Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam. & metthodum, quàm accuratissimè continentis, sectio prima tertia. Per Andream Lacunam Secobiensem, ... summa fide atque studio collecta

발행: 1548년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

401쪽

VS V P. ARTIUM, LIB. V.

in viscus ipsum inseruntur,deducens, paruum Vtrunqpadmodum,ac vix conspicuum: at sensilem alcy conspia :cuam venam ab iis quae sunt ad portas producens, ligetria iuxta collum eius infixit: unde usq3 ad funduperuentui .Pari modo & in vesica aliam maiorem, ad collum Vesicae tan hium vasa sex utritam videlicet tria inseruit: quae qui . st dem tutelae gratia membranis quibusdam tenuibus ob . itioluit, ac per easdem ita sibi mutuo coniunxit. Eorum autem in ipso statim primo ingressu diuisoru bifariam, pars quidem in totam vesicam disseminatur:pars vero auersa fertur deorsum secundum collum, exiguu quidem in foeminis:magnum vero,in inasculis, hi par. ticula quadam insigni, ad extremum collum vesicae si-- ta,exuperabant,quae dicitur coles. Alia ital per ea va Colem si, quae excrementa secernunt,nutriuntur: ut lien & renes alia aliis quibus alerentur,eguςrunt, Vt ipsa vesica. Habent autem & renes ipsi, neruum, quantum hepar, Neruis emissi

lien, & bilem excipiens vςsica : quibus omnibus ςxiles sint PI omnino sunt nerui,in suis ipsorum tunicis cospicui extrinsecus,sentiendi gratia. Tres naiam scopi naturae ipsi scopi naturae in neruorum distributione extiterunt: primus quidem pyφpφsiti sex

ut sensoriis instrumentis sensum impertiret: secundus,

ut motoriis motu: tertius Vt omnibus aliis facultatem tres .

daret, qua sibi infesta dignoscerent. Porro sensus causa, milinguae oculis,auribus maximi sunt nerui tributi: nee l.

no partibus manuum internis, atP adeo ipsius orificio Tacta fieti pis ventriculi. Sut enim quodammodo & haec sensoria.Si uolam manua quide per manus ex tactu est dignotio certissima. Ori5 cium autem ventriculi sensum habet alimenti deficientis ipsi animali,quae fames nuncupatur. Secudo autem y φ Ioco in musculis,motus uoluntarii instrumentis, repe- ω- - rire est neruos maximos . Ad discernenda vero quae dolo rem adferunt, nutritoriis organis aliis quidem libera M. lius aliis autem parcius, pro cuiust nimirum constitutione neruos largita est natura.Nam si quibus assiciun- . .

402쪽

tur iniurias eas non sentirent particulae, animalia Vti breuissimo euerterentur tempore, facile ab acribus eκ crementis exela. Ob id in singulas circvuolutiones indestinorum , singuli disseminantur nerui, perinde ac V iT na & arteria. In hepar autem, neruus insertus est mini nius ut quod musculorum ritu haudquaquam mouea- . t tur neq3 Vt intestina sensu exquisitiore egeat. Haec qp- AI, ta pe acrimonia retrimentotum exasperantur: unde d' si ab atra bile incoeperit. letalis est Vt inquκ

,letalis. 1enteria, si ab atra bile incoeperit, letalis est, ut inquir mp qu Hippocrates: hepar vero a quatuor instrumcntis P mP qu Hippocrates: hepar Vero a quatuor j Qx instmmςn statur: duobus quidem renibus: tertio aute splene: at P g h. ipsi inhaerente vesica . inlae instrum tR 'VJ tuor. a propriis excrementis nihil acceptura enent incommodi senium maiorem non postularunt. Nem

I em trahere huiusmodi excremeta potuissent, nisi qua

se in orgini litatis communitas quaedam cum excrementis ipfiSm-- N 'φῆς - tercessisset. Nihil autem ab eo quod cognatum G famim νης Mi R descire aliquo asscitur. At maiori uesicae , UyπFari infestari. lotii receptaculu est nisi lotiiud quod biliosius acriusm

Nesim urina is repente excernatur, magnas saepe noxas adreret.

rix δd myipH o. re Ut sensu praedita esset maiore plures, di e0S qvi sensum, piux 'χ risi natura tribuit: sicuti di vali-x: iani maiores neruos, ipsi natura tribuit: sicuti & Uali

uos natura tri- diorem q aliis tunicam et passim distendenda & eu in rixo cuanda viset. Porro tunicae quae praedictis omnibus m-Vςsi ς μήηM strumentis extrinsecus sunt circuiectae, nonnullae qui dem tenuitare ipsa omnes tamen simul figura existunt mentom exter araneis similesse quandoquidem earsi nulla in fibras ji stariinternarum dissoluitur, quae ipsorum instrumento Tuni insim sunt propriae. At internae quae corpora ipsa parti euiuium constituunt, in uentriculo quidem δc si om*Fibram diffe- cho duae fibras quidem orbiculatas externa,expellen-Wntiis ει vox di videlicet gratia, di obliquas interna, gratia ait Rhenii ipsinu n p I bi etinendio . habuerunt. Intestina autem Vt quibus ii neces nec attrahere,nec retinere necessum erat

rum e. ctis undiq; prorsem pellere Fu simplici egerent mo

403쪽

tu, simplices quom fibras sortita sunt. Caeterv vesica- runa tunicς,rectos,& circulares, & obliquos possident villos. Una enim quia sit utrius p vessicae tunica, Vt om- Φῖς utrius aries species motus consequeretur, omne genus fibra- tunica simpli rum obtinuit. At vero, in ventriculo tunicae duae conia 'ς '

structae lunt, triplicis usus gratia: variaru scilicet actionum, patiendi dissicultatis, & crassitudinis. Quippe ad eum concoctionem ciborum, oportuit crassum e Teatlcar velim i ii nosum ventriculu. Qitae causa sane est, cur quibus cor- PHS Ventriculi est gracile,ii deterius concoquant, quam ' quibus corpulentum. Ergo utril vesicae , durities aduersus iniurias data est, quae tunicarum tenuitatem pensaret coquendi vero murumentis crassities,quae mollitiem emendaret ac cibo; calore foueret suo. obtigit. κω . -

Iam ut meatus bilis,ea fulcipienti vellicae, sic pori Vrete uellicis in quis res, substantia corporis, maiori vesicae iunt limites. Et inseruntuυἰ- quemadmodum ille quidem in intestinum , ita hi obli . lim Q. que intro in laxiore sinunt vesicae interii, veluti mena-branam quandam ab interna parte succidunt, quae ab . excrementorum quidem intro irrumpentium impetu euertitur,ac patefit: reliquo vero tempore omni conci Ndit, ac contrahitur, meatui l, operculum ram eXquisi- meatuum P rerum essicitur,ut non solum humoribus,sed etiam flati- tio adui rada. bus,reditus omnis sit interclusus. Etenim prima & prin Min ali cipalissima nutrimenti instrumenta lunt, quae conco- quunt, utileque alimentum aliis transmittunt. Secunda Instoimenta asi Vcro quae purgant,quae deducunt, & excrementu exci menti secuda piunt. Tertia, quae excernendis excrementis sunt desti in nata: quorum alia quidem effluuium interiapestiuunt ip 'ς φ i. sorum cohibent: ut musculi sedem constituentes: alia vero tempestiuum incitant, ut musculi epigastrii omnes Eorum igitur qui sunt ad anum, Vnus quidem est sine pari,transuersus extremae ipsius orae circiim ius, ut rectum intestinum ad amussima ac fortiter claudat. Cuiua musculi substantia est inter cutem ac musculuna

404쪽

dem ipsoru sursum ad stomachum renieet. Ne autem Muscinora municus existens hic musculus, ab octo abdominis mutil tis δc magnis in thoracis sinum magnum euerteretur , natura in subsidium eius, musculos intercostales costruxit,qui thoracem ipsum contendere 'i cs intro contrahere poliant. Ne uero inter comprimendum, efflatio' L, quo nimnes contingerent, nimirum larynge aperto, musculos stati. 'non paucos circuinposuit laryngi, quorum alios qui dem claudere ipsum alios uero aperire itistituit. Abutitur aut natura ipsis abdominis musculis quos,ut pro- Abdominis pugnaculum subiectarum partium existerent excretio Σ' μ μδ nis ii, instruinenta construxit tum ad magnae efflationis ac uocis generationem , tum ad partum gdendum:

ari adeo ad spiritus cohibitione. Porro musculus qui Mustuli ad eos extrinsecus in uesicae collo consistit, priori quidem ratione ubi constringitur, pellit quicquid in meatu con- pliatinetur: posteriori autem, eum claudit: qu uesica ipsa Vesicam claudi etiam sine musculo possit,quum praeterquam di possς bR meatum habet angustum omnis etiam ei fibrarum spe φή i

cies insit: ut uentriculo atm matrici. At uero, ne quid denuo a uesica sursum ad renes remeet, facit ipse ure vietenim ob terum obliqua in uesicam insertio me uero cotinua fiat liquae inserti urinae excretio,prgstat fibrarum ipsius uesicae uarietas, ni sed obliquarum praecipue. Quum enim omnes intedit, undio circum ea quae continet,uehemeter astringitur, donec supra modum referta gravetur podere. Quum Fibrae ρος qui uero eaecretioni accingitur, caeteras quide fibras laxat, bus actioibus solas autem intendit trasuersas. Quo tempore musculi s ψιλα. -

quom suppetias ferunt:is quidem qui ad meatu est uri- ἰnarium,suum ipsius principium, quo uesicg adnectitur,

laxans: tensi uero omnes abdominis musculi, ut intro propellant uesicam,& comprimant: contractus 1, po- istremo undiq; ille ide qui circum collum est,premensi foras id lotii quod in meatum subierit, ait ipsam de- Colli uellet et

nil excretionem accelerans. Subest autem vesicae col- . .

Α a iiii

405쪽

Isina ipsius pubis ossibus subiacetque ei inferiab, reaiani intestinum , os sacruna, ait in eminis collii similiter Vteri quo loco omni, iecudum animalis longitudinem fertur deorsuria quo usi extra o in emicuerit. Inde autem secundumi per inaeuna fertur sursum vii ad virgae virilis exortu post, hinc rursus per ipsam virgam, in star S Romanae literae obliquu . Sed in mulieribus unicani habet meatus hic in collo uesicae flexionem: in Viris autem secuda, veluti auctarium,accestit. Ne quid igitur in ipso subsisteret, musculus ille multis transuertis praeditus fibris,circunfilsus est, qui simul urinam a vesica ad pudendum vis deducat.

Pisces esse om

V o D A costis utrinq; circunscribitur, pertinet q, anteriore quidem parte ad pectus, ac septum transuersu 'οῦ decumbit vero posteriore ad spinam :hoc omne spatia medici appellant tho--α-ia a rn P Iri Cratri amplo simi, piscibus quinta mutos dem,cor solum continetur: ob eamq; cauiam genus iPQxςλnt pulmo serum uniuersum est mutum,cr pulmone ad voci, ge- i nerationem necessiario instrunuto careat. Nam omni-

RQ β b aerein inspirant animatibus, ac rursus ips0Mea est incise ore expirant pulmo impleuit thoracis capacitarem , Vz 'M- qui vocis simul ac respirationis instrumentum existi . Respirasso,ς aeterum a thorace iIli motus initium accedit. Porroqi- - VR ' Vsu, respirationis in animalibus cordis cause ζst inuς' In sp rationis tus, & τ ipsum aeris substantiam requirat & et simul etiam calore effervescens, uti refrigerio defyderet. δες , refrigerat ipsum inspiratio quidem, frigidam ei quaη-

Diuitia

406쪽

tatem affundens: expiratio vero, quod in ipso feruet &quasi conibustum & fuliginosum est, ex eo profligans. Atm attrahit quidem dilatatum, inanitur vero, contractum. Ipsum autem quod ceu inutile expirandum erat, materia vocis essicitur. Trahit igitur cor aerem externum, non protinus per fauces: sed utriust illediu pulmonem, quasi spiritus promptuarium quoddam statuit natura: qui ambabus sit mul actionibus ieruire posset. Nam si cor dilatatu ex faucibus traheret, rursusq; astrictum in illas aerem emitteret, eundem esse concentum respirationis,& pullus cordis esset necesse: id quod certe, non solum ad perfecte vivendum, sed ad vivenduin etiam incommodaret. Nam nec Verba diu continuare possemus, nec mergi in aquam, metu suffocationis, nec denim sine inspiratione fumum,aut puluerem, aut pestiferam aliquam aeris qualitate percurrere. Unde necessum esset, Vel aerem pestilentem intempestiue inspirare, vel omnino nihil inspirantes,su cari confestim. Quocirca natura cor ipsum , non tantummodo respirandi instrumentum fecit, sed ipsi extrinsecus pulmo Rem ac thoracem circvdedit, qui spiritum illi simul appararent vocem animanti essicerent. Qtitim aute exipulmone cor spiritum ducat, eumque rursus in pulmonem reddat licitum est nobis alias voce uti, di quidem diutissimi : alias etiam nihil omnino spirare, corde nihil impedito. At vero, pulmonem quidem, veluti sub filius cordis mollitudine sua excepturum, thorace autem, tanquam septum pridualidum tutelae gratia, non cordi modo, sed pulmonibus circundedit natura. Corautem in medio omnino thoracis simi secundum omnes dimensiones ad aequilibrium consistit, loco quu ad securitatem aptissimo, tum ad aequabilem ex toto pulmone refrigerationem, opportunissimo. Existimat tamen id, ad laeuam regionem situm, ob sinistri ventriculi pulsationem, quae circa simistram mammam sentitur.

Expirationis

Cor dilatatum trahiti Vocis male o

Pulmois Respiratisilisse

pulsiis, non seruari eunde con

centum.

Correspiramliinstrumentum. Cor trahere eX pulmoe spi

ritum.

TheraY uelut murus est cor

di& pulmoni

postus. Cor in thora cis me lio ad aequilibriu lo ocari.

Cordis uennio culi hini.

407쪽

ladantenus a productionibus cordis,deinceps aden

quem thymon uocant,inuecta. Id uero naturae est per-

petuum,ut quoties sublime uas aliquod diuidit,ibi mediam glandulam, diuisionem oppleturam, interserat. Glandulis ad Sunt autem hoc in loco uenarum germina maxima- quae utatur n rum ad scapulas & brachia, & niam nias pertinetium: . quibus ad munimentum & firmitudinem, ex praedictis glandulis natura commoditatem maximam concilia- muit. Cauae autem uens opposita ductus uia oesophagus:zutit descendit per quem ad uentriculum cibus ab ore delabitur. Ipse igitur spinae uertebris iunctus & colligatus totum ita permeat thoracem , quodammodo oblique positus,tutissimamque sedem sortitus, ut nem ipse spiri- tus instruimentis aliquod negotium facesinat, nem ab illis etiam quicquam laedatur. Per medias enim ad ppendiculum quatuor uertebras dorsi extensus, ubi ad quintam pertingit, deerrat quidem a recto curtia , digredi- iturit, ad dexteram,ut sedem praebeat meliorem,ac c dat instrumento magis praecipuo, maximae onuissi a tris magniteriae quae ut firmitudinem nanciscatur, per uiam orn- progressus. nium brevissi naam,a corde ad illum spinae locu i se re- AytςΠ m ' ecipit. Hanc enim ex sinistro cordis uetriculo exortam, 'ein totum aurem animatis corpus distribuenda, aequum uentaculo. fuit primum quidem in duas partes impares diuidi, ea- Arteriς magnς rum esse multo maiorem, qus deorsum fertur,m to- misHQ m raetius animalis partes, quae subiiciuntur cordi nultd plii 'res superioribus sinat,ac maiores: deinde per optina aniuertebrarum partem ferri. At si inuehitur quidem ipse . arteria mediis uertebris: non tamen imperiosi admo-

dum,nec supersub stomachum deprimit sed paululum quidem di ipsa cedes, ipsum recipit & admittit socium

uertebrarum sedis. Vetriculi stomachus, quamor Stemaehi, siue quidem thoracis primis spondylis praeteritis, propter uesophagi de reliquos octo, ad deκteram fertur. Quum primum uero septu transuersum contigerit quod est sand ora in-

408쪽

serior thoracis membranis fortibus admodum vibilia Oesopb o im elatus,supra magnam rursus arteriam transiit in alia' teram partem,quo loco praeter lapsus septum trafuer---μ ' Ventriculi inseritur: sublimis quide, ne in - 'ς

riorum ciborum transitu arteriam comprimat: in lae-Oris uentrita, uana Vero declinans, τ eo in loco satius fuit costitui ossi situs. ventriculi. Adde huc,* neruis,qui a cerebro in Ventri- culum iuxta stomachum deferuntur,obliqua Via mul-A to tutior futura erat,si recta. κ Molles enim quum sine

hi,di tenues, si longo interuallo secndum rectitudinem tenderentur, habentes ventriculum a teipsis sus sum, quem subinde impleri cibo oportebat utim disrumpe- mr i' mystiq rentur facila. Collat igitur iam ex dictis, cor in medionisiis iobis c5, thorace Oportuisse locari,pulmones 3; ei undit circu-prehendi. fundi,niis lobis,ceu digitis quibusdam in orbe id complectentes: Vtrich vero extrinsecus circudatum esse tho Cordis figura. racem. Est autem cor non rotundum, sed turbinatum, xηφε μδ' ex basi cuius ceu parte aliarum omnium principalissi biliata' ah ma,simul atm tutissima, ipsa vasa exoriuntur. Quae verium principa ro ex Vtral parte consequuntur ad inferiorem finem, ii sim - quasi latera quaedam, ventriculorum generationi sunt id. PMWβ destinata. At ipse finis inferior, processius quida est mr tis & densus, qui veluti operculum Ventriculoru, propugnaculumq; totius cordis existit. Atm haec quidem εν M. dici cordis pars 'si cum aliis eam conferas, longe ubiectissi-ν μ' ina est . Et nim quum triplex sit partium Vtilitas, ut Pa: ticuis pnn enim refertur ad vitam ipsam: aut ad comodiorem vi-ὸ ς. RVM dis tant: aut ad horum duorum conseruationem quae san. ad vitam ipsam particulae conferunt, eae principes sene habendae. reliquorum vero duorum generum, a primi generis praestantia discedentium, eae minus aliis discedere sunt putandae, quibus hae principes facit. compa-

Ceresse ealcin tiuntur. Quum igitur cor caloris natiui,quo animal r

xis lan ς gitur, quasi fons quidam ac domicilium sit, omnis e modo ipsius pars princeps dicenda fuerit: at magis hae,

409쪽

quarum usus toti animali vitam conseruat id quod faciunt duoruna vasorum orificia in sinistro ipsius vetri- Sinister cordis culo . quem medici spirituosum appellant. Horei enim uentriculas. duorum orificiorum,per minus quidem cor iis, quae in uini leuit pulmone sunt arteriis per maius autem,omnibus quae duo. in toto animali habentur,continuum est. Minus autem 'his praecipua sunt ea, quae in altero ipsius ventriculo, quemvsanguificum vocant, insunt. Sunt tamen a alia, Dextri cordia haec quo p praestantiora quorum alterum quidem, san usi et ii orifiguinem in ipsum cor intromittit: alterum autem, ex ip μδ μφ' lo in pulmonem deducit. Atm ob magnitudinem duorum Vasorum cor ea parte fuit adeo magnu ,& in media regione thoracis situm. Cor autem ipsum est caro Cordis caro dura, di aegre patibilis multiplicibus fibris coflata, quo qμη nomine a musculo differt. Musculis siquidem viati tan- Musculis Inec tum anest fibrarum genus: rectarum scilicet aut trans- stui uintano uersarum. Vtrast autem cor,& praeter illas etiam ob- δ ψῖς liquas sortitur duritie contentione, & patiendi dissicut cis se, Ilio late plurimum ab aliis omnibus differentes ob actionis nia fibraru geo continuitatem,& uehementiam in qua semper cor ip- ηςri sum versatur. Porro singuli mulculi,singulos habent ac simplices motus: ob idq; multiplici fibrarum varieta e gulos et punon egent, quemadmodum cor, ventriculus, matrix, ces motus.

atm vesica Vtram. Quippe horum singula, rectis udem

fibris, attrahunt: excernunt transuersis: retinent autem sinupo ibus cooperantibus. Quarum oliun actiones in

corde ipso, vel iamiam ab animali avulso, ah pulsante adhuc, vel detecto per anteriorem regionem pectoris, contemplari licebit. Nam quum rectis avide fibris con--quadoarahentibus se reliquis autem diductis A laxis, contra- or fine fuerit facta longitudo , laxior vero uniuersa ipsius latitudo hoc statu cor tot a videbis dilatari . Con Cordis e5tra tra autem relaxantibus se iis quae sunt secundum longi ctio quando tudinem, contractis autem quae sunt secundum latitu- 'δ . i. c dinem,eo gasu rursus contrahi ipsum perspicies, ac d

410쪽

vsv P ARTIUM, LIB. VI

nam quidem faciens arteriosam: uenosam autem arte- Vasorum nisriam. Siquidem in solo pulmone arteria quidem uenae: pulimo inena autem arteriae habuit tunicas. Etenim in toto Riai Ahi uites malis corpore satius fuit sanguinem quidem, Utpote crassum digrauem,tenui ac rara: spiritum autem,nimirum tenuem & leuem densa & crassa concludi tunica: . ut uidelicet hic quide facile efflueret, ille autem arqud distribueretur. In pulmone autem diuersa ratione conser uxit uasa natura. Quum enim pulmo ex se omnino Pulmo ex se motus expers,moueatur ad ipsius motum thoracis: ac motu exper

venas quidem ipsas, et sint ueluti promptuarii/m cibi,

non coueniat eo motu moveri,sed pulmoni largiri pu- mimotu uisarissimum sanguinem: arterias autem, ceu receptaeula cur natura alte spiritus omnino necessum sit,facile quidem repleri,in- xὸ spirantibus nobis celeriter vero uacuari, expiratibus,

S loquentibus ob id sane comodum fuit, his quidem, nolle, illis uero durum corpus effcere, si quidem has

prompte obsequi utris p thoracis actionibus: illas uero i- s. , o . prorsus nihil eis obedire praestiterat. Qua ex constru- .etione contingit,ut quum puli 'onis corpus lene ac rarum existens sanguine vaporoso di tenui nutriri indi neu, his, geat non autem, quomodo iecur limoso dicrasso)λ- siliqume is ueriq; exuberatissimo spiritu: per angusta quidem ora so de simoin ipsius uenae arteriose, q tenuissimum sanguinem : per laxa uero uenosae arteriae, copiosissimum recipiat spiritum. Quare nutriendi ratio pulmoni plane contraria est,ac caeteris omnibus partibus,quemadmodsi & substantia corporist. Maximas aute uenas in eo natura con 'et struxit ut quantum propter tunicae crassitudinem iustς μ snutritioni detrahitur, id magnitudine ipsarum expleatur. Arripit autem uiolenter pulmo dilatatione sua, uel ex densissimis instrumentis,etiam aliquid nutrimenti, quod uehementi calore suo in minimas partes commi- Venas arie, nuit. Porrδquum uenae illae arteriosae obtunicarum di se oriri a de

uersitatem a caua oriri hon possent, sicuti ne ii ipsarum: yΦksipe

SEARCH

MENU NAVIGATION