장음표시 사용
41쪽
ixit DE ANTI Q itIT. Lus Iriterras , maria distinguit . Tereis Hispani elatus finit, caelum , & maria hoc modo diuidit, quod circuitu eius incipiunt Oceanus Callicus , & frons septentrionalis . Ocea no Athlantico , & occasti terminatis . Ibi Tagus flumen: Tagum ob arenas auriferas ceteris amnibus praetulerunt. In proximis Olisi ponis equae lasciuiunt mira foecundit te. Nam adspiratae favoni js, vento concipiunt , & sitientes viros aurarum spiritu mari tantur.
: No dubium est haec Solinum ex Plinio esse
mutuatum, .in eandemq. sententiam, & Marcianum Capellam abijsse , & Isidorum decimo quinto et hymologiarurn libro, & alioqui ipsa verborum conexio satis indicat Plinium ita scripsisse ; attendat diligens lector: Ar
tebras enim, quos ante Celticu diximus pr*montorii ma, hoc in loco posuero. Sunt nohaec verba longe a Celtico iam progrem,ais is adhuc in eodem describendo inhaeretis 3 Hoc in loco posuere. Quo ita locoὸ Ιn Celticone: certe: ibi enim ceteri eos collocant ,& ipie-met Plinius: Ponidenim Arotebras ante Celticum . . Arotebrae autem ijdem sunt qui Artabri. Nostra aetatis homines, ait Strabo, Artabros Arotebras vocant, litteris Permurtatis, ut fatetur Plinius. Quomodo,igitur in Celtico detentus, quasi sui oblitus, erroris
manifesti argueret eos, qui ibi gentem Art
42쪽
LIAIR PRIΜvs'. I 3 fbrum,quq numqua eo loci si ierit posuissent Ista quae admista Toletani, & Salmanticen sis codictim lectione, ob ijci poterant, nequaquam ob ij cietur, si quod de Artabris hic ait, Oli siponensi promontorio Plinium dicamus tribuisse. At falsum est, Oli siponense promontortu in terra S, caelum , mariaq. disterminare, illoq. Hispaniae latus finiri, & a circuitu eius frontem incipere , clarissime dicente Strabone Hispaniae latus hoc ab sacro promontorio usq. ad Artabrorum montem, hoc est, promontorium Celticum extendi quartu denique latus ex eo loco usque ad promon orium Pyrenes, quae pars Boream spectat . Falsum etiam quod de promontorij excursu,
D longitudine inde ad Pyrenarum,si quidem te Olistponensi intelligas. Quid ergo dicemusὸ nisi Plinium male Am
abrum promontorium cu Olisi ponensi conia dissis. Poteratque non minima ex parte cul-γam eius minuere, quod non ipse amrmat Irtabrum id esse promontorium , sed non- ullos ita vocasse, & ibi gentem Artabrum', iis nunquam ibi fuerit, collocasse,atque hoca anifesto, ut inquit, errore . Et erroriS cauim sub ij cito: Arotebras enim, quΟS anti ellicum diximus promontorium, hoc in lo-o posuere, litteris permutatis. Quos tuter prehendit, quicunq- ij suerint, qui Artarum Promontorium ἰ hoc Olisiponense vo carint:
43쪽
tione alium non minimum errorem.
Erratum, inquit,& in amnibus inclytis, sicut, ait, erratum in hoc est, quod promontorium magnu , siue Olisiponense Artabrum appellauere, ibiq. gentem Artabrum , quae nunquam ibi fuit, manifesto errore posuere, ita erratum ab ijs est in amnibus inclytis, videlicet AEminio,atque Limia. Quemadmo . dum itaque ex parte hac Pliniu excusare ponsemuS, quando erroris arguat eos, qui Olisponense promontorium Artabrum appellauere, ita protegere a culpa non audemus Olisi ponenti isto terras, coelum , maria diastingui, eoq. Hispaniae latus ad Occidentem finiri asseuerantem. t Sed mirandum nequaquam est, falli,ac decipi tempestate ea Plinium, cum nostra hac quotidiano usu, & tanta frequentia, quasi digitis contrectatis rebus, & oculis etiam ad fastidium subiectis, atq. perlustratis, Ioachiamus Vadianus, qui propter erratum hoc ii Plinium adeo excandescit, ut iuuari eum etiam prohibeat, deceptus ipse sit, promontorium Cuneum Sancti Vincentij este caput , di sacrum idem, quod Barbarium opinatus rpraeter illa,quae de Salaria, atque Olisipone alio eo loco obieci .Lubrica isthaec sunt, & cognitu no nimis facilia, atque in tam vasto terarum orbe non ubi pene monstri similo.
44쪽
L1agR PRIMUS. Is . Mihi si meo arbitratu Plinium emendari liceret, sic potius legerem: Promontorium Celei Cum, terras, maria, coelum disterminans. Illo finitur Hispaniae latus, & a circubtu eius incipit frons. Septentrio hinc, Oceanusq. Gallicus, occasus illinc , & Oceanus Atlanticus. Deinde in capite de Lusitania, sic : Excurrit deinde in aliud vasto cor nu promontorium, quod alij Artabrum appellauere, alij magnum , multi Olisiponense ab oppido. Promontori j excursum lx.M.pro. didere , alij xc. M. pass. Ad Pyrenarum indino pauci xii. l.millia. Et ibi gentem Artabru,
quae nunquam fuit, manifesto errore. & quae equuntur. Oporteretq. tunc,& Solinum, &Capellam in iam corruptos Plinij libros incidisse causificari. QSod nescio an euinci posset. Quare per me quidem autographis libris illis, & Pintiano habeatur sane gratia Plinianum erratum sedulo amolientibus, sed recepta lectione, cum isthac magni viri labecula contenti. simus, neque eius sententiae vim faciamus. Caeterum quae de Lusitania sequuntur, nos muro Marte, diligentiaq. emaculauimus, reddemus . suo cuiusq. rei loco rationem.
υ γ LINII LIBRI IIII. CAP. XXI. Durio Lusitania incipit, Turduli veterea. P xsuri. Flumen Vacca. Oppies
45쪽
robritium . . Excurrit deinde in aliud vasto cornu promontorium, quod alij Artabrun appellauere, alij magnum, multi Olisiponense ab oppido, terras , maria, coelum dister minans. Illo finitur Hispaniae latus, & a cWcumitu eius incipit frons., Septentrio hinc ἡ Oceanusq. Gallicus, Occasus illinc,& Oceanus Atlanticus. Promontorijl cxcursum lx. M. prouidere I alij xc. M. pass. Ad Pyrenarum inde,non pauci xii. l. millia,& ibi gentem Artabruna , quae nunquam fuit, manifesto erro- . Arodebras enim, quoS ante Celticum di-Σimus promontorium, hoc in loco posuere , litteris permutatis. Erratum &in amnibus inclytis. Ab Minio, quem supra diximus cc.M.pass. ut auctorcst Varro, abest Aeminius, quem alibi quidam intelligunt,& Limaeam vocant, obliui nis antiquis dictus', multum q. fabulosus. Ab Durio Tagus, cc. M.flassuum interueniente Munda. Tagus auriferis arenis celebratur . Abeo clx. M. pass. promontorium sacrum e media prope Hispanis fronte prosilit XI III . M. patit inde ad Pyrenaeum medium colligi Varro tradit. Ab Ana vero, quo Lusitaniam a Baetica discreti inaus, cxx I. M. pass. A Gadibus cI I. M. pass. additis, Gentes, Celtici,Tu
46쪽
Ab Anna ad Sacrum Lusitani , oppida memorabilia a Taso: in ora Olysippo,equarume Fauonio vento conceptu nobile, Salacia cognominata urbs imperatoria, Merobrigaeos Promontorium sacrum, & alterum Duneus.
Oppida, Ossonoba, Balti, Myrtilis. Vniuersa
prouincia diuiditur in conuentus treiS,Eme-xitensem, Pacensem, & Scallabitanum. T ta populorum XL v. in quibus Coloniae sunt quinque, municipium ciuium Romanorum unum,Latij antiqui tria, stipendiaria xxxvI. Coloniae, Augusta Emerita,Annae fluuio adposita, Metallinesiis, Pacessis, Norbensis, Caesariana cognomine. Cotributa sunt in eam Castra
Iulia, Castra Caicilia. Quinta est Scallabia, quae praesidium Iulium vocatur :municipium ciuium Romanorum Olysippo, felicitas Ιulia cognominatu in . . Oppida veteris Latij Ebora, quod item liberalitas Iulia,&My ilis, ac Salacia,quae diximus. Stipendiari um, quOS nominare non pigeat, praeter iam sietos in Baeticae cognominibus , Augusto irigenses, Amalenses , Aranditani, Arabria:enses, Balienis, Caesarobrigenses, Cap enses, Caurienses, Colarni,Cibilitani, Con ordienses , qui & Boccori, Interausenses, .ancienses, Mirobrigenses, qui Celtici co- nominantur, Meldubrigenses, qui plumba
ij, ocellenses, qui & Lancienses, Turduli; ut Barduli,& Tapori.Lusitaniam cum Astu B via,
47쪽
ria , & Callaecia patere longitudine D X L. m. passuatitudine D xxxvi. M. Agrippa prodidit. Omnes autem Hispaniae a duobus Pyrenaei promontorijs per maria totius orae circuitu P. XXIX. m. colligere existimantur. Ab alijs
Et hic terminari caput de Lusitania, iam pridem in Vincenti meischoliis admonui.
Non videbimur a scopo digredi, si nostri
quoque aeui Lusitaniae terminos exponamus . Mamquam hi magis regni totius , quam unius Lusitaniae dicendi sunt. Protenditur enim regnum ultra Durium a septenistrione, Callaicos continetis BracaroS, non modo eos, qui intra Durium, Minium qu , inonte Sq. Iuressum, atque Maranum clauduntur, sed qui ultra eos monteis per Aquis auten seis, Tamacanos, & reliquos, qui ad Bracargugustanum pertinent conuentum . . Et deinceps per aliquot Asturum olim populos ascendit usque' ad Saborem filiuium , Op', Pidum q. Sou tellum: Vnde insistens conuem titur limes ad orientem per Mirandam urbem ex aduerso Zamorae Durio impositam, ubi introrsu s ad septentrionem curuatur amnis, excipitq. Estulam fluvium e Legionensi qgro defluentem. Exeaq. urbe prono flumi
in descendit flexu modico usque ad Fraxinu. l Heinc
48쪽
Heinc per Transcudanorum, Vettonumque aliquot populos recto fere margine percurrit ad oppidum Saluaterram; rursumq. redu- citur maiore interius angulo ad Tagi ingres sum: a quo recto iterum limite procedit,donec paulo supra Ouguellam oppidum ad Anam se inci inat, per Caiae,& Caiolae confluenteis quattuor circiter passuum millibus a Badioeta insigni Baeticae prouinciae urbe Anae ipsi
adposita. λTraiecto inde flumine ad austrum versus, ex Baeticis Celticis , qui Lussitaniam attin- gunt, oppida complectitur memorabilia . oliuentiam, Moronem, Mauram, Serpam , non longe ab amne dissita, & Mortiganum , ac Noudar castella magis in Baeticam penetrantia, ad fonteis usque Ardillae, & Xanthiae non magni nominis fluuiorum, praeter vicos ignobileis quosdam .htque haec, quam circumscripsimus, regio saeculi nostri moro Portugaliae regnum appellatur. Ratio petenda est ex iis, quae nuper ad Kebedium super ea re prolixe respondimus. Id totum, quod Portugaliam dicimus, Lusitaniae propriae ac verae partes duaS continet, dc ex Tarracone si prouincia Bracaros, ultraque monteis Maranum, atque Iuressum, Asturum nonnullos, & aliquot ex Vettonibu S,ac cessionemq. vltra Anam, quam diximus.
od si a maiori portione uno id nomine Luu sitaniam . in lai
49쪽
uo DE ANTIQvIT. LUSIT.sitaniam appellemus, erit hodie Lusitania a meridie quidem, & septentrione longior non paulo, & auctior, ab oriente vero propter Vettones sere omneis a nostris separatos aliquanto vetere angustior. Eam ergo,quae proprie dicta Lusitania est, inter Durium atque Annam fluvios, incolunt gentes, Lusitani peculiariter vocati, Turdetani, Celtici, Turduli, Vettones, Barbari j , Paesuri, Turduli veteres. inorum limites atque confinia exacte discriminare inequaquam possumus, in tantis antiquarum Teriam tenebris, & inter mutuo se collidentia scriptorum testimonia. Numeris Ptolemaei per se rei maxime corruptioni obnoxiae, ne ino quidquam se astringat. Qui si perseuera rei integri uti ab illo notati sunt, fidem integram adhuc no faceret,cu is eoS numeroS,no
additis locis, sed relatione acceptis sub notarit.in quo labi potuit facillime. De pictae autem tabellae, atque illi adiectae plura habent, quae reiicias,& adspernere,quam quibus credere merito vel debeas vel possis. lDE T V RD ET 'S. 'RB Anna igitur ad sacrum Promontorium, circumque Turdetanos alios a Baeticis Ptolemaeus habitare ait , maritimmasque illorum urbeis,Balsam, Ossonobam, .
50쪽
podis eruptiones Salaciam, atque Caetobrigam. In tu S autem pacem Iuliam, ac Iuliam Myrtili in enumerat. Strabo regionem eam Celticis, &Lusitanorum plerisque tribuit, sicut diximus in epistola pro Colonia Pacensi ad Vasaeum. Plinius omissis Turdetanis,ab Anna ad Sacrum Lusitanos ponit, nimirum ad genus respiciens, non ad speciem, cuius Ptolemaeus rationem habuit. Sed tamen ii rum Turdetanorum terminos nimis ex tedit.
tribuit enim illis non modo Algarbij regnu,& totum Orichiensem tractum, sed etiam aliquanto amplius ex Celticis, & Lusitanis Strabonis , videlicet Pacem Iuliam, Salaciam,atque Coetobrigam, olim in sinu Salaciensi politam,dirutam modo, sed multa pristinae stequentiae vestigia retinentem ; de qua suo dicetur loco.
Contigui his sunt atque intermixti Ceu
tici , Gallica natio, iuxta Annam late usque ad Turdulos, &.Vettones multis ciuitatibus effusi; inter quas etiam nostro aeuo Heluae clarae sunt, ipso nomine originem praese serentes . Parentes fuerunt hi non solum Celticorum, qui Neritrua Callaeciae promontorium insedere, cuique nomen dedere, Verum etiam eorum Celticorum, qui ad alte-