Scipionis Iardini ... Repetitio super rubrica, & l. I. ff. si cert. petat

21쪽

super t. r G si cert peti a st' Absolutis notabilibus, atque intelleia 27, ctu tex.in littera sua per oppositione praecedentem. Descendo ad interprstationes scribentium , & ut facile animaduerti po- test tractatio Interpretum principalis su per isto text. versatur potissime in quati tuor subiectis e nempe primo circa materiam rubricarum . Secundo circa quasda iquaestiones in materia testium dependen-tes a textu. Tertio circa sedem argumenti ab auctoritate. Quarto circa aliquas creditorum species, de quibus quaeritur, an eis proprie insit creditoris nomen. Et cum haec omnia promantur ex penetrali bus, atque ex intimis visceribus nostrie le- , gis. Ideo de ipsis merito comemorarunt suis tractationibus Interpretes et ego autem quoniam postrema haec in rubrica superius attigi , atque explicui: ideo aliqua duntaxat quibus aliquid addendum videtur inseram , in caeteris ad veritatem, reprobabiles, & maiores traditioneS me rein serens: igitur Quaero principaliter priori loco in materia ipsarum rubricarum de

diffinitione, quid nominis, & quid rei, α

quot sint species rubricarum, omnia haec sub una quaestione claudens , ut breuitate constringamus ea quae fusori potuissemus oratione peri equi. Nam sicut negli-

si non potuerunt, ita simul colligi decue- ' Κ a runt '

22쪽

aso Scipionis lardini: runt: aliquas deinceps oportunas subiseas ciens quaestiones. ' Et respodetur quoad primum cum And. Alciat.quod rubrica dicitur a rubro,& a colore: quippe cum per rubros colores soleant depingi, seu in scri bi rubricae, qui mos ut inquit) a Praetoruconsuetudine dimanavit; nempe Praetor album suum literis rubris scriberet. ' ' Titulus autem qui sinonimus est cum rubrica,quoad materiam nostram; prout subdit ipsemet Alciat. inde dictus est ex

testimono festi,quod tueatur Auctorem, donigrum,dum nomen Auctoris indicat, nigrumq. ostendit: Et propterea a tuendo titulns dicitur. Nam ni fallor,ut liquet;pa. Iam facere auctorem,& propterea prῖstare ne alteri sudores eiu S, & elucubrationes, atque labores accepto ferantur,nihil aliud est quam veritatem nominis, & gloriae eius validissime tueri; quemadmoduquoque indicare nigrum qui sequitur, est sensum eius principaliorem referre; Et propterea tueri ne mendoso alicui sensui,& accide tali alicui, atque accelsorie qualitati ascribatur niger ; α ne in adulterinam aliquam acceptionem intutioni auctoris contraria deflectatur: Nullus enim est tractatus, qui non post et ad varias expositiones , & intentiones referri, quandoquidem eidem termimo semper plura insime

23쪽

supeρ l. rd si certiet. tyrinsint praedicata : mutui enim,&commo dati, & pignoris, atq; emptionis enucleatio nihil aliud est, quam tractatus contra ctuum, insuper obligationu, proinde quoque actionum, item & pactorum, tandem praeter caetera etiam est tractatio rerum creditarum. Dum igitur titulus de reb. cred. inscribitur, inde fit manifestu quod

non quatenus de contractu,vel de pacti ne,& obligatione,seu actione explicant hoc in loco mutuum commodatum emptio,& sitia illa: sed in quantum res creditas continet; quia Auctor de reb. credit. agere intendit. .et. S in tertia.C. de veteritur. enucle. Vnde veritatem nigri ipsa tituli inscriptio detexit, & detegendo tue tuc, ne scilicet mendosis intutionibus poGsit ascribi, di ne adulterina aliqua expositione, atq; nomine nuncupentur: &quod plus est eodem tempore etiam Auctoris tuetur intentione, ut diximus: Quamotarem a tuendo potuit verissime nomen deduci, & sapienter imponi. Definitio autequid rei dixerim ipse, quod talis proponi debeat; nempe quod titulus, seu rubrica nihil aliud est quam scripta oratio subst tiam nigri indicans. t Duplex vero est rubricarum genus: nam alia est specialis rubrica unius particularis tituli, ut fidetur.codicili. cum infimis s similibus. Alia Κ Α

24쪽

st -- scipionis Dryri est rubrica generalis plurimorum titulo- rnm, & sic rubrica tractatus alicuius , utrub.de reb.cred. Hoc enim in loco oratio ista est rubrica omnium sequentium tituislorum, usque ad titulum de pignor. Et duplicem hanc rubricarum speciem probe cognouerut omnes iuris Interpretes hic.

a i ' Vnde principaliter quaero secundo loco

cum caeteris scribentibus qualis debeat esse rubrica . Nam hinc multae, & utillimae in praxim quaestiones deducuntur, ut con stabit , & huius rei cognitio omnino ne cessaria est: Et huic quaestioni respondet Bart.hic in primo notabili, quod rubrica debet esse generalis ad nigrum. SequuturAlex.hic in principio, Ias .col. I subnu. 2.de demum omnes communi calculo: neque

enim angustius coarctari debet rubrica nigro, sed illi aequalis fieri, ita ut non prolixius excurrat, neque angustiuS arctetur. ret l, Nam sicut definitio conuertitur cum redefinita, l. 1. g. dolum. ff. de doL mausa ' Et qnemadmodum latio finalis aIicuius dicti conuersim reciprocatur cum illo, Ut posita ipsa ratione ponatur dictum; eaque remota, neque inueniatur ipsum fictum t. si remunerandi. g. r.ff. mand in illic Bart. 3 ita quoque conuenit, ut ad equatc totuexplicet nigrum rubrica; nec longiuS proingrcdiazur, neque pressius cotrahatur, sed

25쪽

cum nigro in principalitate eius conuertatur: Et hoc est quod annotant Bart. 5ccaeteri iuris interpretes hic, dum inquiue decere rubricam esse generalem ad ni grum, talis est enim clansula ista de re credit . quae commensuratur uniuersae lineae totius nigri omnium titulorum, usque ad titulum de pignor. & vltra non egre ditur,nec antea deficit, ita ut cum suo nigro aequetur, prout in rubrica indicauimus, quicquid aliter communi errore hactenus opinati fuerint iuris interpretes, qui etiam stipulationis, N. obligationum ex maleficio tractationes ad vocent rerucreditarum,atque ad enucleationem tractatus de rebus creditis mero iure; & quoad vocis significationem pertinere perpe peram praesupponebant, atque existimabant. ' Euenit tamen ali quando, sed prς- 3 ster regulam quod rubrica angustior sit

quam nigrum, ut in Authen .ut Eccl.Rom. Cent .atino.gaude. praescript.& in Anthen. nul l .cred. agri. patetq. ex clausula in Au

so etiam usuuenire : solet quandoque , velatior sit rubrica, quam nigrum, Ut C. de religios. & sumpl. funer. ci C. ne Christi manci p. quod etiam liquet ex Iacob. de Nigris, di repetentibus hic, atque ex Iac

26쪽

Scipionis Iardini36 nu. 3 o. ' tamen si genuina inscribendarsi

rubricarum lex quaeratur; sane est, ut ex necessitate conuerti debeat cum nigro

inspecta, tamen nigri principali tractatione, aut saltem cum principaliori si plu- radiuersia, & singula principalia in subiecta materia explicarentur,iu Xta reDteXt.

in l. si quis, nec causam, infra tit nostro,ita ut aequalitas spectari debeat infra rubricae significationem, & nigrum ; alioquin veI imperfecta esse detegitur inscriptio rubricat si in angustiora trahatur ; vel mendosa esse apparet si prolixius protraba-37 tur. Neque aduersantur exempla in cin atrarium adducta, quoniam quando aliqua specialis ratio postulat, ut rub. inscriptio referatur ad digniorem parte nigri,prout in Auth. ut Eccles. Rom. vel ut referatur ad frequenti ores, di notiores actus eoru, quae in nigro habentur, aut alia similis spe cifica ratio urgeat, tunc non propterea di .citur rubrica angustior nigro, ex quo niger consistere satis intelligitur in eo quod dignius est, quia magis dignum trahit ad se minus dignum,cap. quou in dubi jS,extr. de consecrat. Eccl. vel altar. l. quae rcligiosis. ff.de rei vendic. vel in eo quod aliqua speciali ratione legislator, seu auctor operi S inspexit, caetera vero occasionali,& no. aquali ratione admixta dicantur, unde

27쪽

neque aequaliter ad nigru spectare, intelligatur ea em,q alterius termini causa occasionaliter, vel ut minus digna , vel dubitationis tollendet causa seu non aeque per auctorem spectata ad ijciuntur, no ve niunt quodammodo appellatione propo sitae materiar,& nigri ; & non indicanda ex necessitate per tituli praefationem depre hendunturi ' Quamobrem cum niger 32 tantum sit ille qui respondet rubricae priuma fronte angustiori, reliqua vero sine

occasionalia, constabit rubricas commensuratas esse nigro, secundum rationem ι& methodum, quam spectari decuerat, sicut econtra quando latior est rubrica niis gro, Ut plurimum, aut rubricae inscriptio respicit inferiora, etiam quae sequuntur, aut omissa in nigro a sortiori includatur, aut verba sermonis rubricae in angustiori quadam ipsorum significatione accipiun- itura quod declaratur per nigrum anguis stlore. Nam rubricae tractatua inuentur, tur,ut superius patuit,& idemptitatis vel maioritatis ratio nigri includens casum, qui videtur omissias comprehensio dicitur, ut notat ex decisione enucloata per D.Franc.a Ripa in l.si constante. is solve.

matrimo. num. 6q. atque eadem V Oxpo

test laetari, & generica, & speciali signi

28쪽

I 6 Scipionis IardinitoS.ff. unde legit glos .in l. 2. C. de constita pecuni. Vnde tunc non propterea dicitur rubrica latior nigro, ex quo niger satis illud idem comprehendebat,sed potius ali qualem nigri penes segnioris ingenij viros, obscuritatem ; rubricae generalitas declarat ; quod non est addere , sed illustrare: non est latius porrigi. sed declarado in eandem dispositionis mensura conuerti: nam qui declarat, nihil noui addit, I.haeredes palam. S. sed si notam. ff. de testam . quocirca semper remanere poterit, quod quemadmodum rubrica debet conuerti cum nigro, ita quoque in summa c uerti regulariter, & propemodum semper inuenitur nisi in aliquo casu limitationu ersemur, in aliqua specialis ratio aliud suaserit, qlio casu subtilius repensitata adhuc conuerso inuenietur aliquo respectu. t Quaero tertio principaliter an validum sit argumentum a rubrica ad decisionem causarum, ta Bar.hic absolute col. x sub secundo notabili affirmativam sententiam probat. quod intelligunt scribentes communiori voto in rubricis perfectam oratione habentibus, prout in rubr. C. ne fideius s. dent. & in rubr. praedicta ne Christiani mancip. Tunc enim inquiunt rubrica potest allegari tanqua text. Bald. hic & Ia . nu. i 3. α est communis opinio di Alex.

29쪽

inuenitur; duci possit etiam generaliter validum argumetum ad decisione causarum si orationem perfectam continet ipsa rubr. ex quo non intelligitur restringi per nigrum, sed remanere in sua virtute decisina Alex. hic nu. q. ' Neque obstat, ququod ex nigro declaretur rubrica,quia illud intelligitur quando rubrica est dubia, sed quando est generalis, quia verba generalia debent generaliter intelligi .l. .sside legit, praestan. tunc sumus in claris quoad rubricam, sed niger est dubius ex quo omisit in specifica, vel in indiuidna exis pressione aliquos casus ; unde debet per rubricam, in lympido veritas declarari cum genus proprie loquatur de omni sua specie Bari .hic in Li.nostra. Nam dum aliqtra tantum specifice expressit talia vero silentio quoad indiuiduam, seu specificam expressionem transegit niger ille;propterea sub decisione generalis rubri oratiomem persectam, & decisiuam specifice eo-tinentis sua sponte reliquit. Et ita sentie- dum est quicquid in ςontrarium,sed teme

re attentarit Dec. nu. 2.& 3. Verior enim est Bart. Alex,& Iasonis,ac communis ceterorum sententia, quod validum est ar- sumentum a rubrica continente oratio-

. nem

30쪽

13 8 Scipionis Iardininem persectam, & quod procedit etiam si i generalior sit nigro talis rubrica . ' Neq;

etiam obstat,* rubrica sit reserens quoddam,& index quidam,& ad aliud se relati- ua habens ; & propterea nihil in se continens, nisi inueniatur relatum Auth. si quis in aliquo.C.de edendo. l. asse toto. ff.de hae i red.instit. cum simil. ' Quoniam te spondetur,quod in quantum ea oratio pro de mostranda nigri alicuius sequentis, seu qui sequi deberet materia proponitur vere index, S rubrica dicitur , sed quatenus orationem persectam ex mente, & praeceqpto sui auctoris exprimit niger quida est icum non sit impossibile eandem oratione diuersis respectibus esse rubrica, & textu; qm ita voluit auctor,qui duplici intentione oratione illa, &praeposuit, atq; proposuit: dum alteri eius occasione praeponere, idest anteponere eam voluit, tunc rubriscam costruxit: Verum dum ut etiam pex se mentum ipsius sui auctoris palam face rct rubricae oratio; illam per orationem persectam proponit , atque pronunciat,

runc nigrum quoddam, x decisionis re' 3 iponsum protulit . t Diuersitas enim re spectus in voluntate agentis, diuersae surrer Oratione, ipsius tituli genorauit, ut prout ad diuersos sua; mentis animiq. sui intubinti ita dic Iub λ γ ςὶ mgςr