장음표시 사용
351쪽
INs T. DIAL LIB. III. 333M lanea,valis Traia durante manebam,
V rque mihi demptos ne carendis abesqDiruta sunt alijs: ni mihi Pergama resant: neola captiuo quae boue tector arat IamReges euobi Troicuit, resecandaque falce caraxuriat Phragio sanguine pinguis humus.
nisepulta dirum curui eriuntur aratri ossa ruinosis occulit herba domos. Victor abestne cire mihi quae causa morandi, at in quo latea rerem orbe licet.
- uis ad hae, erit peregrina littora puppim
Iste mihi de te multa rogatus abitecuamque tibi reddat:si te modo I iderit squa, Traditur huic digitis charta notata mei . Nos Pylon antiqui Neleia NeFori. arua Mi Meincerta est fama remissa Ulo. Mi uere partem, parte quoque nescia ericuas habita terras,autribi lentus abes: milius rent etiam nunc moenia Phoebi, Irascor dotis heu leuis ipsa mei .
Scirem bi pugnares,c tantum bella timerem, Et mea cum multis iuncta querelaforens id timeam ignoro. timeo tamen omnia demes Et Patet in curas area lata meas.
acuque aguor habet,quaecunque ericula tellus: Tam longa causas si picor esse mora. Hunc totum locum cum viderit puer primo connexo syllosilino comprehesum,par- F. ii.
352쪽
- PETRI RAMItes singulas notabit: earumq; praecipuas exornationes: propositione igitur aspiciet initio in quatuor primis versibus positam:
sed mihi quid proden destro di testa lacertis
Ilios, C murm,quodfuit anteplum, Si maneo, qualis Troia durate manebam,
rheu mihi demptasne carendis abes'
Deinde sequitur ex dissentaneis absentit amplificatio nondum positae assumptionis Attuabes,&quidem nimium diu, quia caeteri redierunt, tu solus abes tam multis post deletam Troiam teporibus: ubi sex sunt versus: Dirutasunt aliis, ni mihi Pergama resant, Incola captiuo quae boue dictor arat:
Iam seges est si Traiafuit, resecanda uesice, Luxuria Phragio sanguine pinguis humus.
Semispulta dirum curuisferiuntur aratris Ossa, ruinosa, occulit herba domos. Duodecimus versias habet assumptione auctam maiora: Non modo abes, sed sic abes, ut scire nequeam, ubi lateas: quod exaggeratur factis Penelopes: Interrogo,scribo, mitto in omnes orbis partes, nec quicquam de te audio: decem sunt hic versus: Victor abes: ne cire mihi quae causa morandi, ut in . uo lateasferreus orbe licet.
v quis ad hae Teresiperegrina littora puppim, Ille mihi det multa rogatus abit:
353쪽
hamque tibi reddat i te modo diderit Fquani. . Traditur huic digitis charta notata meis. Nos Pylon antiqui Neleia Nestoris arua Misimus:incerta es ama remissa, A. Mismis parten, Sparte quoque nessa eri
Eva habitas terras iu dbi lentus abes. Conclusio tandem vicesimo primo secundo--que versu per contrarium significatur:duo tantum sunt versus:
miliis flarent etiam nune maenia Phoebi: Irascor dotis,heu leuis, s meis. Sed&ipsi conclusioni amplificatio accedit ex adiuncto, quod ipsum ex repugnantibus
augetur: sex sunt versus: Scirem bipugnares, O tantum bella timerem: Et mea cum multis iuncta querela foret: hid timeam ignoro:timeo tamen omnia demes Et patet in curas area lata meas.
a cu*ue aqua habet, quaecusve pericula te titis, Tam longa causas I pica esse mora. Quamobrem clim hac interpretationis dili gentia, puer totam sententiam distinxerit, vel 1 diligenti praeceptore distinctam acceperit:&ex octo inviginti versibus quatuor p- positioni,sexdecim assumptioni, octo conclusioni tribuerit, hac syllogismi descriptione non solum partes,sed partiti quoque sententiam sibi repraesentabit. Nam cum scierit
354쪽
- PETRI RAMI Al primo loco propositionem, secundo assumptionem,tertio conclusionem esse latet
itidem ex cogniti syllogismi legibus,quivis
cuiusque partis esse debeat. quinetiam hac ratione facillime potavocyta animo concupiet: per quas imagines rerum absentium ita subiiciet animo,ut cernere oculis ac Praesente habere videatur. Vt in hoc exeplo occurren cantiquae urbis ruinae agricolae, ossa nautae,. mulier solicite interrogans , tabellarii bella, naufragia, caedes: h In orationibus aute disputationiousque longioribus ediscedis metho-.di dispositio similem comoditatem praebe bit. Nam tu definitiones distributionesque ivniuersas tanqua digitos in manu ,rum dedu victos velut articulos definitiones distributionesque singulares sequemur: omniumque nil merum tanto facilius habebimus, quanto est methodi ordo syllogismi ordine nescio quq modo familiaris magis magisque naturalis Exemplum de nostris institutionibus como dissimum hic erit,ut dialectica sui ipsius imprimis memoriam cofirmet, quae aliis opem confirmandae memoria polliceatur:Figuritur igitur hic primis rerum notis artis dialecticae summa, uniuersa partitio quae, quod dicimus , oculis etiam spectadum proponat.
355쪽
procreantis. e conseruatis. sponte Cisa. no oo ne no sto. Geircuoccupatur. e coniuncta.
Creoniuga. eaum. esseclis. subiectis. adiunctis.
diuini. humani maiori minori descriptionis simpleas
i tolico .ut tollat. t tollit ut retineat et retinet ut tollat.
356쪽
PETRI RAMI Itaque partitis hoc modo distributisque
rebus,ut verboru quoque contextus facilius
ediscatur,qui ab arte auxilii nihil admodum capit: nisi forte qudd res ordine distributae sua vocabula secu rapient:ac,ut Horatius ait, Verbasu prouisim rem non inuitas uetur accedat si placet meditatio, ut per partes paulatim memoria ducatur: quinetiam modica voce in meditado animus excitetur. ut dum plici motu dicendi Maudiendi memoria tu uetur: tum certe siqua ratio memoriam po
sit adiuuare,illa dispositionis admonitio iuuabit clicebitque philosophis Moratoribus(qui locis imaginibus artem quadam me
moriar cdfinxerunt per nosita idem valere: nihil enim pollicentur,quod no uberius multd, faciliusque teneamus Alsit enim ordinem prodesse memoriae: sed externis recommentitiis eum signis: simulachris instruuttin ordinis rebus ipsis insiti doctrinam certissimam,rerumque verissimas imagines adhibemus. illi verborum memoriam infinitate sermarum c5turbant,dum propter singula verba ad singulas species est respiciendum dinos
hanc partem rerum copositione&colloca-etione quatum natura fert adiuvamus .Quapropter quicquid est,quod ad cofirmandam
357쪽
memoriam doctrina possit efficere,id totum dispositiones dialecticae doctrina praestabit.
Dialecticam artem duobus modis exerceri posse costat,analysis genesi: memori ,quae sequitur,exercia
latio'ihil aliud est nisi meditatio,qua proposita aliqua
orationem vel sententiam ediscimus secundum artem
syllogismi de methodi:ars enim dispositionis non tantum ad iudicandum, explicandu sed etiam ad recora, dandum valet.Analysis memoria duplex est una qua breuiorem sententia syllogita copraehensam notatis partibus d inspecto ordine earum partium ediscimus; altera,qua longiorem disputationem via methodiis moriae madamus, a generalibus definitionibus divisionibus ad speciales,& his subiectas,si eiusmodi disspositio in oratione seruatur, vel a rebus dispositis, qui cunque alius ordo descriptus fuerit,excolendae memoriae gratia progredimur.
si Secunda ratio exercenda:& confirmandae memoriae sequitur ordinem dialecticae methodi:vt cum volumus longiorem aliquam oratione animo memoriaque compresendere,videamus quo modo disposita sit,cogitationemque ad ordinem partium referamu .
3 Fabius libro undecimo,si longior, ait complecte-da memoria fuerit oratio, proderit per partes ediscere: taliae partes non sint perexiguae: alioqui multi e erunt, quae eam distinguent,atque concidet dandi sunt certi quidam termini,st contextum verborum,qui difficillimus est, continuet crebra meditatio, partes deinceps ipsa repetitus ordo coniungat. Fabius libro undecimo, Ediscere tacite optimum esset,si non subirent velut otiosum animum plerunque aliae cogitationes: propter quas est excitandus voce, vduplici motu iuuetur memoria dicendi Scaudiendiis hale vox sit modica, magis murmur
s Rhetores in nemonicis praecep
358쪽
morti artem in locoso imagines.locos olut esse illustres,explicatos,modicis interuallis recte atqge ordine
dispositos: cuiusmodi sunt ostium,fenestra,angulus, caminus,fornix,intercolunium, sisimilia: .imagines iubent in locis disponere acres hinsignes, quae celeriter occurrere, animi percutere possint quarum ad imonitu facile expedite nobis liceat quod volumuLmeminisse:easque partiuntur in duo genera,vt aliae sint
rerum,alia verboria:rerum imagines exprimu tur, cum summatim ipsorum negotioru notas comparamus:ver
borum similitudines constituuntur,cum uniuscuiusque nominis memoria imagine aliqua notatur. Iam doctrinam de finhendis locis Limaginibus ad memoriae subsidita Quintilian lib.undecimo deridet,&iure qui dederidet: quiansi solum vanu, sed etia valde Iaborio sum sit ad aliquid ediscendu locos: imagines extrinse. coparare . cum Iabor ipse ediscendi gemmari videatur fingendo locos: imagines,Vorationem propositam huc reuocando:nec solum geminari,sed etiam fritiastia suscipi,praesertim clim ista commenta magis memoriam perturbent,quam adiuuent Adde etiam quod sensus non eandem imaginem semper habeant, quam rea ipsae quae ediscutur: si quis imagines omnium verborum quae sunt in actionibus in verrem, costituere velit,
nonne(inquit Fabius impediri quidem eorum que dicit,decurium necesso est duplici memoris cura pna quomodo poterut copulata fluere,si propter singula verba lad singulas formas respiciendu erit Fabius itaque damnata locorum sisimulachroru vana uinutili doctrina, etiam Graeci curiose magis,quam utiliter inuenerunt, censet memoriam duabus rebus magnopere iuuari dis uisione, copositione .nam qui recte diuiserit,nu quam erit in rerum ordine erraro.& quae bene compositat,memoriam sua serie ducent.Diuisio autem mesi
bus loquitur,nihil fere aliud sunt,nisi ra-ositio vel syllogismi vel methodi.
359쪽
x Quamobre propositis artis,naturicovebnietibu institutis, hexercitationis medita tione descripta,habemus adumbrata quanda dialecticae virtutis imagine:dignitate dicere de re tanta no audeo . Maior enim quaeda hu-bi facultatis vis est, , vulgd existimari solet. Hic imperii amplissimi atq; uniuersum terraru orbem comunibus legibus administratis simile quiddam mihi videre videor: ta in eis enim muli prouinciae,vari regiones, dissimiles praefecturae in illo sint imperio omnes tame iisdem legib gubernantur. Alius ii Asa prcfectus, ius in Aphrica, in Europa sit alius,&variis insignib titulim nominetur Asiaticus, Aphricanus, Europeus: generales tam e leges omnibus aequabiliter propositae sunt, quibus respublicas sibi comissas,
tradita moderentur.Ita cum sit una rationis virtus latura, qua res omnes explicatur:licet subiecta materies, in qua versatur uexercetur, varias in partes diuersam secta sit, parsalia Mathematis, alia naturis rerit,alia morib hominii alia aliis circvclusa omnes tamen comunibus dialecticae praeceptis inueni edi, disponediq; cotinentur ac tractatur. Et licet.
indistinctis dissimiliti generum finibus o dera'diso constitu edis varia hominum in-
360쪽
s 8 PETRI RAMI genia occupentur,variisque idcirco nominibus appellentur,grammatici ,rhetores poemtae ,historici,arithmetici geometrq, musici, astrologi, physici,ethici: Saex tamen una ratioque dialectica tum cogitandi, tum disponendi proposita est, qua res sibi subiectas interpretetur. Itaque, communionem illam dialecticae ad res omnes pertinentem breuiter indicaremus,nulla quidem 1 physicis,mathematicis,aut reliquis maiorum disciplinarum studiis exempla peti uim , qudd persuasum omnibus esset apud earum doctores artium,summu dialecticesplendorem esse: nec eorum tamen exempla ad illustrandam dialecticam satis esse idonea, latim sint posterioris sostea perceptae cognitionis T verum e simplici prudentiae communis usu qui caeteris in rebus arte nulla comprehensis versatur,omnium dialecticarum laudum testimonia sumpsimusti atque ea quidem quam maxime potuimus insignia. Poetas enim moratores,id est claros, illustres comunis illius sensus, humaniprudentiae testes in singulis doctrinae locis adhibuimus qui cum dialecticam non solum in priuatis doctorum hominum scholis,verum etia in iudiciis, in senatu,in cocionibus , in theatris,in omnibus