장음표시 사용
151쪽
Domosemi pro Colle. gio clerico
tum ii uppe dilatane necessaria.
remeantium iustum viae commeatu liberaliter elargitus o
Clericorum Seminarium instituit, ouet.
C A P. U. ROBOS Sacerdotes e pro bis fieri Clericis, sapienter
asserebat Alexander, magnique referre in Ecclesia Dei honam adolescentium, qui se diuino cultui dicauerint, cducationem . Quocirca ut in posterum aptiores, peritiOresque Sacro Ministerio euaderent Sacerdotes, Collegium ex Decreto Concilii Tridentini, cum primum potuit, erexit. In quo tanquam in feraci , perpetuoque virtutum Seminario , aliquot bone indolis Cierici liberalibus artibus,Ecclesiasticis disciplinis , ac moribus Christianis imbuerentur . Collegium prius in conductis , postea in sin suo coemptis domibus collocauit; post annuo reditu trecentoru aureorum de censu Episcopali i struxit, Magistros collaris iustis stipendiis prςp suit, adductos fiere aliunde , ingenti sumptu, cum apud se nullos haberet satis idoneos . Non tamen promiscue cuiuscunque conditioni iuuenes in Seminarium voluit intrudi: sed explorata iudicio censorio cuiusque natura, atque ingenio .
Dioecesim etenim cum perlustraret, si quos bonpindolis
152쪽
Indolis, ac spei adolescentes offendisset, disciplina faciles,ad rectum pronos, pietati utcumque deditos, ingenio perspicaces,alijsque dotibus commendatos, nominibus eorum adnotatis in libello , quem apud
se continenter gerebat,a parentibus Opportuno tempore,& loco deposcebat:nec illos modo imparatos, sed alios notae similis sponte oblatos Collegio adscribebat ; longe etiam plures habiturus, si plures cxpetisset. Seminarium costituere in Oppidulo Taloni iuuenes duodecim , quibus deinceps alii, atque alij, quantum serebant opes, adnumerati sunt, supra viginti quatuor; quos.omnes sinu paterno acceptos alebat, educabatque amantissimus Episcopus, quicquid manu , quicquid lingua illis prodestet, alacri semper antino subministrans. Nec alieno porsus magisterio fidens, totam hanc prouinciam credebat alijs ; paedagogiani ipse subijt lubentissime aeque, atque diligentissime. Docebat
diluculo expergefactos ad sacra orationem surgere, una secum preces horarias B. Virg. primo mane recitare , meditationi rei diuinae ad semihora vacare, diebus festis matutina psalmodiam in Choro concinere, rubricatas leges Breuiarii interpretari,iIlarumque usum usu percipere , missae Pontificiae ministrare, omnem denique caeremoniarum Ecclesiasticarum ritum callere . Frequens sua ipse manu Euch, risticum tradit, doctrinam Cathecnismi Romani explanat , regulas victus, ac Studiorum, deque omni alia re domestica prudenter commentatus prescribit, exacte rationem omnium, in primis autem studiorum profectum scitatur, passim ad Gymnasia soconserens , passim studiosis ad se conuocatis , Ru-
Inchoat iulorum Sena narium Ta.
153쪽
Domi apud se alios suissemata Nusquam
beneficium praedi eat Ioariis subitam hic.
diotibus prima elementa artis Grammaticae patienter ipse tradere , Prouectioribus aliquid ad canones Conscientiae spectans, logicae quoque, pbilosopluae, ac Theologiae summa capita praelibare, eorumqu repetitionibus, ac disputationibus preesse haud Sca
Clericis autem, ac Sacerdotibus undique conquentibus ad hanc Academiam litterarum, pietatis, &bonorum morum,si quos Collegium non caperet,eos domi apud se, ac proprijs impendijs sustentabat; catenus ex omni parte instituens , quatenus satis versatos, sacrisque ministeriis probe formatos iudicaret, ac tum seruitio Ecclesiarum applicaret .
s8 VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
storalis index est, pascua Diuini verbi, & salubres aquas doctrinae Christiariae gregi suo curantis . Alexander . vii praediaximus, ingenij diuina copia
ad hoc munus instructus,&lon- . ga exercitatione eXpolitus,qua antea profitebatur concionandi artem, Episcopus non neglexit. Nusquam locorum, ni illive opportunitati parcus beneficium praedicationis subtraxit,in eminans potius,si res ferret, binas uno, eodemque die. Solemais tamen usus Dominicis, ac festis die-
154쪽
bus, in Quadragesima, in aduentu, & sub id tempus quo per Bachanalia defluunt homines . Si quando etiam designatos concionatores ab ossicio valetudo prohiberet, Episcopus illorum vicci a supplens in
suggestum promptus conscendebat. In matutinali concione Euangelia;in Vespertina , charissimi Pauli Epistolas , aut Davidicos Psalmos interpretari mos erat. Unde, quemadmodum & ab alijs sacris codicibus,atque Sanctorum Patrum monimentis selida pietatis,& vitae Christianae documenta , argumenta ad suadenduin , & rei praesenti occomodatas sententias decerperet. Per exteros iter faciens data occasione facilis , ac promptus in concionem ascendebat , prorcipue in Urbibus Genua, Papia , ac Mediolano, auditore Beatissimo Archiepiscopo Carolo eius sermonibus licet extemporarijs mirifice obieetato. Porro extemporariae dicendi filicitatis illustre perinde ac utile exemplum edidit in arce Bastitae: illuc etenim a Campolaureo appellens, statim a Praetore, ac Senioribus rogatus crastino seiunone populum ut laetifica ret,ipse viae defatigationem triginta enim passuum millia confecerat γ librorumque inopiam primum obiecit. Nihilominus pietatis sensu, & illorum deprecationibus vii is postera die, quae erat Natalis B. Mariae Virg. orationem habuit ita seruentem, &diuinam,ut concionem uniuersam in admirationem, poenitentiam , & Dei amorem commouerit. Visus ipse in Deum rapi, & corda auditorum rapere . Dicente de suggestu Alexandro adeo densa auscultantium advolabat turba , ut eam vix caperet ambitus Aedis . Quo mihi plane assecutus veritatis laude videtur fabulosum illum Herculem,qui nexi-
Nane Euan. gelia, Vespere Epistolas Pauli, aut psalmos ex plicat . s. Carolus eius sermo nibus mirifiee oblecta
155쪽
Doctrinam exemplis via x probat. seu ep.7s Praedicati . nes minime
a oo VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
bus f iae orationis tentos auribus homines trahebat.
Certe dignitas Episcopalis, oris maiestas, paterna diccntis affectio, copia rerum, facundia, & claritas eloquij,secreta quadam vi ad concionem alliciebat, sed nunquam ex saturatos dimittebant, semel eniinde gustata viri eloquentia gustum irritabat magis quam leniret, ut etiamsi millies orantem audissent, millies adhuc audire peroptarent. Ponderis quoque non mediocris erat sermocitiatis fama illustris, spectata virtus, & vitae sancti is me promulgata opinio. Ipsa enim facies virtutis conspectui hominum oblata facile animos mouet; se detque quidvis potenter Vita cum sermone conco dans . Ex illis erat Alexander, quos cum audias, &videas si dem sunt ; & qui non a scientia, vel sermone, sed ab honestis actionibus se putant consummatos . Hinc fiebat, ut propitijs auribus omnis eius doctrina exciperetur, & intima a dientium perti dens fructus ederet admirandos. Adde quod non exangues , frigida sve proferret ratiocinationes, quae pietatem, aut animum ad pietatis studium dant nullum, cum ipsae non habeant; sed doctrina ,& ardore spiritus consertas, quae Veritate non vanitate pascendo auditores in pia opera cogerent . Porro nihil unquam temporis oratori eripuere nostro conquisitus verborum delectus , so-sculi locutionis, aut peregrinae dicendi formae, cui uidelicet innata, & sponte suens eloquentia plus satis erat ad persuadendum. Quid hic moror nobilissimam palmam proferri, quam huic Enangelico Proconi duo eius seculi prς-elarissima lumina, Franciscus Pani rota, & Caro Ius Borromeus detulere ρ Qui antea nil nisi accersi
156쪽
lum, & raro artificio elaboratum de suggestu efferebat . Panigarola, disertis magis quam salubribus vacans, postmodum Episcopus Ecclesiae Astensis , inverso stylo, salubria disertis praeferens, ea tantum dicendo consectabatur quae prodessent, & quae timorem , amoremque Dei in animis auscultantium . ingenerarent, aut alerent. Hunc ergo aliquando cum audiret amicus Contalonerius ex Alexandri sorore filius , rem nouam obstupuit, obiecitque cudi, admiratiane. Quantum mutatus ab illo Quam
si dissimili stylo Θ Cui ille ingenue : Id me docuit
1, auunculus tuus Alexader Aleriar Episcopus. An ,, tea bubulcum in suggestu agebam, nunc tantim Pastoris exemplo,pastorem agere perdidici. Adi D citque : Nuper mihi secum verba facienti Archis, episcopus noster Carolus, in concionandi septe- tia nulli inferior, profiteri non erubuit, se past
is rate dicendi genus ab Episcopo ipso Alexandro
Praeter haec emicabat in hoc Dei Praecone ne sicio uuid virtutis supra humanum morem, Vt ignem non verba spirare videretur . Testatos habemus inspectores , qui fateantur hunc Venerabit: Dei Seruum de vi amoris diuini,cuius ipse magnum incendium fouebat in pectore, vel de mutua inter se hominum charitate paulo ardentius digerentem , de repenti manibus , oculis , totoque vultu in Cςlum animo vero in Deum correpto, instar Cherubim aliquandiu constitisse, cui nimirum prae eiusdem amoris obruente dulcedine vox, latera, & pene vitae indicia deficerent. Contestatus vero est ipse idem seri piissimε : Iucundissimum optatissimumque sibi, si is animam in suggestu effunderet, dum vel in unius silutem
Cptat in sug estu mori, dum vel lavatust animet salutem, . dat .
157쪽
Meditatios θι Gratio ante praedic trionem.
Quid sentiae de Eeelesia absque Epi. scopi praedi.
161 VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEi
se salutem cedat. Alienam scilicet appetens impendio sua . Conesonaturum anteibant magisteria sacrae meditationis , ac precationis, quae & illuminarent intellectum, & inflammarent attectum; nihilque talo sine eo praesidio unquam est auspicatus . Dicebatis vero : Ecclesiam absque Episcopi praedication is pratum esse non irriguum , sua siccitate sterilo. Item,Episcopi pr.edicationem praeire debere or tionis facem; orationem vero lectionis lucem , se Episcopo etenim , aiebat, Hierarchae non minus is quam Angelicis ordinibus iniunctum hqret, sub- ditos a corruptelis, ac viiijs purgare, illuminaro se coelestibus doctrinis, & charitate perficere, quae ,, ex sola orationis Schola colliguntur . Inferebat
is que , quo pacto isthaec ossicia piaestabit alijs, qui ,, ubi non prestitit Θ An non iure obijcietur illi.,, quod ab Apostolo Iudaeis,Qui alium doces,te ip
se sum non doces Θ Hac etiam de causa, Principes se Conesonatorum, & Magistros Christianae Sapie-M tie Apostolos , ne colligendis , ac dispertienis dis alimoniis dum detinetur, ab oratione, & in se ni sterio verbi Dei remouerentur, id curs septem ,, Diaconis commisisse, quo ipsi. orationi, & prsdiri, cationibus sacris insisterent liberius . Cum autem se sciret non immortalem,eo studia, conatusque suos intendit,ut e vivis ereptus eius of-fieij hqredes Ecclesς sue daret,erecto nempe Seminario , cuius alumnos cum priuatis , tum publicis declamationibus , siue essent proprii, siue alieni ii
geni; partus,exerceri voluit, exercebatque idem ipse , ut dicendi consuetudine iuuenitam timorem, atque erubescentiam exultates , alacriores ad opus
158쪽
concionum conscenderent . Sedulo animaduertit , ne Parochi quos commode instructos cognosceret , doctrinam verbi Dei ovibus denegarent: minus autem idoneos propter scientiς, aut ingenij inopiam publica vulgaris Hotnilis , aut libri spiritualis lectione silentium compensare iubebat : eo quidem consilio, ne sine ullo semine animet sylvescerent, aut neglectu culturi euangelicum semen marcesceret.
Cum idonei deessent, qui ossicio prςdicandi
fungerentur in Insula , Apostolos imitatus , ex alijs nauibus socios ut venirent, & adniuarent aduocabat , monens in extremo discrimine rem esse : Igitur a Presule suς Conglegationis, alijsque ordinum Religiosorum Rectoribus. crebro per litteras subsidiarios deposcens ad viaticae largas pecunias profert , eorum monasteria quibuscunque potest osti-cijs, & donis iuuat, aduenientes benignissime amplectitur, hospitatur, & sira quadra pascit; interdum quinos, ac senos . In ijs Venerabilem Patrem Lupum Capucini instituti , & magni nominis oratorem , quem biennio contubernalem ,. & socium Iaboris habuit. Prs ceteris Ambrosium Rotulit in Col Iegam individuum , Episcopio Propositum, Pressectum Seminari), Principem Visitatorum,. & a lateribus Episcopi ad extremum usque spiritum nunquam disiunctum. Commendationem ex eo quoque habuit Alexander non mediocrem, quod quantumvis in hac arte , & in omni doctrins genere prscelleret, tamen ubi ipse sileret a concione, concionantibus sedulum se, & attentum prebebat auditorem , eorum neminem habens despicatui, sed suo magis exemplo ad audientiam alios inducens. QuoS
159쪽
ro VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
Quos autem, & quantos fructus tam assidua predicandi solicitudine editos credimus Θ Singilatim,
recensere arenam maris est inaniter enumerare a 4
Forte scribenti aliqua silentio minime tegenda obuenient.
Sacramentorum minimiis Studiose ma t
cipatus Venerab. Episcopus Alexander non minore tamen studio amplectitur,peragitque diuinum opus Sacramentorum siue ea sint,quq gradui Episcopali speciatim sunt alligata , siue quς Parochis, ac Sacerdotibus sunt communia; quibus utrisque spiritus viis in homine Christiano infunditur, alitur, ac reparatur. Aeostolicum munus baptigandi puerulos manu ipse sua obijt Istissime, quo recens natos coelesti citius vita donaret, & in Ovilia Christi conscriberet. Quare nemo crat inter illius Insuls rusticanos, qui non optaret,inaximique beneficij loco poneret,baptismi gratiam infantulis suis per Religiosis manus Episcopi aduenire, pia interpretatione opinantes, aliquid prosperi auspicij, meriti, ac propris virtutis in paruulos transfundi innexum verbis, & contactui illius, quem singulari iii centia, vitς Sanctitati,
160쪽
& spiritu a Deo exculmin crederent. Maiori, eaque inestabili, dicamne voluntati, an voluptate Θ Sacramentorum Poenitentiar, & Eucharistiae ministerio indulsit, quorum altero, ut aiebat, vulnerati hominis plagae curantur altero vires animae redintegrantur . Eoque impensius indulsit,quod agnosceret numerum ministrorum longe esse inferiorem populorum indigentia . Quamobrem ubicimque per Dioecesim cum administris Barii abiti adeste contingeret, ibi a primo mane huic pio osticio se tradere, liberam sui copiam Poenitentibus facere, benignc,amanter ad se pertrahere, & ad genua prostratos ab erratis soluere non cessiabat. Nimium vero de Dei grauibus ostensis , & de ovium perditione tristis non antea lacrymis finem dabat, quain facinorosos in scelerum firmissimam detestationem compulisset, & vitae in melius renovandae subegisset. Crebro imminutas, erroribus permixtas, casibus reseruatis innodatas , ac penitus invalidas detexit Confessioues , in quibus resarciendis nulla omisit solertiam , qua Llus subditorum tuto proue
Surgamus iam ad ea,quq Episcopali Maiestati innituntur insignia Sacramenta, & quantu in iis opere posuerit aduertamus. Neglectu toto saeculo,&ab usu remotu ea in Eccl. robur confirmationis diligenter restituit dies integros liniendis Chismate capitibus insumpsit, ad inaccesia loca pedes penetraui nequis senio , infirmitate , aut itineris prolixitate praepeditus tanti Sacramenti stuctu careret. Et quoniam exciderat iamdudum hominum illorum memoriae Confirmationis meritum , & suscipiendae ritus ; id circo exactissima cura egit, ut diuina illius virtus ,
o fructu Dplux sura menti Poenitentiae, MCofirmationis usum ne flectum re instituit.