장음표시 사용
171쪽
r MONUMENTA Pithinam p. 23. An. 77 f. Carlus Saxonum perfidiam uom Ere burgum reaedificat. Annal. Franc. editi a Pithaeo, Astronomus, vita Carol. M. Regin. An. 776. Cui Carolob vix Alpes transgresso occurrerunt, sui nunciarunt Eresburgum arcem a SaxonIbm expugnaram , d raesidium Francicum, quod in ea posuerau, expulsum. Astronom. apud Rehiber. Annales Francici incent alist. apud Pithaeum. Tunc Rex cum Francis res ravit Heresim l castrum. R gin. ad An. 776. Astronom. I c. An. 78o. Transiic que per arcem Eresburgum ad fontem Lippia venit. Astronom. apud Reuberi Car lus Saxoniam ingressus ad Heresburg venit , ct inde ad locum ubi Li pa consurgit. Regino in Chron. An. 78 . cumque eum ulterius progredi tam branalis temporis asserit , , quam aquarum inarantis Wohiaberet , Eresburgum arcem in hyberna concessit. MDon. apud Reudi An. 781'. Rex Carolus in Heresburasiler hyemem remebat, CT Saxones in pace conquiescunt. Fragment. Annal. Francic. p. 88.
Nusquam deinde Leonem Papam ad Salam Thuringi ni penetras te scribitur, qui tamen, ut suo loco ostendetur, Padem bornam ad Carolum venit, atque Ecclesiam Eresburgi consecravit. In hac Ecclesia, teste Widetando & Gobelino, caesus Dan marus, cum quo Otto M. non in Thuringia, sed Westphalia bellum gessit.Fuit igitur Eresburgum in Saxonia vcteri seu Wesmphalia, non tamen ad ripam Insurgis, ut Ado Viennensis autumat ; neque ad fontem vel fluvium Liniae, ut Ernestus Brotufius
hist. An hal. l. I. c. I . Marcus Wagner. in vita Carol.M. &Joannes Lampadius in mellificio hist opinantur; nec etiam ad Ruram fluvium, ut Letaneriis in hist. Caroli M. α a1. adfirmat , nec ad arcem Driburgum dioecesis Paderborn. ut vult Tilemannus Frisiis in speculo de monetis l. s. c. I. & 8. Nec ad Ambram seu --
meram haud procul Luda oppido, id quod riderit. in Chron. Lippiensi sentit: Sed ad Dimotan, qui magnam dicecesis rider-
rn. partem emensus, haud procul Hersam Saxonico in Visurgim effunditur , ubi etiamnum superest Pnepositura a Ludovico Pio Monasterio Corbciens donata. Domnus Ludoiscus Imperator Amgustus Caroli flum ira dis Mona ris Corbeiens loeu- - ὀ xi cum o nibus suis a e burg ct Meppiam Abbatistis,o cater radia
172쪽
PADERBORNENsIA. Iosis Aquilone. Puditha Imperatris haec a viro suo obtinuit. Chronicon Corbetense editum a Meibomio. Henricus de Hervom dia citatus ab eodem ex ordinario Corbeiensi. Diutis lime printerea Vetus nomen Eresbeet & Heresbeet conservatuna e uti cxliis litoris Wi ldi Abbatis Corbeiensis anno millesimo centesimo quinquagesimo secundo, & Consulum ac populi oppidi Eresbergensis anno millesimo ducentesimo vigesimo nono, datis apparet. In nomine Domini nos,i JEs u Christi. IV 1-B o L D U s Dei gratia Orbegensis ecclesiae Abbas omnibuspraesentibus cir futuris in perpe tuum. uoniam res gestis literaru monumentis tra-ἀere tam ad praesepium memoriam quam ad futurorum notitiam camtum est. idcirco I nos praesentibus ae posteris per hos apices in nummus. qualiter Venerabilis Episcopus P exbornensis Bernhardus ex no- 'o er Orbegensis Capituli come . emit a fratre nostro Reinhero Praeposto cir caeteris statribus nostris de monte EREsBER GH VII U talentis denariorum domum quandam or aream in vista nomine 'en enhusen. ct XL. jugera dimense terra ad eandem domum pertinentis, Cujus possessionis empta a praed=cra Venerabili Episcopo legit,mam per hae script mancipationem facientes. ei quo fastum es seriapto attestamur. 6r a prepetuam firmitatem Agisio nostro hanc scripturam munimus. Data Corbeiae anno Dominicae Incarnationis Μ C LII.
inrictione prima. XVI. Kalend. Octob. publice in capitulo Corniae. sub testimonis Henrici Prioris. Adeuerti Praeposti. Conradi Cesierarii. reliquorum statrum tam majorum quam minorum. Coss.&populi Eresbergensis tabulae sunt hujusmodi. Nos Consules se unifestin cssontis qui dicitur Heresbeet milvesspraesentem paginam inflecturis praesentium tenore significandum duximus. quod cum nos a milia Hornusten ad montem qui dicitur Heres et Padobornenses Dioecesisnfra ae micilia transulissemus.. ac montem munientes eundem ab obedientia Ecclesiae Pariclum O. qua eidem in stiritualibus eramursubjecti. imobedienter recessessimus. tandem cum eadem Ecclem convenientes. imter ipsam ct nostram universitateo talis ordinatio intervenit. quod nos
errorem nosrum recognoscentes. or ad obeaeentiam matris nostrae E
cisae videlicet Paderburnensis redeuntes. debitum in i iritualibus aά-imam habebimus restentam. ct clericum quem Epipopus Pader λ'
173쪽
ni restate Eotanda. praefecerit. quemque x rchidiaconus loci. dono altaris investiverit. tanquam nostrum plebanum modo ad praesens ri cipiemus reverenter. remanente nihilominus apud nos post mortem jusdem plebant alium nobis eligendi pluanum tibertate. dummodo lectus a nobis Archidiacono. ad recipiendum donum αWastis er curam animarum praesentetur. ipsamque Ecclesiam nostram Domi us
piscopus parrochialem facient. cr Repulturam ibidem indulge o.
tempore oportuno consecrabis. Praeterea i rchidiaconum de Capitulo m oris Ecclesiae Padreburnensis. qui IF do ' Horebvsen praesed . re consuevit. in monte se praefata Ecclesa snadra sidentem iam quam nostrum Archidiaconum cum omni jure qa d ipse Archidiaeonus antequam nos ad montem transferremus in Capesia S. Dyonisi
Hor Un habuit. 6r adhuc circa universam Hebem ejusdem Aria diaconatus habere dinoscitur. admisimus. duobus tamen articulis non de jure sed de benignitate se gratia Archidiaconi o Ecclesiae exceptis. quod nec denarios vel obuios bnodales persivemus. se quia homines inter nos servilis conditionis. a scabinis accusati. non .in ferro eandenti. sicut alias consuetum es. sed manu duodecima suam e purgationem praestabunt. Ne autem haec proripta ordinatis. tam ab Ecclesia Paderiarne . quam a nostra universtate valeat ius,rum revocari. vel aliquid in ipsa immutari pr sentem cartam sigilli mina universitatis appensone. ac testum annotatione robormiam. quam cartam etiam Ab eodem tenore. Domini Episeopi est C pisuli igillorum impressione munitam. ab i a Ecclesia accepimus. ad exhibendum pro se contra nos se necesse fuerit. Ecclesia dessimus eidem. Da sunt haec Anno Dominica incarnationis M. C C. X X I X.
VII. Kalend. Septembris. Teles hujus reisunt. Hermande Veste ι . Potan de Euro. Trimar de Duso. Iohan de sancto inagno Iohan de Meshem. pluani. UMilites mero. Andre in de Duso. OLricus de me em. Alradus. Henrie de Brachiis. Stephanus. fratres de Damem. nderis is Etlen. Eodo. Henric cst yotan de Schneve-1he. Confules vero Volgant. Abat. Herman. Conrat. Monetarii.
174쪽
Proximo tamen superiori anno Eresburgum etiam Montem Martis appellatum esse testatur hoc diploma. Henricus Dei gratia Romanorum Rex se semper Augus . Universis imperii fidelibus quibus praesensriptum exhibitu uerit gratia uam ct omne bonum. Ad n
litiam unisesrum volumus pervenire. Mi mandatum Domini Impermioris patris nostri recepisse. quod nequaquam ratam habere vesiet Maram diam. quam in solemni curia ra apudHerbipol fecisse dinoscimur ab MONTE MARTIs in mepis Osiniensi in Abbatis dilem Prim cipis nostripraejuricium Corbeienses. Et quod eundem Abbatem in posses
nenν diriti montis remitteremus. etiam plenam Marandiam praestando praedictus Dominus nosser Imperator nobis firmiter injunxit. Nos vero mandatum Domini Imperatoris patris nostri coniservare o implere in omnibus cupientes. auctoritat raesentium in possessionem e usdem montis di tam Principem nostrum Abbatem Corbatensem mittimus eum omni jure. nusiam jurisdicitionem in ejusdem montispossessone recognoscentes Archiepiscopo Cotoniensi Mandamus itaque per gratiam nostram firmiter praecipientes. quatenus nullus ausi ductus temerario. memoratum Ebbmiem inpossessiones pedicti montis impe re vel molesarepraesumat. quod
qui fecerit gravem indignationem no a cestudinis Ie noverit incursurum. Testes hisunt. Hemicus 'nerabilis Esetenses Episcopus. Henricus illastris Dux Bavam. Comes H. de Ditingen. F. de Druhendis n. E. Da fer de Walpruc. C. Pincerna de Immersiae: ct alii quamplures. Datum apud Ulmam. Anno Domini M. C C. X X V III. indict. prima. Postea vero Eresburgi nomen prorsus obsolevit: nam litteris anno I 2 7. conscriptis , Mons Martis, & deinceps perpetuo ainpellaciar. HERMANNUs Dei gratia Abbaτ. Strigerus Praepositus. Albertus Prior. totusque conventus Corbegensis Ecclesiae nec zon nemo . O a Pr
175쪽
Praepositus Montis Martisostatres sui ejusdem montis. Universia Chri sillabus hane pes nam i stecturissalutem in Domino. Super dissensione
mota inter Dominum Simonem Electum es Capitulum Paderbu Me ex sarie una. ct nos ex parte alte super parochia. Archidiaconatu. risdictione Disce ni Ordinaria MONTIS M T I S. quam Domi-nus mi erburnensis cT Ecclesiasuapetebat ratione juris communis. ct nos privilegiis crpraescriptione defendebamus. Magistro Ottone Decano Ere- mensi. Met siro Thermaro Canonico Monasteriens minrico Decano se Hermanno Scholasticonmae Ecclesae mediantibus talis compositis interv nit. quod tenore praesemium publice c olemniter confitemur. quod ven
rabili Domino Simoni Eleato se Capitulo Paderburnev ordinariam jurisdictionem Mur 'iritualia Dioresano ct Ecclesiae de jure commmni debita in Monte Martis secundum formam recognscisura insta scriptam. Consentientes se eligentes quod Volradus Canonicus Padoburnensis Archidiaconus in Horehu en Huisuccessores quipro temporefuerintimbitatoribus Montis ejusdem e in Monte in Capella B. N AH sive in Horelusen in Ecclesia B. Dionysii prout i,isplacuerit nodopraesi eant. Et quia Praepostus atraspraedisi moniis ad Abbatem tantum es Commentum Coriagensem in stiritualibus es temporalibus reglectum habere debent. ipse tam ab Episcoporum quam Archidiaconorum Pader memsum juris: Iunt exempti. Consensum es etiam inter Parisiurnensem eo Corbegensem Ecclesias quod in iniuriunt excepti astequentatione 5-
nodi se a juribus I nodalibus qui insta ambitum Claustri cum Praeposito se
fatribus habitani ct in emunitate existentes eorum servitiis sunt; ecialiter deputati. Praeterea Praeposim ejusdem loci nomine Abbatis se Comventus Orbegenses denarios Onodales. tantum de habitatoribus Montis colliget aunuatim. Archidiacono contra eosdem habitatores si necesse fu rit in hoc per censuram ecclesiasticam adjutante. de quibus es no bbus denariis Praepositus idemsexsolidos grames Archidiaconostatim tam cos --cti fuerint annis singulasine qualibet dissicultatepersolvet. Nemo etiam nc Praepositus qui parochis praeest iu eodem Monte a Domino Hobado Archidiacono curam animarum se donum aliaris recepit se obedientiam Archiriacono debitam repromisit. ct deinceps Praepositi Montis Martis vesolii qui ab Abbate Cor gens Archidiacono in Horehinen CanonicoPadem mens fuerint praesentati ad eandem parochiam donum altaris o cm
176쪽
Anno Domini M. CC. X. II. in cras o nativitatis B. I riae Virrinis 3. Hos Pris E RES BURGI PRAERUPTAM CON&PI-
I s URBE M. J Eresburgum praecesso lateque honspicuo monti impositum Widehindus S Dilmarus urbem; civitatem Auctor vitae Caroli M. Annales Franc. vita Caroli M. apud Pith. Astron'm. apud Reubcrum, Ado Viennensis, & complures alii castrum; AEgil in vita S. Sturmionis castetam, alii arcem appellarunt. Castri veteris aut nulla aut exigua vestigia supersunt. Urbs paulo ante An. Ia 7. instaurata videtur, domiciliis ex vil- la Horhusen in montem Horrabery translatis, monicque munito, ut ex dipilam. cit. Eomet. Complectebatur, ut Mei m. scribit, Foo. domicilia non inelegantia, civesque ob commercia opulentose sed num rum sedium fortunasque civium multum imminuit proximum bellum, quo An. I 6 6. 2 f. Maii oppidum a Suecis expugnatum , direptism, & munitionibus nudatum. Superiorum vero taculorum calamitates, quae post Caroli M. devastationem Eresburgo acciderunt, vetus nobis his. fragmentum membranae Corbeiensis his verbis repraesentat ad annum Christi M Ex L v. Tertio destructa es urbs Eresburg. Primo per Larolum M. qui undecimo 'anno Obsidioni aude cepit o devaeavit. Secundo per Fridericum Primcipem Arnesburgensem precatura enberii Abbatis. Tenio per VolcvLnum virumpraepotentem Sualeniastensem. Nam verra inter ipsum is
dumnum minrici filia I riderici praemissi filium de Armsbergoborta
177쪽
116 M o N U M E N Τ Λptem se incolae montis Eresburg ad contuendos se cum urbe adtraxerant. or ipse fortes viros dominos Galicet Scardenbergenses se Casebegenses. inibi Gilocare decreverat ad humiliandum i um Voli: vinum. qui or eimiaebantur inimicari. ad condictam ergo diem quando convenire in momre debebant. ut unusquirique suam turrim altam ct firmam inibi construsret. D. Heinricus Abas qui or urbem reaedificaverat. o D. Volovimu motrem tractatntes jacturam ditionis se circumjacentibus late bonis suis de his eventuram. diem praevenerunt. montem Uenderunt. quid facto qu foret cum non reperirent. totά die sita consultantes uisine populi damno inhabitantis fieri ullatenusposset. in crastinum istulerunt.
Cumque si subsequentis diei aurora indicisse prodidisset. inconsulto or
insecto abbate. adhuc etiam is dormitarute. per milites D. Hol vini nutui in circumquaque urbssuccenditur se consumitur. . A N TI QUA CE LEDR E M RELLIGIONE LOCU Μ.JErat namque fanum nobile, sive, ut Meibona. scribit, religione aurasum, magnitudine ingens, fructura versum, silendore magnificum, divitiis inclyti , atque in hoc delubro vastissimum idolum totius Saxoniae, numen gentis tutelare & commune. Solebant ant qui Saxones, se cumprimis militares homines certis iisdemque flemnibus se festis diebus armis induti, atque etiam cataphracti, gladii que accincti, dextia vero esus ferreos vibrantes, alternis circa idolum patrium obequitare, interdum in genua procumbere . opemque praesentem se in belliscundam fortunam efflagitare. me quoquestoquens populm ibat or vota reddebat. Multa ibi opulenta regum popul
rumque visebantur munera, ingens auri argentique sendebatur copia. Avent. l. l. Annat Boicorum. f. MARTIS IBI QUONDAM sIMULACRO. J Non uno eodemque modo ab antiquis Francicarum Germanicam
que rcrum scriptoribus nomen hujus simulacri, seu idoli enui ciatur. Annales Francici, Fuldenses, Adelmus, habent Irmim : Hos sequuntur Dilmarus Mersburgensis, Schamnaburgensis, Hermannus Contractus, Urspergensis; modice Variant Adam. Brem. qui IrmisdOL Albert Stad. qui Emi , i, auctor
vitae Carol.M. qui Ermest, Sc Annal. Canisi Ermense scribunt: alii aspirationem adjungunt, in quibus Regino, Hermanseaul
178쪽
leving. Hermeseid. Sigebertus, Auctor lib. bis. de Caroli M. CanoniZat. & Chron. Belg. mag. Hermensul, Ado Viennens Adinmensul appellant, Chronicon Saxonicum Armensulo inia ex duabus dictionibus compositum, de utraque controVertitur, an posterior cippum, seu columnam, an vero aulam significet uepraecipue vero de posteriore dissentiunt. Nonnnussi, ut Cran-trius in Saxonia, Irmen ut interpretantur publicam. Conj ei permittitur H Iam uermansiui quasi communeprofugium se asylum omnium. Favet huic etymo Adam. Brem. quipatriali ua idem esse vult, quod Latinis columna, quasi univer statuens; Gobelin .satuam Mercurii opinatur; Aventin. Herminiomsacram fuisse contendit, Plurimi memoriae Harminii Cherusiorum ducis dicatam existimant , Gorop. Becan. hierogl hisam esse assi=mat. Verum magis credibile ea, sicut Tencteri & Usipetes apud Tacit. lib. l. hist. Martem praecipuum suorum deorum Vocant, ita Saxones gentem bellicosam Martem in eo coluisse: nam ut
Widekind. lib. I. quem sequuntur Olevingius & Theodoricus Niemius I Secundum errorem paternu ac suapropria veneratione venerati sunt , nomine Martem ess e columnarum innitentes. Chron. Saxon. Vetus: Haec era forma idoli artu Maraburgi, quod Catoliu M. destruxit in Mesphalia. Marti praeterea similior quam Mercurio imago a Cranigio deseripta. Erat armati toto eo ore eriles ; cujus in dextra signum milita mser vexistum v cant θ praferens roseam: cujus breve momentum se facilis ortus se int ritus , ita eventus praeliorum. In ista libram expandit , dubiam pugnantiumsonem facile huc illuc inclinantem , pectus inerme ursum p ferebat, interritum bestatorum animum in uans. Inclypeoleo , qui
bestiis imperitat , invictum ad fortia facta animum monstrate florom consito campo , in quo sabat, quod nihil jucundius stet videri senibus,
quam in acie virtutem sendere.
6. N Q BIL E FANUM. J Adamus Brem. Ursperg. Rh nanus, Huldricus Mutius, tradere videntur Irmensulam stib dio in aperto campo stetisse , at fani seu templi meminit vita Caroli M. apud Pithaeum: perveniique usque adEmensit, ct inβ- num destruxit , est aurum ct argentum , quod ibi reperit , abstulit. R gino
179쪽
gino totidem verbis cx, vita Caroli M. Henriciis deΗervordia ad annum Conitantini Imp. 3I. apud Mei inium in Irminsula Saxonica cap. 7. De Eresburgensis fani & Irminsulae sacerdo-ubus & facrorum ritibus, Leigner. in Chron. Corbeiens &ex eo Meibona. c. . Irminsulae. Quibus illustrandis magnopere servit memorabilis, si quidem vera, historia, quam narrat Nicolaus Causinus in fine lib. Aulae Sanctae, ubi citat Chronic. Saxon. & Relationes Schaumburgit, Evodii, Albini.
7. VASTATUM CAROLI VICTRICIBUS ARMIS.JAnnal. Franc. apud Pithaeum: Currim Saxoniam ingressus, Eres-
rgum cepisse Edoti m Saxonum, quodvocabatur Irmiol, destri xit.. Ursperg. Regin. Quo tempore Irmolam, usque fanum Eresburgi Carolus destruxit, res mira contigit, ab Astron. auctore Annal. Franc. Ursperg. Reginone aliisque scriptoribus magno consensia prodita. Fuitscciti magna, ita ut aqua deficeret insupra dicto loco, usi semensulflabat. Et dum vestit ibi ires dies smregloriosius Rex ad destruendum fanum ipsium, valde homines est D menta stirent , subita Chrisi gratia , media die cuncto exercitu quiescente, agparuit eis torrens ebulliens salubres aquaου , ct cunctas exercituso jumenta eorum suspicienter reinati sent. , se tam dis ebulliit aqua viva, done anum de urium es. Sed quae ad Dimolam amnem esse potuit aquae penuria ρ an victorem Francum Saxones h stes aquatiope prohibuere Θ certe exercitui siticnti vix magis d fuit, quam ingenio sedem Eresburgi ad Dimolam, nedum ad Luppiam aut Visurgim propugnanti, aqua hic haeret. Maj rum quidem habet traditio, quam incolae referunt, Dimolae aquas veneno a Saxonibus infectas, & Carolum cum preces ad Deum fudisset, ejus cquum in montis declivi descensu, quadrante circiter horae ab Eresburgo, ungula fontem elicuisse cui hodiedum Regii sentis sit nomen, & aqua perennis. Sed ereor ne equi sontem aperientis ungula Pegasi imagis fabulam sapere, quam historiae vcritati consentire videatur. Non s --tis autem pictati Carolim impium fanum evertcre: nam in eodem loco Christianum mox templum condidit , de quo Auctor vitae Caroli M. his. lib. a. cap. Il. Apud taburg m
180쪽
civitatem Saxonia, quam propter inhabitantium perfidiam, se indommsilem contumaciam deleverat, sed tamen post casum in majori silendore et elopistatis restruxerat. Post eversonem idoli , H E R M E N s V L, ides, S TA TUA HEαMETI s,ab incolis vocati basilicam imperialis munificentiae se cestudinis construxit: ut quem locum cultura daemonum sordidaverat, Chrisianae religionis veneratio emundaret. Hanc Basilicam ipsum Leonis III. Pontis. & Ludovici Pii Imp. & Lotharii ejus filii diploma, quo Corbeiensi Monasterio donatur, Capelum vocat, quod est hujusinodi.
Omnibus fidelibus sanctae Dei Ecclesia o nostis. praesentibussicilicet
futuris notumsit. quia nos pro divini cultus amore or animae nostrae r , ED. quoddam Monasterium quod nova Corbeia υocatur in honorem B.St phani Protomartyris insta Saxoniam supra fluvium M sera. in loco qui dicitur Huxori conserui jus m. quod o viro Venerabili Adelhardo con- fruendum regendumque commisemus qui erat Abbas in altero antiquiori monasterio quod aeque Corbeia et ocatur. a quo es novum supraduectum monasterium nomen constat esse sortitum. Itaque nos disina i , ratione conpuncti or caelesis patriae amore Νccensi. ob animae nosrasalutem concessimus eidem monaserio Capeltam . quam dudum Domnus ergenitor noser K A R o L U s Imperator in Castrigo quod dicitur HERE S B U R G conserui jussit. cum omnibus rebus ac mancipiis ac decimis ad eam pertinentibus. quantumcunique Domnus o genitor noster eidem pestae pia devotione eontulisse dissitur. cum omni integritate praedia monasterio ad sub dia monachorum ibidem Deo famulantium per hancnosrae auctoritatis donationem a die praesenti perpetuo habendum atque possidendum concessimus. or in ditionem ejus transulimus. eo videlicet modo. ut quicquid ab hodierno die depraedicta capesia τel de his quae ad eam pertinent. Rectores se Mini isupra memorati monasterii. - trum in eo degentium voluerint. absque ullius injusta contradictione ord nent atque ditionant.' faciant quicquid utilitatibus praedycti mon serii congruere se convenireperspexerint. Et ut haec auctoritas largiti nis nostrae per futura tempora inυiolabilem atque inconvulsam obtineat