장음표시 사용
11쪽
ab uniuersis, ut tractandarum reum pomiat ε.τbi. i. origo. Scinde adsingula aggredior,cuiueque may Vs matus , principia,.genera,πpropriet tes persequor. Tum diuisiones, definitisses, aecetera,qua ad eiusdem institutis me, disj6nam spectant, ferme omnia trado. Duces auctoresἰmihi potissimum Doctor'ε gelicus, D.Bernardus, Sanctissimus Pater Tenedictur,
sedex multis quoque aliis S Sanctissimis b
eruditissimis viris cocentus nostri theolog et iumcunditas componitur. Tu, amantissime lectorin Iro hoc fruere exiguo munere,inprecibos Deum Optimum Maxine epropitium js --nibus , qui publicam o utilitatem conferunt. suos labores. Vale.
12쪽
: . Liber Primus. EX HARMONIA THEOLOGICA. r
Monacho Cauensi, Congregationis Casum
NGREDIENTI mihi ad ea tractanda, quae de Ecclesiasticis Magistratibus Sacri Theologi disserunt a
explicandum in primis videtur; An quolibet in tempore in Ecclesia Magistratus sint constituti, & quo illi quidem iure sint constituti e Sunt enim qui sentiant, post primi Pare iis lapsum , non antea, in Ecclesia Magistratus esse constitutos; ac iure humano, non diuino, vel naturali, eiusmodi potestatem inductam. Aiunt enim, cuiusq; Magistratus x. Ratio. Ecclesiastici ossicium in eo situm esse,ut homines a viiijs, ac sceleribus abducantur; ad virtutis, honestatisq; studium, deducantur. Etenim & D. Paulus id spectans docuit, iusto Timoi. r.
13쪽
legem non esse positam; siquidem cum legis cuiusq; haec sit
vis, ut praua vetet, iubeat recta; iustus per se innocentiae studens, constantiq; animo probitatem sequens, non indiget legis vinculis contineri: itaque lege coactiva vi loquuntur solutus est. Quia vero,ut lex mutus est magistratus, ita maoistratus lex est loquens; idcirco, ut iustus, non potest eiusmodi lege teneri, ita nec sub alicuius magistratus pote . statem subij ci. Constitutus ergo homo in florentissimo innocentiae statu, originalisq; iustitiae ornamento munitus, quo appetitus regerentur, imperioq; rationis nunquam non parerent , nulla necesse erat cuiusqua magistratus facultate, ac vi dirigi. Adde his omnium vetustorum Theologorum sententiam ; subiectionem, ac seruitutem hominibus peccato esse importatam.ita D. Basilius. ita D. Ioannes Chrysostomus, ceteriq; posteriores sensere,eo usi sacrarum litterarum testimonio: Maledictus puer Chanaan,semus seruorum erit. Quare D. Gregorius,nostrae familiae splendor 26 oras. cap. 19. ait: Cunctos natura aequales genuit: ut autem alij ad regendum committantur, non eos natura, sed culpa postpo-3. Matio. suit . Postremo, cum Deus Optimus Maximus singulis quibusq; hominibus, atque adeo generi hominum omni sui imaginem impressit, iustitia q: munus ercellens contulit, pariti; dignitatis gradu ad sua similitudinem extulit; catl i, terrat que, & quae eorum complexu continetur, dominatum tribuit, viciis meos ti subijci, & praefici, valde inconsiderate assere- ' tur. Constituunt ergo, innocentiae tempore nullam fuisse legitimi praesidentis potestatem, sed pari omnes iure, ac facultate praeditos. Hinc Symbolici Theologi Euam non ex capite, non ex pedibus Adami, sed ex latere conflatam in runt; propterea quod neque mulieres viroru dominae, neque seruae est Edebent, sed sociae, ac pares: maris vero, ac seminae prima est humani generis societas. Itaque serui, ac d mini, omninosi, magistratus nomen ac ius tollendum esse videtur. Hic contra disputant plerique,naturaq; seruum, ac dominum constitutos esse asseuerant, nedum magistratus
14쪽
eadem prosectos; principemqt huius sententiae Aristote
lem iaciunt, qui I .de Rep. libro c6nstantissime eam tu etur, dicens: Apparet alios esse natura seruos, alios liberos,& quibus ex rebus statuti sunt ij,quorum alteri seruitus utilitati est, alteri imperium; quorumq; alterum ius est, & decet parere, praeesse alterum eo imperij genere, quod a natura datum sit. Quoniam autem natura tempore innocentiae maximὸ vigu t, maxime quoque serui, ac domini discrimen eo tempore extitit. Theologi praeterea virili ratione usi,eandem sententiam complexi sunt, siquidem aliint ι superiores sunt hominibus caelites: sunt autem in eoru genere,qui alijs natura praesunt, de imperant; sunt qui parent , & labsunt:erit quoque multo magis in hominibus, inde ab initio suae creationis, imperii,& obedientiae naturale discrimen. Etenim, si in florenti illo innocentiae statu humanum genus mansisset, Ecclesia quoque suisset multoque & perfectior,& praestantior. Ecclesiae autem notio, ac vis aliquorum congregatione inter se disparium definitur, quorum alius imperandi, parendi alius officio fungatur.Itaque ex his concluditur,obtemperandi,praecipiendiq; inter homines rationem in statu quoque innocentiae viguisse. Na si triumphans Ecclesia, id est, coetus clarissimus,& felicissimus caelestium, & beatorum animorum, cuius hic militans,coetus scilicet hominum, qui cum immanissimis hostibus,Damone,Carne,ac Mundo bellum gerunt,figura est, has dissimilitudines, & distinctiones continet rhaec ipsa
ut Ecclesiae nomen, ac vim teneat, ijs carere non potest.
Quia vero quale cuique a primo ortu est ait Philosophus talem cuiusq; naturam esse dicimus; nec dubitare quidem fas est,imperandi, parendisi. in hominiam genere,& naturae lege,& inde ab initio rationes constitisse.Quibus ex omnibus co ficitur, non eadem esse de origine, ac ratione dominationis, ct magistratus sententiam. Sed ut eos ad consensioncm ad ducamus: constituendum in primis est, variam fuisse a nonnullis consensionis rationem explicatam. Nam alij ita putat rem pei secte componi posse,ut dicamus. magistratus, ct d A a inb
- I. Tolit. I. Ratio exauctorata e
15쪽
minationis duplicem esse notione quod & diuersos,ac varios a natura constitutos hominum gradus,& subiectionem seruitutis,uitiorumq; correctionem significat. Quare Domi Ioann. 8. nus: Qui facit peccatum,seruus est peccati. Prinia ratione, aiunt has distinctiones ante peccatum fuisse,non autem si cunda. Alij vero controuersiam ad varium tractandi modum 2. Opinio. reuocanta Hepim I heologi nullam videntur harum dissimilitudinum aliam rationem habuisie,nisi ex peccato, ut multisi, sibi. D. Chrysostomus verbis super Genesim colligit. Philosopmaute, ut ex Arist.clarissime pater,naturae iure dominatum,ac magistratus vim esse constitutam asseuerant;licet no neget,
quoddam esse seruitutis genus lege c0nstitutum. Ait naque: Est quidam seruus, quem leges iaciunt; Icx enim conuentum est quoddam,quo bello capta victorum esse dicuntur.Itaque aliud est,ut Theologum,aliud ut Philosophum,quemquam I φ loqui. Nam D. Thom. perfectus sane Theologus ait: Domi-zo, . . praelatio jntroducta erit ex iure humano. Mihi aute,
non ex varia tractandi ratione consensionem quaerendam Conciliatio esse, videtur, sed ex re ipsa varia. Puto enim eunde esseTheo-ι. p q. logorum,& Philosophorum sensum,si recte explicetur. Nam egregie S. Doctor ex D. Augustino super Gene docuit,d
. plicem esie subiectionem: unam seruilem,qua praesidens utitur subiecto ad suam utilitatem, quam ex peccato ortum habuisse astruit: aliam oeconomicam,siue ciuilem,qua praesides utitur subiectis ad eorum utilitatem,& bonum. & hanc suisse Ratio pro etiam ante peccatum; affertq: huius rationem. Siquidem bo- ροι mone. num ordinis defuisset in humano genere,si quidam per alios
sapientiores gubernati non suissent. Consensionis igitur vis . tota in eo sita est,ut aliud esse dicamus, ut Philosophus docet ius seruile, aliud ,ius ciuile: hoc natura constat,illud lege, ac vi.Quamobrem,quod natura eadem & ante peccatum est, hoc di post, ciuile ius in omni naturae nostrae statu viguit, & natu ,rae lege institutum est,non hominum arbitrio, vis autem,quod
ab aequo iure homines discessere,adhibita esse videatur; itaq; ex prauitate naturae prosecta est. vi in hoc quoque Philoso
16쪽
Cap. I. νphos cum Theologis consentire necesse sit,seruitute ac d
minatum in homines ex peccato inuecta. Vt enim ignorarint Philosophi naturae nolitae lapsum , eius tamen imbecillitatam, atque ad deteriora propensionem optime indagarunt. Quare Platonicus Orator, simulac catin in lucem editi, ac suscepti simus, continuo in omni inanitate, ac prauitate versa mur, ut pene cum lacte nutricis errorem suxisse videamur. Cum ergo aequo iure homines vivere minime ferrent,ius seruile sibi usurpaverunt,& ad se, ac suum ad usum hominum is quoque Operam reuocauerunt; ut homo veteri prouerbio
homini esset deus. Ad imperium igitur , sed ciuile, quidamnati sunt,quidam ad subiectionem profecto ciuile Ac praeterea,ad seruiendum nonnulli peccati poena subiecti sunt,nonnulli ad imperandum Diuino permissu constituti. Quibus ita
expositis, longius est consensionis ratio ducenda, definitiones exponendar.Dominium ut proprie dicamus potestas est, quidpiam ad se, suum j, usum referendi. Vt seruitus est con Oitio, qua aliquid ad aliud, eiusti; usum refertur. Vtraque bipartita est. Nam est dominium naturae iure constitutum: &est dominium, quod lege hominum inuectum est. Magistra tus,ossicium est eorum,qui eiusmodi potestate muniti, iureq; suo utentes, praescriptis a ratione, siue lege praeceptionibus, finem subiectis constitutum, pro eorum utilitate attingere curant. Subiectio, officium est eorum,qui ex magistratus legitimi praescriptione ad suam utilitatem,suum finem attingere student. Quod autem usu,& utilitate hae definitiones metiendae sint, ex Arist. discitur: docet enim alios esse natura seruos, alios i iberos, quorum alteri seruitus utilitati est,alteri imperium;quorumq; alterum ius est,& decet parere, praeesse alterum,eo imperij genere,quod a natura datu si , ob eam bcausam imperare. Quamobrem si diligenter, non ex decore modo, sed ex natura uniuersi inspiciamus, primo quidem imperij genere Deus Opt. Max. omnium est Dominus,& solus Dominus,quod ad ipsum ut postremum finem,primumqties ciens omnia reserenda sunt, di ab eo pendent; ipse vero
17쪽
e De Ecclesia Z. Magistratibus.
nusquam .Hinc Psalmus: Omnia seruiunt tibi.& D.Paulus: Ex ipso,& per ipsum, de in ipso sunt omnia. Materia autem prima, quoniam omni specie,& qualitate vacat, ad omnia resertur,& ex omnibus pendet, itaque semper, dc omnino serua est. Quidquid autem est inter haec extrema interiectum, &praeest, & subest, variaq; comparatione dc resertur, & refert, seruit, 'e imperat. Summus igitur ille Dominus, quoniam i mensa eius potestate omnia cotinetur, omni lege solutus est. Materia prima, quod nulla,nisi omnia patiendi, ac accipiendi facultate instructa est,omnibus subiecta est. Cetera de parentn imperant, & alia sustinent, dc aliorum ope sustinentur. Siquidem admirabili quodam vinculo alia ex alijs ita nexa,& continuata sunt, ut summi caelites saltem Deo subij-ciantur,& pareat; infimi imperent,ac praesideant orbi; ac si gulae quaeque eius partes dimensis inter se, ac distributis imperijs&praesint, de obediant . Itaque omnia supera, media, infima, naturae iure, sempiterno imperio summi Regentis subiecta sunt. Cetera ut maxime virtute, naturatq; excellenotia munita sunt, ita vim habere dominandi maxima possunt: quoniam quidquid superius est, id semper in alicuius boni praestantia cernitur. Sic Angelorum ordines inter se constituti sunt; sic caelorum astra distincta; sic singulae inserioris orbis partes dispositae, ut summa nascatur utilitas parendo in his,quae parent, imperando in ijs quae imperant;nihil j; sit co- fusum,nihil turbidum,& inquietum, sed summus disparium
rerum,natura, vi, essicientia, praestantia,Ordo, de admirabilis conscia sus eluceat. Praeterea quae persectio constare in uniuerso poterit, nisi disparibus rerum momentis coagmentatum
cotineatur, omnibusq; suis ac dissimilibus partibus sit exple tum Nam si Mundus animantis est instar ut Platoni placet
diuersis coalitum ex membris necesse est esse, quorum sit vis, ac furuuio dispar,& varia : caput eminet, sensumque, ac motu ceteris subministrat, reliqua seruiunt, mouentur, de e Xequuntur. Eodem modo hominum genus assedium esse oportet, ut
virus in alterius sit potestate,alter sui sit iuris: hic iubeat; pareat
18쪽
reat ille. Ita enim erit hominu genus omnibus Bis partibus & numeris persectum,&absolutum. Etenim ut in iis, quae ex multis constant partibus,ut quoddam commune, siue partes continuatae sint, ut in vocum, & corporum concretione; siue secretae,& diuisar, ut in exercitu perspicitur,pars, quae imperato pars quae paret, vox profecto excellens, elementum mpraestans voces,quae ad concentum temperantur, & elementa,quae in concretionem separantur;ita Dux,ac milites.Nam iquod in animali sit animus, qui natura imperet, & corpus quod pareat;masculus qui praest, semina, quae obediat, iam pridem eruditE Aristoteles docuit,constareq; hominum persectionem absq; ijs dissimilitudinibus nullo pacto posse. Postremo,quoniam ossicio,munere, vique essiciendi definita in natura sunt omnia, nihilo; debet in eadem esse cons sum, ac perturbatum;necesse est ungulas quasq; uniuersitatis partes proprio suo munere,& ossicio fungi,dispari quidem,& vario. Itaque ut aliud capitis, aliud manus, aliud pedis est munus; ita in hoc uniuerso oportet has differentias inesse, certe ut terra, quae patiatur, & pareat caelo ,' caelum ut agat, & imperet. Apes Rege ducuntur, & ei parent: ita gruesudem j, ceteris; sic di homo, qui praesideat,ac iubeat, qui audiat,de obediat. Vt igitur & rerum vis, ac natura,& aptum decus, venustaq; perfectio, & certa munera in uniuersitate rerum eluceant; opus est, praesertim in hominum genere,esse eum, qui praesit, & qui pareat. Quare DBasil. Politiae proprium. Ιest , quod ad unum communem finem singulorum actiones sunt destinatae, velut in apibus videre est. Quamobrem ex ijs & nihil esse inter eruditos hac de re dissensionis , luce clarius perspicitur, & quodnam seruitutis genus natura re spuat, declaratur.
19쪽
. r De Ecclesia I. Magi Datibus.
uibus ex causis eueniant hae Agymilitudinis.
d Ο NIA M autem eorum iampridem eXpl se sententia est,qui casu,ac temere humana Omnia cadere astruxere ; ingrediamur oportet, ut ordinis ratio postulat, ad explicandum proxi mam causam , ob quam ad imperium nonnulli, aliqui ad obedientiam sunt nati. Plerique falso Aristotelis sensum expendentes,id ad corporis constitutionem retulere. Nam quibus natura firma corpora ac robusta ad usus vitae nccessarios dedi ad parendum alijs,iussaq; exequenda natos esse volunt;quibus vero erecta,& oris dignitate insignia prastitit,eos ad imperandum,consilic: g rouidendum,ab eadem factos censent.Etenim vulgo illud circumfertur: Species digna imperio. sapiens Seneca in eadem sententia ait: Naturae est, potioribus deteriora submittere; multis gregibus aut maxima corpora praesunt, aut vehementissima Non praecedit armcnta degener taurus, sed qui masnitudine ceteros mares vicit. Elephantorum gregem excellissimus ducit. P test haec ratio communiri eiusdem Aristotelis testimonio docentis : Vniuscuiusq; perfectio in eo quod vim habct, &in accommodata naturae materia solet existere. Ac eodem teste,qui carne sunt molli, ingenio valent, qui autem duriori sunt,tardi: imperia vero, mente, & ingenio administrantur: igitur illa in praeclariori corporis temperamento includuntur. Eoque pertinet,quod apud nonnullas nationes,ac potissimum apud Persas,imperia ijs,qui formae elegantia, ac pro cet itate pinstabant, demandabantur. Testatur hoc Aris . de Repu. lib. 3. cap. q. dicens: In mandandis magistratibus vel magnitudinem sequutur,vel pulchiitudine, ut in Aethiopia. Sed re vera,vi possit corporis habitus,ac formae dignitas,uirtutis , di impcrij esse signum, causa eiusdem esse nullo mcdoi potest.
20쪽
potest. Nam Quintus Curtius de Alexandro, di Hephaestione
narrat, huc aetate pare fuisse Regi, corporis habitu praesistisse. Non igitur imperandi ratio ad corporis habitum,ut ad causam referenda esse videturi mare & Seneca post illa vel ba adiungit,inter homines pro summo optimus est. μnimo itaque olim rector eligebatur: ideoq; summa erat felicitas gelium, in quibus non poterat potentior esse,nisi melior. Ad animorum ergo distinctionem controuersia reuocanda est. Ac primum,nonulli Platonem sequutilares illos in potestate esse debere ait ruunt, in quorum animis aurum Deus effector admiscuisici, vi eos, in quibus plumbum,vel serrum,uel argetum admixtum esset, si bpotestare subiectos. Quae sane verba,nisi recondito sensu auri
nomine sapientia intelligatur,ut plumbi, voluptariargenti, hOnor,ferri,militia; ut idem sit,ac viros tantummodo sapientia,&animi splendore praeditos ad imperium natos, non autem voluptuarios,ambitiossis,crudeles,nihil significat .Quo enim modo animus ijs metallorum naturis coaleicere,&costare potest Quare Arist. eos egregi E refellit de Rep. lib. 2.cap. 3. Nor. do 1 4 3. P=Derunt, qui genios singulis quibusq; hominibus attributos, i L
harum putant dissimilitudinum auctores. Enim vero quidam sunt genii potestate praecellentes,quidam obedientesc igitur deh sunt homines ad imperandum natura idonei, quibus genius ille quidem imperiosus prasidet; ij vero ad paredum apti, quibus praeest is,qui obtemperat. Hanc sententiam Plato in Teage plicauisse videri potest. Sed verius sensisseeos albitror, quii struunt,quod ut ij,quibus supremat Hierarchiae angi licae. n- reli praesident, Seraphin,Cherubin,Throni,apti sunt adco. landum:sic quibus mediae, Vominationes, Principatus,& P estates, idonei sunt ad imperandum: quibus infimae virtutes,
rchangeli, Angeli nati sunt ad parcndum. Cum enim, ut su- erius explicatum est,Angeli Dei beneficentia,non singuloruan tum hominum salutem curent, sed uniuerso orbi, singuli, la ius praecipuis partibus praesideant,auxilioq; sint,vt finem sua onsequantur, id negotii potissimum suscipiunt, ut iuste pro apiant alis, alii xc cte pareant; quoniam in hoc Reip. cuiusu; r B tio