장음표시 사용
151쪽
x11 DE ANTIQUIT. LUSIT. in citeriore . Vesci oppidum Fauentiam cognomina turn legi apud Plinium, in Baetica,&apud Ptolemaeum ex quo Vescitani fieri potuissent, si de oppidanis, non autem de populis sermo esset. At Liuius populos intellexit, in Vascetanis, inquiens , apud oppidum Lyconem. Quod oppidum si extaret,aut saltem nominis vestigium exiguae esset operae lectio nem Veram agnoscere, interea placere mihi Batestanos pro Vascetanis substitui. Sed ut redeamus ad Liuium circa eiusdem libri finem de P. Iunio Bruto in ulteriore Hispaniam misso. C N. Manlio . C N. F. Vulson . M. Fuluio. M. F. Nobiliore Coss. ci ca urbis annum D Lxv. Profectusq. in Hispaniam est. P. Iunius Propraetor, in qua pro uincia prius aliquanto, quam successor venis set, L.Aemilius Paulus,qui postea regem Persea magna gloria vicit, cu priore anno haud prospere rem gessisset, tumultuario exercitu collecto, signis collatis, cum Lusiitanis pugnauit. Fusi, fugatiq. sunt hostes, caesa decem &octona illia armatorum, tria millia,C C C .cap ti,& castra expugnata. Huius victoriae fama, tranquilliores in Hispania res secit. Lucium Aemilium Paulude Lusitanis,propter hanc victoria triumphasse opinantur non nulli ex verbis Vellei j Paterculi libro priore. Tum Senatus, Populusq. Romanus. L. Aemi
152쪽
LIagR TERTIvs. 123 phauerat,virum in tantum laudandu, in quantum intelligi virtus potest. Conjulem creauit filium eius Pauli, qui ad Cannas, &c. . Sed Liuius post narratam hanc de Lusitanis victoriam, supplicationes, sia quit, deinde suerunt,ex S. C. Quod Lucius Aemilius in Hispania prospere rem gessisset . De triumpho non meminit. Neque Plutarchus in hominis laudem mire propensius , neque item Capitolinae. M. Verrij Flacci tabulae.
Onuphrius autem Veronensis in commen-
tario virorum triumphalium, ex Paterculi a me modo citatis verbis, & basi Capitolinae quadam, atque aliquot nummis non male videtur colligere illum triumphas . Huius victoriae fama, inquit Liuius, tranquilliores in Hispania res secit,verum no diu.
Nam C. Catinio, & L. Manlio in Hispanijs
Rempub. gerentibus, circa annum ab urbi condita DLxv III. in citeriore prouincia Celtiberi , in ulteriore Lusitani armis Romanorum socios vexabant , eormnq. agros po
putabantur. Sp. Posthumio Albino. Q artio Philippo Cosse. C ergo Catinius, qui cu bienio ante Praetor in ulteriorem prouinciam esset prosectus, Sctum ex prorogato imperio eam Propraetore obtineret, in Astensi agro cum Lusitanis signis collatis pugnauit. Ad sex millia hostium sunt caesa, ut refert Liuius libro nono quartae
153쪽
114 DE ANTIQFIT. LUSIT.decadis, ceteri fusi , sugati, castri'. exuti. lCatinius inde ad Astam oppugnandam legiones duxit, eam q. haud multo maiore ce tamine cepit, quam castra, sed dum incautius subit muros , ictus, ex vulnere paucos post dies mortuus est. Q a re cognita Senatus censuit,ut C.Calpurnius Piso, qui erat successurus maturaret proficisci,ne sime imperio prouincia esset.
Profecti igitur, C. Calpurnius Pisb in ulteriorem Hispaniam, propter Lusitanorum motus, in citeriorem, L. Quintius Crispinus, pri- mo vere ex hibernis eductas copias, in Baeturia iunxere . Ea est pars Baeticae a Marianis montibus ad Anam pertingens . Inde in Carpetaniam, ubi castra erant hostium, progressi sunt, communi animo,Consilioq. parati rem gerere, haud procul Hippone, & Toleto urbibus, inter pabulatores P
Qiribus dum utrimque subuenitur a castris, paulatim omnes copiae in aciem eductae sunt. In eo tumultario certamine,&loca sua,& genus pugnae pro hoste suere,ait Liuius l1bro nono de cadis quartae. Duo exercitus Romani fusi, atque in castra compulsi sunt. Non institere perculsis hostes. ' , Praetores Romani,ne postero die castra op . pugnarentur, silentio proximae noctis tacito si no exercitum abduxerunt . Luces
154쪽
Luce prima Hispani acie instriacta ad vallu
acceμrunt, vacuaq. praeter spem castra ingrcui, quae derelicta inter nocturnam trepidationem erant diripuerunt, regressiq. in sua caitra paucos dies quietis stativis manserunt. Romanorum ciorum q. in proelio suga,&ad quinque millia occisi, quorum se Mo,HShostes armauerunt. Inde ad Taetum B men profecti sunt. Ita Liuius. Praetores posthac cu omne id tempus coii-btrahendis siociarum ciuitatu auxiliis,recreanci sq. ab terrore adueris pugnae militum anumis consumpsissent suppleto exercitu iterum collatis signis atrox proelium inierunt, hinc annatis recenti victoria Hispanis, illinc Ro-
agi Iominia accensis. ex numero supra XXXu. milhu, quattuor millia effugerint, tria latum mallia, qui arma retinuerunt, in propinquum
montem se receperint, mille semiermes per agros palati sint. V, . paulo plus sexcenti,& pro-eincialium auxiliorum CL. ferme ceciderunt, Tribuni militum quinque amissi, & pauci equites Rornani. Pro concione postero die laudati, donatiq. phaleris, catellis, & fibulis, e- . anno , App Claudius.M. Se Pr*nius Coss. suerunt, sunt gesta . Inse-
155쪽
1,6 DE ANTIQUIT. LVsIΥ. In sequenti anno, quo P. Claudius, L.Porcius erant Coss. in Hispania ulteriore, stactis proximo bello Lusitanis, res quietae fuerunt , vi tradit Livius. Ex quo intelligimus proelia duo, quae paulo ante retulimus, cum Lusitanis, ac Celtiberis fuisse.Id etiam ex eo patet,quod veteres Praetores C. Calpurnius Piso, & L. QU:ntius Crispinus,qui eas pugnas pugnauerant, Romam
cum rediissent, utrique magno Patrum consensu triumphus est decretus. Prior C. Calpurnius de Lusitanis, & Celtiberis, paucos post dies L. Quintius ex iisdem Lusitanis , ac Celtiberis triumphauit. In sequenti anno ulterior Hispania in pace
fuit, quia P.Sempronius Longus, cui ea decreta erat, diutino morbo esset implicitus, Mnullo lacessente peropportune quieuerant Lusitani . Haec Liuius in fine libri noni quartarde cadis. Ex quo etiam patet illa tempestate belli, pacisq. momenta praecipue penes Lu sitanos fui si . Inde Colis Cn.Baebio Pamphilo, L. Aemilio
Paulo, anno ab urbe condita DL XXII. P.Manlio Hispania ulterior obuenit, quam & priore
praetura obtinuerat, inquit Liuius, quae tunc P. Semproni; propraetoris morte, sine imperio suerat. Is secunda aliquot proelia cum Lusitanis secit, quae Liuius non explicat. A.
Posthumio Albino, di Calpurnio Pisone Coss.
156쪽
Hispanias sortiti Praetores, L.Post humius Albinus posteriorem, citeriorem Tib. Sempronius Gracchus. Qui bene re gesta, centum quinque oppida ad deditionem coegit. L. autem Post humium eadem aestate in Hispania ulteriore bis cum Vaccaeis egregie pugnasse,&ad xxxv. millia hominum occidis. se, scribit Livius. Codicem ego Liui j manu scriptum ab amico quodam accepi, in quo non cum Vaccaei S, sed cum Bra caris habebatur, sicut& in Badiana editione legitur , probante Henrico Glareano docto, ac diligenti homine . Hoc aliquando Ioanni Vasaro indicaui, eramq in eam lectionem propensus, videlicet, quia in ulteriore Hispania Vaccari non sunt, Bracari autem, iuxta vetustiorem terminationem, sicut & nostro aeuo ad Lusitania pertinuerint . Q d si ita esset , emendari oporteret Liuij quoque epitomen, libro quadragesimo primo , ac pro Vaccaeis, reponendi Bracari. Verum postea expendens Liuij paulo superius verba, ubi sic scribit:Eodem anno in Hispania L. Posthum ius, & Tib. Se pronius Pro-prae. comparauerunt ita inter se, ut in Vac caros per Lusitaniam iret Albinus, inde in Celtiberiam reuerteretur Gracchus, quod maius ibi bellum esset , in ultima Celtiberiae penetrauit, non audeo quidquam immutare.
Videtur enim Liuius fine consilij, quo inter
157쪽
.118 DE AN ΤIQv I . Lus IT. Propraetores conuenerat posuisse, nempl. vi in Vaccaeos per Lusitaniam iret Albinus, sicut & Tib. ipse Gracchus Mundam ulterioris prouinciae urbem oppugnauit,ac cepit.Ita eniim e re p. sore uterque existimauit.
Gracchus Praetor ibidem iterum ducenta oppida expugnauit, cepit. Ibidem, hoc est, in citeriore Hispania, iterum quia iam ibi centum quinque ad deditione coegςrat. ergo in citeriore,non in ulteriore prius legendum. Quonam igipir modo in v tigriore Hispania gesta res fuisse lagi ratur. Videlicet quia Propraetor vlterioris erat Albinus,& finitimi Lusitanis, A sturibusq. Vaccaei, uti superiore Iibro, cuna terminos Lusitaniae definiebamus ex Strabone ostendimus, etiam si e S pugnaSidem extra I tisitaniam Albinus pugnauerit. Nisi & illic emendandus Liuij codex sit, ut legatur in Bracaros per Lusitaniam iret Albinus . Nam si cum Vaccaeis,& non cum BracariS, hoc est, cum Lusitanis eae pugnae fuissent, quo iure Posthumio Albino de Lusitanis decretus est triumphus, non aute de Vaccaei Verba Liui j haec sunt decadis quinta lib. Primo : Triumphi ex hispania, deinde duo continuo acti. Prior Sempronius Gracchus de Celtiberis, sociisque eorum, postero die L, Post humius de Lusitanis, aliisq. eiusdem regionis Hispanis triumphauit.Docti examinet. Vnum addam, apud Orosium perperam
158쪽
rhiat His esse prouincias.Tiberium enim Semproniuna id ulteriore Hispania centum qui que oppida , ut vetus habet codex , non cen tum quinquaginta, ut vulgata editio ad deditioitem coegisse scribit.Eadem autem aest te L. Posthumium in citeriore quadraginta
millia libstium bello interfecisse: Triumph runt anno ab urbe conditi quingentesimo se Ptuagesimo quinto i Quinto Opimio Nepote Lucio Postim mio Albino Coss. circa sexcentesimum urbis annutria Lusitanis per armi vex tos suisse
Romanos scribit Iulius Obsequens in libello de prodigiis . Quamquam Consulum praeno mina perperam sint posita Quinti Onim pra, nomen Opimio filii, Lucij vero praenome Posthumio , patet ex tabulis capitolinis; sic pimius F.Nepos L. Posthumius. s.
P. F.L.N. Albinus. Posthumio tamen in magistratu mortuo ,
in eius locu M. Acilius Glabrio suffectus est. Ebde auctore M. Marcello,& L. Valerio Cossi in Lusitania varie pugnatum P Consentit epirutome Liuij lib. 6.Hi autem Coss. M. Claudius Marcellus, & L. Valerius Flaccus fuere anno
ab urbe condita D C I. His Cost L.Mumini L.F.L. N.Propraetorem
de Lusitanis triumphasse ostendit in Iberico Appianus,& qui in Capitolinas tabulas commentarios edidere. I Mend
159쪽
Mendose legitur apud Eutropium to: LMemmius in Hispania bene pugn*uix Nam cu hic sit, qui postea a deuictis Achaeis ,
di Corinthiis, Achaicus sit appellatus , cer tum est, Achaicum L. Mummium L. L. fuisse,non L.Memmium . -4 Per haec ipsa temporae L. Licinio Lucullo . Aulo Posthumio Albino Coss. Hispaniel asse besium, cum parum prospere aliquoties gestum, ita ccmfudisset ciuitatem Romanam, ut ne ii quidem inuenirentur , quiaut Tribunatum ' eacciperent, aut legati ire vellent , P. Fornelius Scipio Aemiliainis. L.Pauli F.Africani nepos, sed adoptiuus, qui & ipse postea Afric
nus est appellatus, processit, & excepturuin se militiae gqnus quodcumque imperatumFGiet , proses est .. Quo exemplo d militandi studium omnes imittavit. Iisdem Coss. Servius SuIpicius Galba Praetor, male aduersus LusitanoS pugnauit, inquit, Liuij abbreuiator. Quam rem superi ri volumine a nobis tacta hic suo loco latius repetere est visum, ex quarto Orosij libro capite trigesimo primo. Sergius autem Galba Pratrem a Lusitanis magno praelio victus est, uniuersoq. exercitu amisso, ipsecum paucis vix elapsus euasit, ex. Qua ignominia, cum ulcisci se postea Galba Matuisset, immane, ac plusquam barbarum facinus perpetrauit. doro si ita narrat:
160쪽
sitanos circa Tagum flumen habitantes cum ii voluntarios in deditionem re pisset,iper sce. Ius interfecit. Simulansi enim de comm Odisti. eorum se acturum fore circumpositis militiabus, cunctos inermes, incauto'. prostrauit .a fres Hispaniae uniuersae, propter Rum ii norum perfidiam , causa inaximi tumulto, ibit . Valerius Maximus tib 9. capite de pera fidia sic ait. Servius quoque Galba summara perfidiae.Trium euini Lusitaniae ciuitatu,con .s uocato populo, tamquam de commodis eius il acturus, nouem millia, in quibus flos iuuen' ii tutis consistebat, electa, & armis exuta,par ri tim trucidauit, partim vendidit. Quo facis fiore inaximam cladem codex manuscriptuso habet partem barbarorum magnitudine cri
3 Accusauit acriter M.Cato Galbam,proin il terfectis cotra interpolitam fidem Lusitanis, σε ut testatur in Bruto M. Tullius, & obiter inia diuinatione, quod explicat apertius Asco
nius Paedianus, & Liuij epitomelibro quadra
sesimo nono. O .. AetatiS autem nonagesimum antrum age-
hat Cato teste Liuio decad. quartae lib. 9 cumi: Galbam accusauit, ardentissima oration , quam in Origines suas retulit. λReus vero Galba, cum se damnari videret