장음표시 사용
41쪽
Super tr. 1 si certet. Ψεμ dit eas fauore masculorum. Et quia dotatae sunt et quae ratio praeponderat desectulsuitatis scemini ne quae extinguit in ipsa filia agnationem; Vnde non est qualitas in isto effectu considerabilis suitas; sed fauor agnationis &masculinitatis: ' quam o, sarem etiam animaduertimus iaepe quod una ratio vincit duas vel plures, glos in I. Nam etsi parentibus. E. de ino sic. testam.' nimis autem absurdum esset excludi 7. filiam dotatam ab haereditate matris notidotantis vel ex liberalitate mera dotantis , non autem excludi ab haereditate patris dotantis & per necesse dotantis etiasi nollet t. fina. C. de dot . promissi.QVnde magis releuandus quam mater, ' quo- 7
niam ille qui magis oneratur, seu aisiligitur magis releuari debet ut not. in I. cum qui is detur. iuran. Haec autem tanti est ut praeponderet contrariae rationi, quod
qualitas sui talis inest filiae quoad patrem;
quid enim operari potest silitas 1 cuminae, ubi fauor agnationis & conseruandi nominis familiae contradicit, sane nihil praesertim quia & ratio vitandae absurditatis concurrit ut pxclusa inteIligatur foemina Petu sortiori etiam ab haereditato paterna
ita ut si numerus vinculorum spectata ius
siti etia hic si accuratius intueamur plura vincuIa & vrsc tia q)ectetur. i Qui lato να
42쪽
s o Scipionis D, An iprincipaliter quaero descendens ad materiam testium an testis possit interrogari quid sit ea res super qua testificaturus est;
ut si de mutuo controuersia vertatur, an interrogetur iuste quid sit mutuum: ita ut . respondere huic interrogationi eidemq; satisfacere teneatur; & attende ne clam
te sit quo pactio haec testium materia ins ratur per Bart. & scribentes hic meminisse intueriq, debes, quod lex seu textus quilibet dum respondet quaestioni dubiae testimonium dicit de veritate dictaminis iustitiae & de i uris decisione super ipso fa-OO,& quaestione proposita; atq; in simili te sis dum testificatur est tamquam lex quaedam & textus inrefragabilis, secundum quem Iudex compellitur proferre senten-τ3 tiam. Neque enim secundum propriam conscientiam sed secundum probata tenetur quis iudicare, ita ut non modo so- .hu dictionis, sed re etiam testis & textus mira affinitatis cuiusdam similitudine innectantur simul , & taliter ut quicquid in uno respondendum sit de iure , illud idem etiam super alio iustitiae ratio :re- spondeat .:' Quamobrem cum tria in materia legum seu textuum proponaturhicaetiam ad tria principaliter in subiecto testium, lucerna ciuilis disciplinae Bart. deduxit . Dum igitur in verbo bene est
43쪽
alioquin secudiam alias lecturas ex re es , notatur quod ea quae aliquo modo ad rem
pertinet inseri consueuerit in ResponsisIextuum, trahitur in quaestionem & decishonem, quod testis si quid extra materiam articuli dixerit, dummodo aliquor modo illi adminiculetur non dicitur nu liter testificari Ad valide atq; utiliter Bata hic col. r. vers.&hoc facit: Philipp. Dec. alii. xo. in fin. & est communis opinio satia nim est quod vel modicum ad rem perti' - 'neat; ad materiam articulumq; spectet id
quod testis digressiis ad ij cit Ias hic hquod sane quam verissii num est. 1 Dum, qj
autem in tex. Vlpianus circa finem argis ab authoritate Celsi: quinint, an sicut in temu . Numetant ut ab authoritate Iure
, stati ita in suis depositionibus testis ab autoritate possit ducere testimonii sui
fundamentum & consirnrationem de quare in serius erit agendum . i Dum vers textus noster circa suum principium arguit per entimema omittitq; maiorem, quae versabatur in eo, quod ad cognitio- .nem specierum debet prHedere cognitio generis , idem exc itant in quaestionem super testibus, nempe an omittere possint maiorem ut dicentes scio , quia vulnus 2-isum &an: in ipsis debeat praecedero cin
44쪽
I 'et scφionIs Iardini an possint interrogari in genere quid sit
ea res super qua testimonium sunt dicturi, nempe quid sit mutuum dum de mi tuo controuertitur ; quae sane disputatio
est ea de qua in hac presenti questione agebam, unde illuc reficeti cernimus sermonem, unde egressus erat: Et sane respondendum est affirmative cum Bart. hic col. 3. versic. & hoc induco, quem sequitur Philipp. Dec. n. 11. &est communiS sen-
νγ tentia. ' Debent tamen tria inesse quia Iudex interrogando quid sit; Vnum potest e aliud debet: tertium compellitur etiam si nolit praestare; Potest enim per
amplitudinem suae aut horitatis interrogare quid sit ea res super qua testificaturus est is qui producitur in restem et Debet tamen id non cauillosae, sed diligenter, non curiosius, sed per vigilantiam modesse curare , ut scilicet perpendat an testis intel- ' ligat materiam super qua testimonium est dimarus, non autem, ut ipsum de te reat, di per inuolucra torqueat, atq; a testificationis fructu & veritate depellat:
Tenetur autem ex necessitate admitteret quamcumq; vel rudiorem testis responsionem , quae declarationem non au
ν8 tem iuris diffinitionem asterat . ' Nam si de iuris definitione intelligeretur neq; possiet Iudex de ea testem interrogare acum
45쪽
Super t. r .gs ceri pet. 273 eum si ipse qui peritissimus est interrogaretur quid sit possessio, aut quae ex definitionibus possessionis verior iit, aut quid sit mutuum per esentialem diffinitionem generis magis proximi, quod proximam
veramq; materiam exprimat, & duarum differentiarum, quae formam explicent, nec facile respondere pollet, aut reuerenter dixerim nec sciret: Omnis enim diffinitio in iure periculosa est l. omnis diffini- . tio T de reg. iur. Et apud Philosophantium Achademias etiam non apprime multae inueniuntur genuinae & veriores: i scum si vera haberetur rerum definitio ex genere dc una tantum differentia constaret ut animal rationale ; non autem ex
duabus disterentijs: quia una est materia: &vna est sorma non autem unica est rei materia. Et firmae dum Et tamen dicimus
quod essent ualis diffinitio debet constare ex genere & different ijs Bart. N communis traditio in l. i. ff. de acquir. possess. &in l. i. E de testam. & Hieron. Cagnol. in I. omnis diffinitio fi de reg. iur. & o bea- 'tos illos qui has definitiones unico suo genere&duabus suis substantialibus differentijs contentas atque expressas inueniunt et inon desunt tamen plurimae in iu- Sore nostro tales, & etiam ex his quae conctant ex vuo suo genere & unica sua differentia
46쪽
ην ' Scipionis Iardinirentia formali, ut si quaeras quid est 'contractus & respondeas est pactum vestitum prout in nostra Repetitione rubricae is deverb. obliga. docuimus. Nam ex veritate non desunt in iure nostro definitiones, quam verissimae,sed vix sapientissimis no-8i tae non autem a testibus requirendae : J
Quod autem dicitur quod omnis definitio in iure periculosa est omissa vera rese ponsione, quod vox diffinitio exponitur Id est decisio quia in illo titulo de re g. .iur. colliguntur omnes decisiones iuris prin- cipales i adhuc in d. l. ipse Respondeo quod dictio omnis intelligitur regulariter, non autem uniuersaliter, quia saepe dictio omnis pro regula ponituri. Gaius T. deleg. a. ' Imo si verum amamus dum
dicitur, quod omnis definitio periculosa est in iure non est intelligendum in iure ciuili magis quam in caeteris plurimis sciisenti js, sed quod imo omnis semper diffininitio periculosa est in iure scilicet definiεdi, quia vix ius ,& vera methodus definitionis genuinae tradendae seruaueris, in quacumqι scientia verseris, dum essentialem nitaris definitionem rei afferre .
Vnde omnis des nitio in iure & methodo ri definiendi periculosa est, ' non tamen pia periculosa ideo falsa, & non legitima; eum non sempor id cui imminet-ruina
47쪽
aliqua propterea praeceps fertur in illud
discrimen , neque omne quod periculo-
sum est semper labitur; adsunt igitur in omni scientia S in Ciuili disciplina etiam praecipuae suae definitiones & principia, sed non il testibus ut dicebam per istam
quaestionem,quod quid est inquirenda, nisi ut facti rudem expositionem afferant tamquam signum quoddam quod rem de qua dicturi sunt eatenus quatenus ruditer in facto sit, intelligaut ι ut de ea loqui&super ea testificari valeant. Sexto s principaliter quaero quid si testis interrogatus quid sit mutuumr satisfecit per rudem quamdam expositione m facti prout
tenetur cum ultra ad aliud non teneatur,
Et deinceps item interrogatus, quid sit ipsum mutuum respondiderit se nescire an probet eius depositio an repellatur, tamquam sibi ipsi contrarius sit. Et verior est sentetia, quod huius testis dictum concludens est,propterea quod dum dicit bane scire exponendum est id est alio modo quam superius dixerit, Alex. hic nu. 11.
Iason. nu. I . & seq. Io. Franc. a Ripanu. 34. Iacob. de Nigris nu. et . & et . Philip. DeciuS nu.. 13. & est communis opinio. Quando enim contrarietas testis est ap- Parens, sed non vera nec certa . Tunc non
48쪽
x's Scipionis Iardini solum ad finem euitandi periuri j & paenasas falsi, ' sed etiam ad effectum probandi &concludedi in facto fit cocordia Dominus de Ripa dicto nu. 3 . Quae sane ratio huius conclusionis satis arridere potest, nec
tamen minus assentiendum esse reor alteri irationi quam proponit Philipp. Dec.
hic nu. Ia. dum inquit quod ideo probae hic testis quoniam nulla est contrarietas cum nemo praesumatur se ipsum incontinenti corrigere . Vnde verissime ita in essentia loquutus suit huiusmodi testis, Prout per Alex. & communiorem sententiam exponitur. Est enim contrarietas siquis paenitus introspexerit duntaxat in verbis, sed non in sensu: in cortice & sonu sermonis sed non in medulla Si intellectu locutionis, unde non sumus in aperta decerta contradictione quae violenta color- Cutione verborum, atq; extraordinaria
quadam diuinatione pro concordandisas dictionibus indigeat. ' Illa enim duntaxat ad finem euitandi paenam falsi admittitur: sed sumus in exteriori quadam
paenes sonum verbi contrarietate, verum intra medullam sermonis probe noscendam verisimillamq; conuentionem, unde
ad finem probandi debet huiusmodi concordia fieri, & omnino sumi, quia sicut adest
49쪽
Super II. g. si cert. pet. i 7 . adest aperta quoad corticem sermonis 1 contrarietas, ira inest a iure praesumpta intra viscera loquutionis concordia propter rationern Philippi Decij, & sic sumus in contrarietate verbali dubia & non tim-pida ncque corra. ' Ergo ad finem pro- 87bandi facienda est in depositione concordia . Septi ηao principaliter quaero 8a quid si Testis interrogatus de causa scientiae respodeat eη timemat ice ut quia interrogetur quomodo sciat responderit quia sum vicinus , omisit enim maiorem pro positionem quae se habet quod vicem prς- sumuntur scire facta vicinorum l. acturi unde cognat. c. quosdam & seq. extra de praesumption. cum alijs pluribus hic congestis per Bart. Aia concludens haec
ratio dicti intelligatur in ipso teste ita ut probatio efficax sit,& verior est sententia quod dictum testis qui per huiusmodi rationem firmatur concludit & probat atq; ita docuerunt Bart. hic Abb. quaestione
nis opinio quicquid in contrarium senserit Bal. Angel. & Paul. de Castr. hic &1mol. In c. litteris de ptae sumptio . Nam xcicuta veriori hac atq; frequentiori sen-
50쪽
x'τ Scipionis Iardinitentia Resp. ad obiecta quod dictum te- stis satis est quod praesu nptiue concludat.' . Sive enim per necessis siue praesumpti ueconcludat semper validum & efficax est l. non nudis& l. non epistolis& illic glos. C. de probation. l. non hoc C.