장음표시 사용
791쪽
male audit quod pro iustitia distribuenda ad quam
ipse tenetur negociatur in ea, non doctos & proboς qui libentissime non emunt onus , sed pernitiosos ambitiosos S: indignos promouendo. dedecus magnum est reipub. & subuersio eiusdem, sicq; a curatoribus & a populis plus regitur respub. Hoc animaduertens Iustinianus,& Vtrumq; praecauens statuit, ut iudices sine quoquo suffragio fiat, circa principium, cuius uerba quia multum pro hac re faciunt ideo plenius adscribemus sicut supra in praecedenti cap. etiam aliqua exinde adduximus. eis Cogitatio inquit Iustinianus)nobis facta est, quod is agentes omnia quςcunq; in prouincijs nostris sunt, is uno actu communi ad meliora migraremur: hocis enim omnino euenturum credimus, ii praesides genis rium Sc quicunq; ciuiles administrationes prouin- ,, clarum habet, puris procuremus uti manibus ab , , omni abstinere acceptione,pro illis solis contentosis eis qnae a fisco dantur. Quod non aliter fiet nisi M, , ipsi cingula sine mercede percipiant, nihil omnino is dantes, nec occasione suffragiorum, neq; rus qui cinis gula habent neq; alij omnium ulli considerauimusis enim quia licet quaestus immodicus imminuitur, is imperio attamen nostri subiecti incrementum m ,, Ximum perciperent si indemnes a iudicibus consecis uentur, & imperium & fiscus abundabit utens sub- , , tectis locupletibus. Et uno hoc introducto ordineis plurima rerum & innumerabilis erit ubertas . Anis certe non omnibus manifestum est, quam qui aurari dat&ita administrationem emit, non dat hoc sola tais quantum occasione ad inuentum est suffragiorum is sed de ad extrinsecus addit amplius occasione com- , , modi administrationem, aut dantibus, aut spondenis tibus t & sic uno prineipio illicite dato necesse est
792쪽
plurimas manus circumire eum . qui donationem, , facit, Sc hoc non de suo sorte praebere sed mutua D tum,&vt mutuare possit damnificum, & computa, ,ire apud se quia conuenit eum tantum ex prouincia ,, percipere, quantum liberet quidem debita & visis ras& damnum pro ipso mutuo. Computabit auteis & in medio expensas largiores, iam S iudici & qui ,, circa eum sunt conuenientes.&quendam etia libiis mei recondet questum in tempore sequenti in quo ,, sorte non administrabit . Quamobrem eius quod ,, ab eo datum est triplum, magis autem si oportet ve- ,, . rum dici, descriptum erit, quod a subiectis nostris, , exigitur & edi hoc etiam fiscus imminuitur . nam ea ,, quae Oportebat in fiscum inferri eo quod administra citionem babet puris utendum manibus,hoc ad pro- is priam utilitatem redigens, qui administratione ha- , , bet δί inopem faciens nobis collatorem inopiam ,, ipsius quae per ipsum agitur nobis reputat, &c. opOI, , tetigitur iterum Iustin. inquit scribens Tribonia- nosouell. II. de mandat. princi p. cap. I.) te pure,, se metem administrationem, S sine omni suffragiori prae omnibus alijs mundas seruare Deo, nobisque ,, legi manus, & nullum contingere lucrum neq; maius neque minus, neq; captiosum quiddam con,, tra subiectos nostros negociationem sed contenturi esse solis a fisco tibi mini stratis, & tam per te quamis per eos qui circa te sunt purum nudeque eis seruare ius. Hinc Theodosius M Valentinianus Imperatores conceperunt iuramentum subeuntium admini.
strationes vel Magistratus in l. fin. ad LIul repetud. in C. ut neque quicquam se dedisse vel daturos vel promisisse pro sortiendis administrationibus, neq; dum in administratione suerunt quicquam, Pr tersalaria accepturos promittant. - V . A Verum
793쪽
n. Verum licet resormati sic fuerint iudices caim isarum maror tamen adhuc restat difficultas de, procura roribus earundem , pro quibus erit Mue iteres remirare leges vel nouas & meliores si fieri potest condere ut dignitas loci & publica utilitas coseruetur. Ad honestatem perimet ea quae sunt in II. st. de postulan: ad compescendos vero clamores, iclemosorum rabularum sunt ea in I. quisquis a dei. postulan. dcl. prouiden: Qeod. Ad utilitatem per- itinet, ut tales procuratores & concinnatores causa- ierum puniantur, qui iniustas causas fucant ut iustis evideantur, atq; non habentibus seu non inuenienti- i busaduocati,dentur a iudicibus: posthaec eorundu ii
etiam taxentur salaria iuxta facudiam illorum M r gionum consuetud. Cauedum etiam erit ne defran 'dentur litigantes a suis institutoribus seu procur toribus per pacta redemptionis litium, quae vocant de quota litis, uti.litem te redemisse C de procunquemadm contingere solet inadeundis haereditati- bus, seu relictis possessionibus capiendis ubi rude M imperitum vulgus facile ab aduocatis persuadetur ac una modica sumpta portione pecuniarum, ipsis irelinquat multa milia coronatorum, hinc facile red idi potest ratio cur tam ex insperato nobiles locuple , resque esticiantur aduocati sc. ex iactura aliorii, quod ilicet contra ius & aequitatem fiat,quia tamen lac pa cti sunt cum principali suo litigante, nec litem prO- sequi volente, ideo secutos esse putanti SI coram sede tali facinore quandoque iactitare audent: alias fraudes & technas similium procuratorum hic r censere supersedebo ne potius illos docere videar, quam a tanto furto ac rapina auertere.
794쪽
ta complementum adminiurata iustitia: pq Indicatum ese oportet Z
ta vit olim sic more receptum M de iure constitur pituit in Repub Roniana quod post depositam administrationem quisq: in syndicatum vocaretur ibiq; si quippiam aduersi sibi obiiceretur respondereti. unica C. ut omnes tam ciuiles quam militares,
S in auth. vi iudices sine quoquo suis f. necessitatε coli: α qui mos eo solum inuentus est ut princeps se ab omni specie iniquitatis immunem probaret, neque solam se iustitiam desiderare ab omnibus in omnes administrari demonstraret sed etiam inqui' rere in non facientes hoc qι passim in Italia in bene constitutis rebuspubi obseruatur, at p h dolor nua Principes ab consiliarijs de ossicialibus in aduersam partem pertrahuntur, nimiumque ipsi fidentes patiutia maximam iniuriam de summam fieri iniquitate eo quod velut oculis elausis impinguatos illos M liverassatos ossiciales immunes abire sinant, conteriquet nota illorum resigna tione, aut simplici sori de linatoria, ex quo de pauperantur subditi, S grauam initius grauantur M aggravantur, plurimumq; pericli: intur iustitia, cum tamen ut dicit textus ubi supra, Min l .f. C. ubi de ratiociniis agi oportet, quod debeat respondere in eo loco in quo suos contubernales afflixerunt, si autem abro iustitiam vendendo, comi serunt in principem, poenis subij ciebant ut legitimis .ese scelestibus supplici js rei erant; quod quiniuste rapuerunt in quadruplum restituere debebant, ut in Mmm d. g,
795쪽
d g. necessitelem auth. vi iudices fine quo. LT M
familiae & mancipiorum. Magis vero horrendum est si princeps suco aliquo suorum ci muentus eiusmodi tutis cenae dium deiq; priulegium iuraris osticialibus urcontra eo 'pon possit fieri sydicatus, & ipse princeps nihilominus videat
ab ipsis uiatis bona civitatis bdilapidarii Istinctorianc nota obstante tali principis priuilegio eueniti liquando quod Dominus Sal*ator noster tempus accipiet iustitias & principis N suorum ossicialia
iudicabit, ubi nullum priuilegium valebit nulla se D declinatio nulla scriptura, nullusq: titulus prae, scriptionis. sed instructum exit eos silium altissimi in quo omnes comparebimus iudicandi δ recipiendi prout quisq; gessiti acorpore suo&c. neque unquam tale . priuilegium valere debe t posito etiam pro constanti, quod princeps concesserit, quia non est iu stu m prini legi u in concessunt in i fanorum quo rundamcontra rempubomes Imrivi quia in m.
nerali rixandato non venit dolias: neqi siriurus iniisus i. quidam decedensi. st de ad mm . tuti accedit quod tale priuilegium tendit u orta n. ideo inieci qt8 diubet, reuocari&c. suggestum. Decim. i. De quibus; verocausis fieri possit usta syndicatio respondendum est, clubd de jurei de omnibu& maloe factjs, puta de summisi male ablati's detBarater ij d&similibus dolo comissis, adhocl.a isquod quisque iuris, ingulariter dei culpa negligentia in admisnistratione admissis i Quid vero intelligatur per dolum & in quibuscriminibus dolus commissus sit videamus,&certEin criminabus per iudicem comissis non est dubium contra eum linquiri quia in billis iam est dolus iuris praesumptione licet aegulari: t Onld tet
796쪽
ter doIus non pirulamatur ip hoc tamen se illit in criminibus quae feta n6n possunt citra dolum, de ideo tenebetur ad syndicatum de omni homicidio adulterio fulto dei si milibus de sic est in foro approbata opinio Baldi quod etiam de criminibus comminis per ossicialem et m durantelonicio possit inquiri, etiam quod non praetextu ionicit Vt Si poni tin S. proficisci l. seruare. Moosproco rati est , quia 'sor vel respub. Wiqua non ponderat nj si quod dolo ossicialis seu iudicis: sit .aliquis damnificatus ad- hoc ut possit cotraillum inquiri,ergo multo solliussi etiam ossicijsilae tax tuid sit sectam . maleficium ut puta hom icidnam exempdi grai t ia si occid i t hom ine
sine defensionibus quia talis iudex iliomicida rem iratur, etiam quod alias reus, mortera mereretur casus est in l. lex Iulia. g. fi.ffall. Iu repet.&ibi habes per eundem textam quandoiudex ad hominem ne-Candum pecuniam accepit,&sic committit Barate riam ves ast illum Hiis indemnandum vel ad initimculandum, uti iam fieri audivi, dc vidi. Item ut fa-
scilius ossicialis ille vel iudex vel amicus eius possit eum illius muliere dormire de adulterari &c. h chab et tota illa lex , quae merito videri debet & pe pςndia principibus terrae,ut videant quali ter de iu- stitia in lais iudicij s& prouincisis contingant, nec enim a lyndicato ipsi apud Christum excusabutur,. quod iam municipales leges dc constitutiones ediderint,& quod ab uno vel altero pago simplex qui dam rusticos ad ius ferendum pro tali reo aduocatur, quippe quod ratione circumstantiarum *peip- sum factum mutatur,& species despcti vel ascendat, vel descedat: sicque eiusdem poena vel minuatur,rVel-augeatur rusticus vero horum nihil intelligat S nihilominus ad sanguinem hominis iudicandum cum M mm et alijs
797쪽
atalltaribus adsciscitur, ideo necesse est praecl-vue in criminalibus doctos habere viros, multu e pertes S vitae rectae . dii, i Nn ndi
r Aliud item committi potest salsum dc dolosum,
si Iudex constitntus in regimine accipiat pecuniam ab extraneis S 'aduersalijs principis ad tradendum illis regimen, vel quod pecuniam accipiat ad iniqua sententiam ferendam, in quibus semper heus est peculatus& tenetur ad poenam tripli Id iubemus Gadi. Iul. repet. Vnde iura valde exasperant pecuniam recipere pro sententia danda, neque sententiae istae valent neq; ab eis appellaret necesse est. Alio modo potest fieri iniustitia ab officiali seu Iudice, ob quam tenetur ad syndicatum si v g.cogat districtualiter subditos suos ad nuptias secum vel cualio suo parente , ex quo imo solo conatu incurrit poenam decem librarum auri l.unica G si quacunq- praeditus potestate , qua in re hodie multum offendunt iudices saeculares de quibus iam supra in c. IS huius quod cogant subiectos suos ad matrimonia ex arbitrio contra parentum 6c nubentium &coniuctorum voluntatem quod aliud nihil nisi tyr,nnidere dolere videtur in quo & leges naturae & Dei & Eeclesiae offenduntur, misit .n. Deus filias obedi re pa rentibus sic leges humanae & diuinae statuunt mimnus parentum esse liberis conditiones matrimonii qu rere, filios matrimouio locare, i. qui liberos. Ede ritu nupt. Vnde cum talia matrimonia activas c. fiunt aliud nil faciant tales authores quam contra leges diuinos scortationes; raptus, confusionem familiarum, turbationem ordinum libertatis subditorum ademptionem, & tyrannidis maxima iaciut fundamenta. extant hac de re Honorij,&The mi iii Imperatorum constit. l. v. si nuptiae ex rescripto e iis Σ mni petan-
798쪽
petamur lib. DC. I ultimam 'quae ad unguem videri potetunt . ' i ii ii ita se se i ou P χ ii os .ὶ Di Aliud esse potest quando Iudex v.l officialis sibi
procurat fieri ab aliquo donationem omnium bonorum forsan per interpositam personam, est sic crimen ipsis subliceat quae donatio nulla est sh unica C. de contracti bu iudicum coniecturabitur autem si iudex illi personae donanti sit amicus vel alias curialis iudici: vessinudex qui alias de iure prohibe tur, vel de soro rem aliqua ac uria emere,facit quod clam suus amicus adcommodum suum eandem reminori pretio aduehat, in quibus omnibus dolus prisumitur-apet te talligitur, sicque merito contra i
Ies processitur in syndicatu . U. . ,
tDe culpa porro &negligentia id est de damnificatis ex culpa & negligentia iudicum latior foret campus dicendi, si doctorum hac de re opiniones ref rantur,-verum quia vela contrahere intendimus finem libro huic imponere: poterunt exempla esse laas culpae quoad iudices si omiserunt punire mala, capere scelera tos,quos sciebant reos homicidi j parricidii Sc. ex e . culpam lata admittunt eo quod
non puniunt quos punire possunt& debent sicque illorum Moruni ipsi rei efiiciunturi. I. C.de desertoribus lib. 7. ubi dicit gl. notacontra ossiciales qui poenas legibus inditas vel gratia, . vel dissimulatione differunt dum aliquando rixantes vident x se non interponunt quod unusquisq; bonus officialis faceret & sic est culpa lata, per quam sunt ab officio remouendi ut notat Cyn. l. si seruus C denbxalibus, imo is hoc non extent scrupulo si letallis oc ultae qui manifesto facinori desinum obuiar lieni si aliquis iudex male tractauerit homine:captum in ca ceribus, non dando ei necessaria cibaria vel te inc
799쪽
i et De vero, Christ. principe
ra, pel non linquen sibi is cum vin lal de aeris itrare possit ex quo secuta est sibi mors vel giam in Elmitas: qiuod si dolo fecjt tenetur Gotnelianas vel
si culpa est alias puniendas . . I A l 1 L . . O 'Ii' Similiteria lata sulpa erit iudex quando qxindi misinon siissicientibus aliquem posuit ad id iram tmius est hominem,&, quando perme luamibadici j causis Protei Mud &c.il Qualia' autem Uadex dicatus negligens notat Inn. hic significantibus de in. delegi, quod tunc demucum requisitus, vel expresse denegat vulmox tur faxere iustitiam .ec in hoc gra tarta potest, inquiri ut voluit Anton. M t. in c. licet ex sus pis' ς lar compet. Quid autem si Iudex dicat quod id qnod iecit ex culpa vel negligetia vel dolo assessoris fecit quia
sic faciendum consuluit ou quid excusebitur iudor, sequendo consilium imperiti assessoris 3 ubi quoad hoc quod ex proprio dolo vel culpa puniatnr ex 'situs, est per t. a. is quod quisque Iur. sa tamen dex sitam lit m si inique secit vel pronuci uix,quia sic non est excusatus dc dicit Bal ' a usquod quis mIur quod ipsi assessores etiam tonentur de proprio dolo M imperitia& tenentur de imperiis consili quod daturi testa icet sententia non formetur in persona disserotis sed iussiues, secundum D unicam ut nullus vicari ten tur lib. . I. Vtergo septa dicta procedant opus est: quod iudex ipse ubi tale alsumpserit assessorem, quia mala electio est in culpas praeterea instit: quibM mon e contrali obl. 6c ubi
Iudex sibi nou assumit asse otem sed: datut tibi a
tias. I. Gde perlaulo nominatorum nil, bo: Quantum vero ad execunQ9ςS ssententiarum V
800쪽
riis modis committituri culpae Si negligentia : nam aliquandol fit ex Gatio contra hastilix effectu, quia
executatus nullo modo erat obligatuς, ai t contra
modum iustitiae ordine praete illo; primo casu iudex est in dolo & culpa &facit litem suam. Secundo casu, aut executionem passo aliquid obest, ut liberatio no ec ifibndn debet retractari l. fi. g. si. s. quod metus, aulais' i eiecutio non rite facta non reuocatur si pro sel blast facta , iudex tamen tenetur iniuriarum si dolo fecit, aut executionem passo nil obest , tunc debet retractari quod factum est l. si cum nullais de Iuss.& pro hoc facit i. a. S.graui is de administ. rerum ad ciuitatemfiertinen. Vbi iniuriosa exedunotes acti r si quatrias facti patitur nihilominus iudex facit litem suam S tenetur in expensis parti laese secundum Bal. l. obseruare
S. proficisci. E de off. procon . Non minori cert poena assicietur princeps qui ne dum ut iustitiae limite Sin omnibus rite M legitime observentur, non curat, sed neq; in iustitia ontemptores animaduer
tit, sicque totius sui rinni prouincia rutia suarunt obliuiosus contemptor existit. Quod quia Catholaei,Muer, initicipis officio&voeationes repugnat , ideo magis magisque i somnis qui talem sese depra dicari religio Catholicanus is poest corporis hiatuq resolutibnem i u stitiae mercedem, ut pro fideli in subditos suos adita inistratio-
omniumque Sanctorum mςrnu; intςrcessiψnelan aeternorum retributione consoueri'. Quod ut