장음표시 사용
41쪽
Ratio diuisionis. Io. Et non ineleganter in duas species ius
eluile distributum esse videtur: nam origo eius ab institutis duarum ciuitatum, Athenarum sic. &Lacedaemoniorum; fluxisse videtur. In his enim ciuitatibus ita agi solitum erat, ut Lacedaemonii quidem magis ea, quae pro Legibus obseruabant, memoriae mandarent: Athenienses vero ea, quae in Legibus scripta comprehendissent, custodirent. Adiuncta iuris: immutabilitas U'mutabilitas. ii. Sed naturalia quidem Iura quae apud omnes gentes peraeque obseruantur, diuina quaedam prouidentia constituta, semper fimma atque immutabilia permanent. Ea vero, quae ipsa sibi quaeque emitas constituit, saepe mutari solent e. g. vel tacito consensu
Ad Io. Origo eius. occa fionem tantum originis recenset Imper. non veram utriusque Iuri scripti disserentiam.
Ad I. I 2. Obseruantur. Non actuali obseruanis
m, Iam mores omnium gentium repugnant, sed Oenerali agnition obligationis. ImmuhaliliaJVtut obieetiim quandoque mum tetur, & diuersam Iuris Naturalis applicationem mereatur, veluti in concursu quorundam princi Piorum contrariorum, v.gr. in L Minime 33. 1. de Relig. re t. vid. Dn. Hertius usi. T. 1.tr.de Collisone letum. Sa. Regula tamen se per cerra manet. Tacιio confinsu. per aetiis scit. contrarios, nunquam Per solam uota obseruantiam, seu non V sum. Lege
42쪽
DE IvR. NAT. GENT. ET CIV. 2Iasu populi, vel alia postea Lege lata.
De obiecto ruris. Ia. Omne autem Ius, quo utimur, vel ad porsonas pertinet, vel a. ad res vel 3. ad Tiones. Et prius de personis Videamus. am parum est Ius nosse, si Personae, qua- in causa constitutum est, ignorentur. ΤΙΥvLvs III.
Prima divisio personartam. Umma itaque diuisio de Iure persona- rum haec est: quod omnes homines aut liberi
Lege lata. Modo lex noua priori contraria, as enim ius nouum ex Veteri explicandum,L. 21. δε LL. Ad I. Ia. Omne autem. Aliter Vlpianus hoe ert, in L.υulfdeLL. Totum im consistit,aut m a irendo, aut in construando, aut in minuendo. Auelm hoc agitur, quemadmodum quid cuiusque fiat, e quemadmodum quis nam, uel iu uum conseruet, t quomodo alienet, aut amittat. Vela resonas. personae, Vel res, non sunt obietin iuris, sed negotia humana vel facta, quatenus c vel concernunt statum personarum, vel rerum auisiuione aut earundem in iudicio persecutio-
Ad I. I '. Summa: h. e. prima & generalissima. Personarum.) Personarum ius in digestis vocata flatu. hominum, qui est conditio ciuilis, libe- .n iuris communis Vsum inducem, scit. connuis rum, contra tuum, α testamentorum
43쪽
r4 Li B. I. Ti T. III. liberi sunt, aut serui.
Definitio libertatis. r. Et libertas quidem ex qua etiam liberi vocantur es naturalis facultas eius .
quod cuique facere libet, nisi si quid vi aut
Iure prohibetur. Domitis seruitutis.
a. Servitus autein est constitutio Iuris gentium, qua quis dominis alieno contra naturam obiicitur. Serui.mancipii Dymologia. 3. Serui autem ex eo appellati sunt, quod Imperatores captiuos Venuere, a Cper
Aut liberi. Scit. quoad statum ciuilem, nam quoad naturalem omnes homines cI. vel masculi sunt, vel femina, vel hermaphroditi, qui eius sexus aestimantur, qui praeualet L. Io. F. de Mat. hom. 2.) vel nati, vel nasiendi, qui in fauorabilibus habentur pro natis, L. I. 1. d. t. Ad f. I. Facultri. Non me sim, hinc pactis restringi potest, nec naturae refragatur, se alteriusseruitio mancipars. m. Scit laicitis, nam haec libertatem non tollit, aliud in vi licitis, v. gr. bellica. Iure. Nam quae lis ni pietatem,existimationem, verecundam es contra bonos mores sunt, necposse nos facere credenάum L. filius V. 1. de Condit. InstitΗine libertas ex iure & legibus aestimanda. Prohtibetur. Nec conuentionalis prohibitio hie excludenda ν quorsum pertinent pacta de nou
Ad f. a. Contra naturam. Seu statum natura lom I nam natura omnes produxit aequale.. vid.
44쪽
DE IvRE PERSONARVN. 2 er hoc seruare, nec occidere solent: qui iam mancipia dicti sunt eo, quod ab ho-
suibus modis serui constituuntur. q. Serui autem aut nascuntur, aut fiunt. secuntur ex ancillis nostris: sunt aut Iurentium, id est, ex captiuitate: aut Dreciali, cum liber homo, maior viginti annis,l pretium participandum sese venundarissus est. De liberorum servorum diuisione. S. In seruorum conditione nulla est disentia, in liberis autem inultae. Λut enimat ingenui, aut libertini.
fid I. q. Aut nasiuntur. Natiuitas non est eauis sed medium propagandi illam. aptiuitate. Hodie inter Christianos captiuii fiunt serui, nisi ex Tums quidam capiantur,oe iure retorsionis. Alias seruitus inter Chri- nos sublata. Nam & ipsiproprii homines liberi , quia habent Ius connubiorum, contractuum stamentorum , in bonis quae extra glebam tet. Nostri vero famuli sunt conductitii homi-- , de nobis non obligantur, nisi quatenus ope
o carunt. Cons. Stamia . de Seruit. persen. gaior. Minori enim ob aetatem succurritur.
ii I. s. Disserentia) Scit. quoad flatum, bene ad functiones, L.I. F. b. t. 9 f. instit. rvi
45쪽
NGENvus est is qui statim, ut natus est. liber es: siue ex duobus ingenuis matrimonio editus est, siue ex libertinis duobus,
siue ex altero libertino & altero ingenuo. Sed dc si quis ex matre nascitur libera, patre vero seruo, ingenuus nihilominus nas. Citur, quemadmodum qui ex matre libera, ct incerto patre natus est, quoniam Vulgo conceptus est. Susticit autem liberam filisse matrem eo tempore, quo nascitur, licet ancilla conceperit. Et e contrario, si libera eonceperit, deinde ancilla facta pariat, placuit, eum, qui nascitur, liberum nasci; quia non debet calamitas matris ei noce
re, qui in ventre est. Ex his illud quaesitum est, s ancilla praegnans manumi a sit, deinde ancilla postea facta peperit. libe-
nuptiarum editus est legitimus, quia tunc ubi nascitur, iustum adest matrimonium L M.C. de nat. tibia Calamitas matris. Inde fauore partus femina grauida non est torquenda. A iuramento tamen eapropter se excusare nequit, quia nulla vis corpori infertur, Meu. p.F. de . II. Et nocere. γ Hinc recte sumitur argumentum ,
quod, in dubiis quaestionibus, pro partu semper benignior interpretatio capienda vid. L. I. F. de
46쪽
DE INGENUIS.m, an seritum pariat 3 Et Martiamnobat, liberum nasci. Sussicit enim ei, i in utero est, liberam matrem vel me- θ tempore habuisse, ' ut liber nascatur. iod & verum est. Deseruitute s manumissone putativa. I. Cum autem ingenuus a jiquis natus sit, in ossicit ei in seruitute fuisse, dc postea ma- missiim esse: saepissime enim constitutum
Definitio ου origo Libertinorum. IBERTINI sunt, qui ex iusta seruitute manumi 9nt. Manumissio autem est de
Liberum matrem.) Ad matrem respicitur, si deu quaestio moueatur, nam quoad dignitatem, tus patrem sequitur, V. gr. in filio ex patre no-& matre ignobili nato, vid. L.U. C. de Dignit. J d I. I. in seruitutessisse. Scil. ignoranter de acto, non enim mox seruus est, qui in seruitute sicuti nec semper possidet qui in possessione L. Io. I. I. F. de .acq. possiatalibus 9 h. e. natiuae conditioni. Ion officere Nam plus valet, quod in rei ve- te est, quam quod in opinione. .. H. Instit. do
TITVLVS V. d I. I. Libertini. Hi quondam dicebanturriorum liberi ; sed in iure nostro promiscue
47쪽
as L R. I. TIT. V. manudatio. Nam quamdiu aliquis in sese vitute est, manui ct potestati suppositus est rec manumissus liberatur a domini potestate. Quae res a Iure gentium originem sumsit: utpote quum Iure naturali omnes liberi nascerentur, nec esset nota manumissio , cuiri seruitus esset incognita, sed postquam Iure gentium seruitus ingenuitatem inuasit, secutum est beneficium manumissionis. Et cum vno communi nomine omnes homines appellarentur, Iure gentium tria hominum genera esse coeperunt ;r. liberi, & his contrarium, a. senui, ct tertium genus, libertini, qui desierant esse serui.
siuibus modis manumittitur PI. Multis autem modis manumissio procedit; aut enim ex Sacris constitutionibus in Sacrosanctis Ecclesiis, aut a. vindicta. 3.
aut Iusta. Seu vera, quae opponitur putativa, de qua f. D. pr.ec. tu. vel vi iniustae, ut in captis a Iatronibus. Iure naturali. In statu naturali, vide supra ad f. a. de L. N. G. re Cis. Homines. In Iure tamen vox hominis simpliciter posita, regulariter seruum denotat, L. si hominem I. pr. 1 GFos L. qui hominem ligat. v. 1. de adim. leg. Ad I. I. Vindicta. Virgula, qua lictor mam mittendi caput percutiebat,atque eum in gyrum circumactum versis: hunc hominem tiberum esse volo, manumittebat L. f. Aman, vinae
48쪽
inter amicos, 4. aut per epistolam, s. per testamentum, aut 6. per aliam quam- et vltimam voluntatem. Sed & 7. aliis illis modis libertas seruo competere pol, qui tam ex veteribus, quam ex nostrisnstitutionibus introducti sunt.
Vbi I quando manumitti potes '
a. Seriti vero a dominis semper manu-tti solent: adeo ut vel in transitu manu tantur: veluti cum Praetor, aut Praeses, Proconsul, in balneum, vel in theatrum
solam. Instrumentum hic intelligitur, de
a manumissione fidem faciens, qui modus ho- praecipue obtinet in propriis hominibus liber- donandis, non tamen quinque testes hodie .ibentur, qui olim ad hanc epistolam necessarii, n. f. r. C. de Latin. liber, . to enda. oluntatem Quinque testibus munitam L. . e Codieist. nisi ubi ipsum testamentum coram ioribus testibus subsistit. guttis modis.) Necessaria manumissio erat olim ectione serui aegrotantis, L fine ma- . ad liberri perv. Quod famulis nostris haud st applicari, nam his merces non debetur o Iure, nisi operas locatas praestare possint. s enim nocet facienti.
i I. a. In transitu Est enim manumissio vo triae iurisdictionis, & ita in quocunque loco diri potest. L. a. pr. F. de Ossic. proconsi. Nonn in platea; actus enim hic a iudice annotan- hinc verba I. intelligenda de Praetore iam inum ituro.
49쪽
3o LIB. I. Τr T. V. De libertinorum diuisione seblata
g. Libertinorum autem natus tripertitus antea fuerat. Nam qui manumittebantur, modo maiorem & iustam libertatem consequebantur, & fiebant I. ciues Romani rmodo minorem, & a. Latini ex Lege Iunia
Norbana fiebant: modo inseriorem; αfiebant ex Lege AElia Sentia, g. dedititii. Sed quoniam dedititiorum quidem pessima
conditio ia1n ex inultis temporibus in desuetudinem abierat, Latinorum vero nomen non frequentabatur: ideooue nostra Pietas Omnia augere, & in meliorem statum reducere desiderans, duabus Constitutionibus hoc emendauit, ct in pristinum natum reduxit, quia & a primis urbis Romae cunabulis una atque simplex libertas competebat, id est, eadem quam habebat malivmissore nisi quod, scilicet, libertinus si, qui manumittitur, licet manumissor ingenuus sit. Et dedititios quidem per
Constitutionem nostram expulimus , Ad 3. 3. Latini Ili ius testandi non habebant,
nec connubii, oc ita nec patriae potestatis, L. . C. de Lat. lib. tost.
Deduitii. J Tales erant, qui ob deliimim serui facti. Vel ob delictum in seruitute commissum stigma inustum habebant, qui nunquam ciues fieri
50쪽
im proinitigauimus inter nostras deci res: per quas, suggerente nobis Tribono. Viro excelso, Quaestore nostro, an-ii Iuris altercationes placaulinus, Latinos Iunianos, ct Omnem, quae circa eos at, Obseruantiam, alia constitutione perdem Quaestoris suggestionem correxia; quae inter Imperiales radiat sanctio- Et omnes libertos nullo nec Geta nanumissi nec domini manumittentis, in manumissionis modo distriinine ha- , sicut iam antea obseruabatur elui- Romana decorauimus: multis modis
tis, per quos possit libertas serui sciunate Romana, quae sola est in praesenti,
ercationes placauimus) Haec & similia verba dunt legem esse ex so. nouis Decisionibus. Utitutione.) Nota constitutionis differena Decisione; haec ius vetus dubium decidit ;ouum inducit. do. Modus ergo non variat rem, arg. h. f. ua modus formam negotii designat. itate Romana Hane quidem omnibus inio concesserat Antoninus L. in Orbe 17. ydem. sed peregrinis tantum; Iustinianus au- natalium defectu laborantibus, seu liberti iccurrit, ipsisque vi manumissionis ius ciui
aureorum annulorum dedit, fatuo tameta tronatus μυ. u. c p. a.