in manus Domini Electoris Trevirensis, ejusdemque Capituli Metropolitani pari potestate pro Imperio& Electoratu custodienda tradet, quo nomine de Capitaneus novum praesidium ibi ab Electore constituendum , iuramento fidelitatis pro ipso ejusq; Capitulo pariter obstringi debebunt.

Deinde vero Causam Pala. tinam Conventus Monasteriensis &osnablugensis eo deduxit, II

obtenir radministration de leur Droitau Juge competant audit Seigne

fidelite , tant en son nom qu 'en celuidu Chapitre.